Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel XI. De provincie Groningen

[p. 1]

Adorp.

Adorp.

a. Een beenen kam en een Karolingsch potje, gevonden in een terpje nabij het dorp, bevinden zich in het Museum van Oudheden te Groningen, evenals Germaansche terpenoudheden uit de wierde van Arwerd, bij waarnemingen in 1924 e.v. aangetroffen; scherven terra sigillata, een ijzeren mes (Romeinsch of volksverhuizingstijd), een bronzen Karolingsche sleutel (IX), een gouden versiersel (IX of X?), eenige muntjes (XI) en andere oudheden uit de wierde van Wierum, zijn ten deele in b.g. Museum, ten deele in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden.

e. De ned. herv. kerk, een gepleisterd rechthoekig gebouwtje (1667, blijkens cartouches op de imposten van den ingang), inwendig overdekt door een balkenzoldering met sleutelstukken, bezit:

Preekstoel (XVII B, geverfd), doophek, Avondmaalstafel en een aantal banken (XVII).

Klok, in 1618 door Henric Wegewart op kosten van die van (= de bewoners van het nabij gelegen gehucht) Harssens te Deventer gegoten.

g. Achtkante korenmolen (1851) met stelling.

Sauwerd.

a. Een bronzen munt van Faustina bevindt zich thans in het Museum van Oudheden te Groningen.

e. Een rijk gebeeldhouwde grafzerk (1483) voor Abel Onsta is van het kerkhof der voormalige kerk overgebracht naar het Museum van Oudheden te Groningen.

[p. 2]

g. Van den in 1810 gesloopten borg (nieuw)-onsta (XVI A) is het borgterrein nog herkenbaar.

Wetsinge.

a. Een bronzen munt van Antoninus Pius, een ijzeren middeleeuwsche hanglamp, netverzwaring, spinsteentjes en -klosjes, enz. uit de wierde bevinden zich in het Museum van Oudheden te Groningen.

e. Molenstreek, tusschen Wetsinge en Sauwerd. De ned. herv. kerk, een rechthoekig zaalgebouwtje (1840), bezit:

Preekstoel (XIX A).

Klok, in 1609 gegoten door Broerke Pantz, broeder van Gregorius, op last van Caspar Wenga.

Drie fraai gebeeldhouwde zerken, voor Aepko Onstha († 1564) en Gela van Ewsum († 15..), Aepko van Starckenborch († 1595), Boiocko de Wenge († 1640) uit de oude afgebroken kerk op de wierde en een fraai gesneden opzetstuk van een heerenbank (XVII B) met wapen gekwartileerd-Starkenborgh-Clant-Clant-Ripperda met hartschild-Opsta bevinden zich in het Museum van Oudheden te Groningen.

g 1. Van den XVIIIa gesloopten middeleeuwschen onsta-borg is nog het borgterrein herkenbaar.

2. Molenstreek. Achtkante korenmolen (1872) met stelling.