Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel VI. De provincie Zeeland

Vrouwenpolder.

Gapinge.

e. Ned. herv. kerk. Baksteenen kruiskerk (midden-XV en XV d) met westtoren (XV d). Schip (XV d) van vier traveeën, van het koor (midden-XV) met twee traveeën en 3/8-sluiting gescheiden door hoogen spitsboog op muurkolommen met lijstkapiteelen en achtkant basement. Twee ingangspoortjes in noord- en zuidmuur van het schip. Aan de zuidzijde aangebouwde sacristie (XVI A) met geprofileerd rond venster. Schip, koor en sacristie zijn gedekt door spitse houten tongewelven met trekbalken op gesneden balkneuten. Uitwendig: geprofileerde vensterkozijnen en steunbeeren, die aan het koor versierd zijn met nisjes met driepasversiering en bekroond door pinakels; waterlijst die rechthoekig om de poortjes omloopt. In het koor zijn vensters gedicht en in de eerste travee zuidzijde zijn moderne vensters uitgebroken voor eene consistoriekamer.

De ingangen hebben een korfboog, boven de noordelijke zijn sporen van een Golgotha. Aan de zuidzijde van het schip in den tweeden en derden beer zijn ijzeren haken. De westtoren (XV d), half ingebouwd, heeft een ingang met korfboog, waarboven twee spitsboognissen boven elkander; op zijde blind spitsboogvenster

[p. 275]

met traceering en hieronder spitsboognisjes; steunbeeren en achtkante traptoren. Boven de geleding gaat de toren over in een achtkant met achtkante spits. De kerk bezit:

Eikenhouten preekstoel met boogpaneelen (XVII A, geverfd).

Koperen doopbekkenhouder (XVIII B).

Eenvoudig doophek (XVII).

Kabinetorgel met houten beeldjes (XVIII c).

Gegraveerde zerk van Lisabeth Willem F. Gillis wijf (XV) met vrouwefiguur onder baldakijn.

Zerk (1548) met wapen, en in de hoeken de vier evangelisten.

Twee bekers, twee offerbussen, kan, schotel en twee borden van tin (XVIII).

Zilveren doopbekken, Lod. XV, met deksel (XVIII b).

Klok, in 1730 gegoten door Nicolaas Greve te Middelburg.

Muurkastje en ijzeren geldkist (XVII).

Een gothische eiken stool (midden-XVI), met naamcijfer en wapen van Maximiliaan van Bourgondie († 1558) en Louise de Croy, bevindt zich in de verzameling van het Zeeuwsch Genootschap te Middelburg.

Vrouwenpolder.

e. De ned. herv. kerk is een eenvoudig baksteenen gebouw (1622/1623), gepleisterd. Schip van vijf traveeën, met aangebouwde consistorie en vierkant open torentje op het midden van het dak. Westdeur met spitsboog en eenvoudige omlijsting. In de kerk vlakke zoldering. In de balken boven de zoldering de jaartallen 1789 en 1795. De kerk bezit:

Preekstoel (1624) met boogpaneelen; koperen doopbekkenhouder (XVII).

Eenvoudig doophekje en front van een bank (XVII).

Eenvoudig orgel met beelden (XVIII B).

Zerk (1813) in den buitenmuur.

Koperen kroon, zes-lichts (XVII).

[p. 276]

Vier bekers, schotel en twee borden, tin (XVIII).

Zilveren doopbekken (1817). Keuren: Middelburg, F, H en hondenkop.

Klok, in 1636 gegoten door Michael Burgerhuys, met 2 wapens.

Kist (XVII).

g. 1. A 12. Steen met jaartal (1620).

2. A 61. Jaarankers (1620).

3. A 11. Leeuwenkopjes (± 1620).

4. z.n. Hekposten (1731).

5. z.n. Jaarankers (1779).

6. Hoeve bij de Oranjezon, jaartal (1846) in de pannen.

In het Nederlandsch museum te Amsterdam, cat. no. 411, bevindt zich een groep van twee figuren (apostel? en vrouw, ± 1500) van terre de Poitiers of de Caen, beschadigd, opgegraven te Vrouwenpolder.