Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel IX. De provincie Friesland

Schoterland.

Voor het raadhuis zie onder Heerenveen op blz. 133.

Benedenknijpe.

e. De ned. herv. kerk (1661) is een baksteenen gebouw, bestaande uit een driezijdig gesloten schip, met een koepeltorentje op den westgevel. Aan de noordzijde een rondbogige ingang met omlijsting van profielsteen, waarboven het jaartal 1661. Inwendig: houten tongewelf op geprofileerde kraagstukken.

Bovenknijpe.

e 1. De doopsgezinde kerk, XVIII b gebouwd, later geheel gewijzigd en verminkt, bezit:

Tinnen Avondmaalsstel (XVII d).

e 2. Op het kerkhof een overhuifde klokkenstoel (XVIII).

Brongerga.

Op het kerkhof een overhuifde klokkenstoel (XVIII).

Gaast.

Op het kerkhof een klokkenstoel (XIX a?), waarin een klok, in 1556 gegoten, afkomstig uit de gesloopte kerk (H. Juliana).

Heerenveen.

Zie blz. 133 v.v.

Hoornsterzwaag.

e. De ned. herv. kerk, in 1761 gebouwd, in 1856 geheel verbouwd, heeft op het kerkhof een klokkenstoel. Zij bezit:

[p. 292]

Eenvoudigen eiken preekstoel (XVII b).

Banken (XVII b).

Klok, in 1688 gegoten door Petrus Overney.

St. Johannesga.

e. De ned. nerv. kerk (18G4) bezit:

Klok, in 1612 gegoten door Henricus Meurs.

Jubbega.

e. De ned. herv. kerk, in 1713 gebouwd, blijkens drie steenen in den westgevel, waarvan een met wapens-van Scheltinga, bezit:

Eenvoudigen preekstoel (XVIII c), in welks ruggeschot een windmolen is gesneden.

Klok, in 1732 gegoten door N. Muller te Amsterdam.

Katlijk.

e. De thans ned. herv. kerk, XVI a gebouwd van roode baksteen, bestaat uit een schip en een 5/8-gesloten koor. Aan de westzijde een puntgevel (± 1600?) met een kleine trap en een fries met baksteenvlechtingen te halver hoogte in den top. Korfbogige vensters, in sommige waarvan een gemetselde middenpost. Zware steunbeeren. Aan de zuidzijde een ingang; aan de noordzijde een dubbele overhuifde klokkenstoel. Inwendig: houten tongewelf met trekbalken op geprofileerde kraagstukken (XVI d?). De kerk bezit:

Eenvoudigen eiken preekstoel (XVII b).

IJzeren zandlooperhouder (± 1600).

Eenvoudige banken (XVII b).

Fragment van een gebeeldhouwde zerk (XVII d?); dergelijk fragment bij den ingang.

Twee klokken, in 1752 gegoten door Cyprianus Crans Jansz. te Amsterdam.

[p. 293]

Mildam.

e. De ned. herv. kerk, in 1726 gebouwd, heeft op het kerkhof een klokkenstoel. Zij bezit:

Eenvoudig doophek (XVII a).

Klok, in 1643 gegoten, door Jacob Noteman.

Nieuweschoot.

e. De thans ned. herv. kerk, XV gebouwd (zij was in 1315 nog een kapel van Oudeschoot), XIX gewijzigd, bestaat uit een schip en een driezijdig gesloten koor. Het bovendeel van den westgevel is afgebroken in verband met den bouw van een later wolfdak. Spitsbogige vensters met omlijsting van profielsteen; tegen de hoeken van de koorsluiting steunbeeren. Naast de kerk een overdekte klokkenstoel. Zij bezit:

Klok (XV?) zonder opschrift of jaartal.

Nijehorne.

e. De ned. herv. kerk, in 1778 gebouwd, ± 1850 hersteld, waarbij de westgevel werd vernieuwd en gepleisterd, heeft boven den noordelijken ingang een gedenksteen met opschrift, wapen-van Scheltinga en: 1778. Zij bezit:

Eiken preekstoel (XVII a, geverfd).

Doophek (XVII a); doopbanken (XVII a).

Koperen doopbekken (XVII?).

Oranjewoud.

g. Het buitenverblijf oranjewoud, omstreeks 1820 gebouwd, staat op de gewelfde kelderverdieping van het middenstuk van een ± 1666 door Albertina Agnes gebouwd lusthuis van denzelfden naam (in 1795 tot nationaal domein verklaard, in 1803 en 1805 gedeeltelijk gesloopt), waarvan de grachten nog aanwezig zijn. Het bevat familie-

[p. 294]

portretten en andere schilderijen, en eene verzameling porselein (Chineesch, Saksisch e.a.), meubelen en zilver.

Oudehorne.

e. In een klokkenstoel op het kerkhof:

Twee klokken, waarvan een in 1617 gegoten door Hans Falck van Neurenberg, en een in 1763 door J. Borchhardt te Enkhuizen.

Oudeschoot.

e. De ned. herv. kerk, in 1752 gebouwd, blijkens een gedenksteen met wapens boven den ingang, bezit:

Eenvoudigen preekstoel (XVIII c).

Twee overhuifde heerenbanken (XVIII d).

Klok, in 1758 gegoten door Steven Borchhardt te Enkhuizen.

f. De Julia Jan Wouterstichting bezit:

Twee zilveren theeketeltjes, waarvan een (XVIII A, merken: Amsterdam, Holland, B, en meesterteeken: man met knods), en een (XVIII d merken: Sneek, Friesland, I = 1786); zilveren aansteekkomfoor (XVIII d) op ebbenhouten voetstuk (merken: Amsterdam, Holland, T., en meesterteeken van Elbertus Verlee Wzn.); zilveren suikerstrooier (XVIII); gedreven zilveren klaptafel (meesterteeken: bloem = J. Andringa); elf stuks zilveren kinderspeelgoed (XIX a).

h. De Verzameling-Mr. M.P.D. baron van harinxma thoe slooten omvat Chlneesch en Japansch porcelein, Europeesch porselein en aardewerk, oude meubelen, enz.

Rottum.

e. In een klokkenstoel op het kerkhof hangt een klok, in 1414 gegoten.