Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel VIII, I. De provincie Limburg (Amby-Meer)

Margraten.

e. 1. De r.k. kerk (H. Margaretha), georiënteerd met 21½^o noordelijke afwijking, van mergelsteen gebouwd, bestaat uit: a. een oorspronkelijk enkelvoudig, drie traveeën tellend, thans driebeukig schip (middenbeuk, na verwoesting herbouwd XVII a, noord- en zuidbeuk successievelijk toegevoegd XIX A, gestucadoorde kruisribgewelven aangebracht XIX b; b. een hooger laat-gothisch koor (XVI A; gerestaureerd met nieuwe of vernieuwde venstertraceeringen) van één travee en een 5/8-gesloten polygoon, onderscheidenlijk overkluisd met een netgewelf en een stergewelf op eigenaardig gebeeldhouwde kraagzuiltjes; c. een zwaren vierkanten, geheel effen, deels met vullingswerk opgetrokken westtoren (XV of XVI?, na verwoesting in 1617 hersteld), met kruisribgewelf (± 1500), waaronder een, waarschijnlijk later aangebracht, tongewelf; achthoekig ingesnoerde spits. Piscina in het koor. De kerk bezit:

Barok hoogaltaar; twee zijaltaren (XVIII).

Biechtstoel Lodewijk XV.

[p. 302]

Orgelgalerijleuning Lodewijk XVI (XIX A); orgelfront (XIX A).

Houten beelden: H. Margaretha (XVII?), H. Petrus (± 1700?), H. Paulus (± 1700?).

Op den triomfboog sporen van geschilderde figuren (XVIA?)

Altaarstuk: Christus aan het kruis met Magdalena (XVIII).

Drie canonborden met zilveren binnenlijsten (XVIII b).

Zilverwerk: Stralenmonstrans (1779); miskelk Lodewijk XIV (beschadigd); twee reliekhouders (XVIII a en XVIII d); gedreven en gegraveerd schaaltje (1709); twee ampullen (XVIII A): wierookvat (XIX A); scheepje (XVIII d?); twee beeldkroontjes, scepter en rozenkrans (XVIII); index (XVIII).

Koperwerk: Kruisbeeldje (XVIII); processiekruis (± 1700); kandelaars: twee kleine gegoten drievoets (midden-XVII) en vier eenvoudiger (XVIII), zes geprofileerde drievoets (XIX A).

Vier tinnen kandelaars (XVIII d).

Missaal (1773) in stempelband met zilverbeslag (1695).

Collectebakje (XVIII); twee credenstafels Lodewijk XV; kapstok (XVIII).

Klok, in 1817 gegoten door J. Perrin Drouot.

Als klokgewichten dienen twee hardsteenen basementjes (± 1500).

Op het kerkhof: vier steenen grafkruisen (1615, 1645 en?).

2. De Pastorie, een eenvoudig baksteenen, twee verdiepingen hoog huis (XVIII) van vijf vensterbreedten, heeft met hardsteen omraamde vensters en bevat een trap met hoofdbaluster Lodewijk XV.

3. Open mergelsteenen vierkant weg-kapelletje (XVIII of XIX) aan den weg naar IJzeren, inwendig met een ton

[p. 303]

gewelf, uitwendig met een steenen pyramide overdekt; achterin een nisje.

g 1-2. Huis A 68, van keien opgetrokken eindgevel (XVII?) van een in vakwerk gebouwde woning; A 49, jaartal 1749.