Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel VIII, I. De provincie Limburg (Amby-Meer)

Heidhuizen.

a. Gepolijste bijlen van vuursteen werden hier gevonden; een er van bewaard in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden, alsook een bronzen bijl, van hier afkomstig; Germaansche urnen ten O. van het dorp gevonden, zijn thans in het museum te Leiden; hier berusten nog urnen, schalen, bijpotjes van Gallo-Germaansch type, en urnen en een bijpotje van voormeld type gevonden bij ‘de Heibloem’.

e 1. De r.k. kerk (H. Nicolaas), met nagenoeg normale oriëntatie, van baksteen opgetrokken en met ribgewelven overspannen, bestaat uit: a. een driebeukig schip van vier oude (XV B of XVI A) en twee jongere (in 1847 aan de westzijde toegevoegde) traveeën op (wellicht in 1847 rond gemaakte) pijlers, de blinde middenbeuk breeder en hooger dan de zijbeuken; b. een denkelijk even oud aangelegd, iets hooger opgetrokken koor van één travee en een 5/8-gesloten polygoon (enkele schalk-kapiteelen met koppen, dichtgemetselde hardsteenen noordelijke ingang, klokkespitsje), schip en koor met eenvoudige steunbeeren en smalle spitsboogvensters met nieuwe traceeringen; c. een nieuwen westtoren (1847 en XIX d) met zijportaal en doopkapel. Ten Z. van het koor een nieuwe sacristie. De kerk bezit:

Communiebank (XVIII B?); twee dubbele biechtstoelen: een van 1704 en een van 1773.

Marmeren doopvont (XIX A).

Preekstoel (XIX A).

Orgelfront Lodewijk XV.

Acht en dertig eiken kerkbanken met gesneden harpvormige zijkanten (XIX A?).

Binnendeuren-front (XVIII B) met muurpaneelen (vroeger met zitbanken).

[p. 129]

Houten beelden: H. Jozef met het kind Jezus (tegen 1500), Kruisbeeld met Maria en Johannes (XVI a), H. Lucia (XVII A), Kruisbeeld (± 1700), Madonna (± 1700).

Gewelfschilderingen (1503, lofwerk, gerestaureerd) in het koor.

Schilderij: Calvarie (XVII d, doek) in het portaal.

Kristalkroon (XIX A).

Drie zilveren miskelken: een van 1714, een XVIII en een XVIII d (thans ciborie).

Rood- en geelkoperen Godslamp (XIX a).

Kandelaars: drie paar getorste drievoets (XVII c), een paar geprofileerde drievoets (± 1700), een Lodewijk XIV (veranderd), een paar geprofileerde (XVIII A), vier paar rood- en geelkoperen drievoets (XVIII), drie paar dito (± 1800). Zes rood- en geelkoperen wandarmen (XIX a).

Driestel (XVIII A?) met alliantiewapen (de versieringen op nieuwe zijde).

Klok, in 1749 gegoten door Alexius Petit; klein klokje, in 1759 gegoten door Alexius en Petrus Petit.

Op het kerkhof: fragment van een grafsteen (XVII); steenen kruisen van 1604, 1610, 1666, 1710 en 1761.

2. Oude kerkhofkapel (XIX A, thans catechismuslokaal), met (thans gesloten) vierzuilig Dorisch peristylium.

3. Het Aloysiusgesticht ‘de Heibloem’ bezit een op doek geschilderde Moeder der Smarten (XIX A).

g. Huis nr. 34-35 met ankerjaartal 1824.