Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel VII. De provincie Overijssel

Zwartsluis.

e 1. De ned. herv. kerk, in 1604 gebouwd ter plaatse eener R.K. kapel, in 1649 vergroot met subsidie van de stad Haarlem, en andermaal vergroot in 1743, in 1865 gewijzigd, in 1894 hersteld, bestaat uit een eenbeukig schip, in 1865 ontstaan door samentrekking van de vroegere twee beuken, en een driezijdige sluiting. Op de westzijde een torentje. Aan de zuidzijde overblijfselen (XVI). Aan de noordzijde een opschrift (1649) betreffende het leggen van den eersten steen. Inwendig: gepleisterde zoldering. De kerk bezit:

Eiken preekstoel (1683).

Eiken doophek (XVII d).

Eiken banken (XVII d).

Avondmaalszilver: twee bekers (1725), kan (1849), schotel (1761), en twee collectebakjes (1761).

Tweearmige koperen kandelaar (1683).

Twee klokken, waarvan een in 1566 gegoten door Adriaan Steylart, en een, in 1606 door Henrick Wegewaert.

2. De doopsgezinde kerk heeft een gevelsteen betreffende het leggen van den eersten steen in 1842.

f. In het Diaconie arm- en weeshuis een stichtingssteen: 1763.

[p. 151]

g. Puntgevels, welker zijkanten te halver hoogte onderbroken worden door een trapje met zandsteenen afdekkingen:

1.	W 2, 230. Puntgevel. Baksteenen waterlijsten. Gevelsteen: aalkorf en 1679.
2.	W 1, 170 en 171. Dergelijke gevel. Schildhoudende topleeuw. Kraagsteen met kinderfiguur. Nokanker.
3.	W 3, 124. Dergelijke gevel (XVII).
4.	W 2, 108. Dergelijke gevel. Ankers 1789.
	Voorts:
5.	W 1, 66 en 67. Gepleisterd fragment van een trapgevel. Waterlijst. Gevelsteen: 1628.
6.	W 2, 69. Fragment van een halsgevel. Op de hoeken zandsteenen aanzetkrullen. Gevelsteen: 1737.

Gevelsteenen, voor zoover nog niet vermeld: W 1, 63 (1717); W 1, 27 (1724); W 1, 115 (1733); W 1, 93 (1739); W 1, 30 (XVIII, met gemeentewapen); W 2, 250 (XVIII).

W 1, 161. Windvaan (XVII).