Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel VII. De provincie Overijssel

Diepenheim.

Diepenheim.

d. In het raadhuis bevinden zich negen zilveren kroezen (XVII en XVIII), voor de gemeente vervaardigd.

e. De Ned. Herv. Kerk (H. Johannes de Evangelist), oorspronkelijk slotkapel der graven van Dalen, in 1214 parochiekerk, in 1679 geheel verbouwd, blijkens een stichtingssteen, is een baksteenen gebouw, bestaande uit een thans rechtgesloten schip, en eenen vierkanten baksteenen toren met rondbogigen ingang (XVII d), waarboven een ovale lichtopening, in een omlijsting van Bentheimersteen. Inwendig geheel gepleisterd en verbouwd. De kerk bezit:

Eiken preekstoel (1690).

Koperen lezenaar en twee kandelaars (alles 1774).

Eiken heerenbank (XVII), waarin geborduurde kussens (XVII d) met het wapen-Schimmelpenninck.

Banken en schotten (XVII-XVIII).

Twee psalmborden (XVIII b).

Twee zilveren bekers (XVII).

Drie klokken, in 1679 gegoten.

Eenige gebrandschilderde ruitjes, uit deze kerk afkomstig, zijn thans in het huis Diepenheim.

[p. 52]

g 1. Het huis diepenheim, in 1330 vermeld als in het bezit van den bisschop van Utrecht, XVI meermalen belegerd, XVII b geheel verbouwd, in 1767 gewijzigd, in 1905 andermaal verbouwd, bestaat uit een vierkant hoofdgebouw met een later aangebouwden rechter vleugel voor het personeel. Vóór het huis een hooge steenen poort met de wapens-Bentinck en -Ittersum en: 1685.

In den voorgevel de wapens-Bentinck en -van Bloemendaal, in Bentheimer steen, waaronder: 1648. Hieronder een steen, met opschrift betreffende een verbouwing, en: 1707. Inwendig (XIX B geheel gerestaureerd): trappenhuis, waarin een zware steenen trap (XVII), vroeger voor het huis gelegen, en eenige gebrandschilderde ruitjes, uit de kerk afkomstig. Voorts zijn hier aanwezig:

Oude meubelen, en herinneringen aan den Raadpensionaris R.J. Schimmelpenninck. Twee schoorsteenen (XVII a, trant van D. Marot). Schoorsteen (± 1750). Geschilderd portret (1675, door Nic. Maes) van Georg Albrecht, graaf van Limburg Stirum, gesneuveld in 1690 bij Fleurus. Dergelijk portret (trant van J. de Baen), voorstellend een lid der familie van der Does, in een gesneden lijst (XVII d). Portret (XVII c, Hollandsche school) voorstellend een lid der familie Bentinck op jeugdigen leeftijd. Twee kanonnen (1666) met familiewapen en den naam Borre van Amerongen op de affuiten.

Vóór het kasteel bouwhuizen (XVII A).

2. Het huis Nyenhuis, in 1457 vermeld, in 1582 afgebroken, midden-XVII herbouwd, ± 1800 grootendeels vernieuwd, bestaat uit: een vierkant gebouw (achter- en zijgevels midden-XVII) met latere aanbouwsels (± 1858), o.a. hoektorens. In den voorgevel een Bentheimersteen met opschrift (XVIII d) betreffende de stichting van het oude huis, en: 1491. In het huis bevinden zich: geschilderde portretten uit de familie Schimmelpenninck

[p. 53]

de Saint-Amand, Melvil, van Eikel, Knobelsdorf, van de Poll, e.a., waaronder drie (1645, door J.A. Rotius); drie (1658, door Jac. Westerbaen den Jonge); twee (1660, door P. Nason), voorstellende een echtpaar; een (1660, door C. Janssens van Ceulen), voorstellende een heer van 49 jaar; twee (1675, door Nic. Maes), voorstellende een echtpaar; zes door C.H. Hodges, voorstellende den raadpensionaris R.J. Schimmelpenninck en diens vrouw, zijn zoon Gerrit en diens vrouw, Francis Melvil en diens vrouw; twee door Prud'hon, voorstellend twee kinderen van den raadpensionaris, te paard. Bouwhuizen (XVIII).

Op de Molenbeek een koren-watermolen, in 1237 vermeld, XV b herbouwd, in 1549 en later meermalen hersteld, bestaande uit een houten molenkast, op palen rustend, met een onderslagrad. In de kademuren Bentheimer steenen met: 1654, 1751 en 1843.

Schipbekerhuizen.

c. De oude sluis. Gedenksteen (1693).

g 1. Het huis Warmeloo, in 1457 vermeld, na 1874 afgebroken, behoudens een klein verbouwd gedeelte (XVIII), heeft een inrijhek (XVIII c) met hardsteenen palen en vazen. In het huis wordt een topsteen (XVIII c) met het wapen-Sloet bewaard. Geschilderde portretten (XVII d-XIX a) uit de families Meyjes, van Coevorden, Raesfelt en van Rechteren, waaronder door J. Leussink, R. Koets en L. Moritz.

2. Het huis Westerflier is in 1792 ter plaatse van een oudere huizing gebouwd.