Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel V, I. De provincie Noord-Holland (uitgezonderd Amsterdam)

Oostzaan.

De ned. herv. kerk (1760) is een baksteenen gebouw in kruisvorm, dat een oudere, aan de H. Catharina gewijde, in 1573 bijna geheel verwoeste en XVII a herbouwde, kerk vervangt. Boven den met pilasters en twee aanzetkrullen versierden

[p. 285]

westgevel een houten toren, gedragen door in de kerk staande zuilen. Gesneden omlijsting van de wijzerplaat. Steunbeeren met ingezwenkte buitenlijn. Boven den ingang een steen betreffende de stichting. Inwendig: houten tongewelf (XVIII c). Om de wijzerplaat een schildering: de Tijd. De kerk bezit:

Eiken preekstoel en doophek (beide XVIII c).

Twee koperen lezenaars (1717); koperen doopbekken en -houder (XVIII c).

Zerken: 1618, 1729, 1737, 1760, 1761, 1776.

Zes koperen kronen (XVII), waarvan een met schildjes en opschrift (1651).

Acht koperen wandarmen.

Gesneden bekroning (1760) van het portaal.

Twee borden met de namen der predikanten (XVII d en XVIII).

Twee scheepjes (XVIII).

Vier gegraveerde zilveren bekers (1724).

Twee gedreven zilveren collecteschaaltjes.

Twee zilveren broodschotels en een broodschaal (1792).

Klok, in 1760 gegoten door de Erve Alewijn Crombosch te Amsterdam.

In de consistoriekamer twee eiken banken (XVII).

Het diaconie- en weeshuis (1695, blijkens jaartal boven den ingang) heeft in den gevel twee fragmenten van zandsteenen festoenen (XVII d). Boven den gevel van een zijgebouwtje het wapen van Oostzaan, een oude man en een oude vrouw en: 1713. Inwendig: drie houten schouwen (XVII d), boven twee waarvan schilderijen.