Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel V, I. De provincie Noord-Holland (uitgezonderd Amsterdam)

Hoogwoud en Aartswoud.

Aartswoud.

Op den Westfrieschen zeedijk een houten grenspaal (XVII A) met wapens.

Tegen de Ned. Herv. Kerk (1883) staat nog de gepleisterde oude toren (XV d, het benedendeel wellicht ouder, de westzijde en de spits in 1895 vernieuwd) met een in den noordwand ingebouwden traptoren, waarin een gemetselde wenteltrap. Nissen met overblijfselen van traceeringen. Boven den ingang een steen (1635). De kerk bezit:

Rijk gesneden, met ebbenhout ingelegd, eiken gestoelte (1641, gelijk dat te Winkel) met overhuiving, bekroond door een gesneden wapen. Op de deuren initialen in ivoor.

Drie koperen kronen (XVII).

Klok, in 1620 gegoten door Henricus Nieman te Enkhuizen.

[p. 199]

Hoogwoud.

Op het raadhuis wordt een verguld zilveren beker (1743) bewaard.

De Ned. Herv. Kerk, gebouwd in 1680 (blijkens een gedenksteen) na het instorten eener ruimere middeleeuwsche kerk, is op een hoogte gelegen. Zij heeft een 5/10-afsluiting en steunbeeren: Het muurwerk (onderaan vermoedelijk nog van het vorige gebouw) is gepleisterd. Inwendig: houten tongewelf met sleutelstukken op kraagsteenen. De toren is in 1886 vernieuwd. De kerk bezit:

Zandsteenen doopvont (XV B), gebroken.

Eiken preekstoel (XVII d) met koperen doopbekken.

Eiken doophek (XVII d) met koperen doopboog (XVII d), blaker en lichtarm.

Eiken offerblok (XVII A).

Eiken heerenbank (1634), met drie ingesneden wapenschilden.

Twee koperen kronen (XVII).

Twee schildhoudende leeuwen (XVII) op de moderne orgelgalerij.

Twee klokken, waarvan eene in 1614 door Johannes Ouwerock te Amsterdam, en eene in 1650 door F. en P. Hemony te Zutfen gegoten.