hij redacteur van het literaire tijdschrift Yang. In onder meer dit tijdschrift verschenen de stukken eerder. Bunzing is het bewijs dat zijn academische achtergrond een vruchtbare voedingsbodem is.
Een bunzing is een marterachtige. Bunzingen komen, of kwamen - want heden ten dage worden ze met uitsterven bedreigd - veel voor in de Achterhoek, de geboortestreek van Rovers. ‘Elke letter heeft een geur. [...] De A. geurt naar Bunzing.’, schrijft hij terugdenkend. Het is een taai, vasthoudend, slank, zwart diertje en net als de schrijver van dit werk: een rover. ‘Het woord “Bunzing”, waarin de stadsman de typische achternaam op -ing of -ink uit de A. hoort: Beuling, Hiddink, Wesseling. Maar ze noemen hem hier ulk, het beestje, dat inmiddels tot de beschermde diersoorten hoort.’
In ieder van de vier hoofdstukken van deze bundel is een thema aan te wijzen. In ‘Hier’ staat de ruimte centraal. Rovers analyseert hedendaagse stedenbouw in Nederland en de populariteit van jeugdbewegingen in België. Antwoord op de vraag ‘Hoe schrijf je een Great Dutch Novel?’ en andere inzichten over hedendaags proza in de Lage Landen, zoekt Rovers in het tweede hoofdstuk om vervolgens in ‘Wachten op verbinding’ in te gaan op recente poëzie. Aandelen en obligaties, de poëziebundel van Anne Vegters, buigt diep voor Rovers' interpretatiedrang. Bovendien laat hij zijn licht schijnen over het oeuvre van Dirk van Bastelaere. ‘GB’, Grote Broer, ook de titel van het vierde hoofdstuk, is een exemplarisch voorbeeld dat Rovers een begenadigd essayist is. Hierin behandelt hij de ‘televisiejaren’ die ieder kind zo van zijn elfde tot zijn dertiende levensjaar beleeft: de tijd waarin je behoefte hebt aan ‘een sterke arm die je zou losrukken uit je voortijdige nostalgie en die je de weg zou wijzen naar een toekomstig leven, een leven dat richting bezat, dat zinvol was. [...] En dat gebeurt dan ook, op een dinsdagavond, kijkend naar de televisie [...].’ Vanuit sprekende voorbeelden uit de sitcom Family Ties (een treffende karakterisering van Alex P. Keaton) voert hij de lezer mee naar de rol van de grote broer in de literatuur. Rovers etaleert zijn bekwame manier van schrijven door als een volleerd schipper te laveren tussen televisie, film en literatuur, tussen humor en diepgang. Rovers houdt de lezer constant ‘the big picture’ voor ogen, geeft er blijk van dat hij naar iets toewerkt, maar neemt wel de tijd een persoonlijke noot aan het verhaal toe te voegen.
Het is een gave een droge beschouwing op te luisteren met poëtische kwinkslagen, spitsvondige metaforen en aansprekende voorbeelden. Maar het expliciet literair schrijven blijkt voor Rovers te hoog gegrepen. Drie van de vier met essays gevulde hoofdstukken worden afgesloten met een literairbiografisch gedeelte. Twee van deze stukjes zijn nog nooit eerder verschenen. Direct wordt duidelijk waarom. Waarschijnlijk heeft Rovers er speciaal voor deze bundel op zitten zwoegen. Nachtenlang zitten broeden op stukken over plaatsen die een rol spelen in zijn leven. Brussel, waar Rovers momenteel woont en werkt, Gent, Rovers beschrijft zijn kennismaking met de stad en ‘De A.’ (Achterhoek), waar Rovers opgroeide en nu melancholisch op (terug)kijkt. Op een wat geforceerde manier probeert hij de poëtische lijn uit de essays door te trekken in zijn memoires. Het lijkt of Rovers zich wil bewijzen: iedere regel is gewikt en gewogen tot deze naar zijn zin genoeg doordrenkt is met poëtische lading alvorens hem aan de waslijn ‘Bunzing’ te hangen. Terwijl iedereen toch weet dat het juist goed is de was uit te wringen voor je hem aan de lijn vastknijpert. Rovers lijn buigt diep door onder het overdadige gewicht. Ontdoe je teksten van opsmuk, zo kom je tot de kern van de zaak. Kleddernat, maar inhoudloos hangen zijn zinnen soms te drogen. Rovers literaire escapades missen een kern; het is mooischrijverij.
Dit neemt niet weg dat Bunzing een prachtige verzameling essays is van een bunzing uit de A. Een taai en vasthoudend diertje dat te vangen blijkt in een klem van literaire ijdelheid. Zonde van zo'n zeldzaam beestje.
Maarten Rommens
Auteursrechtelijk beschermd