Vooral jongeren moeten vaak geloven aan deze enquêtes. Zo stonden de kranten onlangs weer vol met de schokkende uitslag van een onderzoek naar de kunstbeleving onder jongeren. In Gouda, vanzelfsprekend. Antropologe drs. Mieke de Waal (32) ontdekte dat jongeren van rond de zestien niets van kunst moeten hebben. Kunst is volgens de Goudse jongeren voor ‘kaklui en kapsoneslijders’, ‘Kunst is voor mietjes en meisjes’, ‘Kunst? Daar ga je toch niet heen?’. Fijn, dat weten we dan ook weer. Is deze uitslag nu werkelijk zo verrassend? Neen, ik had drs. Mieke de Waal (32) op voorhand kunnen voorspellen dat jongeren slechts geïnteresseerd zijn in sex, drugs & rock 'n roll. Dat had haar een hoop geld gescheeld, of liever gezegd: dat had de Boekmanstichting en de Raad voor het jeugdbeleid een hoop geld gescheeld. Maar drs. Mieke de Waal (32) was eigenwijs en heeft me niet gebeld.
Ik heb daarentegen wél drs. Ada Jongejan gebeld, die met ingang van 1 april (als dat maar goed gaat) benoemd is als coördinator van de Stichting Lezen. Alweer een stichting. Deze stichting heeft ‘tot doel het bevorderen van de leescultuur in de meest brede zin in de Nederlandse taal’. Ik heb deze zin tien keer overgelezen alvorens de telefoon ter hand te nemen, want ik wilde geen slechte indruk maken op drs. Ada Jongejan (leeftijd onbekend).
Zij verzekerde me dat de stichting uit de nobelste motieven was opgericht. Onderzoeken (ja, ja) in Amerika (!) hadden namelijk uitgewezen, dat er minder gelezen wordt onder jongeren en dat hun leesvaardigheid zelfs afneemt (tja, voor sex, drugs etcetera heb dat geen nut). Nou, dat verbaasde mij niets, want ik had zojuist de conclusies uit het onderzoek (gewoon in Gouda) van drs. Mieke de Waal (32) gelezen. Daarom, zei drs. Ada Jongejan () besloot de Nederlandse Boekverkopers Bond (NBB) in actie te komen. Ik vond dit wat minder vanzelfsprekend en waagde te twijfelen aan een zuiver ideële achtergrond van dit initiatief. De NBB heeft er toch belang bij dat er in de toekomst nog afnemers zijn van hun waar? Nu ja, gaf drs. Ada Jongejan () schoorvoetend toe, dat speelde inderdaad ook een beetje mee, maar ik had toch wel gezien dat in het bestuur van de stichting onder andere het Nederlands Bibliotheek en Lectuur Centrum (NBLC) was vertegenwoordigd? Dat was zeer ideëel. Bovendien ontving de stichting subsidie van WVC en dat overkwam toch ook niet iedereen? Ik wierp tegen dat het bestuur behalve het NBLC ook bestond uit de eerder genoemde NBB en de Koninklijke Nederlandse Uitgeversbond en niet te vergeten de Nederlandse Dagbladpers, die willen toch domweg hun afzet veilig stellen? Drs. Ada Jongejan () zuchtte even en legde de hoorn terzijde. Ik hoorde dat er aan de andere kant van de lijn iets ingeschonken werd en vervolgens met snelle teugen opgedronken. ‘Hebt u verder nog wat?’ vroeg ze na enige tijd.
Subsidie van WVC, laat die uitgevers dat geld voor die stichting zelf maar betalen! En antropologe drs. Mieke de Waal (32) had haar rapport Daar ga je toch niet heen ook al overhandigd aan minister Brinkman van WVC... in het stadhuis van Gouda (waar anders?). De Boekmanstichting en de Raad voor het jeugdbeleid hopen natuurlijk hun investering terug te krijgen, dat begrijp ik wel. Dat zou ik ook willen als ik zulke voorspelbare resultaten had ontvangen voor zoveel geld, al zullen de reiskosten vermoedelijk gering zijn geweest (misschien woont drs. Mieke de Waal (32) wel in Gouda).
Er zit maar éen ding op. Willen we wat aan deze onderzoeksterreur doen, dan zullen we allemaal naar Gouda moeten verhuizen en de deur goed op slot houden, vooral voor mensen met lijsten in hun hand. Wellicht kan zo het tij worden gekeerd. Dit is de laatste maal dat ik Nederland gewaarschuwd heb!
HENK HARDEMAN (drs.)
Auteursrechtelijk beschermd