We schrijven Amsterdam 1969. Ik sla mijn dagboek open en lees op vrijdag 16 mei 1969: ‘9.30 u. Maagdenhuis bezet (...) 1.30 u. politiekordon’. In Amsterdam ging toen blijkbaar alles nog exact op tijd. Op dinsdag 20 mei 1969 lees ik: ‘4.00 u. luchtbrug door politie vernietigd. Traangas gebruikt. Radio “De Vrije Maagd” op 225 m. (...) 's avonds en 's nachts GROTE GEVECHTEN tussen politie en demonstranten; charges o.a. in Leidsestraat, Rokin, Nieuwe Zijds.’ Ach, dass waren Zeiten! En passant valt me op dat ik toen nog noteerde hoe vaak mijn vriendje bij me bleef slapen: iedere nacht - zo hoort het ook in tijden van revolutie! Doorbladerend in mijn dagboek lees ik dat we ons ten tijde van de beruchte Maagdenhuis-processen dagelijks op zijn Honda-motorfiets naar het strand bij Vogelenzang begaven, en dat terwijl het 's nachts in de stad nog lang onrustig bleef...
Ook in Berlijn zijn er in de afgelopen weken grote demonstraties geweest, zelfs ontruimingen van instituten door de politie (de ‘Bullen’) met als gevolg een fouw-fouw motie van de medewerkers dat zij weigerden te werken aan een universiteit die onder politiemacht zou moeten functioneren. Escalatie. Maar een dag later werd de politie teruggetrokken.
De Berlijnse (en Duitse) studenten hebben met hun protest het gelijk van de wereld. Niet alleen moet iedere student eenmaal in zijn curriculum een opstand hebben meegemaakt (dat antwoordde ik aan bezorgde collega's die mij ongeveer condoleerden met het feit dat ik zo kort na mijn benoeming met dergelijke ‘toestanden’ geconfronteerd werd), de studenten anno 1989 in Duitsland en Nederland staan volkomen in hun recht wanneer zij zich verzetten tegen beknottend en betuttelend overheidsbeleid (met betrekking tot studiebeurzen, studietijd, medezeggenschap in studieprogramma's). Wat Deetman in Nederland universitair beleid durft te noemen - met name ten opzichte van de alfa-wetenschappen -, vind ik ronduit beschamend. ‘Kies exact’ (veelwekelijks in stuitende STER-spots te bezichtigen) - kies voor een opleiding waarin je, in navolging van je minister van onderwijs, nooit en te nimmer voor je studie een boek van literatuur hoeft te lezen. Want Nederland moet immers ‘vooruit’ en ‘bijblijven’, anders missen wij de ‘technologische aansluiting’. Wee ons!
Enfin, deze apetaal was een van de redenen waarom ik ‘onze gezellige moerasdelta’ vaarwel zei. In Duitsland liggen de verhoudingen blijkbaar (nog) iets anders. Ik was er verbaasd over hoe snel na het uitbreken van het studentenprotest de autoriteiten met toezeggingen kwamen: vele miljoenen meer geld, meer formatieruimte. In een pessimistische bui kan ik zeggen: de Duitse overheid denkt met financiële tegemoetkomingen het universitaire onbehagen af te kopen; in een optimistische bui zeg ik: de Duitse overheid neemt het studentenprotest serieus (met weer als pessimistische bijgedachte: de Duitse overheden vrezen überhaupt iedere vorm van protest).
Kortom: het blijft tobben; ook in de omgeving van de muur is het nooit goed of het deugt niet.
FRANS DE ROVER
Auteursrechtelijk beschermd