Vooys. Jaargang 3

[p. 18]

[p. 19]

Feestvarken

Wat is het verschil tussen de uitreiking van een literaire prijs en een literaire herdenking? Meestal is dat een kwestie van leven en dood. En de overeenkomst? Dat beide gebeurtenissen de allure hebben van een feest. Tot nu toe is alles glashelder, maar het volgende gaat mijn verstand nog steeds te boven.

Als, zeg, vrij vast medewerker van VOOYS werd laatst door iemand van dat blad (per telefoon nog wel!) het volgende verzoek tot mij gericht. ‘Wij hebben een uitnodiging gekregen: “d.d. 15 maart zal om 16.00 uur in de Ridderzaal van het Muiderslot te Muiden een bijeenkomst plaatsvinden ter gelegenheid van de verschijning van twee publicaties i.v.m. de viering van de 400^e geboortedag van G.A. Bredero”, begrijpt u; en nu zouden we u daar graag naartoe sturen zodat u de feestelijkheid voor ons kunt coveren.’

Ik vond dit een onbeschoft voorstel, wilt u weten waarom?

(1) ik ben geen inkthoer maar een columnist en wat daar allemaal voor doorgaat. Zoveel verbeelding heb ik nog wel.

(2) ik ben geen letterkundige maar een schrijver. Dus waarom sturen ze niet iemand van het instituut.
Dus wat doe ik? Ik weiger pertinent en hou het VOOYS-mens nog voor dat ik een hekel heb aan dodenherdenkingen. ‘Er lopen toch bij voorbeeld Renaissancisten op De Vooys rond die daar veel beter over kunnen schrijven dan ik?’

VOOYS-mens: Meneer de Voore, u gelooft het niet maar we hebben bij deze afdeling al vaker geijverd voor een publicatie over Bredero. En zoals wel op meer afdelingen hier het geval is: men geeft geen gehoor. Zou er wat schorten aan de kwaliteit van ons periodiek...?

Ik besluit hier maar geen antwoord op te geven en hoop trouwens dat deze passage vanaf ‘ik vond (...)’ de censuurwoede op de VOOYS-redactie doorstaat want anders kunt u dit niet lezen (bovendien word ik nogal slecht betaald dus iedere letter, nee regel, telt). Intussen bemerk ik dat ik second choice was, wil het VOOYS-mens nog toewerpen maar iemand van de redactie zelf te sturen maar besluit mijn mond te houden en mijn gram te halen in dit stukje. Ik werp de hoorn op de haak.

En gelukkig maar want enige dagen later wordt mij duidelijk (uit de krant van maandag 18 maart) dat ook gewone krantejongens zich daar verzameld hebben als vliegen op de mestvaalt. Voor de Volkskrant bleek verslaggever Kees Fens de viering gecoverd te hebben. Ik ken deze man niet maar hij heeft een eerlijke voornaam en hij werkt voor de Volkskrant dus dat zal wel goed zitten.

Ik lees zijn verslag door om te zien of ik niks gemist heb. Nee, ik

[p. 20]

heb niks gemist want het er daar zichtbaar nogal moeilijk aan toe gegaan. Toegeven, ik ben geen ingewijde; van Fens weet ik dat niet, die doet zoiets misschien wel vaker. In ieder geval heeft hij de grootste moeite gehad met de hoogdravendheid der daar gebezigde taal getuige zijn opmerkingen daarover in het stuk. Ik citeer: ‘De zeldzaamheid van de verwoording van een persoonlijke waarneming kan ongewoon genoemd worden (...)’ en, schrijnender nog, ‘waar “zien” taboe wordt, ontdoet de taal zich van uiterlijkheden’. Uit het stuk van Fens wordt een ding duidelijk: het kan niet anders of het merendeel van het aanwezige publiek moet bij het aanhoren van de verschillende feestredenaars nogal eens de wenkbrauwen donker gefronst hebben.

Ik vind dat idioot. Je gaat toch niet moeilijk doen op zulke feesten?! Alleen al niet uit respect voor het feestvarken. Onze verslaggever F. vat dan ook de koe bij de hoornen door zijn relaas de passende titel ‘Het zichtbare grote niets’ mee te geven.

Nee, persoonlijk ga ik liever naar uitreikingen van literaire prijzen. Toch wordt ‘het grote niets’ daar ook al zichtbaar. Ik doel dan op de P.C. Hooftprijs waar het feest niet doorging, of zie ik dat niet goed? Een ding heb ik heel goed gezien: dat Fens ook liever gebeurtenissen verslaat waarbij het feestvarken nog springlevend en aanwezig is, zoals bij een P.C. Hooftprijs vaak het geval is. Want in zijn voorkeur voor dit soort happenings laat hij Bredero, die toch allang dood is, weer tot leven komen. Dat blijkt wel uit de laatste regels van zijn verslag: ‘Trouwens ook in de ernst van een bijeenkomst als deze, waarbij de hoofdfiguur Bredero terecht buiten is gaan dolen’. Ondanks alles is Fens nog voorzichtig want, hoewel levend, wordt hij toch ook mooi van hof en adel verbannen.

Je ziet tot welke excessen bepaalde verlangens kunnen leiden. Voor mij nog geen reden om uitreikingen van literaire prijzen en meer van dat soort feesten af te schaffen, al gaan ze zich ook steeds meer in een sfeer van duisterheid en bedrog afspelen. Ik kom zelfs met een voorstel: de volgende prijs moet uitgereikt worden aan Kees Fens, voor de beste journalistieke mystificatie van dit jaar.

Ik hoop nu maar dat ik niemand gekwetst heb want daar houdt de minister niet van. Ik zou hem graag ter wille zijn maar ik ben nogal a-muzikaal; ik bespeel maar een instrument. Ja, rammelen met een varkensbak dat kan ik ook nog wel (want dat kan iedereen) en daar zal de minister wel oren naar hebben.

N.A. de Voore