Vooys. Jaargang 2

[p. 12]

Far Wevers
Ronald Tebra
Neerlandicus vraagt...

In VOOYS nummer 2 van januari 1984 hebben wij een vacature-onderzoek aangekondigd, dat antwoord zou moeten geven op de vraag, of er aansluiting bestaat tussen de beroepsprofielen zoals die in de syllabus bij de collegereeks ‘Beroepsoriëntatie’ genoemd zijn, en de vacatures uit de praktijk. Tevens - dat volgt er logischerwijze uit - zouden de verschillen meer duidelijkheid geven over de zin van een college ‘Beroepsoriëntatie’ in deze vorm.

De vacatures voor docenten in het onderwijs en hoger wetenschappelijk kader hebben we buiten beschouwing gelaten. Het ging ons om de beroepen die het bedrijfsleven vroeg.

We hebben de volgende bladen over zes redactieleden verdeeld: De Volkskrant - NRC Handelsblad - Utrechts Nieuwsblad - Elseviers Weekblad - Vrij Nederland en Vacant, het vacatureblad voor academici en hoger personeel. Vervolgens hebben we in de periode van 9 februari tot 30 mei 1984 alle advertenties uitgeknipt waarin mensen met een ‘academische’ dan wel ‘universitaire’ opleiding werden gevraagd te solliciteren.

De advertenties zijn met elkaar vergeleken om doublures er uit te halen.

In die periode van 31/2 maand vonden we in totaal 70 advertenties, waarin 82 mensen met een ‘academische’ dan wel ‘universitaire’ opleiding gevraagd werden. Maar van slechts 4 personen wordt niet meer dan alléén die opleiding gevraagd. Dat betrof beroepen als ‘projectmedewerker’, ‘coördinator van planbehandeling’ en twee ‘beleidsmedewerkers’.

[p. 13]

Voor de andere sollicitanten werd gesteld: ‘ervaring met’ en/of ‘kennis van’ het betreffende vakgebied.

De vacatures betroffen in de meeste gevallen beleidsmedewerkers en voorlichters c.q. organisatie-adviseurs en informatici. Voor dergelijke posten werden ervaring en/of kennis gevraagd op het gebied van organisatiekunde, informatica, automatisering, management of bestuurskunde.

Noties als ‘goede contactuele eigenschappen’ en ‘uitstekende mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid’ laten we buiten beschouwing.

In de advertenties waarin gevraagd werd om mensen met een ‘academische’ of ‘universitaire’ opleiding met ervaring, werd gesteld: een academische opleiding bij voorkeur in - en dan volgt een vakgebied (bestuurskunde, organisatiekunde, informatica en andere).

Een tiental van de zeventig advertenties vroeg bovendien om ‘financieel’ of ‘economisch’ inzicht c.q. ervaring.

‘Specialisatie in sociaal-wetenschappelijk onderzoek’, ‘kennis van onderwijssoorten’ en ‘kennis onderwijskunde’ werd in een drietal advertenties gevraagd.

[p. 14]

Het aantal advertenties waarin om mensen met redactionele of journalistieke ervaring werd gevraagd, was beperkt tot 4. Er waren wel meer advertenties te vinden met deze eisen, maar die eisten dan weer een ‘HBO-opleiding met ervaring’.

Er werd één bibliothecaris gevraagd, met kennis van het wetenschappelijk bibliotheekwezen èn Frans, Duits en Engels.

De vacatures waarin om sollicitanten met een universitaire opleiding met Nederlands als hoofdvak werd gevraagd waren de volgende:

•	4 wetenschappelijk medewerk(st)ers teksteditie, met ervaring (in één advertentie).
•	1 taal beheerser/toegepast taalkundige; taalbeheersing als hoofdvak, verder ATW, toegepaste taalkunde, ervaring experimenteel onderzoek en bekendheid met traditionele en generatieve syntaxis.
•	1 trainer schriftelijke communicatie; doctoraal Nederlands en ervaring in onderwijs/bedrijf.
•	1 taalbeheerser (1/2 jaar); specialisatie taalbeheersing of ervaring in taalbeheersingsonderwijs.

[p. 15]

Van de 7 vacatures waarvoor Neerlandici werden gevraagd werd dus 6 keer een afgestudeerd Neerlandicus bedoeld of iemand met voldoende ervaring. De éne student-Neerlandicus zal dus moeten opboksen tegen vele andere Neerlandici (in Nederland).

De overige Neerlandici die willen solliciteren op de algemenere advertenties, kunnen het opnemen tegen alle andere academici, waarvan er natuurlijk nog veel meer zijn. De laatsten hebben voor het bedrijfsleven het voordeel dat een deel een opleiding heeft genoten in bijvoorbeeld informatica, bestuurs- of organisatiekunde, economie enzovoort.

Van het flinke aantal beroepen die in de syllabus Beroepsorientatie genoemd staan, hebben we er helaas niet één kunnen vinden. En omdat het gaat om zes belangrijke landelijke bladen met relatief veel advertenties over een periode van 31/2 maand (zeker niet een ‘vakantieperiode’) kunnen we toch stellen dat dat heel teleurstellend is.

Hoe dan ook; aansluiting van de al te theoretische, rooskleurige voorstelling van zaken in de syllabus op de praktijk is niet alleen wenselijk maar zelfs zeer maatschappelijk relevant.

[p. 16]

Misschien is het toch raadzaam voor de student nederlands die niet voor het onderwijs of de wetenschappelijke richting kiest of kan kiezen, snel te denken nàast of nà zijn studie Nederlands een gedegen nevenopleiding te volgen, die meer op het bedrijfsleven is georiënteerd.

Bij het Gewestelijk Arbeids Buro bestaat een afdeling ‘Regionaal Punt Academici’, waar studenten en afgestudeerde academici informatie kunnen krijgen over de mogelijkheden en onmogelijkheden voor hen.

Er valt niet te loochenen, dat de economische teruggang èn het niet direct volgende universitaire aanbod van specialisten enige tijd een overschot op de arbeidsmarkt te zien heeft gegeven van algemeen-academici.