J.Ph. van Oostrom
Een soms handig streepje
Als we een nominale samenstelling gebruiken, voorafgegaan door een bijvoeglijk naamwoord, dan maken bij het spreken het intonatiepatroon en het spreekritme duidelijk of de bepaling de gehele samenstelling betreft of slechts het eerste deel ervan. Bij het schrijven moeten we het zonder die indicaties doen. Om misverstand te voorkomen bestaat de volgende interpunctieregel: heeft het bijvoeglijk naamwoord slechts betrekking op het eerste deel van de samenstelling, plaats dan een verbindingsstreepje tussen bepaling en samenstelling.
Dus: een oude mannenkwaal ‘een reeds lang bekende ziekte waaraan mannen lijden’ maar: een oude-mannenkuaal ‘een ziekte die aangetroffen wordt bij bejaarde mannen’.
Dit regeltje blijkt vrijwel in de vergetelheid geraakt te zijn, getuige het gepruts dat je aantreft in advertenties waarin open-haardhout te koop aangeboden wordt.
Dat het soms toch een handig foefje kan zijn, moge blijken aan onderstaand kopje uit NRC Handelsblad van 7 mei jongstleden:
Auteursrechtelijk beschermd