Volk. Jaargang 3

[p. 212]

Prisma

Hollandsche Radiokultuur. -

Er worden in Vlaanderen eiken dag vele hoofden geschud over de prestaties van ons nationaal radio-instituut. En men begrijpt allicht dat de zoogenaamde luistervinken met een voor de samenstellers van onze Brusselsche programma's ontmoedigende volharding, hun toestel blijven afstemmen op de golven die ons toegezonden worden op den adem van koele noordersche windbuien. Of dit een verovering beteekent op gebied der Nederlandsche Kultuur of een propaganda in de richting van de Dietsche beschavingseenheid, is voor den Vlaming, die af en toe hoogergezegde afstemmende beweging maakt naar een der beide Nederlandsche golflengten, een vraag waarvan de problematiek met den dag een stijgende curve vertoont. Men zou voor deze bewering kunnen aanvoeren de voormiddagsche jammeruurtjes van een bepaald érg orthodoxe, zwaar gereformeerd en in superlatieve mate larmoyante zanger-van-kerkliedjes, waarvan de regelmatig teruqkeerende melodie op het air van ‘twee oog en zoo blauw’ met den tekst van ‘o Heiland, in uw bloedige wonden...’ ongeveer het moyennegehalte aangeeft. Men zou eveneens kunnen verwijzen naar de erg Jordaansch-ruikende Zaterdagavond-uitzendingen waarin de voor het Zuidersche begrip moeilijk te waardeeren en te vatten gijntjes en smouzengrapjes ervoor zorgen dat de luisteraar vlug en afdoende zijn toestel tijdens deze zendingen afsluit. Erger maakt het een zekere jufvrouw Julia de Cuyper die in een van beide ‘vrije’ omroepen periodiek haar vocale exhibities wijdt aan het voorlezen ‘in 't Vloms’ uit werken van de ‘Vlomsche’ auteurs, als daar zijn Timmermans en Claes. Voor wie nog niet de kans had deze voorlezingen te savoureeren, kunnen we in bedenking geven hoe een hoofdstuk uit het verrukkelijk boekje ‘Pastoor Campens’ klinkt in het would-be Gentsch-Antwerpsch patois-met-Haagschen-achtergrond van deze Jufvrouw de Cuyper, wiens grootste ambitie het blijkbaar is een vocale rivale te worden van Fientje de la Mar. En hoe Nederland aldus opgevoed wordt in kennis en waardeering voor de ‘Vlaamsche’ kultuur en letterkunde, en in verbazing staat hoe Vlaanderen de voorkeur kan geven aan dit vulgaire bargoensch boven het Fransch. Misschien kan onze gezant in Nederland, die immers ‘Vlaamsch kent’ volgens Minister Spaak, een zijner meergebruikte bescheiden wenken in die richting geven?...

P.M.

Beschaafde Omgangstaal... -

De vereeniging welke deze woorden bij wijze van leuze in haar naam voert, verricht mooi en goed werk in Vlaanderen. Het bestaan en de noodzakelijkheid van een soortgelijke vereeniging is eigenlijk een hoon voor dit land en dit volk, waarvoor ànderen dan dit volk echter verantwoordelijk zijn. Doch zij is er noodig. Des te meer zou het jammer zijn zoo deze vereeniging van het eene euvel in het andere zou vallen, en het kind wegwerpen met het badwater, zooals men dit zegt. Wie zich vroeger onderscheidde door het praten van een vreemde taal, mag thans onder voorwendsel van ‘beschaafde’ omgangstaal geen gelegenheid aan de hand gedaan worden om zich met meer modieuze en eigentijdsche taalmiddelen opnieuw los te maken van het volk. Deze bedenkingen rijzen onmiddellijk op bij wie sommige mededeelingen leest van hoogergenoemde vereeniging, o.m. wat ze in een der laatste nrs van ‘Toerisme’ publiceerde als de z.g. Nederlandsche termen van de fietsonderdeelen. Wat denkt men o.m. van het Nederlandsch gehalte van ‘racemodel’ waar wij toch gewoonlijk spreken van ‘sportfiets’. Wat denkt men van de euphonie (zetter: EUPHONIE) van terugtraprem, een spatlap en een trapas? Om te zwijgen van crankspieën, een woord dat geen sterveling in Vlaanderen verstaat, evenmin als een balhoofd. Een beetje gezond verstand kan in dezen ook wel geen kwaad...

V.R.