Volk. Jaargang 3

[p. 105]

Auf der Luneburger Heide...

Auf der Lüneburger Heide
In dem wunderschönen Land...
Und die Bracken und die bellen
Und die Büchse, und die knallt.
Rote Hirsche woll'n wir jagen
In dem grünen, grünen Wald.

H. LÖNS.

Rood en groen. Ook zóó hebben we de heide één enkel moment gezien; het was toen we op dien bronskleurigen namiddag neerlagen in de schaduw der beuken, na de voetmarsch dwars door de hei van Thansen Hof naar de Hühnegräber.

Want ieder landschap bezit een dominant die soms onvermoed doorbreekt in de kleurwisselingen van het licht. Hoe voelen we ons hier zoo vertrouwd als waren we in de àndere wereld waar ons verlangen zijn rustpunt vindt.

Langzaam vervluchtigt de bitterzoete beklemming die eigen is aan de okergele avondzon en verpuurt zich het beeld van het eindelooze vlakke land waarin we de gansche dag zijn verdronken geweest. Geen oogenblik hebben we vandaag aan onze Vlaamsche heide gedacht waar het ruimte-gevoel veel minder sterk is. Dit hier is niet enkel heide, het is de Ruimte zelf; geen eenzaamheid met zijn rustelooze drang, maar de volstrekte rust. Ligt achter gindsche grijsgroene heuvel de terugkeer naar het aardsche, het àl te goed gekende dat op de loer ligt? Nu zijn we nog in de andere wereld waarin we ons wellustig willen verschansen als in onze intiemste jeugdherinneringen. Gisteren al, hebben we haar met een plotsen schok herkend in Lüneburg, de oude stad met haar heraldiek gelaat.

Het oude gasthof ‘Zur Krone’ achter de lichtgroene schemerruiten; het Räthaus met zijn verstarde pracht, de rijke eenzame straten waar geen steen anders zou kunnen zijn dan hij is; en daarboven de brandende, roerlooze zomerzon. Een stad als gegroeid voor menschen die den troost der schoonheid niet ontberen kunnen.

Daar omheen de heide die de stad belegert met hare eindelooze stilte. Niets dan gloeiende, schaarsch begroeide zandvlakten, wilde struiken, een enkele berk:

[p. 106]

 

So schön wie du ist die Birke nicht

 

Aber sie hat doch dein Gesicht...

en aan de verre horizon witte wolkengedrochten.

Hier heeft Hermann Löns rondgezworven, de dichter voor wie deze heide was, wat voor anderen is de luchtspeling van een tropisch sousbois, de mistsluiers op koele beemden of de verregende straten van een zoele stadsnamiddag. In de Lüneburger Heide zal hij blijven voortleven, in haar planten en dieren, in haar adembeklemmende grootschheid en haar ontzaglijke hemelkoepel. Men kan verweg reizen tusschen vroolijke menschen, ook Löns ligt begraven onder een soldatenzerk, maar wie voor eenmaal zoo gelukkig is geweest deze heide te zien, draagt voor altijd hare vloeiende lijnen mee in zijn herinnering als het beeld eener schoone oneindigheid. Men voelt zich licht gestemd door de wetenschap dat deze schoonheid bestaat en dat op ieder moment dat we wenschen, een nieuw geluk voor ons kan worden voltrokken. Wie weet hoevelen onzer voorouders hebben niet in vroegere eeuwen dezen weg gevolgd, landend aan de kusten van de Oostzee, doortrekkend tot aan deze Vlaamsche hoeven die zich op dezelfde wijze naar het heidezand toekrommen als in hun geboortegrond. Het is een natuurlijke weg dien wij ook terugvinden en waar we iets van ons schoonste zelf mogen ontdekken.