Volk. Jaargang 3

[p. 30]

Nieuwe boeken

Erick Przywara: Herdisch. In 12^o 195 blz. Prijs gebonden 3,60 M. 1936.
Erich Przywara: Hymnus. In 12^o. 159 blz. Geb. 3.30 M. 1936. Verlag F. Schöningh, Paderborn.

Om ons een inzicht te verschaffen in den dieperen zin van het heldhaftige en dit woord te ontdoen van de mode-kleur die er aankleeft, gaat Przywara de levensopvatting na van eenige representatieve persoonlijkheden van dezen tijd: Donoso Cortés, Fr. Nietzsche, R.M. Rilke, St George, L. Derleth, D. Eckart, S. Undset en G. Le Fort.

Daarna ontleedt Przywara op zijn bekende grondige manier de heroïsche opvatting van de Grieksch-kristene levensbeschouwing. Deze gaat hij na bij Heraclit-Parmenides, Plato-Aristoteles, Christus, Paulus, Augustinus, Thomas van Aquino, Ignatius van Loyola, Teresa van Jezus, Joannes a Cruce, Theresia van 't Kindje Jezus.

Dit boek biedt ons een schitterende voorstelling en verdediging van de christelijke heldhaftigheid. Het toont hoe de voleindiging van het politiek en militair heldhaftige, in de heldhaftigheid der heiligheid gelegen is.

De houding die Przywara in Herdisch metaphysisch en theologisch rechtvaardigt wordt door hem verklankt in den verzenbundel Hymnus. Met de zuivere dichterlijke bezieling die we reeds hebben mogen waardeeren in ‘Karmel’ en ‘Homo’ bezingt Przywara hier een levenshouding die vervuld is van nationalen trots, doch evenzeer van de christelijke trotsheid van de kleine Heilige Theresia en de forsche mannelijkheid van den heiligen Ignatius. Liturgische motieven zijn steeds weer de bron waaruit verzen ontspruiten van een sterke lyrische bewogenheid.

Deze twee werkjes van Przywara zijn typisch voor den fellen kamp die de meest representatieve vertegenwoordigers van het katholicisme in Duitschland voeren tegen de burgerlijke gemakkelijkheid van het Centrum-Katholicisme. En even typisch zijn ze voor de grootsche poging die gedaan wordt door katholieke denkers en dichters om de heerlijkheid Christi vooraan te dragen doorheen een wereld van misverstand en onbegrip. De wijze waarop de strenge theoloog en metaphysieker Przywara, het isolement van den geleerde verlaat en dapper op de voorlinie treedt waar gekampt wordt om een nieuwe ‘zeitgemässe’ christelijke levenshouding, mag salon-theologen en geratureerde professoren een vingerwijzing zijn voor het combattief karakter van alle denken in dezen tijd.

V.L.

Dr. J. Decroos: Nederlandsche vertaling van Shakespeare's ‘Hamlet’. - Uitgave Steenlandt, Kortrijk.

Dr. Decroos speelt met open kaart. Hij drukt z'n Hamlet-vertaling nààst den oorspronkelijken Shakespeare-tektst. Iedereen kan vergelijken, confronteeren. Laat ik maar dadelijk zeggen dat de Nederl. versie van Dr. J. Decroos alle respect verdient. In de reeds vrij groote reeks Nederl. vertalingen van Shakespeare's werken (denk maar even aan Burgersdijk, Muller, A. Roland-Holst, B. Koster, Verkade, enz.) staat m.i. Decroos' verdietsching (die 'n prettige en vlot-lezende adaptatie is geworden) voorààn. We weten nu stilaan wel hoe vaak het ‘vertalen’ verkeerd wordt opgevat en uitgevoerd. Het al te simplistische overzetten, woord voor woord, in 'n andere taal, is niet minder dan 'n koebloedig verraad tegenover den oorspronkelijken auteur. Hoeft het nog gezegd dat elke taal haar eigen karakter, eigen psyche, eigen atmosfeer heeft, en dat derhalve het ver-talen van 'n werk van àndere nationaliteit noodzakelijkerwijze 'n om-

[p. 31]

zetten moet zijn in 't diapason der nationaliteit waarvoor de vertaling bestemd is? En dat is lang nog niet alles. Buiten dien fundamenteelen eisch van het adapteeren, blijft nog de niet minder ernstige eisch van accuraat weergeven - of liever: eerbiedigen van het vreemd werk im ganzen, zoo niet wordt het verraad slechts van terrein verschoven. 't Zou misschien best te vergelijken zijn met 'n soort naturalisatie-proces: al verandert 't individu van nationaliteit, z'n persoonlijkheid blijft ongewijzigd.

Dr. Decroos heeft destijds van Shakespeare's sonnetten 'n meesterlijke Nederl. versie geschreven. In den hier beproken ‘Hamlet’ zijn dezelfde kwaliteiten van handigheid, vloeiendheid, getrouwheid te waardeeren. Deze vertalingen verdienen 'n prima aanbeveling, niet alleen voor den Shakespeare-kenner, niet alleen voor den tooneelliefhebber, maar ook voor de onderwijscentra en voor al dezen die Shakespeare naar de ziel én naar het virtuoze woord willen begrijpen en geheel omvatten, 't Ware te hopen dat Decroos het volledige Shakespeare-oeuvre mettertijd in dezelfde reeks en met dezelfde royale begaafdheid en kennis ter beschikking van den Nederl. stam mocht stellen. Hopen we dan meteen dat er genoeg belangstelling zij voor zoo'n omvangrijk en waardevol werk. We mogen respect hebben voor Burgersdijk en zijn epigonen, maar wie zei ook weer ‘dat voor Dietschland het allerbeste slechts goed genoeg is...’?

De uitgeverij Steenland doet goed werk met deze uitgave. Maar - tusschen haakjes - dat er in hetzelfde boekje drie verschillende soorten papier gebruikt worden, stemt iets minder gunstig. Hamlet verdient, ook qua uitgave, béter dan de overschotjes!

A.V.