Volk. Jaargang 3

Radio
J.G.R. Van Dijck, ir.: Een duidelijke princiepsverklaring bij wijze van antwoord aan K.V.R.O..!

In beginsel antwoord ik nooit op artikels van het soort dat laatst in een Brusselsche krant verscheen, boven de onderteekening van ‘Het Katholiek Mannenverbond van West-Vlaanderen’ en waarvan de hetze-geest spijtig genoeg werd overgenomen door het hoofdartikel dat Vlaamsche Radiogids, (op 20 Juni l.l.) aan mijn omroepartikelen wijdde.

Nu ook weer wilde ik, in kalmte, de tijd laten heengaan over mijn bijdragen en de beoordeeling hiervan door menschen die slechts strijden, omdat zij hiervoor nu eenmaal toch... betaald worden...

Doch er kwamen me, naar aanleiding van bedoeld artikel, zooveel sympathiebetuigingen toe, zelfs van vele K.V.R.O. leden, vergezeld van soms scherpe verwijten aan het adres van de St. Barbarastraat te Leuven, en zelfs van bedreigingen met stopzetten van allen steun, aan ‘zulk

[p. 21]

organisme, dat buiten zijn tijd schijnt te staan en alle Katholieke Vlaamsche radio-initiatief wil fnuiken dat niet door zijn fameuze (mis)leiders werd uitgedacht’⁽¹⁾.

Dergelijke verklaringen, wellicht ingegeven door een vurige volksverbonden overtuiging, vallen me te zwaarwichtig om ze onbesproken en zonder gevolg te laten...

Ik wil dus antwoorden, doch niet in dezelfden stijl als K.V.R.O.: moest ik even als zij teksten en aanhalingen uit hun verband rukken om er een reden tot geeseling in te vinden, dan kon ik alvast K.V.R.O. voor vele zijner hoofdartikels evengoed als voor de algemeenheid zijner technische teksten, doen hangen! Mijne verdediging wil slechts een kleine ‘oratio pro domo’ zijn, gesteund op eene princiepsverklaring... K.V.R.O. wil noch min noch meer doceeren dat ik, wellicht veel met de pen, doch tot hiertoe metterdaad niets heb verwezenlijkt. Daarop antwoord ik reeds vooraf dat ik, als zuiver technicus, weerhouden door mijn ambtsbezigheden, mij praktisch niet in het omroepbedrijf kan bewegen en en dat me daartoe ten andere ook nooit de kans werd verleend! En verder, Mijne Heeren, er is en woord en daad! Het woord is ook noodig! Zeer Eerw. Pater Soccorsi wees op de volstrekte noodzakelijkheid van omroepkritiek in alle katholieke bladen en tijdschriften, en dit was ook een der wenschen, waarmede Mgr. Marshall ons, na het Intern. Congres voor Katholieke Omroep te Praag, naar huis heeft gezonden.

Ik had gehoopt dat anderen, daartoe oneindig meer bevoegd dan ondergeteekende, dien wekroep van Praag zouden hebben beantwoord en dat K.V.R.O. dien wekroep tot kritiek zou hebben herhaald in Vlaanderen... Niemand echter scheen zich daartoe geroepen te voelen. Wij hebben het al wel eens meer moeten vaststellen: dat er onder onze Vlaamsche intellectueelen zoo weinig belangstelling bestaat voor omroepproblemen... En ik heb me dan zelf verplicht gezien, wekelijks in Hooger Leven en af en toe ook in Nieuw Vlaanderen, deze problemen in hun innigste wezen, aan te snijden... Ik aanzag dit als een plicht, niettegenstaande me dit verre van voordeelig is voor mijn persoonlijke belangen!

Voor bedoelde kritieken en beoordeelingen heb ik steeds ten grondslag genomen:

1)	dat men als Vlaming, verplicht is in alles, stambewust, het algemeen belang der Vlaamsche Volksgemeenschap voorop te stellen.
2)	dat Vlaanderen voor de volledige ontplooiïng zijner volkscultuur, (in het Belgisch staatsverband) niet alleen recht heeft op een volledig-zelfstandigen omroep, maar ook dezen volstrekt noodig heeft.

(1) Dit is de letterlijke weergave der verantwoording van een Eerw. Geestelijke uit het Bisdom Gent: ‘een noodgedwongen abonnent op V.R.G. omdat er geen ander deftig Vlaamsch programmablad meer bestaat!’

[p. 22]

3)	Dat reeds ten overvloede bewezen is doorheen heel de geschiedenis onzer honderdjarige cultureele achteruitstelling en verdrukking, dat de Vlaamsche volksgemeenschap eerder benadeeld wordt dan bevoordeeld, door het aanvaarden van halve oplossingen (zooals de programmas-zelfstandigheid van het N.I.R., systeem Bouchery).
4)	dat onze uiteindelijke cultureele zelfstandigheid slechts kan verkregen worden door concentratie van alle cultureele krachten.
5)	Dat eene politieke indeeling der gemeenschap slechts voor gevolg kan hebben: verdeeldheid, en verijdeling der noodzakelijke concentratie, en daardoor een betreuringswaardige verzwakking der volksgemeenschap bij haar cultuurstrijd. Daarom moeten onverbiddelijk worden bekampt, (ook op gebied van omroepsorganisatie) alle oplossingen welke zulke politieke verdeeldheid in de hand zouden werken.
6)	Dat de mogelijkheid bestond en nog bestaat: voor Vlaanderen een volksomroep te vestigen op christelijke basis, evengoed als dit in Oostenrijk, in Ierland (en zelfs gedeeltelijk in Zwitserland) het geval is.
7)	Dat door dergelijke oplossing (waarbij alle partijpolitiek uit den omroep wordt uitgesloten) de katholieke godsdienst (die de confessioneele overtuiging der overgroote meerderheid der Vlamingen vertegenwoordigt en als dusdanig ook door den omroep moet worden gediend) oneindig meer gebaat is, dan door de luttele zuiver katholieke zenduurtjes, welke nu door K.V.R.O. worden verzorgd, in een oogenschijnlijk neutraal kader waar niet de rechte man op de rechte plaats wordt gesteld, doch waar de bedieningen met de grootste verantwoordelijkheid, onderworpen zijn aan het compromissenspel van drie politieke partijen.
8)	Dat in een zuiver-Vlaamschen cultuurstrijd tevens den kamp moet worden aangebonden tegen de Marxistische leerstellingen (bijzonder het Communisme) welke door het geleidelijk-aan scheppen eener sociale wanorde, vooral doelen op de ontreddering onzer eeuwenoude cultuur-basis.
9)	Dat het ten andere uit heel den socialen strijd dezer laatste jaren is gebleken, dat bij een gemeenschappelijk samengaan van christenen en Marxisten, deze laatste zich steeds ten koste der christene overtuiging hebben verrijkt.
10)	Dat daarbij het omroepwezen hetwelk beide volksgemeenschappen in hun geheel dienen moet, niet alleen bestaat uit beide rijkszenders, doch uit een geheel dat naast de rijkszenders, ook de gouwzenders en de

[p. 23]

radiodistributie omvat. Het geheele Vlaamsche omroepwezen moet ook derwijze worden georganiseerd dat het, algeheel zelfstandig, de cultureele belangen der Vlaamsche Volksgemeenschap in eerste instantie zou dienen...

Ziedaar wat betreft het Woord!

Er is aan den anderen kant de daad, de onbaatzuchtige daad, in dienst der Volksgemeenschap!

Wanneer men daden stelt, welke door de gewone dagtaak worden opgelegd, dan verliezen die daden, zelfs wanneer zij 100% goed werden volbracht, toch heel wat aan verdienste, tegenover die daden welke men onbaatzuchtig schept, alleen gedreven door zieledrang en volksverbonden overtuiging.

En op dit laatste gebied wil ik gaarne mijn daden meten (of zelfs door bevoegde buitenstaanders laten vergelijken) zoowel op omroep- als op technisch terrein, met wat K.V.R.O. 'sheele beheerraad en dagelijksch bestuur incluis, onbaatzuchtig verwezenlijkte!...

En wat van mijne plannen (o.m. op televisiegebied) in het dak bleef hangen, want waarschijnlijk doelde het gewraakte Vlaamsche Radio-gids-artikel daarop - daarvan werd de verwezenlijking verhinderd, niet alleen door de gemeenste politieke kuiperijen welke men zich inbeelden kan, doch ook door de oogenschijnlijke (!) bereidwillige tegemoetkoming van een katholiek omroeporganisme (met name R.C.B.)! Dat mag ook wel eens door de publieke opinie geweten worden!...

Zeker, K.V.R.O. heeft goede dingen gedaan,... zelfs vele... en ik zal de laatste zijn om deze verwezenlijkingen niet ten volle te waardeeren! Doch het was de plicht van K.V.R.O. zulks te doen, zelfs meer dan eigenlijk werd gedaan! Moest ik in K.V.R.O. 's plaats staan, dan zou mijn geweten en verantwoordelijkheidsgevoel tegenover mijn volk nooit volledig gerust gesteld zijn!..

Doch genoeg nu daarover!

Ik sluit met deze hartsgrondige verklaring: Daar waar K.V.R.O. bovenstaande princiepsverklaring aanvaardt en in resonantie daarmede recht door zee gaat, zal zij mij nooit als tegenstander, wel integendeel, met 100% daadwerkelijke hulpvaardigheid, achter of nevens zich hebben.