Volk. Jaargang 1

[p. 199]

Prisma

De kandiede pastoor en het witte paard.

- Eén der oudste parochies van Antwerpen is voorzien van een ondernemenden pastoor. De brave man neemt plezante initiatieven. Onlangs heeft hij een liefdadigheidsfeest ingericht ten voordeele van de katholieke schoolkolonies. 'k Kreeg 't programma ter inzage. Dat programma is merkwaardig en pleit voor 's pastors breeden kijk op mensch en ding.

Voor die kath. schoolkolonies werd dan de ‘allernieuwste schlager-opérette’, genaamd ‘Het witte paard is te koop’, opgevoerd. De pastor verwachtte blijkbaar van dat schlagerpaard het goud-excrement van den legendarischen ezel?

Tusschen afwisselende publiciteit (ontbijtkoek, kakstoelen, 'n fotograaf die gespecialiseerd is in ‘Dames en soirée’, (meneer pastoor toch!), en geïllustreerd met de portretten van een paar revuesterren (er is een groep bij met girlsdijen die - o ondeugendheid - juist voldoende afgedekt zijn om de ‘deftigheid’ te vrijwaren), tusschen 't gerammel van dat afschuwelijk drukwerk (en de dijen zijn niet beter) staan enkele coupletten uit de operétte, vermoedelijk de beste, waarvan de auteur - een zekere Georges Remy - 't meeste succes verwacht. 'k Kan 't niet verhelpen, maar ten gerieve van Vlaanderen's catholijke heropleving, moét ik die teksten citeeren; zij zijn verheugende teekenen; zij typeeren een pastoor en een schoolkolonie en een parochiale liefdadigheid. Luistert, beminde christenen, hier krijgt u: ‘Verlangen’

‘... Dat schijnt mij 't schoonste toe Wat ik in droomen wenschen kan Wat mij verheugd zou maken dan Eenmaal te worden vrouw en man...’ Hola! Hola! Dat wordt, verdikkie, formeel hermaphroditisme!

Een bladzij verder staat een zwarte annonce: Priesterhoeden, en vlak daaronder: ‘Dat is mijn sex-appeal’. Luistert alweer, katholieke liefdadigheid:

‘... Als ik maar met m'n oogskens pink Naar een schoon en poezlig dink Dan denkt zij: Wat is hij flink Lap! En 'k draai z'aan mijn pink...’ Jaja, die pastoors, he?

En daarna zingt een onbekende ster: ‘... 't Is mijn jongen, 'k verklaar het met plezier

Hij is zoo slim als ik en juist mijn caractère Lijk ik voor iedereen en allen kléér...’ Ik hoop dat de zin dezer caramellen mij ontsnapt! 't Is, in elk geval, gééstig, wat, en ‘Als 't harte blaakt... zoekt men met 't lievekijn alleen te zijn’. 't Stààt er, en 't is menschelijk, pastoor, en 't is origineel en fijn gezegd, maar 't tóppunt der lallende hilariteit heeft de schlager zeker bereikt in volgende cantilène (hark the gentle lark!):

‘Zoetken met zoo een aardig snoeteken

Een mondje als een toeteken

Dat vind ik oh zoo fijn!

Boeleken nen jongen als een troeleken

Een idioter smoeleken

('t stààt er tekstueel!)

Kan er toch nergens zijn...’

En we caramellen verder; 't kan dienen als slotkoor, op de vooize van den ‘belge, sortant du tombeau’:

O pa-astoor, 't ka-an moeilijk idioter, ge zijt 'ne man met zoeloe-smaakgevoel. Een prochiepaap i-is doorgaans veel bigoter,

maar gij bereikt met sex-appeal uw doel! De schoolkolonie krijg' van dezen schlager een zoetken mee, een boelken en een troel, een snoet, een toet, en voor haar wapendrager

(meneer pastoor) een k-k-kinderstoel!

J.P.

Le mot de la fin, of: vrouwelijke volontairs bij de Belgische artillerie. -

De Filmliga mag tevreden zijn: tegenwoordig geven de Fransche filmjoernaals de Nederlandsche vertaling bij de reportages over de legerparaden, de Fransche legeroefeningen en de begrafenissen der Fransche generaals die hier bij wijze van ‘wereldnieuws’ gedraaid worden. Het gebeurt wel dat den Eindhovenschen Dr. Philips die geïnterviewd wordt of minister Colijn die een redevoering houdt, dadelijk het woord afgesneden wordt door den speaker die in sierlijk Fransch het Nederlandsch vertaalt ten behoeve der Vlamingen. Paramount heeft ons deze week echter een militair geheim ontsluierd dat gelukkig aan de franschtalige Belgen ontgaan is: ‘Le 2e régiment d'artillerie fête son centenaire’ - ‘het 2e artillerie-regiment viert zijn honderdjarige’. Men verzuimde jammer genoeg een meter film aan deze honderdjarige vrouwelijke artilleriste te wijden,

[p. 200]

doch thans hebben we de vrouwelijke Russische bataljons niets meer te benijden. - In hetzelfde programma werd het woord ‘chef de halte’ (bij het spoor) vertaald door: ‘stopplaatshaltsignaalgever’.

Dit nu is geen mop...

E.v.d.H.

Apekool. -

Het merkwaardige maandschrift ‘De Nieuwe Gemeenschap’ publiceert boven de initialen Ad. S(assen) in de Hagel-kroniek een stukje over de speech welke de kroonprinselijke leeraar van Nederlandsen Herman Teirlinck meende te moeten afsteken naar aanleiding van zijn benoeming tot commandeur in de orde van Oranje-Nassau. Teirlinck heeft bij deze gelegenheid zoo ongeveer wel gezegd wat van hem verwacht werd. We willen onze lezers het kommentaar van den heer Ad. S. dat binnen onze eigen grenzen nog wint aan beteekenis, niet onthouden: ‘Het Ivoren Aapje heeft zijn strikje gekregen; Herman Teirlinck werd nl. verheven tot Commandeur in de Orde van Oranje Nassau. Alles wat naam heeft in Vlaams-artistieke kringen, zo lezen wij, was bij de plechtigheid tegenwoordig. Deze krantenregel zegt voldoende over dit gedeelte der verheffing. Laten wij ons er niet verder mee bezig houden, doch den verslaggever vergezellen die den heer Teirlinck, taalkundig adviseur van het Belgische Hof, bezocht in zijn weelderige werkkamer in het paleis te Laeken.

Welke grimassen trok toen het Ivoren Aapje? Het waren kostelijke grijzen, die de zware plooien trokken. Teirlinck, zetelend in het huis van zijn Koninklijke broodheer openbaarde den verslaggever, dat er tussen Noord- en Zuid-Nederland geen enkele band dan de taal bestaat. Het bewijs? De ‘Vlamingen’ waren middeleeuwers gebleven, terwijl de zeventiende eeuw de ‘Hollanders’ integendeel grondig van dit middeleeuwse wezen had vervreemd.

Een constatatie - of die van Teirlinck met de feitelijkheid overeenstemt, laten wij in het midden - is zonder meer geen bewijs. Dat de Zuid-Nederlanders juist voor een zeer belangrijk deel het karakter van die ‘Hollandse’ Gouden eeuw hebben bepaald zegt Teirlinck klaarblijkelijk zo weinig, dat hij van te voren reeds uitsluit, dat het proces der culturele versmelting, zij het in andere vormen, zich wel eens zou kunnen herhalen. En daarbij, als de culturele bovenlaag der Noordelijke maatschappij haar renaissance gekend heeft - die der Zuidelijke niet minder. Het kon dus wel eens zijn, dat het wezen van het volk ónder die beide lagen in Noord en Zuid hetzelfde is gebleven.

En, meneer Teirlinck, wat doet u met die merkwaardige tussengebieden als Noord-Brabant en (Ned.) Limburg?

Herinnert u zich wel, dat bijvoorbeeld Maastricht veel zuidelijker ligt dan Antwerpen, zo ongeveer op dezelfde breedte als... Brussel?!’

De vijfde Meridiaan. -

Er werd te Brussel en te Amsterdam een vereeniging ‘tot kultureele toenadering tusschen Belgen en Nederlanders’ gesticht. Het zaakje kreeg den sibyllijnschen naam ‘De vijfde Meridiaan’; er is bovendien een neefje van dezen meridiaan met ongeveer dezelfde groot-Belgische kultureele bedoelingen, die onder den naam ‘La Bigorne’ een soort menschen groepeert die zich noemen ‘de vrienden van het schoone boek in België en Nederland’. Het eerste resultaat van deze groot-Belgische en klein-Hollandsche samenwerking zal zijn, dat Lode Zielens en de Fransch-Belgische schrijfster Marie Gevers een tournée in Nederland zullen houden met lezingen uit en over hun werk. Voilà. O, gij simpelen van geest die u geërgerd hebt omdat de Belgische regeering destijds systematisch de sprekers over ‘kultureele aangelegenheden’ op de Dietsche Studentencongressen en op de IJzerbedevaarten den toegang tot ons land ontzegde, en zelfs den vriendelijken ouden Heer doctor Moller, letterkundige en literatuurhistoricus, meer dan eens brutaal terugwees, verheugt en verblijdt u bovenmate om deze nieuwe verhouding. Weldra zullen we beleven dat de parlementsleden Elias en Leuridan gedecoreerd worden door Den Haag en dat Borginon geïnviteerd wordt om in Amsterdam te speechen; voor de eerstkomende Dietsche Kongressen geven beide regeeringen kosteloos treinvervoer en de Nederlandsche regeering schrijft een prijskamp uit tot bekroning van een werk over de vlaggetjesparade in de Wielinger-wateren anno negentien negentien, en van een bloemlezing uit het dagelijksch dossier van scheldartikelen aan het adres van Holland in de Belgische pers. Wisten we nu maar meteen hoe men van dezen vijfden meridiaan kan lid worden, kwestie van de letterkundige prijzen die hierbij zullen te pas komen, ziet-ge.

H.P.