De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 21

Muziek te Antwerpen.

In onze vorige aflevering hebben wij gewaagd van een grootsch plan, door Peter Benoit opgevat, ten einde de Vlaamsche Muziek in Antwerpen eene ruimere plaats te doen innemen.

Thans deelen wij eenige nadere bijzonderheden mede betrekkelijk dit hoogst gewichtig punt.

Het is ontbetwistbaar dat de Fransche Schouwburg (opera) en de Koninklijke Harmoniemaatschappij, door hunne overleveringen en door een samenloop van eerbiedwaardige omstandigheden, die men niet mag hekelen, verplicht zijn malkaar te verstaan en altijd zullen verstaan om een belangrijk opkest te bezitten, welk zij gedurig aan het werk zullen houden en dat hun de grootste diensten zal bewijzen in hunne eigene sfeer, die is: de vertolking der meesterstukken van de dramatische kunst in het algemeen, meer bijzonderlijk van de gewrochten der komponisten van den Latijnschen groep en namelijk der komponisten van het Waalsch gedeelte van België.

Te wenschen is het, dat niets worde veranderd aan dezen toestand, die sedert langen tijd en met welslagen beantwoordt aan wezenlijke behoeften en uitstekende diensten bewijst aan Antwerpen.

Het Stadsbestuur verleene daaraan toelagen; het verhooge en vermeerdere ze; wij Vlamingen, kunnen niets anders doen dan deze verstandige kunstbezorgdheid toejuichen, die een zeer billijk deel geeft aan den Antwerpschen muzikalen groep, dien ik, zegde Peter Benoit, den groep III zal noemen.

[p. 203]

Laat mij nu, ging hij voort, uitleggen, wat de groep I zou moeten wezen, degene waaraan het officieel orkest zou toebehooren.

Hij zou bestaan uit drij elementen, die het stedelijk orkest ter hunner beschikking zouden hebben: a) de Muziekschool; b) het Nationaal Tooneel van het Lyrisch drama; c) de instelling der Nederlandsche Volksconcerten.

Deze drij elementen, welke de meester schilderachtig den officieelen drijhoek noemt, zouden voldoende zijn door hunne eigene leefkracht, door de ontvangsten die zij zouden kunnen verwezenlijken en door eene bijgevoegde overeenkomst, welke verder zal worden uitgelegd, om een prachtig orkest te doen leven, indien het Stadsbestuur kon tusschenkomen door eene jaarlijkséhe toelage, welke, naar Benoit verzekert, de 25,000 fr. niet zou te boven gaan.

Het bedrag dezer toelage en de opbrengst der gedane ontvangsten door de drij bestanddeelen van den officieelen drijhoek zouden in eene algemeene kas worden gestort en na elk jaargetijde zou de globale som tusschen de leden van het orkest verdeeld worden, naar gelang der verbintenissen en den staat van elk hunner.

In ruilling voor de subsidie, zouden tegenover de Stad de volgende verbintenissen worden aangegaan:

a. De Muziekschool zou jaarlijks vier groote concerten geven, die in betrekking zouden zijn met zijne bijzondere zending, te weten: de studie der Vlaamsche muziek boven de kunststudie in het algemeen, zonder de kunstuitdrukking van eenige school op zijde te laten of in andere woorden, een algemeen onderricht gesteund op eene Vlaamsche basis.

b. De Nederlandsche Schouwburg zou een zeker getal (te bepalen) vertooningen geven van lyrisch drama, vooral de Vlaamsche werken kiezende terwijl echter eene plaats zou voorbehouden blijven voor de schrijvers behoorende tot Germaansche of Slavische groepen.

c. De instelling der Nederlandsche Concerten zou jaarlijksch vier concerten inrichten uitsluitelijk bestemd om de gewrochten te doen kennen en te verspreiden, welke de Nederlandsche kunst sedert de 15^e eeuw tot op onze dagen heeft voortgebracht.

Het geheel van dit drijdubbel programma, zeer eerbiedwaardig onder zedelijk opzicht. zou ook eene vaste en ernstige basis geven voor de stoffelijke hulpmiddelen van het orkest.

Maar hier, om deze hulpmiddelen te volledigen, gaat de 2^e groep der hedendaagsche muziekale beweging tusschenkomen, de bijzondere maatschappijen, en het is het oogenblik eene bijgevoegde overeenkomst uiteen te zetten, door welke Benoit het bestaan van het orkest zou willen bevestigen.

De leden van het orkest, volgens eene zekere beurt tusschen hen te bepalen en een reglement voor de verdeeling der winsten, zouden toegelaten worden hunne medehulp te verleenen aan bijzondere maatschappijen, kerken, enz.

Deze maatschappij zou in zekere omstandigheden heel het orkest kunnen aanwerven, eene andere slechts een beperkt orkest noodig hebben. Er ware daar eene kwestie van toepassing, waarover men, onder technisch opzicht, gemakkelijk zou overeen komen.

Zonder te spreken van de kerken, heeft de Vlaamsche meester vooral beschouwd als eene bron van winsten voor het officieel orkest, de mogelijk-

[p. 204]

heid van verbintenissen aan te gaan met de volgende maatschappijen:

Muziekmaatschappij (8 concerten per jaar); - Kunstkring (getal jaarlijksche concerten vast te stellen); - Volksconcerten (id.); - Katholieke Kring (id.); - Nijverheidspaleis (id.); - Burgerking (id.)

Het programma van deze groep II, is de uiting der muziekale kunst in alle scholen en het zou van de instelling der Nederlandsche Concerten afhangen over de nationale werken eenen luister te werpen, levendig genoeg om de bijzondere maatschappijen van de groep II aan te sporen ze met die der andere scholen op hun programma te stellen.

Weldra zou tusschen de groepen I, II en III de edelste en vruchtbaarste wediever ontstaan.

Ziedaar hoe Peter Benoit zijn ontwerp uitlegt.

Sedert dien hebben wij vernomen, dat de meester het niet bij woorden wil laten en besloten is zijn ontwerp aan de Stad voor te leggen; het is om deze reden, dat wij geloofd hebben dit plan aan onze lezers te moeten mededeelen, opdat zij met kennis zouden kunnen oordeelen, wanneer deze zaak ter bespreking zal komen.