De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 20

[p. 425]

Boekwezendag
te Antwerpen.

Van den 7 tot den 9 Augusti laatstleden heeft te Antwerpen ter gelegenheid van den 300^e verjaardag van Plantyn's dood, een boekwezendag plaats gehad, waaraan de voornaamste boekenliefhebbers van de oude en de nieuwe wereld deegenomen of hunne bijtreding verleend hebben.

Deze vergadering stond onder het eerevoorzitterschap van Minister J. Van den Peereboom, den Gouverneur Baron Osy, den Burgemeester Leopold de Wael en den generaal baron Renette-Moretus.

De algemeene voorzitter was M.Ch. Ruelens, bewaarder bij de koninklijke bibliotheek te Brussel; de algemeene secretaris Max. Rooses, bewaarder bij het Plantyn-Museum, geholpen door Ch. Dumercy, boekliefhebber en Jan Boucherij, boekhandelaar.

De boek wezendag was in drij afdeelingen gesplitst: de eerste hield zich bezig met al wat op de boekdrukkunst betrekking heeft; de tweede met den eigenlijken boekhandel; de derde met de bibliotheken, de officieele uitwisseling van boeken, en de waarborg van den eigendom.

Des morgends werkte elke afdeeling afzonderlijk en des namiddags hadden de algemeene vergaderingen plaats.

De besprekingen en werkzaamheden werden goed gevolgd; verschillende belangrijke punten werden behandeld.

In de Eerste Afdeeling, voorgezeten door M. Busse, bestuurder der keizerlijke bibliotheek van Berlijn, bijgestaan door MM. Hayez, drukker te Brussel, en Jouaust drukker te Parijs, behandelde de heer Dauby, bestuurder van het staatsblad het punt: Aanneming van een algemeen stelsel ter bepaling der formaten, waarbij voorgeseld werd de benaming der formaten aan te duiden bij middel van het metriek stelsel. De bespreking van det vraagstuk was zeer levendig, en werd zelfs in de eerste algemeene vergadering voortgezet, alwaar M. Plon, uitgever te Parijs, het voorstel van M. Dauby bestreed. Eindelijk wordt aangenomen den wensch uit te drukken, dat de Bibliotheken, Vereenigingen of Syndikaten de papierfabri-

[p. 426]

kanten zouden aanzetten voor hetzelfde formaat altijd dezelfde maat te gebruiken.

Verder wordt algemeen aangenomen den wensch uit te drukken, voor de wetgevende dokumenten en uitgaven in de verschillende landen een gelijkvormig formaat aan te nemen, bij voorbeeld datgene, wat België en Frankrijk tegenwoordig aangenomen hebben.

De bestuurder der school Etienne te Parijs, M. Magnuski, deelt eenige bijzonderheden mede over zijne school door den municipalen Raad van Parijs opgericht. De vergadering wenscht dat bij de verschillende staatsbesturen aangedrongen worde om eene dergelijke school tof stand te brengen.

De markies de Granges de Surgères (Nantes) spreekt over de plichten van den boekliefhebber in hunne bijzondere verzamelingen. Hij keurt de beschadiging af, welke sommige bibliofielen aan de boeken toebrengen door de bijzondere stempels of kenteekens, welke zij er op drukken. M. Buschmann (Antwerpen) behandelt het nut van eene algemeene geldige rangschikking der drukletters en geeft inlichtingen over de stelsels Didot en Fournier, M.F. Vander Borght (Brussel) volledigt het verslag van M. Buschmann.

M. Roger de Goey (Oostende) spreekt over het nut, dat eene goede alfabetische tafel bij een te raadplegen boek oplevert, en duidt middelen aan, om tot meer volmaaktheid te komen. Hetzelfde onderwerp wordt nog behandeld door Graaf J.J. de Daugnon (Milanen) die over de inhoudstafelen, alsmede over de registratie en de justificatie van het boek spreekt.

M. Aug. C. Aulit drukt den wensch uit scholen te zien oprichten voor het vervaardigen van kunstplaten, vooral met oog op de dagbladen. In de bespreking van dat punt wordt door enkelen het gevoelen geuit, dat dergelijke inrichting misschien meer kwaad dan goed zou doen.

Het vraagstuk der boekbinderij en de middelen tot volmaking dezer kunst trekt in het bijzonder de aandacht der boekliefhebbers. Verschillende denkwijzen worden hier geopend, maar iets, waarover het allen eens waren, was, het bindwerk prachtig en kunstig te maken.

De bijzonderste spreker over dit onderwerp was de Minister Van den Peereboom, die, zooals men weet een

[p. 427]

hartstochtelijk boekliefhebber is, die zich geene kosten ontziet voor wat het binden zijner boeken betreft, Hij is van gevoelen, dat de boekbindkunst te weinig aangemoedigd wordt door de openbare besturen en door de bijzonderen, en haalt als voorbeeld de nationale bibliotheek en het Plantijn-museum aan, beide zoo rijk aan oude en zeldzame werken, maar zoo arm aan kunst- en prachtbanden.

De minister brengt hulde aan de gekende kunstboek binders Claessens en Schavye van Brussel, aan wie hij zonder vrees het verbinden van de kostelijkste boeken zijner rijke verzameling durft toevertrouwen.

Hij eindigt met den wensch uit te drukken dat het Staatsbestuur jaarlijks eenige duizende franks tot dit doel zou besteden.

De voorzitter Ch. Ruelens zegt dat hij goede aanteekening neemt van de belofte des ministers, en M. Max Rooses neemt de gelegenheid te baat om den minister te verzoeken, zijne prachtige verzameling gebonden werken te willen toevertrouwen aan de Tentoonstelling van het boek in het Nijverheidspaleis. M. Van den Peereboom neemt dit voorstel aan.

De Tweede Afdeeling had tot voozitter M. Armand Templier, voozitter van den ‘Cercle de la Librairie’ te Parijs, en tot ondervoorzitter M. Thim (Nijmegen), afgevaardigde van de Hollandsche Vereeniging tot bevordering des Boekhandels.

Hier worden zekere vraagpunten betreffende de vervoer- en tolrechten in behandeling gebracht. Het is vooral M.Ch. Dumercy, advocaat en boekliefhebber, die dit punt wijdloopig behandelt om tot de slotsom te komen, dat de boeken in alle landen zouden moeten binnengaan zonder tolrechten te betalen. De algemeene vergadering deelt het gevoelen van den spreker en drukt den wensch uit, dat het boek vrij gemaakt worde van al de tolrechten, welke het hedendaags nog bezwaren.

De Derde Afdeeling werd voorgezeten door M. Ferd. Van der Haegen, bibliothekaris der Gentsche hoogeschool; de ondervoorzitters waren M.M. Francis Jenkinsson van Cambridge en Dr. Th. Wynmalen, hoofdbibliothekaris te 's Hage.

M. Erm. Van de Velde (Brussel), sprak hier over het

[p. 428]

nut om in de groote Rijksbibliotheken eenen katalogus ter beschikking van het publiek te stellen. De vergadering heeft den wensch uitgedrukt dat de staatsbesturen aan de bibliotheken de noodige middelen zouden verschaffen om dergelijke katalogen te maken. Tevens wordt door den boekwezendag gewenscht dat de staat rechtsstreeks op de openbare besturen en instellingen zou werken, ten einde algemeene katalogen en handschriftenlijsten te vervaardigen.

Aangaande het uitleenen van boeken en handschriften van vreemde bibliotheken heeft eene warme woordenwisseling plaats, waaraan verscheidene sprekers deelnamen en waarbij verschillende stelsels worden vooruit gezet. Ten slotte worden de twee volgende beslissingen aangenomen: 1^e dat in geen geval eene bibliotheek een handschrift aan eenen bijzondere mag in leening geven; 2^e dat onder zekere voorwaarden de staatsbibliotheken hunne boeken en handschriften kunnen uitleenen aan andere uitlandsche boekerijen, om aan de belanghebbende te worden medegedeeld onder het toezicht der boekbewaarders.

Met genoegen hebben wij bestatigd, dat een groot aantal boekhandelaars en uitgevers uit Noord Nederland de zittingen van den Boekwezendag hebben gevolgd.

Voor de mannen van het vak is deze eerste internationale conferencie zeer belangrijk geweest. Ook is er besloten dat men zal voortgaan alle jaren eene vergadering te houden.

M. Max Rooses, die de ziel van geheel de inrichting is geweest en aan wien men den welverdienden lof niet heeft gespaard, is bij toejuiching tot bestendigen sekretaris van den boekwezendag uitgeroepen geworden.