De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 20

[p. 260]

Een hartelijke teug

Het was op eenen zondag na de vespers.

Vaders uurwerk ging niet meer, hoe goed het ook voor alle ongeval bewaard zat in eene groote, koperen overkas. Ik, kereltje van tien jaar, werd gelast het naar de stad te dragen.

Het moet niet weinig ophef gemaakt hebben, toen ik over de dorpsplaats trok: het hoofd achterover; vaders gaanstok ter hand; het horloge in den zak; de blinkende, zware ketting op de borst.

Het was heet weer; stralend hing de zon aan een diep blauwen hemel, roerloos stonden de boomen. Zoo ver de oogen droegen, ontrolde zich de eenzame weg met zijn heet gestoofd zand tusschen het geel geblakerde koren.

't Huis was het eten des middags wellicht te gezouten geweest, want ik leed weldra stikkenden dorst; te vergeefs keek ik rond om ergens een druppeltje water te ontdekken.

‘De vrouw van den uurwerkmaker is altijd zoo vriendelijk voor mij,’ dacht ik, ‘zij zal mij wel helpen.’

Afgemat, bestoven van het hoofd tot de voeten, met blakend, bezweet aangezicht kwam ik toe in de stad.

Vol smachtend verlangen trad ik den horlogewinkel binnen, trof er niemand aan dan eene oude gebuurvrouw, die, met hangende onderlip, op eenen stoel bij de deur zat en op den winkel paste. Zonder zelfs een woord te spreken, liet ze mij de boodschap afleggen, en ik mocht vertrekken zonder woord of teeken ontvangen te hebben.

Ware ik beter met de stad bekend geweest, voorzeker zou ik er water gevonden hebben; maar wie weet, of mijne te ver gaande schuchterheid mij niet hadde belet uit de eene of andere fontein te drinken. Ja, ik geloof, dat ik het niet zou gedurfd hebben.

't Was met tranen in de oogen, dat ik den terugtocht aanving.

Ik sloeg ditmaal den weg in, die mij langs de beek zou brengen, trok voort door het heete zand, onder de schroeiende zon. Ik leed al meer en meer van den dorst, mijne tong kleefde aan mijn verhemelte. Hoe gretig stelde ik mij eene sappige peer voor, een vleezige appel! Ik liep naar elke ietwat diepe gracht, maar, helaas, het had reeds lang niet meer geregend, en geen druppeltje vocht viel er ergens te ontdekken!

[p. 261]

Ik stak klaverbloemen in den mond, maar 't was, of ze droog waren en met zand bestrooid.

Eindelijk bereikte ik de beek.

Eene vreeselijke teleurstelling wachtte mij.

De langdurige droogte had het allerlaatste water laten verdampen in het bed der beek. Ja, 't was er vochtig en koel onder de breede bladeren der elzenstruiken, maar in de diepte viel er niets te ontwaren dan zwarte modder.

Doodmoe liet ik mij op 't gras neerzinken, maar de dorst noopte mij weldra op te staan. Een half uur had ik nog af te leggen, eer ik de eerste huizen van ons dorpje zou bereiken.

Slechts éene woning moest ik voorbij; ze stond halverwege, als verloren, aan den zoom van een wilgenboschje.

Ik denk niet, dat eene oasis in de woestijn den verdwaalden reiziger lieflijker voorkomt, dan het kleine verblijf oprijst in mijne verbeelding. Het valt mij onmogelijk u af te schetsen, hoe ik in den gloeienden dag de schaduw tusschen het gebladerte zie hangen, zoo diep geheimzinnig en aanlokkend tevens. Wat zalige rust omgeeft alles door niets gestoord, wat van menschelijke ellende spreekt. Men leeft er vergeten van de wereld; de zon stijgt er op met nooit gezien ontgloeien en fonkelen, laat uit veld en bosch de begeestering opwalmen, giet gloed in het hart, doet het bloed in de handen tintelen van onweerstaanbaar verlangen naar 't werk. Lief als daar is elders geen groen, zóo blauw bloeit nergens het vlas, zoo machtig werpt nergens de grond zich op in stengel en blad, bij het avondwegsterven vloeien van het westen nooit vermoede tinten weg, en over alles fluistert eene stem: ‘Slaap zacht! Slaap zacht!’ In het kleine kamertje dommelt men in onder het gesuis der wemelende bladeren. Wat tooverachtig zilveren licht werpt de maan door het venster, en hoe vriendelijk pinken de starren.

Dikwijls, als kleingeestigheid of haat mij in den weg traden, heb ik mij ginds in verbeelding verplaatst, er mij neergevleid op het fluweelzachte gras, er mij laten doordringen van de streelende kalmte, die er den mensch van alle zijden tegenwaait...

Halverwege dus zou ik die voor mij dan schier nog onbekende woning bereiken. Hoe schuchter ik ook was, toch maakte ik het vast voornemen er binnen te treden om lafenis te zoeken voor mijnen dorst. Hoe begeerig stelde ik mij het genot voor van een langen teug helder, frisch water. Ik zag

[p. 262]

mij over den boord van den diepen steenput gebogen, hoorde den houten emmer in het water plonsen en naar boven gehaald worden met een geplas en geklater, dat allengskens overging, - bij het gepiep der draaiende as onder de koorde, - in een trippelenden zang der dikke, neervallende druppels.

Ik bereikte de woning, en alles er om heen scheen zoo verlokkend, zoo vertrouwelijk, dat ik met waarlijk lichten stap den wegel insloeg tusschen oude vlierstruiken, - door hooge appelboomen overlommerd, - en langs den gevel, met wijngaardranken bekleed, op het voorhof kwam. Overal heerschte diepe zondagsrust. Ik ontwaarde twee oudjes, man en vrouw, die in de deur van den koestal stonden, en naar binnen blikten. De man met gebogen rug was in de hagelblanke hemdsmouwen, had de blauwe trosslaapmuts op de grijze haren; de vrouw, mager en klein, droeg eene sneeuwwitte pijpjeskap met blauwe lintjes, en over de gestreken, roode jak met zwarte bollekens, een bruin gebloemden, katoenen borstdoek. Hoe goed en eenvoudig kwamen ons tweetal mij voor.

Ik naderde, verklaarde in eenige woorden mijnen nood.

De ouderling, met het getaand, gerimpeld aangezicht, zag mij vriendelijk aan met de kleine oogjes en sprak:

‘Ik heb Napoleon gediend, mijn jongen, en weet wat dorst lijden is. Ga maar binnen: op de kannebank staat de karnemelk kuip met den schotel er in; schep maar op en vul uw buikje!’

En de vrouw, met bloedroode onderlip, zag mij deelnemend aan en vervolgde:

‘Ge zijt bezweet, vriendje; nu moogt gij geen koud water drinken, ge zoudt er heel zeker eene ziekte van opdoen... Onze karnemelk is zoo goed!’

En beiden keken weer den koestal in.

Het vertrouwen, dat ze in mij stelden, roerde mij diep; ik maakte het vast voornemen thuis nooit geen kattekwaad meer te verrichten, opdat de goede ouderlingen maar niet zouden vernomen hebben, dat ik soms een kleine, stoute jongen was.

Ik ging de arme woning binnen; de noteboomen, vóor het venster, wierpen hunne zware schaduw in de keuken; rood als bloed waren de tegels van de kannebank, en de ijzeren banden van de kuip blonken als glanzend zilver. De houten schotel, die op de melk dreef, was schier zoo wit als deze

[p. 263]

zelve. Ja, een koning heeft ongetwijfeld soms buitengewoon lekkere flesschen op tafel, maar voorzeker kent hij het genot niet, dat ik smaakte, toen ik met eene goddelijke streeling in het gehemelte, den boordevollen schotel met de malsche karnemelk aan de bevende lippen had en den inhoud tot den laatsten druppel in lange teugen verzwolg.

Verzadigd, met licht gemoed, ging ik tot de twee oudjes in de staldeur en zei:

‘Ik heb den schotel weer in de kuip gezet, en ge zijt heel wel bedankt.’

Niet eens vroegen ze mij, wie ik was, wenschten mij goede thuiskomst, en ik voelde, dat ik daar altijd een welkome gast zou zijn.

Ik dacht:

‘Ze moeten zich toch wel gezegd hebben, dat ik er braaf uitzie, anders hadden ze mij zoo alléen in de keuken niet laten gaan.’

En meer dan eens heb ik mij voorgesteld, dat zij aan de deur van den stal wellicht naar hunne eenige koe keken, die ziek was; heb gewenscht, dat zij het voor hen zoo kostbare dier mochten behouden hebben.

Met innige dankbaarheid herinner ik mij nog steeds die twee ouderlingen en heb zoo dikwijls gedroomd, dat ik hun weldoener werd. Ik woonde op een schoon kasteel, onbekend van mijne bejaarde vrienden, die nu in nood waren, arm en ellendig; ik noodigde hen uit bij mij, voorzag in al hunne behoeften, en vertelde hun dan de geschiedenis van den zoo hartelijk geschonken teug karnemelk; ofwel, zij kwamen in nood bij mij, hunnen eigenaar, konden den pacht niet betalen, smeekten om uitstel; ik deed mij kennen, gaf hun de kleine woonst in eigendom...

O zoete, gulden droomen!

Helaas, toen ik in rijpe jaren, na lange afwezigheid, daar eens aankwam, was het bosch en de lieve woning verdwenen, stond er eene herberg in rooden steen opgebouwd, en niemand kende er nog den naam der twee oudjes. Spoorloos verdwenen van de aarde! Met vorschend oog ziet men rond naar de kwaden; aan de goeden gunt men zelden een welwillenden blik.

Uit het diepste mijns harten, o brave grijzen, al hebt gij het nooit geweten, heb ik u steeds alle heil toegewenscht.

(Uit ‘Grootvaders Vertellingen’.)

Reimond Stijns.