De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 19

Kroniek.

Letter- en tooneelkunde. - Prijskampen.

- De Jury van den driejaarlijkschen prijskamp van tooneelkunde bestaat uit: MM. Genard, archivist der stad Antwerpen; Em. Hiel, professor van Vlaamsche ‘declamatie’ in het Koninklijk Conservatorium te Brussel; Coopman, bureeloverste en vertaler in het Ministerie; P. Alberdingh-Thym, hoogleeraar te Leuven en Michiels, professor aan het Atheneum van Gent, allen werkende leden der Koninklijke Vlaamsche Academie.

- Door het Comiteit van het Willems-Fonds ter bevordering van den Nederlandschen Zang, wordt een prijskamp uitgeschreven voor Nederlandsche Dichtstukken, geschikt om als Coupletliederen (d.i. met dezelfde melodie voor de verschillende coupletten) in muziek gebracht te worden.

Ieder mededinger mag zooveel stukken inzenden als hem goeddunkt, doch elk stuk behoort op een afzonderlijk blad geschreven te zijn.

Elk stuk moet eene kenspreuk dragen en vergezeld zijn van een gesloten briefje, dezelfde kenspreuk ten opschrift voerende en van binnen den naam en de woonplaats van den schrijver behelzende.

De stukken moeten vrachtvrij toegezonden worden voor den 1ⁿ Maart 1889, aan den heer J. Vuylsteke, Secretaris, Koestraat, 15, Gent.

Aan de beste en voldoende gekeurde liederen zullen zes premiën toegekend worden: twee van 25 fr., twee van 20 fr., en twee van 15 fr.

[p. 45]

Aan andere verdienstelijke stukken zal de jury eervolle vermeldingen kunnen verleenen.

De bekroonde liederen zullen door het Comiteit in zijne uitgave van Nederlandsche Zangstukken mogen opgenomen worden; voor het overige behouden de dichters het kopijrecht van hunne werken.

- De tooneelmaatschappij De Noordstar van Brussel schrijft eenen prijskamp van tooneelletterkunde uit, waarop alle Belgische Tooneelschrijvers uitgenoodigd worden. Men vraagt oorspronkelijke, Nederlandsche burger-dramas, vlaamsch van zeden en karakter, en geschikt om door de voornaamste Tooneelkringen opgevoerd te worden; ze moeten uit vier of vijf bedrijven bestaan, en ten hoogste twee vrouwenrollen en zes mannenrollen, waaronder ten minste twee eerste hoofdrollen, bevatten.

Stukken strijdig met Godsdienst of 's lands wetten en zeden, kunnen niet mededingen.

De bekroonde schrijvers zijn gehouden hun werk, dadelijk na de bekrooning, aan het Lees-comiteit te onderwerpen. De prijsuitschrijvende Maatschappij behoudt het uitsluitend recht, deze stukken te Brussel op te voeren gedurende de tooneeljaren 1889-1890 en 1890-91. Slechts na de eerste vertooning te Brussel, mogen de schrijvers deze stukken door andere tooneelkringen of door bezoldigde troepen buiten Brussel laten opvoeren.

De mededingende stukken moeten goed leesbaar geschreven zijn en voor den 1^en Mei 1889, vrachtvrij besteld worden aan den Heer P. DEFREYN, Voorzitter der Maatschappij ‘De Noordstar’ Anderlechtsche-straat, 163, te Brussel-Stukken na dit tijdstip besteld, of die waarvan de schrijvers zich op eenige wijze hebben doen kennen, kunnen aan den prijskamp geen deel nemen.

De stukken moeten eene kenspreuk dragen, die herhaald wordt op een verzegeld briefje, bevattende den naam en de woonst des schrijvers; beiden moeten door eene vreemde hand geschreven zijn.

De bekroonde handschriften blijven den eigendom der Noordstar, en zullen onder geen voorwendsel aan de schrijvers terugbesteld worden.

De schrijvers kunnen hunne niet bekroonde stukken, met het er aangehechte en ongeopende briefje, tegen ontvangstbewijs terugbekomen.

De Jury zal bestaan uit zeven leden: vijf buiten de Maatschappij en twee bestuurleden van de Noordstar.

De prijsuitreiking zal geschieden bij plechtige vertooning van het met den 1^sten Prijs bekroonde stuk. De vertooning zal door de Maatschappij De Noordstar met de meeste zorg gegeven worden.

De volgende prijzen worden uitgeloofd:

1^ste Prijs, 700 franken en een massief zilveren eeremetaal.

2^de Prijs, 500 franken en een zilveren eeremetaal.

3^de Prijs, 200 franken en een zilveren eeremetaal.

De Jury behoudt het recht den 1^sten prijs niet toe te kennen, indien niet een der ingezonden stukken beantwoord aan het programma.

De uitspraak der Jury is onherroepelijk en zal onder alle opzichten geëerbiedigd worden.

- Koninklijke Vlaamsche Akademie. - In hare vergadering den 24 December 1888 gehouden, heeft de Koninklijke Vlaamsche Akademie uitspraak gedaan over de ingezonden stukken, in antwoord op de drie vragen door dit geleerd korps uitgeschreven.

De prijzen uitgeloofd voor de twee volgende vragen, werden uit hoofde van

[p. 46]

onvoldoende beantwoording niet toegewezen. Deze zijn: de ‘Lofrede op Hendrik Conscience’ en ‘Studie over oud Germaansche taalkunde’ (Gothisch).

Alleen de vraag: ‘Levert de geschiedenis en de kritische studie der drie taalwetten,’ werd voldoende beantwoord. De schrijver van bekroond stuk is de heer A.M.N. Prayon-Van Zuylen, briefwisselend lid der koninklijke akademie.

Vervolgens werd overgegaan tot de benoeming van een werkend lid, een buitenlandsch eerelid, en twee briefwisselende leden.

Werd gekozen, als werkend lid, de heer Van Even, archivist te Leuven, met 14 stemmen tegen 8, aan den heer Prayon gegeven.

Als buitenlandsch eereiid, de heer J.P. Scherpenseel, konsul-generaal van Transvaal, met 15 stemmen tegen 5 stemmen aan D^r Nuyens en 1 aan professor Fruin gegeven.

Als briefwisselende leden, de heeren D. Claeys, professor te Namen, met 12 stemmen en Alfons Janssens, letterkundige te St-Nikolaas met 15 stemmen, tegen de volgende heeren die beurtelings 7, 4, 3 en 1 stemmen bekwamen: dela Montagne, de Tière, D^r Bauwens, R. Steyns en Simons.

In de plechtige openbare zitting, die op 27 December, plaats had in het lokaal der Akademie, werd het volgende verhandeld:

1. De Vlaamsche Akademie der Artevelden-eeuw. Redevoering door Jhr. Napoleon de Pauw, aftredenden bestuurder.

2. De rol der letterkunde in eene beschaafde samenleving. Redevoering door den heer J. Micheels, werkend lid.

- Het nieuwe werk van onzen medewerker M. Frans Van Cuyck, en getiteld Segher Janssone, historisch tafereel uit de eerste helft der 14^e eeuw, wordt in de Portefeuille van Amsterdam met veel lof besproken.

- Te Dendermonde, geboorteplaats van Prudens Van Duyse, is eene kommissie tot stand gekomen, met het doel gelden in te zamelen tot oprichting van een standbeeld aan dezen vruchtbaren dichter. Deze hulde komt wat laat, maar is toch ten volle verdiend. De kommissie bestaat uit Minister De Bruyn, de hh. Van Damme en Van de Voorde, burgemeester en schepene der stad, J. Rosseels, kunstschilder, Jan Broeckaert geschiedschrijver en Aug. De Schepper, letterkundige.

- De laatste aflevering van het Hollandsch tijdschrift De Gids deelt van de hand van Max Rooses, een artikel mede over Jan Van Beers leven en werken. Van Helena Swarth vindt men er een heerlijk dichtstukje: In memoriaan Jan Van Beers. De groote verrassing is een uitgebreid onuitgegeven gedicht van Van Beers zelven, getiteld: De Idylle van vriend Mathys. Indien wij goed ingelicht zijn, is dit het eenige door Jan Van Beers nagelaten.

- Van Beers' gedenkteeken. Op eene vergadering, den 16 December l.l. te Antwerpen gehouden en waaraan een vijftigtal vrienden en vereerders van wijlen den dichter Jan Van Beers deelnamen, werd een Komiteit ingesteld voor het oprichten van een gedenkteeken op zijn graf.

Als leden van het bureel werden aangeduid: de heeren Jan van Rijswijck, voorzitter, Pol de Mont en Herman Mulder, schrijvers, Frans Marckelbach, penningmeester, Paul Billiet, Max Rooses en F. Jos. Van den Branden, leden.

Ingevolge een aldaar genomen besluit, werd een komiteit ingericht, dat den omzendbrief zal onderteekenen, waarbij de werkzaamheden zullen aangekondigd worden. Hij zal een honderdtal handteekens dragen.

- Onze Nationale Letterkunde. Eene keuze uit de werken der beste Zuid- en Noord-Nederlandsche schrijvers, uitgegeven onder toezicht van Pol de Mont.

[p. 47]

Bij het doen verschijnen dezer verzameling staat den uitgevers W^e P. Jacobs en Zonen te Ninove een doel voor oogen, dat ongetwijfeld de goedkeuring van alle beminnaars der Nederlandsche Taal- en Letterkunde zal wegdragen: de schriften der beste Zuid- en Noordnederlandsche schrijvers onder het volk te verspreiden.

Opvolgentlijk zullen in deze bibliotheek uitgekozen werken verschijnen zoowel van de voornaamste vertegenwoordigers onzer litteratuur in vroegere eeuwen.

Onze hedendaagsche letterkundigen zullen mede eene ruime plaats in onze verzameling innemen.

Met uitzondering alleen van enkele meer uitgebreide gewrochten, zal elk nummer onzer Bibliotheek een volledig geheel uitmaken, terwijl de uitgave derwijze ingericht is, dat ook verschillige afleveringen tot één boekdeel kunnen gebonden worden.

Onze Nationale Letterkunde verschijnt in reeksen van 25 afleveringen, waarvan zooveel mogelijk om de 14 dagen ééne het licht ziet.

Elk nummer bevat 36 blz. druks, met titelblad en keurigen omslag.

De inschrijvingsprijs op de 25 nummers der 1^e reeks is gesteld op fr. 5 (franco per post fr. 5,50.)

Afzonderlijke nummers worden tegen 25 centiemen berekend.

Het 1^e nummer bevat: Balladen en Romancen van Willem Bilderdijk.

- Het groot ‘Nederlandsch Woordenboek’. Prof. M. De Vries met de uitgave van dat woordenboek gelast, kan zijnen reuzenarbeid niet meer geregeld en snel genoeg voortzetten, of hij moet over ruimer geldmiddelen beschikken, die hem toelaten zouden voor drie jaar twee nieuwe en bekwame medewerkers te bezoldigen. Na verloop van dien tijd zouden van het woordenboek regelmatig zes afleveringen in het jaar verschijnen en zouden al de onkosten gedekt worden door de gewone toelage der beide rijken en het honorarium, betaald door de uitgevers.

De ontbrekende som wordt geraamd op 12,000 guldens.

Om die gelden bijeen te zamelen, kwam in Noord-Nederland en hier eene commissie tot stand.

De Belgische doet eenen warmen oproep tot de Vlamingen. Zij vertrouwt, dat de besturen van provinciën, steden en maatschappijen niet zullen achterwege blijven; maar zij hoopt, eveneens, dat de vrienden onzer taal en letteren in Vlaamsch België het zich ten plichte zullen rekenen, het hunne bij te dragen om aan onze taal een gedenkteeken harer waardig te helpen oprichten.

Wie ter ondersteuning inschrijven wil, kan het bedrag sturen aan een der heeren: Jan Van Droogenbroek, Daillystraat, 131, Brussel; Jul. Obrie, te Dendermonde; Paul Fredericq, Groot Gewat, 4, te Gent; Max Rooses, Provinciestraat, 99, te Antwerpen, en P. Willems, professor te Leuven.

Toonkunde.

- Het puike gewrocht Mozes op den Nijl van den Antwerpschen toondichter Emiel Wambach, woorden van wijlen onzen goeden vriend en medewerker Edmond Van Herendael, werd over een paar weken te Doornik uitgevoerd, met eene Fransche vertaling van E. Van Dyck. De uitvoering heeft den grootsten bijval behaald en den toondichter is het voorwerp geweest van de vleiendste betoogingen. Men zegt dat eerlang eene tweede uitvoering, op aanvraag van het kunstminnend publiek aldaar zal plaats hebben.

- Het nieuw oratorio De Rijn, woorden van Julius De Geyter, muziek van Meester Peter Benoit, is door de Antwerpsche muziekmaatschappij ter studie

[p. 48]

gelegd. Dit kunstgewrocht werd opzettelijk vervaardigd, tot viering van het 25jarig bestaan der bovengenoemde maatschappij.

- De opvoering van den Lucifer te Londen, welke deze maand moest plaats hebben is tot in April verschoven.

- Het oratorio Franciscus, woorden van Lod. De Koninck, muziek van Edgar Tinel, dat onlangs te Mechelen met zooveel bijval ten gehoore werd gebracht, zal eerlang te Brussel worden uitgevoerd.

Beeldende kunsten.

- Verschenen de 4^e aflevering van den 8^en jaargang van het Album der Antwerpsche Etsers (1887-1888). Deze aflevering bevat zeer merkwaardige etsen, geleverd door D^r Collard, Jos. Van Snick, H. Seghers, Jos. Dupon, Jos. Rutinckx en Karel Boom. Het lang bestaan van zulk belangrijk kunstwerk, dat zooveel zorgen vereischt, pleit ten voordeele van de volharding van den voorzitter der Etsers, den heer Lamorinière, en vooral van hunnen secretaris, den heer Max Rooses, over wiens werkzaamheid op kunst- en lettergebied alle lof overbodig ware.

- Tentoonstellingen.

- Lyon, van den 22 Febr. tot den 28 April 1889. Inzendingen te doen van 25 tot 31 Januari.

Bordeaux, 37^e tentoonstelling van de Société des Amis des Arts; opening 9 Maart a.s.

Parijs, internationale tentoonstelling van Schoone Kunsten, 5 Mei tot 31 October 1889. Inzendingen tot 20 Januari, aan het Palais des Champs-Elysées.

- De afdeeling Beeldende Kunstea van den Kunst- en Letterkring van Gent heeft zich tot den Minister van Landbouw, Nijverheid en Openbare Werken gewend, om hem te verzoeken zich krachtig te verzetten tegen het verdoeken van de prachtige schilderij van Rubens: St-Bavo, welke zich aldaar in de hoofdkerk bevindt. De Fransche schilder Jules Breton heeft dit verzoekschrift ondersteund, en noemt de St-Bavo het meesterstuk der meesterstukken van Rubens.

Het protest der Gentsche kunstenaars steunt zich vooral hierop, dat vroeger enkele meesterstukken door de verdoeking gansch bedorven werden. Overigens, de noodzakelijkheid van een dergelijk werk met de St-Bavo schijnt volstrekt niet te bestaan.

Nieuwe Uitgaven.

Het toezenden van een ex. geeft recht op eene aankondiging. Men beoordeelt maar die werken waarvan 2 ex. worden toegezonden.

Vijf Novellen, door René Vermandere. I. Ten hemel geklommen. II. Engel Klaai. III. Eene Speelreis naar Oostende. IV. Lamme Nelis. V. Een Wonderkind. In 12^o, 170 blz. Kortrijk, A. Gernoy-Gillon.

- De Twee Hoeden. Een verhaal door Nic. Theelen. In 8^o, 206 blz. Tongeren, Theelen-Michiels.

- Onze Nationale Letterkunde. Eene keuze uit de werken der beste Zuid- en Noordnederlandsche schrijvers uitgegeven onder toezicht van Pol de Mont. 1^e afl. : Balladen en Romancen, van Willem Bilderdijk. Met eene levensschets Van den dichter. In 8^o, 32 blz.

Prijs: 0,25 fr.