De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 18

[p. 31]

Een recht aangenaam Avondje!
Eene schets door Alfried Mendel

Den Heere GUSTAAF SEGERS
‘Als herinnering!’
‘Monsieur,
Nous avons l'insigne honneur de vous inviter, vous et vos dames, à l'intéressante conférence que l'illustre voyageur M. Gibrouillard, l'orateur parisien bien connu, veut bien donner Jeudi 10 Janvier prochain dans la salle du ***.
Sujet: Voyage dans une partie encore inexplorée des Iles Vertes.’
‘Le Secrétaire général,
Franç. CROL.
Le Président,
QUISTWATER.’

- Hm! hm! dat is wel een vriendelijke uitnoodiging! Daar moeten wij zeker heen, vrouw?

- Als men u zoo beleefd uitnoodigt, dan...

- Ja, ik hoor u afkomen. Dan kan men niet weigeren, he? Ja. Kom, maak u dan maar klaar en laat ons dan maar door dit helsch weer naar de *** zaal trekken.... 't Is overigens de moeite waard, zeide de Vlam, den knaap van de Societeit. Enfin, we zullen daar maar eens eventjes gaan kijken... Dek u goed toe, zulle, want de verkoudheden zijn tegenwoordig ‘gratis voor niet’ te koop. (Grinnikend om de geestige ui:) Hi, hi, hi, hi...

Mijnheer Antoon Suis en zijne wederhelft gingen naar de voordracht van M. Gibrouillard. De sneeuw lag een paar decimeters hoog op den grond, een nijdige noordenwind gaf eene roodblauwe kleur aan het beetje vleesch, dat er niet ondergeduffeld zat en waarop Heer Boreas dus zijne woede kon botvieren.

- IJselijk weer, meer dan in figuurlijken zin!

[p. 32]

Inderdaad zou men eene gelukkige vergelijking hebben kunnen maken tusschen den drupneus van M. Suls en een van de daken afhangenden ijskegel.

- Brr, zei Madame Suls... 'k Ben toch eindelijk blij dat wij er zijn. 'k Geloof dat het prettig zal zijn, man?.. Het was nu toch al wat geleden, dat we nog ergens heen gingen, he?

Als de vrouw op dat thema begon, zweeg Suls als een graf.

Een oogenblik daarna bevonden zij zich in eene ruime, halfdonkere zaal.

- Dat 's hier goed warm: dat brengt een mensch ook zoo weer wat op zijn plooi.

- Ja... als de voordracht nu maar aanving, antwoordde Suls, rondkijkende of er nergens een spoor van een Mijnheer Gibrouillard was te ontdekken.

Vooraan de zeer goed bezette zaal, stond een gespannen linnen doek, bestemd om beelden met oxydrisch licht te ontvangen; daarnevens eene landkaart, en daar nog neven, een oude stumperd van een knecht, die de handen vol scheen te hebben met het aanbrengen van eenen wijsstok, met het verschuiven, het oppoetsen en dan weer verplaatsen van den spreeklessenaar, met het inschenken en eens proeven van het gesuikerd water en die er zeer bekommerd om was, dat die verduivelde gaslamp vóór den lessenaar zoo slecht wilde branden.

Eene stoelenverschuiving en eene beweging van nieuwsgierigheid onder de aanwezigen deed M. Suls ook het hoofd omdraaien om te zien, ‘of die fameuze heer Gibrouillard eindelijk wel daar zou zijn?’

Er kwam inderdaad uit een kabinet van het eind der zaal een zestal oude heeren te voorschijn, die allen hoogstgeleerde gezichten hadden of... trokken en wier grijze haren zeer eerbiedwaardig op hunne schouderen daalden: Een aangrijpend schouwspel, zei Mad. Suls later altijd, dat alleen den weg waard was. Met een bedenkelijk schuddebollen - misschien berekenden zij de boosheid van het menschelijk bestaan? - traden de hoeren voorbij en gingen aan eene tafel dichtbij ‘meergemelde’ landkaart plaats nemen.

Algemeene stilte in de zaal. Men houdt den adem in, en... men hoort niets, bepaald niets.

Nochtans ziet M. Suls, op zijne teenen staande, dat een dier ouderlingen opstaat en de lippen beweegt... Zou hij dan wezenlijk spreken? Is M. Suls dan doof geworden? Schrikkelijk gepeins!

[p. 33]

- Ei, Phil, luister eens!

- Wat is 't, Toon, gij doet... mij schrikken...

- Wel neen, ik ben niet doof, ik hoor u heel goed. En dien ouden heer ginds hoor ik niet... 't Is kolossaal! Is dat eene ‘deftige’ alleenspraak, dat die heer houdt? Verstaat gij iets, Phil?

- Niet veel, Toon, neen, niets... Maar zie eens, wat schoone pluim gindsche dame op haren hoed heeft...

- Laat mij gerust! Ik kom hier om eene conferentie te hooren; niet om...

- Maar heb dan geduld, de voordracht is nog niet begonnen...

‘Et au nom de notre société, je vous remets ce diplôme (Merci, Monsieur!) et cette médaille (Merci bien, Monsieur!) et nous espérons que (snok met de hand) vous songerez encore (snikkend) à notre société, qui gardera un long souvenir de votre (snokkend) séjour en cette ville.’

- Dat hoor ik ten minste, zei M. Suls. Nu, dat is heel roerend. 't Moet toch een bepaald knappe spreker zijn, bepaald knappe spreker! Nu, ik heb er van gehoord...

‘Mesdames et Messieurs!’

- Ei, is dàt nu M. Gibrouillard, vroeg Mad. Suls. Geen model van een manskerel, he?

- Zwijg dan toch, Phil, iedereen beziet ons. Ze zijn allemaal zoo schoon niet als de man... van uwe keuze. Hè, hè, hè, hè.

Aan de spreekestrade ging het, op schetterenden toon:

‘Je suis vraiment charmé de l'accueil enthousiaste que vous m'avez réservé. (De toejuichingen bersten eensklaps los. Spreker buigt.) Vos applaudissements si sincères sont là pour le prouver...

Nu haalde de redenaar een groot pak voor den dag, waarop dadelijk de aandacht der vergadering gevestigd was.

‘Denk niet, zei hij, dat ik alleen bij u zooveel sympathie mocht aantreffen.. Te Parijs wilde men mij bepaald lid van het Instituut maken...

- Ei, wat blageur! fluisterde M. Suls zijne vrouw in het oor.

- Zwijg! zei Mad. Suls.

‘Ik heb geweigerd. Ja, Messieurs et Mesdames, ik heb geweigerd: ik heb mijnen tijd noodig om te reizen: ik kan al die zittingen niet bijwonen! Ziehier de diploma's die ik heb gehad. Het Bestuur oordeele.’

[p. 34]

Hij toonde aan het Areopage een groot aantal papieren, die hij daarna langzaam ineenrolde en wegsloot.

‘En hier zijn mijne medailles!’

Zelfde spel.

- Phil, ik verveel mij! zei Toon.

Phil was met eene nevens haar zittende dame druk in het gesprek over het schrikkelijk nieuws van den dag: de tournures gingen verdwijnen.

‘Als gij wel wilt toeluisteren, ga ik mijne voordracht beginnen.

- Wij zitten nu al een geslagen half uur hier met dat doel, dacht Toon. Gaat hij eindelijk beginnen?

‘Mesdames et Messieurs!..’

- Hemeltje-lief, maar die man heeft een idée fixe, met zijn: Mesdames et Messieurs!..

De spreker begon nu een schilderachtig tafereel op te rollen van de moeite die hij had gehad om zijne reis naar de Groene Eilanden te volbrengen; geen enkel reiziger vóór hem had een nauwkeurig gedacht van die prachtige Groene Eilanden! Het was ongeloofelijk, hoe hij zich had afgebeuld... en dat allemaal om de menschen plezier te doen... want wat baat had hij er bij?

Enkele toejuichingen vooraan in het publiek.

Toen de spreker de beschrijving zijner ongelukken en martelingen eindelijk ten einde had gebracht, stelde hij zich voor door eenige lichtbeelden die bewonderenswaardige streken aan zijn ‘talrijk en uitgelezen gehoor’ te doen kennen.

Dadelijk werd de kraan van den achter hem hangenden luchter toegedraaid. Hij drukte op den knop van een belleken en hield den stok op het doek gericht.

- Ceci, Mesdames et Messieurs, est, comme vous voyez...

Men zag niets dan de donkere, typische silhouette van den ouden knecht.

- Sapristi, zei M. Gibrouillard, faut faire ça ainsi!

En hij begon zelfs aan de eenigszins verhakkelde tooverlantaarn te trekken en te kloppen, tot eindelijk alles in orde was en de verwonderde toeschouwers eene eentonige zwarte vlek op het doek zagen te voorschijn komen.

Dat was een meer, verklaarde M. Gibrouillard.

- Zeer aardig, zei M. Suls en hij neuriede een aria op: ‘Beau lac bleu, que j'adore!’

[p. 35]

Na eenige soortgelijke vertooningen, ging M. Gibrouillard opnieuw met zijne voorlezing voort.

- Zeg eens, dat houd ik hier niet uit! sprak een heer nevens Suls. Het is much ado about nothing...

Het laatste verstond M. Suls niet. Toch moest hij bekennen, dat zijn gebuur, een heer met bakkebaarden, die dat had gezegd, overschot van gelijk had.

‘En dit is eene kerk... eene kerk die.,. die...’

- De maat is vol, zei de heer, en hij stond op, door nog een paar andere toehoorders, die daar insgelijks voor het genot eener boeiende en leerrijke voordracht gekomen waren, op de hielen gevolgd.

Nu weder eene lezing - en nogmaals de gas uit.

Toen men weer - 't is niet vermakelijk, lezer, ik beken het! maar het is zoo - de kraan opendraaide, wilden eenige bekken niet terug aangaan.

De oude knecht kwam met een langen kaarsstok af - zooals de kaarsjesontsteker er in de kerk eenen heeft - en begon achter den rug van den voordrachtgever met den meesten iever te werken om licht in de zaken te brengen.

- Suls zag er niet klaarder om.

De oude keerde en draaide en knutselde op zoo'n acrobatische wijze, dat vele toeschouwers er dadelijk pret begonnen in te vinden: veel meer althans dan in het aanhooren van M. Gibrouillard's welsprekende beschrijvingen.

Opeens keerde de redenaar zich om tot den knecht en met een woedenden oogslag:

‘Laissez ça, laissez ça!’

Suffend droop de zoo goedmeenende dienaar af, met zijnen kaarsstok op den schouder... toch echter den moed niet opgevend, want nauw waren weer eenige ‘mannekens’ vertoond, of hij schoof weer loos bij met zijnen stok, poogde dezen ongezien zoover mogelijk uit te steken om de bekken te raken, trippelde dan weer links, zoo bekommerd als een bietje, ‘om dien laatsten moedwilligerd te vatten’, ‘snapte’ er dan weer eenen rechts en wreef eindelijk voldaan in de handen: hij had zijnen kop mogen uitwerken.

Het publiek had eene vreugde van belang.

Het publiek? Jonge juffertjes - die met al die wetenschap geenen blijf wisten - en die gichelden in hunnen zakdoek om het gerimpeld en zeer bobbelig gelaat van eene oude matrone over hen - precies of hunne thans zoo blanke huid

[p. 36]

ook niet eens getaand en gerimpeld worden zou! - Jonge heertjes, die gestadig in den uitkomenden vlasknevel, geliefd teeken hunner mannelijke waardigheid, werken, hooge borsten zetten en eene groep à part vormen. Voor het overige, in bonte mengeling, mannen met blonde, zwarte, rosse, zelfs hier en daar een met spierwitte, albatrosachtige bakkebaarden; ook veel mannen zonder haren hoegenaamd op het hoofd; verder een machtig leger van vrouwenhoeden, de meeste van onmetelijken omvang, sommige met berghooge puntgevels en pluimen. Veel stof dus voor eenen opmerker...

Maar voor Mijnheer Suls? M. Suls verveelde zich hartelijk, het weze nogmaals gezegd.

En, na voor de zooveelste maal te hebben moeten hooren dat M. Gibrouillard zoo uitermate veel succès had gehad met zijne conferencies te Parijs, te Brussel, ja te... dan gaf M. Suls de pijp aan Marten, trok zijne vrouw - die hem verwonderd en sphinxachtig aangaapte - bij den arm en ging zonder spreken de zaal uit.

Le Parfait ***ois, het Fransch orakel der stad, schreef den volgenden dag een begeesterd artikel (onderteekend door den heer hoofdopsteller) waarin werd verklaard dat de geestige spreker zijn gezelschap in de wolken had gevoerd met zijn onderhoudend gekeuvel, dat het ***sch publiek hem dank weet voor zijne prachtige voordracht, dat men hem nog binnen de muren dezer stad verwachtte en men nooit die stonden, in de ***-zaal doorgebracht, vergeten zou.

- Nu, voor wat het laatste aangaat, dat mag gezegd worden, beaamde M. Suls, met eene heele wereld van treurige herinneringen in den zucht. Maar boeiend... ik heb water en bloed gezweet van ongeduld om weg te komen. Men krijgt mij daar nimmer weer!

En om meer klem aan zijn besluit bij te zetten, voegde M. Suls er zijn afdoend antwoord bij: Jamais!

Als hij dat had gezegd was er niets meer aan te doen, Mad. Suls wist het.

- 't Was anders zoo'n recht aangenaam avondje! trachtte

[p. 37]

zij te troosten. 't Is toch zoo'n onderhoudend mensch, die...

- Onderhoudend, Phil! maar wordt gij dan st...

- In 't geheel niet, Toon. Madame de Trommel is vast een heel onderhoudend mensch... Ge moest ze maar kennen!..

Suls antwoordde niet: maar zijn besluit, dat geen M. Gibrouillard hem nog in de luren zou leggen, staat paalvast, al bezat deze dan ook al de diploma's, medailles en brevetten van heel Frankrijk samen. En datis genoeg gezegd!

Antwerpen, Dec. 1887.