De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 17

[p. 87]

Boekbeoordeelingen

I.
Natuur en Hert, door L. Mercelis. In 8^o, 208 bl. Roeselare, De Seyn-Verhougstraete.
Antwerpen, Jan Boucherij. Prijs: 1.50 fr.

De verzen, waarop de dichter doelt, in de eerste helft van den titel, zijn verreweg de beste uit den bundel. Zij bewijzen, dat hij de natuur met een opmerkzaam oog heeft gadegeslagen en vaak hare schoonheden opgetogen bewonderd.

Eenvoudig, frisch en vloeiend is dan zijne poezij; levendig en waar zijne schilderingen.

Daar hebt ge, bijvoorbeeld zijne: ‘Rakkers’ waarin de dichter ons dunkens, bijzonder gelukkig is geweest. Bij 't lezen, droomt gij u terug in die gelukkige jaren; een glimlach verheldert uw gelaat, en onwillekeurig roept ge: Bravo Dichter! zoo is 't! ofwel met een zucht: zoo was het, eilaas!

Onder opzicht van gevoel kunnen wij zoo onvoorwaardelijk geen lof toezwaaien. 's Dichterslevensbeschouwing is gesteund op de troostvolle hope van den Christen; toch vervalt hij menigmaal in eene ziekelijke weemoedigheid, die, over jaren, menig oog heeft vochtig gemaakt, maar nu haar doel geheel mist. De stukjes op teringachtige meisjes en zieke jongelingen zijn al te veel afgesleurd en op alle mogelijke en onmogelijke draaiorgels, zegge lieren, gezongen.

Het stuk; ‘naar het leven’ is ‘geen louter verzinsel der verbeelding, zegt de dichter. Hoe roerend ook een toestand zou moeten zijn, als daarin wordt gemaald: eene moeder, die aan den dans blijft, terwijl men haar komt zeggen, dat heur kind op sterven ligt - het heeft ons nochtans minder getroffen; waarschijnlijk omdat de vorm, waarin het onderwerp is behandeld (cliché n^o zooveel. Van Beers: Zieke jongeling) ook gansch is afgezaagd.

Van tijd tot tijd stoot men op verzen, die bewijzen, dat de Schrijver onze hedendaagsche dichters met zorg gelezen en bestudeerd heeft. Zulke kleine ongevallen - zal ik zeggen - zijn in eenen eersteling bijna niet te vermijden. Ik roep er enkel de aandacht van den dichter op in, omdat ik innig overtuigd ben, dat hij dichterlijke kracht genoeg bezit om flink op eigen vleugels te stijgen.

[p. 88]

Stukken als ‘Buonaparte's krijgstocht’ en ‘Judas’ laten ons geheel koud. Dat alles is gemaakt, opgeschroefd, bombastig.

Het stuk ‘Judas’ is in rijmlooze verzen geschreven. - Wij zijn met deze soort van verzen - die tegenwoordig geweldig in de mode komt, - zeer ingenomen. Eene enkele waarschuwing schijnt hier echter niet ongepast. Als het rijmlooze vers niet bijzonder goed is gebouwd, wordt het akelig stroef. Bij aandachtige lezing zal de dichter gemakkelijk ondervinden, dat juist niet alles ‘Secundum Lucum’ is. - Die sporen van overijling of achteloosheid zijn overigens ook in andere stukken op te merken. Spijtig genoeg, want een hinkend, kreupel vers neemt den indruk eener heerlijke periode gansch weg; doet de betoovering van het heerlijkste beeld verdwijnen.

Een paar voorbeelden: bl. 119 in ‘Gelatenheid’:

‘Bij 't outer stond en niet stierf

Toen riep 't heelal: 't is schoon.’

bl. 65-66, in ‘éen Tafereeltje.’

‘Aan 't brokkelig muurken gehangen,

't Is al wat de hut bevat.’

....................

‘Wen niets op zijn grillen antwoordt

Dan moeders hert maar alleen.’

Doch onnoodig hier verder op aan te dringen. 'k Wil u liever een bevallig beeld voor oogen stellen.

Hoe vindt ge?

‘'t Geluk op aard?... Een droomverschijnsel,

Met blosjes op het aangezicht,

Waarheen, van onder 't wieggordijnsel

Het slapend kind zijn handje richt.’

De dichterlijke verhalen, balladen en legenden, die in den bundel voorkomen, zijn vrij wel getroffen. Wij meenen, dat de dichter het in dit vak ver zou kunnen brengen.-

Thans aan u, Vlaamsche lezers, de pogingen van den jongen dichter aan te moedigen. Schaf u het werk aan, het zal u genoeglijke stonden verschaffen en den schrijver aanzetten om nog menige perel aan de letterkundige kroon van ons Vlaanderen te hechten.

E. Van Langenhoven.

[p. 89]

II.
Jules Verne. Mathias Sandorf, 2 deelen. I. Eene verijdelde samenzwering. II. In de Middellandsche Zee. Met talrijke houtgravuren. Rotterdam, Jac. Robbers. - Antwerpen, Jan Boucherij.

De twee werken, waarvan hierboven de titel prijkt, zijn de eerste van eene nieuwe serie van zes boekdeelen van de Wonderreizen van Jules Verne.

Onze lezers kennen allen den vruchtbaren Franschen schrijver, wiens werken door de Rotterdamsche firma Jac. G. Robbers altijd in een net Hollandsch kleed worden gestoken.

Verne behoort tot dezulken, die voor iedereen schrijven en door iedereen mogen gelezen en kunnen begrepen worden. Zijn bijval heeft hij vooral te danken aan het talent, waarmede hij de wonderbaarste gebeurtenissen in aantrekkelijken, eenvoudigen vorm kan voorstellen.

Ook in Mathias Sandorf worden deze eigenschappen in ruime mate aangetroffen. De schrijver leidt zijnen lezer om zoo te spreken bij de hand, stelt hem alles aanschouwelijk voor, doet zijne personen handelend optreden, en schildert in levendigen, altijd nieuwen vorm eene menigte toestanden en voorvallen, die boeien door het ongewone, het eigenaardige, dat de stempel is van zijnen vindingrijken geest.

Worden de werken van Jules Verne in Frankrijk bij duizenden verkocht, ook in Holland en België worden zij met gretigheid gelezen. En geen wonder: de vertaling is goed, druk en papier mogen met het beste wedijveren, en eene menigte houtgravuren, welke men voor een boek van dezen prijs niet beter wenschen kan, luisteren den tekst op; zoodat de Hollandsche uitgave niet slechts onder opzicht van den inhoud, maar ook voor wat de stoffelijke uitvoering betreft, hoogst aanbevelenswaardig is.

Wij eindigen deze korte bespreking met den wensch, dat de uitgever, in een ruim debiet, de belooning vinde voor de talrijke opofferingen, welke hij zich voor Verne's Wonderreizen opleggen moet.

Frans De Ghendt.