De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 17

Kroniek.

Letter- en tooneelkunde.

- Mej. Cath. Beersmans viert binnen kort haar 25jarig jubilé als tooneelkunstenares en zal te dier gelegenheid eene groote kunstreis door de beide Nederlanden ondernemen, gedurende welke zij in alle belangrijke plaatsen met hare beste rollen zal optreden.

- De heer Frans Gittens vervaardigde een nieuw drama: Parisina, getrokken uit de Italiaansche geschiedenis, hetwelk einde Februari te Antwerpen op den stedelijken Schouwburg, zal worden voor het voetlicht gebracht.

- De kleine Patriot, het vaderlandsch drama dat te Antwerpen 42 achtereenvolgende vertooningen in den Cirk-schouwburg beleefde, werd ook in den Minards-schouwburg te Gent opgevoerd metden gewonen bijval.

- De algemeen gevierde en geachte tooneelspeler, de heer Eduard Bamberg, herdacht verleden maand in den Stadsschouwburg te Amsterdam zijn 70^sten geboortedag en zijn 60jarig jubilé als acteur. - Zijn afscheid van het tooneel was een dankbaar huldebewijs van wege het publiek.

- Dichter Julius De Geyter hield onlangs in het taalminnend Studentengenootschap ‘'t Zal wel gaan’ te Gent een tweede gedeeltelijke voorlezing van zijn epos ‘Karel de V^de.’

- Pol de Mont heeft een tooneelstuk geschreven in een bedrijf en in rijmlooze verzen, dat den 20ⁿ Januari te Antwerpen voor het voetlicht zal komen, op de benefietvertooning van den heer Dilis.

[p. 44]

- Van Jul. Hoste wordt te Brussel in het Nationaal Tooneel een nieuw blijspel met zang opgevoerd, getiteld: De Plezante Reis. De muziek is van Karel Miry, den toondichter van De Dichter en zijn Droombeeld, De kleine Patriot, enz.

- Op het Nederlandsch Tooneel van Antwerpen werden onlangs twee nieuwe oorspronkelijke stukken van Vlaamsche letterkundigen opgevoerd, namelijk Hilda van Doorn, tooneelspel in 3 bedrijven door G. Delattin en Zijne eer was gered door onzen trouwen medewerker J.F. Van Cuyck.

- Het drama in 3 bedrijven: Een speler van Fr. Matton, is tot het genot der staatspremiën toegelaten.

- Naar aanleiding van verschillende klachten bij den heer Minister van financiën door het Brusselsch Grieven-Comiteit gedaan, over de ééntaligheid der lastenbrieven, zijn door gemeld Ministerie de noodige maatregelen genomen opdat te beginnen met dees jaar gemelde lastenbrieven in het arrondissement Brussel in de twee talen gedrukt worden.

Dit geringe bewijs van voldoening aan gegronde eischen der Vlaamsche bevolking toont eens te meer aan hoe nuttig eene instelling het Grieven-Comiteit is en tevens de wenschelijkheid zulkdanig eene in elke Vlaamsche stad tot stand te brengen.

- Ook vernemen wij dat het Vlaamsche stelsel van Onderwijs tot in de hoogste klas van het Brusselsch Atheneum ingevoerd wordt. Ook het Duitsch zal er bij middel onzer moedertaal onderwezen worden.

Men weet dat dit stelsel, hoezeer ook door zekere huisvaders tegengewerkt, aan het Antwerpsche Atheneum met de beste gevolgen wordt toegepast.

- Aangekondigd bij den uitgever De Seyn-Verhougstraete, te Roeselare: Gelukkig, door Gustaaf Segers.

Gelukkig zal een fraai boekdeel in 8^o van omtrent 200 bladzijden uitmaken. De prijs bij inschrijving is vastgesteld op slechts fr. 1,50.

- Van ieder deel der thans uitkomende uitgave van Jacob Van Lennep's romans, verschijnen 8000 exemplaren. Daar er elf deelen zullen uitkomen, zal dat 88,000 exemplairen maken. Weinig Nederlandsche schrijvers zijn in eene uitgave op een zoo verbazend getal gedrukt en dat getuigt voor de algemeene populariteit van den schrijver van Ferdinand Huyck en van Klaasje Zevenster.

- Bij J.B. Wolters, te Groningen, verscheen de derde bundel van onze rijkbegaafde dichteres Hélène Swarth, onder titel: Kindersprookjes.

[p. 45]

- De Romantische werken van D^r. Jan ten Brink zijn thans volledig verschenen. Zij beslaan 12 boekdeelen, een schoon getal, inzonderheid met het oog op de degelijke gehalte der pennevruchten van dezen talentvollen schrijver. Het is jammer dat D^r. Jan ten Brink, een warme voorstander der Vlaamsche beweging, in Zuid-Nederland niet meer wordt gelezen. Hij is een onzer boeiendste vertellers. De Schoonzoon van Mevrouw de Roggeveen, Oost-Indische Dames en Heeren, Nederlandsche Dames en Heeren en andere romans van zijne hand tintelen van waarheid en leven. Men treft er flink geteekende karakters in aan, talrijke toestanden uit het hedendaagsche leven, en vooral een eigenaardigen toon, waarmede hij de gebreken zijner tijdgenooten wel verdiend over den hekel haalt. Ook in zijne dertien bundeltjes Letterkundige Studiën en Schetsen getuigt D^r. ten Brink van groote belezenheid en zuiveren smaak.

- De Nederlandsche Zuid-Afrikaansche Vereeniging doet in het jongste Nr. van de Gids een beroep op den steun harer landgenooten om den invloed der Nederlandsche taal in Zuid-Afrika uit te breiden. Men is in den regel vrijgeviger met boeken dan met geld en daarom heeft het kans dat deze oproeping meer vrucht zal dragen, dan de indertijd uitgeschreven en totaal mislukte leening voor de Transvaal.

- Te Pella, in den Staat Iowa (N.-A.) heeft zich eene vereeniging gevormd, met het doel de Nederlandsche Letterkunde te beoefenen. De heer van 't Lindenhout, directeur der Weesinrichting Neerbosch moet belast zijn met den aankoop van de belangrijkste letterkundige voortbrengselen van den laatsten tijd.

Prijskampen.

- De Roeselaarsche afdeeling van het Willems-Fonds, bijgestaan door den letterkundigen kring De Vlaamsche Kerels, richt tegen de maand Februari, in de groote zaal der Harmonie, Café de Commerce, een wedstrijd in voor Nederlanschen zang en kluchtige alleenspraken. Voor elk vak zijn de prijzen als volgt:

1^e prijs - 15 franks in geld, een verguld zilveren eeremetaal en een diploma; 2^e prijs - 5 fr. in geld, een zilveren eeremetaal en een diploma.

De uit te voeren stukken, woorden, muziek en begeleiding, moeten vóór 18 Januari as. gezonden worden aan den hr. Em. De Keyser, Kunststraat.

De uitslag van de jury zal binnen de acht dagen na het

[p. 46]

sluiten van den wedstrijd aan de mededingers bekend gemaakt worden.

- Tusschen de 61 kantaten, voor de Breydelfeesten te Brugge ingezonden, is het gedicht van onzen medewerker D^r. Eug. Van Oye te Oostende, als het beste gekeurd. Onze gelukwenschen aan den dichter.

Toonkunde.

- De gekende Vlaamsche zanger Emile Blauwaert heeft den 20 December te Presburg in Hongarië, gezongen op een concert, waar de aartshertogin Isabella tegenwoordig was. Hij heeft verscheidene Vlaamsche, Fransche en Duitsche zangstukken voorgedragen. Onder de Vlaamsche stukken die hij zong, behaalde veel bijval: Het Vogelken, van wijlen Willem De Mol.

Van Presburg heeft hij zich naar Weenen begeven. De Vlaamsche liederen van Benoit, Huberti, De Mol, Gevaert, Waelput hebben veel bijval. In Januari begeeft de heer Blauwaert zich naar Pesth en vervolgens naar Petersburg. In laatstgemelde stad zal hij zingen op een der historische concerten, bestuurd door Rubinstein. Van daar vertrekt hij naar Berlijn, waar hij de Damnation de Faust, van Berlioz zal zingen.

In de lente komt de heer Blauwaert naar België terug, na Leipzig, Munchen, Dresden, Stuttgard en Weimar bezocht te hebben. De heer Blauwaert is op zijne reizen vergezeld door zijne echtgenoote, die zich als pianiste doet toejuichen.

- Het Koninklijk Conservatorium van Gent gaf Zaterdag verleden een puik concert, ter gelegenheid der prijsdeeling. De schoone cantate: Het Elfenwoud, waarmede P. Heckers den tweeden prijs behaalde in den kampstrijd van Rome, werd er uitgevoerd door de zangafdeeling van het Van Crombruggesgenootschap en door het personeel van het Conservatorium.

Het werk draagt reeds den stempel van den Vlaamschen meester; voegen wij daarbij dat P. Heckers nooit op zijne lauweren slaapt, en men zal weten wat hij voor de toekomst onzer Vlaamsche muziekkunst belooft.

- Wij vernemen met genoegen dat het Kinder-Oratorio, van Peter Benoit en J. de Geyter eerlang het licht zal zien bij den boekhandelaar J. Vuylsteke te Gent.

Beeldende kunsten.

- Eene groote schilderij van Leys, Adriaan van Haemstede, is te Parijs verkocht voor 20,000 fr. Zij hoorde toe aan de verzameling-Perot. Eene schilderij van Madou, het Bezoek, werd verkocht 10,000 fr.,

[p. 47]

een hond van Jos. Stevens 6000 fr.; aan de Beterhand van Flor. Willems, 4500 frank.

- Te Hamburg wordt op 5 Meert eene kunsttentoonstelling geopend. Ziehier eenige der bijzonderste bepalingen van het reglement.

Iedere kunstenaar mag slechts drie werken inzenden.

Voor 15 Februari moet de nota ingezonden worden bevattende, onderwerp en prijs van het stuk, benevens het juiste adres van den inzender. De werken voor de tentoonstelling bestemd moeten ten laatste vóór 20 Februari ingekomen zijn. De vracht kleine snelheid wordt voor heen en weer door het kunstverein bekostigd, dat 5% kommissie rekent op alle verkochte werken. De ingezonden stukken worden door een aanwervingsjury beoordeeld. De niet aangenomen werken worden op de kosten van den inzender terug gestuurd. Voor inzendingen of vragen voor inlichting wende men zich tot het Kunstverein, Kunsthalle te Hamburg.

- De leerlingen van het atelier Portaels te Brussel, hebben besloten eene tentoonstelling in te richten in het voorjaar. Die tentoonstelling belooft uiterst belangrijk te zijn.

- Zooals men weet hadden eenige vrienden beslist een monument te plaatsen op het graf van Agneessens, den Brusselschen schilder. Dit gedenkteeken zal dezen zomer ingehuldigd worden. Het is geheel afgewerkt. Enkel wordt nog op het borstbeeld gewacht, dat door den heer Vander Stappen uitgevoerd wordt.

- Een doorloopende tentoonstelling wordt te Brussel gevormd in het Palais du Midi, in de kunstgalerij, IJzerenkruisstraat, 15.

- Eindelijk heeft de Antwerpsche gemeenteraad eene beslissing genomen in de zaak van het Steen. De herstelling is beslist. Maar... (er is jammer genoeg een ‘maar’ bij) dan moet er van wege staat en provincie een flinke toelage komen. 't Is te hopen dat die toelage niet wegblijven zal, anders zou er allicht in die weigering eene reden om af te breken gevonden worden. Blijft nu nog te beslissen, hoe men het gebouw herstellen zal. De heeren die er zich mede bemoeien, hebben echter genoeg bewijzen van bevoegdheid gegeven om op goed werk te mogen rekenen.

- Te Brussel hebben de jonge schilders eenen kring gevormd, die den Vlaamschen titel voert van Voorwaarts! met de Vlaamsche kenspreuk: Hooger is ons doel. Te Antwerpen

[p. 48]

bestaat zulk eenen kring onder den Vlaamschen titel: Als ik kan. Te Gent zijn de jonge schilders ook voornemens eenen afzonderlijken kring te vormen. Ongetwijfeld zullen zij ook eenen Vlaamschen titel aannemen. Het zou toch niet anders kunnen zijn. Wie de zoo wereldberoemde Vlaamsche schilderschool wil in eere houden moet er durven vooruit komen dat hij Vlaming is. Rubens schreef in het Vlaamsch; op de schilderijen van groote oude Vlaamsche meesters ziet men Vlaamsche uithangborden en Vlaamsche spreuken. Worden zij er te minder om geschat?

Ga in verre landen, en zeg dat gij Belg zijt; men zal u niet verstaan. Maar zeg dat gij Vlaming zijt en men zal u antwoorden: Ha, ja, van het land van Rubens.

Hoogst betreuren wij het dat alle Vlaamschgezindheid schijnt verbannen te zijn uit den Gentschen Kunstkring, die de voortzetting is van het oud Vlaamsch Kunstgenootschap. Ga naar de tentoonstelling in het lokaal; alle opschriften, alle aanduidingen zijn er in het Fransch: de taal der oude Vlaamsche schilders is buiten gesloten. En nochtans: eigen taal is eigen leven en zonder eigen leven is geene oorspronkelijkheid mogelijk.

- De jaarlijksche tentoonstelling van den Brusselschen kunstkring der XX zal plaats hebben in de eerste dagen van Februari, in de lokalen van het oud museum van schilderijen te Brussel.

Sterfgeval.

- Op 3 Januari overleed te Gent de heer C. Fredericq, schrijver van Handboek der Gezondheidsleer, de Kruidkunde en andere werken. Hij was een echte volksgeneesheer en Vlaming tot in de ziel. Geboren te Nevele den 14^en Maart 1817, had hij ongeveer den ouderdom van 70 jaren bereikt.

Nieuwe Uitgaven.

-	Romantische Werken van M^r J. Van Lennep. Franksuitgaaf, in deelen van ruim 400 blz. Verschenen: Ferdinand Huyck; de Roos van Dekama; De Pleegzoon; Elisabeth Musch; Novellen. Leiden. A.W. Sythoff. Verkrijgbaar bij Jan Boucherij, Antwerpen.
-	Natuur en Hert. Dichtbundel van Lodewijk Mercelis. In 8^o, 208 blz., Roeselare, De Seyn-Verhougstraete. Prijs fr. 1.50