De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 16

[p. 572]

Boekbeoordeeling

Mina de vondelinge, door Frans Van den Bergh. Mechelen, drukk. Alb. Tuerlinckx. 1886.

Dit boek toont aan dat de schrijver - die een nieuweling is - veel aanleg bezit tot het scheppen van boeiende onderwerpen. Het behelst de levensgeschiedenis eener vondelinge met al haar wel en wee, en is rijk aan afwisseling. De gebeurtenissen volgen elkander op, zonder dat onmogelijke tooneelen het natuurlijke, het ware van het verhaal komen wederspreken. Het is een greep in het volksleven, eene trouwe schets naar de natuur bewerkt.

Is de stof vruchtbaar, niet al het schoone dat zij bevat is benuttigd geworden: de bewerking ervan laat nog al wat te wenschen. De tafereelen zijn onvolledig en soms al te plotsling afgebroken. Evenals de meeste beginnelingen is de schrijver te weinig daadzakelijk, te veel vertellend. Waren de personen handelend voorgesteld, het verhaal zou krachtiger op het gemoed werken. Karakters teekenen zich van zelf in de handeling. B. v. de erfenis; de liefdesbetrekkingen van Mina; haar onderhoud met hare weldoenster, voor haar vertrek; haar lijden en strijden, en meer andere tafereelen dienden omstandig, maar vooral daadzakelijk geschetst te zijn.

Wat de stijl betreft, wij gelooven dat de schrijver daaraan niet al de zorg heeft besteed, welke daarbij noodig is. Wat te zeggen van den volgenden zin, onder meer andere opgemerkt:

‘Het haar had ik liefst wat donkerder, het voorhoofd wat kleiner, maar dit vergat men, alle berekening verdween (??), men was betooverd wanneer die zachte blauwe oogen in de onze blikten, wanneer die zangerige stem ons in de ooren speelde; en met dit alles was Mina een van die wezens, die men niet meer vergeten kan, eens dat men ze heeft gezien en gehoord.’

Uitdrukkingen, als de volgende, zouden stellig door betere kunnen vervangen worden: B. v. sprekende van een huwelijk dat niet gevierd werd, zegt de schrijver: ‘het huwelijk was uitgebrand;’ elders worden tranen van diepe ontroering aangeduid door ‘waterdruppelen;’ de zedige Mina, die, op de wandeling ieder met bewondering slaat, wordt vergeleken

[p. 573]

bij een Venusbeeld! ‘Haar minnaar had iets verborgen in zijn karakter, dat zijnen vader niet aanstond.’

‘Hij was bij den eersten oogslag, een bevallig jongeling van twee en twintig jaar,’ (de schrijver meldt niet hoe de jongeling bij den tweeden oogslag wel kon zijn); ‘zij beeldde zich in, dat liefdesmart hem op het ziekbed hield gekluisterd, alsof jongens ook van liefde konden kwijnen.’ Wanneer Mina gemelden jongeling het jawoord gegeven heeft, is zij ‘wel degelijk verpast,’ ‘waarom de beest zoo uithangen’ zegt de echtgenoot van Mina's vriendin, het gedrag van Mina's gemaal afkeurend.

Ook onder opzicht van ponctuatie getuigt het boek van zekere slordigheid.

De haast, welke de schrijver schijnt gevoeld te hebben om zijn gewrocht de wereld in te zenden, straalt op elke bladzijde door; toch laat deze eersteling verhopen dat de schrijver, indien hij met geduld en zorg arbeiden wil, zich eenmaal eenen gunstigen rang in de Vlaamsche letterkunde zal veroveren.

P. KEL.