De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 16

[p. 35]

7^e Tentoonstelling van den Kunstkring ‘Als ik kan’.

Als vele anderen wellicht, zien wij ook, telkens er eene nieuwe tentoonstelling dier jonge, maar reeds hooggeschatte vereeniging aangekondigd wordt, met verlangen naar het oogenblik der opening uit. Niet ééns nog werden we teleurgesteld; iedermaal kregen we rijkelijk waar voor ons geld, dank aan die met echt talent begaafde jongelingen, die eene schoone toekomst voor onze Antwerpsche Schilderschool doen te gemoet zien. Onder hen die dan reeds zooveel schoons voortbrachten nemen zeker de heeren Mertens en Brunin de eerste plaats in. De heer Mertens stelt nu, nevens zijn tafereel ‘Bij den Plaatdrukker’, dat op de Wereldtentoonstelling zooveel bijval inoogstte, een nieuw puikstuk ‘De Schoenlapper’, ten toon. Vol harmonie van kleur, keurig getoetst, pittig en zilverig van licht, met deelen op, waar een ander allicht niets zou in zien, bijv. de kast met gleiswerk, zoo eigenaardig en met zooveel onderscheiding en fijnheid van toon voorgesteld, dat het moeielijk beter kan. Een genoegen was het ons zijn grooter tafereel nog eens terug te zien, met die donkere bruine hoeken, dat fijne rijzende licht op die groene wanden; die meesterlijk gepenseelde bijzaken en figuren. En toch moeten we den heer Mertens waarschuwen. Hij hoede er zich voor niet van het kunstelen in het knutselen te vervallen, en blijve immer gedachtig, dat natuur de groote leermeesteres is.

Dit laatste schijnt de heer Brunin wel eens te vergeten. Zijn ‘Sint-Niklaasdag’, hoe lief opgevat, hoe vaardig ook gepenseeld, heeft iets eentonigs, onnatuurlijks verkregen door die bruine tint die over het geheele ligt. Vooral in de vleeschdeelen is dit onaangenaam. Hij denke eens terug aan het prachtige meisjesbeeld van zijne hand, dat voor een drietal maanden in den ‘Cercle Artistique’ prijkte. Honderdmaal hooger dan zijn ‘Sint-Niklaasdag’ schatten we zijn ‘Uitstopper’, ook eene oude kennis uit de Wereldtentoonstelling, die er hier nog wel eens zoo goed uitziet. Veel ernstiger is dit stuk bestudeerd geworden. Uitstekend is het van kleur, en de vrouwenfiguur, de opgezette vogels, de bijzaken zijn uiterst eigenaardig weergegeven en keurig geschilderd. Ook zijn doek ‘In 't Woud’ heeft ernstige hoedanigheden. Vooral het voorplan schijnt ons gelukt. Minder is de gele achtergrond; ook mocht het geheele meer lucht hebben.

Een puik portret is dit, door den heer Willem Albracht ten toon gesteld. Het is breed opgevat als licht en bruin, krachtig geborsteld en karakteristiek als keus der houding en als teekening. Dat de heer Albracht ook in het kleine gelukt, bewijst zijn stuk ‘Gedachtenis’. Die zieke is naar de natuur gezien. Keurig gepenseeld zijn de beide hoof-

[p. 36]

den, vooral keurig zijn de bijzaken, en over het geheele wist de schilder een fijnen grijzen toon te verspreiden, die iets uiterst onderscheiden aan het geheele geeft.

M^r Luytens ‘Naast het Meer’ is een binnengezicht, dat zich onderscheidt door zijn goed coloriet, zijne vaardige behandeling; nochtans zagen we graag het figuurtje wat meer afgewerkt.

De H^r Van Snick geeft ons in zijn ‘Verloren Maandag’ een dronkemans-tooneeltje. Hij ook is een kundige penseeler. Bijzonder goed geslaagd is de figuur op het voorplan, waarvan het hoofd en de jas uitmuntend van kleur en schildering zijn.

M^r Rosier is al te net, te eerlijk, en toch niet onderscheiden in zijn ‘Jufferportret’. We zagen hem liever wat stouter met verw en borstel omgaan, al zou er dan ook hier en daar op zijn taferee een deel te vinden zijn, minder in den haak dan nu.

M^r Delehaye kan beter dan hetgene we ditmaal van hem vinden, en eenige deelen van zijn tafereeltje zelf bewijzen dit. In de paarden en den achtergrond is veel goeds; het geheele nochtans heeft den schijn of er de schilder niet al zijne liefde, al zijne zorg aan gewijd heeft.

Het ‘Oude Lied’ van den heer Gorge kan, noch als opvatting, noch als uitvoering gelukkig genoemd worden. Mijnheer Gorge moe vrijer in zijn schilderen worden, meer durven.

De heer Halberstadt had een flink geborstelde figuur in de Wereldtentoonstelling. Waarom op den ingeslagen weg niet voortgegaan, en integendeel in het morsen vervallen zooals nu?

Bij de stilleven-schilders vinden we de heeren Hanno en Chappel. De eerste maakt groote vorderingen. Zijn ‘Bric à Brac’ is een flink geborsteld doek, dat nochtans over het algemeen iets zwarts heeft, een gebrek wat ook met zijn ‘Keukentje’ het geval is. De ‘Appelen’ zijn zeker van vroegeren datum dan die beide tafereelen, want het verschil tusschen dit stuk en de hoogergenoemde is groot. M^r Chappel heeft bijzonder goede hoedanigheden in zijn fruitstuk, als kleur; hij vermijde echter het droge dat bijzonder in zijn ‘Haas’ een onaangenamen indruk maakte.

Van M^r Rul schenen ons de ‘Herfstavond’ en het ‘Sluisje’ de best geslaagde stukken. In zijn ‘Herfstavond’ is veel lucht, en zijn ‘Sluisje’ is onderscheiden van toon. De ‘Eerste Sneeuw’ is niet gevoeld en zwaar geschilderd.

‘Avond op de Heide’ en ‘Avond’ van Mej. Leigh hebben veel verdiensten als opvatting en uitvoering. Echter zagen we graag iets meer persoonlijks in hare tafreelen, zooals in de twee stukken van M^r Castel Ebert, waar eigenaardigheid op gestempeld staat, en die een merkelijken vooruitgang aanduiden.

De stukken van den heer Boland zijn niet zoo gelukkig als die, welke wij vroeger van hem te zien kregen. Ze blijken onverzorgd te zijn.

Ernstige studie naar de natuur is aan de heeren De Wit en Adriaenssens aan te bevelen. De eerste heeft veel aanleg om een goed landschapschilder te worden; daartoe echter dient hij getrouwer en meer doorwrocht werk te maken. De tweede blijft immer en

[p. 37]

altijd ‘tooneelschermen’ voortbrengen, die, hoe vlotweg ook gepenseeld, geen zier natuur in zich hebben. Waarom niet getracht zich te ontdoen van het ‘recept’ en trouw de natuur gevolgd?

In den heer Vandevelde zit de stof voor een landschapschilder van het echte ras. Hij toch tracht weer te geven wat hij gezien heeft; geeft hij nog niet al wat er vereischt wordt, toch ziet men reeds in zijne tafereelen dat hij ernstig werkt en op eigenaardige wijze de natuur bestudeerd. Zijne ‘Schooven’ is een verdienstelijk tafereel. Minder bevielen ons zijne portretten; die krijtachtige, kalkachtige toon geeft iets doodsch van opzicht aan die hoofden. De heer Vandevelde wachte er zich echter voor in het valsche ‘impressionnisme’ te vallen, waarvan wel een zweem in zijne tafereelen ligt.

Nog te vermelden is de keurige buste van den heer Van Beurden.

Om te sluiten willen wij eene enkele opmerking in bedenking geven aan eenige leden van den kring: al de figuurschilders schijnen eene bijzondere voorliefde voor het binnengezicht te hebben. Zeker wordt dit genre door een drietal onder hen meesterlijk behandeld, en 't is dan ook misschien aan dit schitterend welgelukken te wijten, dat dit genre aanstekelijk begint te werken. Toch komt die weg ons gevaarlijk voor: de eentonigheid, de vermoeienis ligt aan het einde. Er is toch nog zooveel ander schoons, dat waardig is door het penseel weergegeven te worden! Meer verscheidenheid, meer rondzien, meer navorschen, ziedaar wat onzes dunkens niet dan ten goede kan leiden, zoowel voor al die jonge schilders in 't bijzonder, als voor de kunst in 't algemeen.

WILL.

2 Januari 1886.