De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 15

(1885)– [tijdschrift] Vlaamsche Kunstbode, De– rechtenstatus

Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd

Kroniek.

Letter- en tooneelkunde. - Prijskampen.

- Koninklijke Akademie van België. Prijsvragen:

1. Hoedanig was de houding van de vorsten der Nederlanden opzichtens het land van Luik in de XVI^e eeuw?

2. Hoedanig was in Vlaanderen, vóór de verheffing van Gwijde van Dampierre, de staatkundige invloed der groote steden en op welke wijze werd hij uitgeoefend?

3. Geschiedkundige verhandeling over de Fransche letterkunde in België van 1800 tot 1830. (Te raadplegen de boekerij, door baron de Stassart aan de Akademie vermaakt).

4. Verhandeling over Jan Van Boendale, in den aard van het boek van dr. J. Te Winkel, getiteld: Maerlandts werken beschouwd als spiegel der XVII^e eeuw, (Leiden, 1877.)

5. Welken invloed oefent de verbruiksbelasting uit op den verkoopprijs der belaste dingen? In andere woorden, tot hoeverre wordt de verbruiker door deze belasting gedrukt? (Met behulp van de staathuishoudkundige oorkonden de uitkomsten nagaan en waardeeren van de waarnemingen, welke desaangaande in den laatsten tijd hebben plaats gevonden in de verschillende landen en meer bijzonder in België.)

Voor de vragen 2 en 3 zijn belooningen van 800 fr. uitgeloofd: voor iedere andere vraag, 600 fr. De handschriften, gesteld in de Vlaamsche, Fransche of Latijnsche taal, naamloos, doch vergezeld van een naambriefje, vóór 1 Februari 1886, vrachtvrij in te zenden aan den heer secretaris J. Liagre, in het paleis der akademieën.

Prijsvraag voor 1888. Een overzicht leveren van de burgerlijke en staatkundige instellingen van België gedurende den tijd, die verloopen is tusschen de kroning van Pepijn den Korte en de bekrachtiging van de erfelijkheid der leengoederen door Hugo Capet, in Frankrijk en door Koenraad de Saliër, in Duitschland.

- Voor den tooneelprijskamp, uitgeschreven door den Bond der Werkmansgenootschappen, te Brussel, werden de volgende stukken ingezonden:

1. Twee Vrienden, tooneelspel: 2. De Fourier; 3. Menschenliefde; 4. De Landverhuizers; 5. De Zoon van den Metserdienaar; 6. Men vraagt eene goede naaister; 7. De geleerdheid is een groote schat; 8. Eene harde les; 9. Een edel hart; 10. De Gierigaard; 11. Opoffering en ijver beloofd; 12. Alles door het werk; 13, Tijd is geld; 14. Oost, West, thuis best; 15. Vrienden.

- Het algemeen bestuur van het Willems-Fonds heeft eenen prijskamp voor een Handboek van den Vlaamschen Burger uitgeschreven. De werken, in de Nederlandsche taal opgesteld, moeten vrachtvrij ingezonden worden vóór den 1^en November 1886 aan den secretaris van het algemeen bestuur van het Willem-Fonds, te Gent.

Aan het beste werk, indien het door de jury bekronens-

waardig wordt geacht, zal een prijs van 500 frank toegekend worden. Het kopijrecht van het bekroonde werk zal aan het Willems-Fonds toebehooren, het zal door de zorgen van het algemeen bestuur uitgegeven worden. De schrijver zal 25 exemplaren van zijn werk ontvangen.

Toonkunde.

- In den prijskamp voor muzikale toonzetkunst is de eerste prijs toegewezen aan den heer Dubois, van Brussel, met 5 stemmen tegen 2; de heer P. Heckers, heeft den tweeden prijs behaald met algemeene stemmen. Eene vereerende melding is toegekend aan den heer Lapont, van Oostende.

- Peter Benoit heeft den 15 October laatstleden in het St-Andriesklooster bij Brugge, een muziekfeest bijgewoond, dat geheel uit zijne werken was samengesteld. Dit feest werd daar ingericht door den heer de Peneranda en mej. de Laaye, die hierin geholpen werden door de zuster van Benoit, welke als non dit klooster bewoont.

- De Oorlog van Peler Benoit. - De talrijke muziek-plechtigheden, welke door de zorgen van Peter Benoit in de Tentoonstelling van Antwerpen van Mei tot November hebben plaats gehad, en die de algemeene goedkeuring hebben weggedragen, werden op Zondag, 1ⁿ November laatstleden waardig besloten door de uitvoering van De Oorlog, onder de leiding van den meester en dank aan de loffelijke pogingen van de ‘Muziekmaatschappij’ van Antwerpen.

De groote feestzaal was proppensvol. Alle standen waren daar vertegenwoordigd. Iedereen was verlangend om dit grootsche gewrocht te hooren, dat sedert vele jaren (1873) niet meer in de Scheldestad was uitgevoerd geworden.

De Vlaamsche Kunstbode heeft destijds (zie 3^e jaarg. blz. 456) van de hand van den gekenden muziekkundige Alfons Goovaerts, eene beredeneerde studie over dit ‘reuzengewrocht’ medegedeeld. Die schrijver zegt daarvan als slot van zijne bespreking: ‘De Oorlog is een meesterstuk, dat Lucifer en de Schelde verre overtreft. Het werk is eene krachtige bevestiging van het talent des genialen Vlaamschen toondichters.’

Wij moeten onze lezers naar de bovengenoemde ontleding verwijzen.

Toch mogen wij deze uitvoering niet ongemerkt laten voorbij gaan. Vooral moeten wij hulde brengen aan de ‘Muziekmaatschappij’ die zich allerhande moeite en opofferingen getroost, om ons de grootsche werken der beroemdste toonkunstenaars te laten genieten. De vier muziekfeesten, welke zij dit jaar in de Tentoonstelling heeft gegeven, zijn echte kunstplechtigheden geweest, waarvoor eenieder haar dank zeggen moet.

Beeldende kunsten.

- De volgende stukken zijn in de algemeene kunsttentoonstelling van Antwerpen aangekocht voor het Museum van hedendaagsche meesters dezer stad.

Gezicht op Kaïro, van Emiel Wouters.

Wandeling op het strand, van Jan Verhas.

Paus Daniel IV voor Luters portret, van A. De Vriendt.

De Vischmijn te Antwerpen, van E. Farazyn.

In de Heide, van J. Beernaert.

Het Hert (marmergroep) van De Rudder.

- Er wordt veel goeds gezegd van de portretten van Jan van Beers, hem aangeboden op zijn feestviering van 27 September ll. De naam van Frans Joris beeldhouwer, die 's dichters borstbeeld boetseerde en van Piet Verhaert, die de beeltenis van den dichter etste, waren dan ook eene waarborg dat het geleverde werk puik zou mogen genoemd worden.

- Sinds lang hoorden we niets meer van het Komiteit, ingericht om een oog in het zeil te houden aangaande de herstelling van het Steen. Waarom geeft dit komiteit geen teeken van leven? Gaat men dit eigenaardige gedenkteeken van vroeger eeuwen zoo maar laten verbrokkelen, tot er gezegd zal worden: daar het gebouw nu toch te slecht geworden is om nog te herstellen, ware het best, het af te breken. We hopen dat het ingerichte komiteit weldra teeken van leven zal geven, door stad en goevernement eens op de vingeren te tikken en te doen opmerken, dat er betamelijkheidshalve niet langer mag getalmd worden met de herstelling van dit gebouw.

- Een dertigtal ontwerpen voor het grafmonument Conscience zijn ingezonden geworden en tentoongesteld in een der zalen van het Museum van moderne Meesters te Antwerpen. De jurij was samengesteld uit de HH. Van der

Ouderaa, Max Rooses, H. Schaefels, Dekkers, Lambert Van Rijswijck, Van Beers, Baeckelmans, Jacq. De Braekeleer en Blomme.

De Tentoonstelling der modellen, in teekening en in pleister, werd druk bezocht en verwekte de algemeene belangstelling. De prijskamp was hoogst merkwaardig.

Het is het ontwerp van Joris, dat bekroond werd met 5 stemmen tegen 4, gegeven aan het werk van Van Beurden.

- Eindelijk is de herinrichting der koninklijke Akademie van Antwerpen eene afgedane zaak... op papier althans. Want voor wat de praktische uitvoering betreft zal er nog heel wat te doen zijn, vooraleer tot een goed einde te komen. Toch werd reeds de eerste stap op het terrein van degelijke uitvoering gedaan door de benoeming van den bestuurder onzer kunstuniversiteit. Met vreugde werd zeker door meest allen, die belangstellen in onze Vlaamsche kunst, de aanstelling vernomen van Karel Verlat, onze talentvolle kunstenaar. De keus kon niet beter. Ook onder Vlaamsch oogpunt kunnen we die benoeming toejuichen. De overige benoemingen schijnen meer werk te leveren. Er zijn wondere geruchten daaromtrent in omloop; men zou namelijk van zin zijn onze Akademie met Waalsche en franschgezinde leeraren te vullen, iets wat hoegenaamd niet strooken zou met het doel, dat door de herinrichting beoogd wordt: de bloei onzer Vlaamsche kunst. Laat ons hopen, dat dit alles slechts valsche geruchten zijn, en dat de overige benoemingen zoozeer aan onze wenschen beantwoorden zullen als die van Karel Verlat.

Dat er hier overigens naijver van Brussel tegen Antwerpen in het spel is, bewijst een onlangs verschenen artikel van zekeren heer A. Wauters in het Brusselsch bladje La Gazette. Deze heer beweert kortweg dat Antwerpen onmogelijk is als middenpunt der kunst. Brussel alleen is daartoe geschikt. Volgaarne stemmen we met deze meening in zoo er spraak is van halfslachtige kunstenaars, genre Bruxelles coeur et cerveau, voort te brengen, zooals Brussel er, op enkele loffelijke uitzonderingen na, al te veel levert. Maar niet dan, zoo de eisch gesteld wordt, aan onze school dit uitstekende eigenaardige te behouden, dat er tot ten huidigen dag in voortleeft.

Zeker is er noch in stads- noch in staatsbestuur weinig

betrouwen te stellen, onder oogpunt van het Vlaamsch in onze Kunstuniversiteit, getuige het besliste aangaande het gebruik der talen. Maar wat hoop geeft is, dat die Vlaamsch-gezinden, die in stad- en staatsraad iets te zeggen hebben, al hunnen invloed zullen gebruiken om het franschkiljonsche kwaad te keer te gaan.

- Naar er verhaald wordt zou er een nieuw tafereel van P.P. Rubens, een Christus, ontdekt zijn. Een kunstschilder zou het gevonden hebben bij een kleermaker te Aalst, die het stuk gekocht had voor één frank in het sterfhuis van een geneesheer. Als 't waar is.

Ook in Amerika zou een onbekend stuk van Rubens ontdekt zijn, voorstellende: ‘Herodes' feest’. Het doek zou binnen kort te Dresden tentoongesteld worden.

- De internationale kunstvereenigiging te Amsterdam is in werking getreden. In eene zitting, in het begin der vorige maand gehouden, werden de volgende heeren tot commissarissen benoemd. Prof. J.A. Alberdink-Thym, P.J.H. Cuypers, Prosper Delin, A.N.J. Van Hus, prof. Rud. Stang, B.H. Stricker en A.C. Wertheim. Het bestuur is opgedragen aan de heeren L.B. Wertheim en L. Rittner Bos. Alle tentoongestelde voorwerpen zullen zonder kosten aangenomen worden. Het Bestuur behoudt zich het recht voor die stukken te weigeren, die het ongeschikt mocht achten. De inrichters zijn van zin van tijd tot tijd tentoonstellingen in het buitenland te houden.

- De Amsterdamsche beeldhouwer Teixeira de Mattas vervaardigt eene groote buste der betreurde N.-N. Tooneelspeelster Mevr. Kleine. Het is bestemd om in den stadsschouwburg geplaatst te worden.

- De prijs van Rome is in Noord-Nederland den heere Ponder toegewezen, voor zijn beeld ‘De Waternimf.’

- De volgende benoemingen in de Leopoldsorde werden verledene week in het Staatsblad afgekondigd.

Tot kommandeur werden benoemd:

MM. Lamorinière, kunstschilder te Antwerpen, G. Guffens kunstschilder te Brussel.

Tot Officiers:

MM. J. Goosemans, kunstschilder, te Brussel, A. De Vriendt en J. De Vriendt, kunstschilders te Brussel, E. Hamman, kunstschilder te Parijs, David Col, kunstschilder te Antwer-

pen, G.J. Van Luppen, kunstschilder te Antwerpen, G. Biot, graveur te Brussel, A. Cattier, beeldhouwer te Elsene, L. Carpentier, bouwmeester Beloeil.

Tot Ridders:

MM. A. Mellery, kunstschilder te Brussel, F. Meerts, id. T. Lybaert, kunstschilder te Gent, L. Hendricx, kunstschilder te Antwerpen, J. Cuypers, beeldhouwer, te Leuven, J. Dillens, beeldhouwer te St.-Gilles, A. Schoy, bouwmeester te Brussel, C. Wiener, graveur te Brussel.

Dus op 20 benoemingen 12 voor Brussel, 5 voor Antwerpen, 3 voor de overige plaatsen des lands!

Men ziet dus dat Brussel alle recht heeft Antwerpen te benijden en het uit te schreeuwen, dat onze stad al te veel bevoordeeld wordt.

Vlaamsche belangen.

- Eene belangrijke vergadering had onlangs plaats in het lokaal der maatschappij ‘ter Bevordering van Nijverheid en Wetenschappen.’ te Gent.

Op uitnoodigingen, door deze maatschappij rondgestuurd, vereenigden zich aldaar afgevaardigden van de volgende maatschappijen:

1^e Willemsfonds, (algemeen bestuur); 2^e Id. (afdeeling Gent); 3^e Vlaamsche liberale Vereeniging; 4^e Liberale kring der Brugschepoort; 5^e Id. Akkergem; 6^e Studentenkring; 't Zal wel gaan; 7^e Van Crombrugghe's Genootschap: 8^e Zetternamskring, en 9^e Nijverheid en Wetenschappen. Nog een paar bijtredingen worden verwacht.

Er werd in tegenwoordigheid der talrijke inbreuken op onze moedertaal besloten tot het stichten van eenen Vlaamschen liberalen Bond, ten einde de zoo talrijke maar verbrokkelde Vlaamsche krachten der stad Gent te vereenigen en paal en perk te stellen aan dergelijke verkrachtingen en miskenningen van de heiligste rechten der Vlaamsche bevolking.

Eene tweede vergadering, waarin de verordeningen bepaald werden aangenomen, heeft op Maandag 26 October plaats gehad.

Sterfgeval.

- Op Maandag 19 October is Professor Jonckbloet te Wiesbaden in Duitschland, waar hij te vergeefs de herstelling zijner ondermijnde gezondheid was gaan

zoeken, overleden. Deze dood is een onherstelbaar verlies voor de Nederlandsche letteren.

Als hoogleeraar te Deventer, te Groningen en te Leiden was hij alom beroemd. Eene eerste, ja de allereerste plaats bekleedde hij sedert meer dan dertig jaren onder de geschiedschrijvers der Nederlandsche letterkunde.

Zijne voornaamste werken zijn: Geschiedenis der Midden-nederlandsche dichtkunst (5 deelen, Amsterdam 1849-1855); zijne uitgave Van den Vos Reinaerde (1859); zijne groote Geschiedenis der Nederlandsche letterkunde (2 deelen, Groningen 1868 en 1870), waarvan reeds in 1872 een herdruk verscheen en die in 't Hoogduitsch werd vertaald door Mevrouw Lina Schneider.

Zijn laatste, onvoltooid gebleven werk, is eene nog uitgebreidere Geschiedenis der Nederlandsche letterkunde, waarvan reeds vijf deelen verschenen zijn (Groningen, 1881-1885). Het is een wetenschappelijke arbeid van den eersten rang. Het zesde deel, dat het letterkundig tijdvak van 1830 tot op onze dagen moest behandelen, ontbreekt nog; hopen wij, dat het handschrift er reeds van bestaat en dat dit laatste boekdeel niet met den schrijver in het graf verdwenen is.

Professor Jonckbloet was den 16 Juli 1817 in den Haag geboren; hij was dus ruim 68 jaar oud. Ook in Vlaamsch-België zal zijn afsterven diep gevoeld worden.

Nieuwe uitgaven.

	Sophie door Virginie Loveling. 2 deelen in-8^o 470 blz. Gent, Ad. Hoste. fr. 4.00.
-	Derde Schetsenboek door Max. Rooses, 2 deelen in-8^o 397 blz. Gent, Ad. Hoste. fr. 4.00.
-	Lentezonne door Omer Wattez. In-8^o, 184 blz. Gent, Ad. Hoste fr. 2.50.
-	Vrouwe Courtmans, geb. Berchmans. Verhalen en Novellen. 7^e deel der volledige werken. Anna de Bloemenmaagd 101 blz. Griselda. 164 blz. Roeselare, De Seyn-Verhougstraete fr. 1.50.
-	Is. Teirlinck. Bloeiende Reuzen, kl. 8^o, 132 blz. Roeselare, De Seyn-Verhougstraete. fr. 1.00.
-	Prudens van Duyse. Gedichtjes voor kinderen. In-8^o, 72 blz. gekartonneerd. Als voren. fr. 0.75.
-	Id. id. - Nieuwe kindergedichtjes. In-8^o 96 blz. gekartonneerd. Als voren. fr. 1.00.
-	Charles Dickens. Kleine Dora. In-8^o, 2 deelen, 236 en 229 blz. Volksuitgaaf met 1 plaat. Gent, Ad. Hoste. Prijs per deel fr. 1.50.

Al de bovenstaande boeken zijn verkrijgbaar in den boekhandel van Jan Boucherij, Hopland, 30, te Antwerpen.

Vorige Volgende