De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 13

Kroniek.

Tooneel- en letterkunde.

- Prijskampen. - De Belgische Bond van werkmeisjes-en werkjongensgenootschappen heeft besloten eenen nieuwen prijskamp voor tooneelstukken te openen voor 1883 onder de volgende voorwaarden: De 1^e prijs zal bestaan uit eene gouden medalie van 250 fr. waarde. Deze prijs zal niet verdeeld worden, maar de jury zal eenen 2ⁿ prijs mogen toekennen bestaande in eene schoone zilveren- vergulde medalie. Verscheidene eervolle meldingen met bronzen medaliën zullen insgelijks mogen verleend worden.

[p. 43]

Al de in het Nederlandsch geschreven stukken - zelfs diegene. welke aan vreemde talen ontleend voor het doel geschikt zijn, - zullen tot den prijskamp toegelaten worden, welke ook de nationaliteit der schrijvers zij.

De handschriften moeten gezonden worden aan den heer K. Weyler, schoolbestuurder, Keistraat, Antwerpen, vóor 1^e Juni 1883.

- In den prijskamp van 1882 werd bekroond: Jantje zonder zorgen, door Van den Kieboom, van het Nationaal Tooneel van Gent.

- Bij koninklijk besluit van 30 December 1882, zijn benoemd tot leden van de jury gelast men de toewijzing van den driejaarlijkschen prijs der Nederlandsche tooneellitterateur voor het negende tijdvak, de heeren: Dodd (G.-J.), letterkundige, te Sint-Joost-ten-Noode; Sleeckx (D.), hoofdopziener van het lager onderwijs, te Schaerbeek; Stroobant (E.), notaris te Brussel; Van Driessche (E.), professor bij het het koninklijk Athenaeum, te Brussel en Willems (Ser.), letterkundige, te Schaarbeek.

- Bij koninklijk besluit van 20 December, is de vijfjaarlijksche prijs voor de zeden- en staatkundige wetenschappen, ingesteld den 6 Juli 1851, vervangen door de drie volgende:

A. Vijfjaarlijksche prijs der geschiedkundige wetenschappen;

B. Tienjaarlijksche prijs der wijsgeerige wetenschappen;

C. Tienjaarlijksche prijs der taalwetenschappen (Philogie.)

Er is daarenboven ingesteld een vijfjaarlijksche prijs der sociale wetenschappen.

De prijs dezer nieuwe wedstrijden is bepaald op vijf duizend frank.

- De Vlaamsche Bond van Mechelen schrijft eenen prijskamp uit voor het opstellen van eene Volksgeschiedenis der stad Mechelen. groot ten minste 200 blz. in 8^o. De stukken moeten vóor 1 Oct. 1883 gezonden worden aan den Voorzitter, Oude Brusselstraat, 12. De prijs is 500 fr., een gouden eeremetaal en 25 afdrukken van het bekroonde werk. Verdere inlichtingen te bekomen bij den schrijver van den Bond, Paul Ryckmans, te Mechelen.

- Het Bestuur van den nationalen schouwburg van Brussel heeft voor zijnen tooneelletterkundigen prijskamp 26 stukken

[p. 44]

ontvangen, waaronder 6 drama's, 8 tooneelspelen en 12 blijspelen.

- De commissie die den 16 September het 70ste verjaringsfeest van mevr. Bosboom-Toussaint voorbereidde, heeft dezer dagen hare taak voleind, door aan de kunstenares aan te bieden de kostbare kassette, bestemd ter bewaring van het album dat haar op haar jaarfeest werd overhandigd.

Eenig bijna als het album zelf, mag ook het prachtstuk heeten, waarin die losse blâren zullen vergaard blijven. In monumentalen vorm van zwart ebbenhout vervaardigd, zoodanig dat zonder moeite de losse bladen in de beide vakken, waarin zij verdeeld is, kunnen worden ter hand genomen, rust de kassette op vier flinke leeuwen van massief zilver. Het deksel is een meesterstuk van zilversmeedkunst. Een ovaal medaillon van mat zilver, in het midden, bevat de opdracht: ‘Ter zeventigsten verjaardag van mevrouw A.L.G. Bosboom-Toussaint’, en is omgeven door lauweren, die door een vergulden band worden saamgehouden, waarop de dato: 16 September 1812-1882 prijken. Een sierlijke zilveren rand omlijst dit medaljon en vormt in de hoeken ronde vergulde medaillons, eveneens door lauweren omgeven, waarop de titels van vier van hare meesterwerken, Majoor Frans, Leycester, Huis Lauernesse en Gideon Florensz staan gegrift. De kassette rust op een geornementeerd voetstuk, dat met haar een geheel vormt.

Het kunstwerk, in de Kon. Ned. Fabriek van gouden en zilveren werken van de heeren J.M. Van Kempen en Zonen te Voorschoten vervaardigd, is bijzonder smaakvol, en, ondanks de rijke ornementatie, eenvoudig en rustig voor 't oog en is een waardig huldebewijs van de Nederlandsche kunstbeoefenaren aan de gevierde schrijfster.

Met genoegen vernemen wij, dat de begaafde vrouw ook na haar feest nog vele bewijzen van belangstelling mocht ontvangen. Het was vooral uit het buitenland dat zij voortdurend op allerlei wijs betuiging van sympathie mocht erlangen. Ook Oost-Indië is niet achtergebleven, en in het laatste gedeelte des vorigen jaars ontving zij herhaaldelijk, van daar, bewijzen van belangstelling.

- De afdeeling van het Willems-Fonds, Schaarb[...] Joost-ten-Noode (lokaal Haachtsche Steenweg, 124) willende

[p. 45]

mevrouw Courtmans, onze uitmuntende dichteresse en romanschrijfster, waardig vereeren, heeft in bestuurzitting van 11 December besloten haar een prachtig album aan te bieden. Buiten de bijdragen harer leden in dichterlijken en beeldenden vorm, hoopt de afdeeling de medewerking te bekomen van gansch het Willems-Fonds en van al de Vlaamsche dichters, denkers en kunstenaars; te dien einde, houdt zij ter beschikking van alle kunstenaars, albumbladen, welke zij kosteloos zal opsturen aan al de aanvragers en terug verwacht tegen einde Februari 1883, om met eenen prachtband den 2 April gereed te zijn. wanneer de feestviering zal plaats grijpen.

- Op voorstel van den Verbeteringsraad voor het Middelbaar Onderwijs wordt bij koninklijk besluit van 11 December l.l. een prijs van 3000 fr. uitgeloofd voor de beste Nederlandsche of Fransche Spraakleer, welke hier of in het buitenland zal uitgegeven worden binnen het tijdverloop van 2 jaar.

- Bij de laatste verkiezingen in de Belgische Akademie werden benoemd: Beeldhouwkunde; M. Jaquet, in vervanging van wijlen Simonis; Gravuur: M. Demannez; Muziek: M. Busschops van Brugge en M. Van Elewijck van Leuven; Wetenschappen en Letteren: M. Pinchart, in plaats van wijlen M. De Busscher.

Toonkunde.

- Van het oratorio Mozes op den Nijl, woorden van Edmond Van Herendael, muziek van Emiel Wambach, is dezer dagen het klavieruittreksel verschenen, met de vertaling in het Fransch door E. Van Dyck en in het Duitsch door F. Müller. Men zal zich herinneren dat dit muzikaal gewrocht van eenen der oud-leerlingen van Peter Benoit destijds in Antwerpen veel bijval heeft ingeoogst. De jeugdige, veelbelovende komponist heeft nu zijn werk in druk laten verschijnen, en wij zijn overtuigd dat velen, die vroeger de uitvoering van den Mozes hebben bijgewoond, zich deze uitgave zullen aanschaffen. De druk en het papier laten waarlijk niets te wenschen; muziek en tekst zijn duidelijk en sierlijk weergegeven. Bericht aan de liefhebbers van Vlaamsche muziek.

[...]komiteit der koloniale tentoonstelling te Amsterdam heeft de voorstellen van den heer Ed. De Hartog, betreffende een muziekcongres enz., verworpen. Het heeft den heer Verhulst het maken eener cantate opgedragen.

[p. 46]

- De Amsterdamsche Liedertafel Zanglust zal een nationalen en internationalen zangwedstrijd voor mannenkoor houden, te Amsterdam, op Zaterdag 7 en Zondag 8 Juli 1883, ter gelegenheid van haar 25-jarig bestaan.

- Naar wij vernemen zal de uitvoering van Peter Benoit's werken, waarvan wij in onze vorige aflevering gewaagden, den Zondag 18 Februari eerstkomende te Angers plaats hebben.

- In den loop van Februari zal het symphonisch zanggedicht van Jan Blockx: Een Droom van 't Paradijs, woorden van Jan Van Beers, alhier uitgevoerd worden.

Vlaamsche belangen.

- Zetternamskring, van Gent heeft aan de Kamer van volksvertegenwoordigers een verzoekschrift gezonden, strekkende om te bekomen dat in de wet, waarbij men het gebruik der beide talen in ons land gesproken, in het middelbaar onderwijs zal regelen, onze taal zou genoemd worden, ‘Nederlandsche taal,’ (langue néerlandaise), in plaats van ‘Vlaamsche taal,’ (langue flamande), zooals zij geheeten wordt in het ontwerp van wet.

- Er zijn alweer zeer belangrijke artikelen verschenen over onze Vlaamsche beweging in le Temps van Parijs, in de Norddeutsche Allgemeine Zeitung, in de Berliner Blatter en in de Franckfürter Zeitung.

Geen enkel Fransch-Belgisch blad acht het noodig deze artikelen te bespreken! La conspiration du silence, wanneer het de Vlaamsche beweging geldt, ziedaar de onzijdige houding der franskiljons-pers, die voortdurend alles opheldert wat uit Parijs komt... maar zwijgt als een graf, wanneer le Temps de gegrondheid van de Vlaamsche beweging erkent.

- Wij laten hier, volgens de laatste opgave, de statistiek volgen der gesprokene talen in België:

OP DUIZEND INWONERS spreken 498,5 Vlaamsch, 422 Fransch of Waalsch, 64 Vlaamsch en Fransch, 7 Duitsch, 4 Fransch en Duitsch; door 1,5 worden andere talen gesproken; door 1 Vlaamsch, Fransch en Duitsch; door 0,5 Vlaamsch en Duitsch; 0,5 zijn stomdoof.

Beeldende kunsten.

- De schilderij van Jan Van Beers ‘Ingescheept’, welke bijzonder werd opgemerkt te Parijs en in de tentoonstelling van Antwerpen, is aan den baron de Reinach van Parijs verkocht voor 25,000 franks.

[p. 47]

- Blijkens het verslag, uitgebracht aan de Société royale d'encouragement des Beaux Arts te Antwerpen, waren op de onlangs aldaar gehouden tentoonstelling 1559 werken ingezonden door 961 kunstenaars, onder wie 661 uit België, 122 uit Duitschland, 114 uit Frankrijk, 50 uit Nederland, 14 uit Oostenrijk en andere landen. Antwerpen heeft voor zijn museum 14 schilderijen van Belgische schilders gekocht, tot een bedrag van 45,000 fr. Wie door de regeering bekroond werden, hebben wij reeds gemeld. Onder 16 jeugdige kunstenaars werd door de Regeering, overeenkomstig de voorstellen der Commissie. 6000 fr. ter aanmoediging verdeeld. Voor de verloting werden aangekocht 47 schilderijen, 9 beeldhouwwerken, 1 aquarel en 15 gravuren, tot een gezamenlijke waarde van 80,000 frank, 5000 fr. meer dan den vorigen keer, dank zij de deelneming des Konings.

Aan particulieren werden verkocht 121 schilderijen, 5 aquarellen en 7 beeldhouwwerken.

- In de laatste vereeniging van de bestuurleden der Maatschappij ter aanmoediging der Schoone Kunsten van Antwerpen is besloten den plaatsnijder J.B. Michiels, leeraar aan de Koninklijke Academie voor Schoone Kunsten te belasten, mits 12,000 frank, met het graveeren van de plaat, bestemd om in 1888 afgeleverd te worden aan de inschrijvers; als onderwerp is opgegeven Karel Verlat's schilderij uit het Antwerpsch museum van hedendaagsche meesters: O.L. Vrouw met het kind en de vier Evangelisten.

- Op de Internationale Koloniale tentoonstelling te Amsterdam zullen 320 Belgische artisten, schilders, beeldhouwers, architecten en graveurs inzenden.

- Rosa Bonheur heeft hare laatste schilderij, voorstellende eene prachtige groep wilde leeuwen, nog voor zij voltooid is, verkocht aan een kunstliefhebber te Nizza voor de kolossale som van honderd veertig duizend gulden.

Dit is zeker eene groote som, maar de onkosten, die vooraf gingen, waren ook niet gering. De leeuwen, die als model dienden, kostten haar elf duizend gulden en bovendien gedurende een vol jaar nog twintig gulden daags aan oppassing en voeding.

Sterfgevallen.

- Een veel belovend landschapschilder, M. Vande Gehuchte, is dezer dagen in nog jeugdigen

[p. 48]

ouderdom overleden. Tusschen de jongere Vlaamsche schilders werd hij onder de beste gerekend. Zijn afsterven is derhalve een wezenlijk verlies.

- De Vlaamsche schilderkunst heeft een gevoelig verlies ondergaan door het afsterven van den verdienstelijken Antwerpschen kunstschilder Frans Leemans, dinsdag namiddag, 2 Januari, overleden in den ouderdom van nauwelijks 43 jaar. De betreurde kunstenaar muntte vooral uit in maanlichtschilderingen. In de laatste driejaarlijksche tentoonstelling van Schoone Kunsten te Antwerpen had hij twee verrukkelijke tafereelen, waarvoor hij de gouden medalie verwierf. De Stad Antwerpen heeft in de laatste tentoonstelling zijn Zomeravond aangekocht.

Nieuwe uitgaven.

-	Jaarboekje van de Maatschappij tot Bevordering van Nijverheid en Wetenschappen te Gent. 19 Jaargang.
-	Gedichten van V.A. Dela Montagne. Roeselare, De Seyn-Verhougstraete. Kl. 8^o, 170 blz. op Engelsch papier met perkamenten omslag Fr. 3.00.
-	Opstellen en Brieven voor de lagere scholen, door Alexis Callant. Gent, Dullé-Plus. In-8^o, 28 blz. Fr. 0.50.
-	Ochtendliederen en Middagzangen, door Louise Stratenus. Roeselare, De Seyn-Verhougstraete. Compleet in 5 afl. van 80 blz. aan 0,65 fr. per afl. De 4 eerste afl. zijn verschenen.

Aangekondigd.

-	Limburgsche Schetsen door J.M. Brans. Omtrent 13 vel druks. Uitgever De Seyn-Verhougstraete te Roeselare. Prijs: 2.00 fr.
-	Landliederen door D^r Karel de Gheldere. 100 gedichten. Uitgever Edw. Gaillard te Brugge. Prijs: 2.75 fr.
-	Het Menschdom verlost, heldendicht in 12 zangen door Lodewijk De Koninck, Turnhout, Splichal-Roosen. Twee deelen. Prijs: Fr. 12.00