De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 12

Muzikaal praatje uit Noord-Nederland.

Zooals ik u reeds vroeger meedeelde is er door de voorgenomen herschepping van de Parkzaal te Amsterdam in een Eden-théâtre een groote ommekeer in de muzikale toestanden te weeg gebracht; alle uitvoeringen met koor hebben nu plaats in het Paleis voor Volksvlijt, in afwachting dat er een Concertzaal verrijze, de hoofdstad van ons land waardig. Wel waren er reeds plannen en commissies gevormd, maar het voorloopig gekozen terrein bleek zóó verre van het centrum der stad verwijderd, dat het nog zeer twijfelachtig is of men Frau Musica dáár een tempel zal oprichten. Dat het Paleis voor Volksvlijt voor zanguitvoeringen ongeschikt blijkt, is reeds te dikwijls besproken dan dat ik daar nog meer van behoef te zeggen.

Amsterdam zal nu een Eden-théâtre rijk zijn, maar geen geschikte Concertzaal bezitten. Als men de Eden-manie gadeslaat, die tegenwoordig de menschen bezielt, zou men waarlijk gaan denken, dat de aarde een paradijs wordt. Of de ware kunst daar echter mêe gebaat zal zijn, moeten we toch betwijfelen.

[p. 285]

Het Park-orchest onder leiding van den Heer Stumpff, en het Paleis-orchest waarvan de Heer J.M. Coenen directeur was, zijn grootendeels inéén gesmolten, waardoor de beste musici vereenigd zijn, en waarin niet alleen de begaafde violist Willem Kes, maar ook de uitstekende solist Joseph Cramer als orchestmeester werkzaam zijn. De Heer Stumpff is leider der geheele zaak, terwijl de Heer Coenen als Kapelmeester is aangesteld. De musici die niet in dit orchest zijn opgenomen, hebben een tweede, kleiner, orchest gevormd, onder den naam van ‘de Vereenigde Toonkunstenaren;’ aan hun hoofd staat de Heer Thadewaldt uit Berlijn. Zij geven concerten in het Maison Stroucken, die als zeer verdienstelijk worden geprezen. De concerten Felix Meritis worden nog steeds in de zaal van dien naam onder leiding van Verhulst gegeven.

De Heer Gernsheim te Rotterdam, van wien we dezen winter het schoone toonwerk ‘Agrippina’ bewonderden, schonk den beminnaren van muziek de gelegenheid ten tweedemale zijn compositietalent te waardeeren.

In de concertvereenigingen Eruditio en de Voorzorg, werd namelijk de tweede symphonie van dien meester uitgevoerd, welk werk in hooge mate den bijval van het Rotterdamsche publiek verwierf en waarover de critiek zich zeer vleiend uitliet. Wij sluiten ons gaarne daarbij aan; de symphonie bevat veel schoons, in het bijzonder trok de aandacht een Tarantella, die de plaats inneemt van het Scherzo en bij de beide uitvoeringen werd gebisseerd.

Op den 24 Mei had er een concert plaats door Rotte's Mannenkoor gegeven, onder leiding van haren directeur den heer Ludwig Felix Brandts Buys. Ten derden male had deze vereeniging het Kinder-oratorium van Benoit op het programma geplaatst, en ze kon dit met gerustheid doen; de algemeene bijval was haar vooraf verzekerd, want zelden heeft eene compositie in zoo korten tijd de algemeene sympathie in Noord-Nederland verworven.

Het eigenaardig timbre der kinderstemmen als ze zoo zoetjes aanvangen: ‘'t Huis in bloemenpotjes lei’ -; het knapenkoor als het flink en fier doet hooren ‘Zeeën bevaren als arenden vrij’; de zoo teeder-schoone phrase van de maagdelijnen ‘vrouwen zalven wonden en rampen’ en eindelijk het prachtige slot waar het eerste motief terugkeert en een tweede melodie zich als het ware omheenstrengelt... alles grijpt beurtelings in 't harte en men voelt zich door deze toonschepping, zoo vol leven en poëzie, onweerstaanbaar meegesleept!

De uitvoering te Rotterdam verdiende den hoogsten lof; vooral was het klankgehalte zeer fraai. Eenige fijnere tinten en soms een niet zoo haastig tempo hadden we nog wel gaarne hier en daar waargenomen. Daverend toegejuicht moest ook nu weder de geheele cantate herhaald worden.

[p. 286]

Tot opening van dit concert hoorden we de Kaisermarsch van Richard Wagner en daarna zong Mejufv. Gips eenige Liederen waarvan alleen het ‘Wiegeliedje’ van Brandts Buys kon behagen.

In het tweede deel werd Albrecht Beiling, een compositie van een jonger broeder van den heer Brandts Buys, die te Amsterdam aan het hoofd van Amstel's Mannenkoor staat, uigevoerd. Tot ons leedwezen konden we dit gedeelte van het concert niet bijwonen, zoodat ik u daarover niets anders kan meedeelen, dan dat ik vernam dat het zeer gunstig door het publiek werd opgenomen.

Het tweede en laatste Toekomst concert van het seizoen te 's Hage, insgelijks in de eerste dagen van Mei gegeven, was zoowel wat de uitvoering als samenstelling van het programma en de keuze der solisten betreft zeer te roemen. Schumann's schoone Symphonie in Es, de zoogenaamde Rheinische, waarmede 't concert aanving, werd door het orchest, aangevoerd door den bekwamen leider den Heer Nicolaï, voortreffelijk ten gehoore gebracht. Ook de ‘Scène d'amour’ en ‘Fée Mab’ uit de Roméo en Juliette-Symphonie van Berlioz, benevens Mazeppa van Liszt werden zeer fraai gespeeld. Merkwaardig was het op te merken, welk een warmen bijval vooral de schepping van Berlioz uitlokte; men mag hieruit met zekerheid opmaken, dat de voortbrengselen der moderne school zich al zeer spoedig een weg banen in de genegenheid van de muziekliefhebbers.

De uitstekende violist Jenô Hubay uit Brussel debuteerde bij die gelegenheid in Noord-Nederland; de warme ontvangst die hem ten deel viel zal hem overtuigd hebben, dat het Hollandsche publiek zijn buitengewoon talent naar waarde wist te schatten. Mejufv. Selma Kempner, van de Hoogduitsche opera te Rotterdam, had zich welwillend met de zangsoli belast en vervulde die op de van haar bekende artistieke wijze.

Hiermede is het concert-seizoen in Holland ten einde. In de eerste dagen dezer maand werd er door de Nederlandsche Toonkunstenaars-vereeniging een Muziekfeest te Leeuwarden gegeven, dat ingericht werd onder de leiding van den Heer Maurice Hageman. Misschien vind ik nog wel gelegenheid om den Kunstbode daarvan later iets te vertellen, alsook van de Damnation de Faust, die door den Heer Daniël. de Lange te Amsterdam ter uitvoering wordt voorbereid.

8 Juni.

Shac.