De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 11

[p. 525]

Kroniek.

Tooneel en letterkunde. - Consciencefeest.

- Op Zondag, 16 October, hadden in de 4^e wijk van Antwerpen prachtige feesten plaats, ter gelegenheid van het plaatsen, door het gemeentebestuur, van eenen gedenksteen in het geboortehuis van Conscience, Pompstraat, 40. Al de huizen hadden een feestelijk uitzicht. Te dezer gelegenheid sprak de Heer L. Dewael eene korte en krachtige rede uit, hulde brengende aan eenen Antwerpenaar, aan een kind uit de volksklas, hetwelk door zijne talent heden schittert tusschen de beroemdheden van ons land. Vervolgens voerde nog het woord M. Max Rooses, de geleerde bewaarder van het Plantijnsmuzeum.

De gedenksteen, in zwart marmer, draagt in vergulden letters het volgende opschrift:

Den 3^e December 1812 werd Hendrik Consience in dit huis geboren. Door den Gemeenteraad geplaatst op 16 October 1881.

Leerlingen van de jongens-en meisjesscholen der wijk voerden eene gelegenheidscantate, daarna een koor, en ten slotte het Beiaardlied van Benoit uit. Het muziekkorps der weesjongens van Antwerpen gaf een concert op het St-Andriesplein en oogstte den grootsten bijval in. Des avonds was de geheele wijk prachtig verlicht.

Des anderendaags had eene groote optocht met fakkellicht plaats, waaraan niet minder dan 52 maatschappijen deel namen. Het geheel leverde een tooverachtig uitzicht op. Een praalwagen, geschilderd door M. Verlat, en verbeeldende de Maagd van Antwerpen die het borstbeeld van Conscience kroont, besloot den stoet. De maatschappij De Verbroedering was voorzien van transparanten, waarop de titels van al de werken van den schrijver te lezen stonden.

- Huldebetooging aan August Michiels.

- Een man, wiens vlaamschgezinde overtuiging, ook door zijne politieke tegenstrevers, wordt erkend en op prijs gesteld, werd op Zondag 16 October plechtig gevierd. In eene der zalen van het Antwerpsch stadhuis hadden de leden van het Willemsfonds zich vergaderd, om den Heer Aug. Michiels zijn marmeren borstbeeld aam te bieden, als dank en huldebewijs voor de diensten, welke hij gedurende 10 jaren als voorzitter bewezen heeft.

[p. 526]

Aan den arm van den Heer Burgemeester kwam Michiels binnen, vergezeld van schepenen en raadsleden der stad; donderende toejuichingen begroetten hem. De plechtige zitting werd geopend door de lezing van een overzicht der werkzaamheden, van 1871-1881, door den secretaris, H. Vander Ven. Daarna hield de Heer Max Rooses, 2^e Voorzitter, de feestrede. In sierlijke taal wees hij erop, hoe de Vlaamsche beweging eerst letterkundig is geweest, maar sedert de stichting van het Willemsfonds zich ook op wetenschappelijk en later op staatkundig gebied heeft uitgebreid. Dan sprak hij van Michiels zelven, den niet-letterkundigen leider der Vlaamsche Beweging, den onvermoeiden werker met open karakter, helder hoofd en gulden hart, die algemeen gewaardeerd en bemind wordet.

Bij de de laatste zinsneden van Max Rooses' rede werd het borstbeeld ontbloot. Nieuwe toejuichingen barstten los. De Heer Fabri, die het kunststuk vervaardigde, haalt eene van zijn werk.

Intusschen waren de afgevaardigden van Brussel en Schaarbeek, met den dienstdoenden Burgemeerster der hoofdstad Karel Buls binnengetreden. Deze laatste overhandigde den held der betooging eene prachtige kroon, terwijl hij hem onder het geestdriftig handgeklap der aanwezigen, in vloeiend Nederlandsch zijne hulde toebracht.

Verder spraken nog Emanuël Hiel, in naam der Vlamingen van Schaarbeek, Julius Hoste, als voorzitter der Brusselsche afdeeling van het Willemsfonds en Julius Vuylsteke de gewezen algemeene secretaris, die met zijn krachtig woord de hooge verdiensten van den gevierde als Vlaming en verdediger onzer belangen, als braaf en rechtschapen man, in het licht stelde. De Heer Florus, voorziter van den Liberalen Vlaamschen Bond en Jan van Rijswijck, namens de Vlaamsche Vrijzinnige Vereeniging, richtte eenige woorden van dank aan Aug. Michiels toe en overhandigden hem een aandenken.

Diep getroffen door die vele bewijzen van hulde en genegenheid, stond nu de voorzitter de Antwerpsche afdeeling recht, en met eene van ontroering bevende stem zegde hij hartelijk dank aan allen, die deze betooging hadden ingericht; hij wilde meer spreken, maar de aandoening overmeesterde hem en de tranen in zijne oogen kwamen de woordelijke uitdrukking zijner gevoelens vervangen.

[p. 527]

Vervolgens bracht de Burgemeester hem de hulde zijner ambtgenooten van den Raad, voor al het goede, dat hij aan zijne geboortestad heeft bewezen.

Nu was het de beurt der muziek. Peter Benoit en Julius de Geyter hadden hunnen trouwen vriend niet vergeten: de laatste maakte de schoone verzen: Er zijn op aarde.., en de eerste stortte daarin geheel zijne gevoelvolle ziel in goddelijke klanken uit. Dat mev. Degive-Ledelier als vertolkster van dit aangrijpend lied optrad, zegt genoeg voor het kunstgenot, dat zij den aanwezigen s maken liet.

De Heer Max Rooses bedankte nu in hartelijke woorden den beeldhouwer Fabri voor het door hem geleverde kunstwerk, alsmede de heeren, die met hun talent de voordrachten en feesten van het Willemsfonds opluisteren, waarna D^r. C.J. Hansen lezing gaf van een gedicht: Vlaanderen gered, heldenvers, bevattende een zestal gedichtjes, voorafgegaan door eene opdracht in naamklinkdicht. Dit dichtstuk, waarin de Vlaamsche Beweging op allegorische, zeer eigenaardige wijze wordt voorgesteld, beviel algemeen. D^r Hansen heeft het sinds dien in een keurig boekje van 12 blz. laten verschijnen.

Dat deze hulde betooging bij al de deelnemers eenen aangenamen indruk zal nalaten, hoeft geen betoog.

- Leopoldsorde.

In onze aflevering van Juni l.l. hebben wij de aandacht getrokken van wie het behoort op het feit, dat de Nederlandsche letterkunde in België van hooger hand zoo weinig erkend wordt, terwijl aan schilder- en beeldhouwkunst allerhande officieele gunsten worden toegekend. Wij haalden alsdan het voorbeeld aan van onze oudste en eene onzer beste dichteressen, Mev. Van Ackere-Doolaeghe, aan wie voorzeker eene onderscheiding mocht worden toegekend, vooral daar andere kunstenaressen die reeds gekregen hadden. Wij zijn thans gelukkig vast te stellen, dat wij niet in de woestijn hebben gepreekt. Bij koninklijk besluit van 2ⁿ November is de verdienstelijke, hoogst gewaardeerde Mev. Van Ackere tot ridder der Leopodsorde benoemd geworden. Wij juichen die onderscheiding met geestdrift toe, en bieden onze hartelijke gelukwenschen aan de brave en sympathieke vrouw, die meer dan 50 jaren reeds aan Kunst, Moedertaal en Volk hare edelste krachten gewijd heeft. Wij zijn overtuigd

[p. 528]

dat die benoeming door alle Vlamingen, en niet minder door onze Noordnederlandsche broeders, met genoegen zal vernomen worden.

Toonkunde.

- Onze jonge toondichters, de kloeke volgelingen van meester Peter Benoit, oogstten niet alleen hier te lande, maar ook in den vreemde lauweren in met hunne muzikale gewrochten. Zoo mogen wij thans weer gewagen van de hulde, welke eenen oud leerling van den leider der Vlaamsche toonkunst, M. Jan Blockx, in Noordnederland bewezen werd.

Op het eerste muziekfeest, dat de Nederlandsch Toonkunstenaarsvereeeniging te Dordrecht gegeven heeft, werd zijn Kermisdag ten gehoore gebracht. Doch laten wij de Dordrechtsche Courant spreken.

‘Na zooveel belangrijks, dat reeds veel inspanning aan de toehoorders had gekost, dan nog datzelfde publiek te kunnen boeien met een groot werk in drie deelen, daarvoor was noodig het werk van een buitengewoon kustenaar. Niemand zal ons beweren tegenspreken, als wij op dien grond reeds den heer J. Blockx uit Antwerpen als zoodanig bestempelen.

Wat ons in het werk van dezen jongen toondichter zoo bijzonder treft, is de geheel eigenaardig wijze waarop hij ons zijne tafereelen voortoovert. Hoort dat onbestemde suizen in Den vroegen morgen; is het niet alsof ge onder den blauwen hemel bij het opgaan der zon tegenwoordig waart? Hoort die orgeltonen in het tweede deel, Ter kerke; is het niet alsof ge de eeredienst bij woondet? Het derde deel voert ons Ter kermis. Hoort dat joelen, dansen en springen, geschilderdin al zijne eigenaardigheden, en zegt mij of ge in gedachte het niet hebt gezien. Een componist die zulk een werk met zulke schoone gedachten, zoo'n edele bewerking en volkomen kennis der moderne instrumentatieleer kan scheppen, is of wordt binnenkort een groot man. waarop zijn land trotsch zal zijn. De heer Blockx. die zelf zijn werk dirigeerde, en zich daarbij ook als dirigent gunstig deed kennen, werd zoowel door het publiek als door het orchest luide toegejuicht en teruggeroepen, eene onderscheiding zulk een kunstenaar waardig. Zeer zeker koesteren velen met ons den wensch, dat het werk hier spoedig moge herhaald worden.’

D.B.