De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 11

Kroniek.

Tooneel- en letterkunde. - Prijskampen.

- Bij koninklijk besluit van 21 maart is een dubbele prijskamp geopend voor een gedicht in de fransche en een gedicht in de vlaamsche taal, bestemd om op muziek gebracht te worden voor den prijskamp van muzikale compositie van 1881. Een prijs van 300 fr. wordt den overwinnaars toegekend. De gedichten moeten ingezonden worden vóór 1 mei 1881 aan den

[p. 187]

heer secretaris der Koninklijke Academie van Wetenschappen, Letteren en Schoone Kunsten. De gedichten mogen de 200 verzen niet te boven gaan.

- Voor het zesde tijdvak (1876-1881) van den wedstrijd voor moreele en staatkundige wetenschappen zijn de volgende heeren tot leden der Jury benoemd: MM. Bormans, Le Roy, Rivier, Tielemans, Troisfontaines, Vanderkinderen en Wagener.

- Ter gelegenheid van het besluit der Antwerpsche regeering om een standbeeld aan Quenten Massys op te richten, heeft de Rubenskring eenen wedstrijd uitgeschreven tot het opstellen eener Levensschets van Quenten Massys voor het volk. Het werk moet in het Nederlandsch worden opgesteld De prijs zal bestaan in een zilveren verguld eermetaal met diploma. Het bekroondewerk wordt op de kosten des Krings uitgegeven. 25 ex. worden den schrijver gezonden. - De opstellen voor 1 Augusti 1881 te zenden aan den voorzitter des krings, M.K. Heinz, Greinstraat, 34.

- De afdeeling Davidsfonds van Gent heeft de volgende prijsvragen uitgeschreven: 1^o Een klein drama, uitsluitend samengesteld uit mansrollen; 2^e een blij- of kluchtspel, insgelijks zonder vrouwenrollen. Prijzen: voor het drama 200 fr. en eene vergulde medalie; voor het blij- of kluchtspel 125 fr. en eene vergulde medalie. Al de nederlandsche schrijvers worden tot den prijskamp toegelaten.

De mededingende handschriften moeten vóór 1 september 1881 vrachtvrij ingekomen zijn bij den heer A. Siffer, Gent, Hoogpoort, secretaris der Gentsche afdeeling Davidsfonds.

- In den Tooneelstrijd te Hoorn werd de eerste prijs toegewezen aan de vereeniging Jan Van Beers uit Utrecht; de tweede aan Genestet (Utr.); de derde aan Amicitia uit Steenwijk. - Eervolle melding aan Thalia uit Amsterdam.

- De Zweep van Brussel maakt, bij 't sluiten van het tooneeljaar, eene vergelijkende statistiek der oorspronkelijke of vertaalde stukken, die te Brussel, te Gent en te Antwerpen, (de drie bezoldigde nederlandsche schouwburgen in België) werden opgevoerd. Volgens die tabel heeft Brussel 301 bedrijven van oorspronkelijke stukken en slechts 225 van vertaalde gespeeld; - Antwerpen slechts 176 oorspronkelijke bedr., en 248 vertaalde; - Gent... Voor Gent worden de juiste cijfers niet opgegeven; maar wel gezegd dat ook daar, evenals

[p. 188]

te Antwerpen, minder nationale dan vreemde stukken werden opgevoerd. - De Zweep besluit dat Brussel dus op dit gebied de palm behaalt.

- De Portefeuille is van uitgever veranderd. Dit letterkundig weekblad verschijnt thans bij Olivier te Amsterdam.

- De Koning der Nederlanden heeft de toelage aan het Nederlandsch Tooneel verhoogd met 10,000 gulden en alzoo gebracht op 25,000 gulden. De toelage aan de Tooneelschool is teruggebracht op 5000 gulden. Bovendien heeft Z.M. besloten telken jare eene gouden, twee zilveren en twee bronzen medaliën uit te loven voor leerlingen, die met het beste gevolg hun eindexamen afleggen. 's Konings bijzonder archief betreffende tooneelzaken, is ter beschikking van den raad van beheer gesteld. De Vereeniging is mede uitgenoodigd met haar gezelschap aanstaanden zomer voorstellingen op het Loo te komen geven.

- Het comité van het Mannheimer Hoftheater heeft een prijs van 1000 mark uitgeloofd voor het beste nieuwe treurspel, dat naar den prijs zal dingen. De aanleiding tot deze prijsuitschrijving is het feit, dat ophanden is de dag, waarop vóór 100 jaar Die Räuber voor het eerst werd opgevoerd, nl. op 13 Januari 1782.

- In de maand Mei zal een nieuw werk in twee deelen van Victor Hugo het licht zien, getiteld: les Quatre vents de l'esprit.

- De Parijsche Globe kondigt aan, dat hij een nieuwen roman zal geven van Emile Zola, getiteld: Stendhal. Den 31^sten Maart zal het eerste feuilleton er van verschijnen. Na Stendhal volgt een nieuw werk van Alphonse Daudet: Histoire de mes Livres.

- Na haar terugkeer uit America zal Sarah Bernhardt in Amsterdam en den Haag optreden. Een minimum van 4000 fr. per avond is haar verzekerd.

- De dichter Henry W. Longfellow, heeft onder dagteekening van 21 Februari jl. zijn gevoelen doen kennen over de Nederlandsche Dante-vertaling van M^r Joan Bohl. Eenige jaren geleden leverde de beroemde Amerikaan zelf van de ‘Goddelijke Komedie’ eene vertolking, welke alle bestaande in nauwkeurigheid overtreft, doch rijmloos is; bovendien verstaat Longfellow, wegens zijn verblijf in Nederland, onze

[p. 189]

taal en is dus een bij uitstek bevoegd beoordeelaar. Long-fellow wenscht M^r Bohl geluk met zijn werk en verzekerd dat hij met groote belangstelling het derde deel dezer vertaling te gemoet ziet.

Volkswetenschap.

- Bij den uitgever G.J. Groese te Utrecht is, onder den titel De Natuur, een populair- wetenschappelijk maandschrift tot stand gekomen, dat ten zeerste de belangstelling van elken beschaafden lezer verdient. Dit tijdschrift zal in eene onloochenbare leemte voorzien, omdat het in een helder wetenschappelijken, en tevens aangenamen, aantrekkelijken stijl wordt opgesteld, zoo dat het door het volk met smaak kan worden gelezen. Het populariseert de wetenschap in den goeden zin van 't woord, en wat hiertoe natuurlijk veel bij draagt zijn de talrijke afbeeldingen, waardoor de meeste artikelen worden verduidelijkt en het tijdschrift opgeluisterd. - Tot nog toe verschenen drie afleveringen. Later hopen wij op De Natuur nader terug te komen; thans zij gezegd dat reeds deze drie nommers van aard zijn, om te doen zien welke leerrijke en aangename lectuur men te verwachten heeft. Behalve verscheidene bijdragen op 't gebied van land- en volkenkunde natuurlijke geschiedenis, enz. heeft men daarin zeer lezenswaardige artikelen over de nieuwste ontdekkingen en uitvindingen op het gebied der wetenschap.

Beeldende kunsten.

- Twee Antwerpsche historieschilders, de heeren Wittkamp en Van der Ouderaa hebben gansch belangloos hunne medewerking verleend aan de restauratiewerken die in het slot te Muiden worden ondernomen. De heer Wittkamp schilderde het portret van Barleus; de heer Van der Ouderaa dat van den Drossaert. Beiden schijnen in die taak op meesterlijke wijze geslaagd te zijn.

- Naar aanleiding eener uitstekend bewerkte vertaling, wordt in de Duitsche pers met uitbundigen lof gesproken over Max rooses' meesterlijk gewrocht Geschiedenis der Antwerpsche Schilderschool. Zeker zal de wèl verdiende hulde, door het geleerde Duitschland aan onzen talentvollen taalbroeder gebracht, krachtig tot zijnen kunstroem bijdragen.

[p. 190]

Vlaamsche taalbelangen.

- Een vertoogschrift, door niet minder dan 109 leden der Gentsche Balie onderteekend (waaronder de uitstekendste rechters en advokaten) is aan de Kamers gestuurd geworden, om, met het oog op de toepassing der Wet van 1873, van de Wetgevende Macht de volgende wetsbepalingen te verzoeken:

1. ‘Wanneer in eene strafzaak, waarin verscheidene personen betrokken zijn, de rechstpleging in het Nederlandsch wordt gevoerd, zal het Openbaar Ministerie zich uitsluitend van die taal moeten bedienen, indien zij door al de betichten verstaan wordt en één hunner er zijne verdediging laat in voordragen.’

2. ‘De ambtenaren der gerechtelijke politie in de Vlaamsche gewesten zullen hunne processen-verbaal in het Nederlandsch moeten opstellen. De verklaring van elken getuige of verdachte zal worden opgeteekend in de taal, waarin hij ze heeft afgelegd.’

Door den heer Bockstael werd er in de Kamer verslag over uitgebracht, alsook over een gelijkaardig stuk van den Snellaertskring. De heeren De Vigne en De Laet hebben de vraag ondersteund. Er is ten slotte beslist, dat de verslagen zullen worden gedrukt, uitgedeeld, en - later besproken.

- De heer Van der Kinderen heeft in het Parlement, met evenveel talent als overtuiging, de verschillige hervormingen verdedigd door den Onderrichtsbond ontworpen, betrekkelijk het gebruik onzer taal in 't Middelbaar Onderwijs. Een nog radicaler voorstel werd in 't midden gebracht door den heer Coremans. Edoch aan geen van beiden werd door 't Ministerie voldoening gegeven. De heer Minister Van Humbeek heeft geantwoord: dat het voor 't oogenblik niet praktisch mogelijk was verder te gaan dan tot hetgeen hij reeds voor 't Vlaamsch in 't Middelbaar Onderwijs had gedaan. Overigens is er eene aanzienlijke verbetering in den toestand gebracht, vermits thans het programma een gelijk getal uren aan het Vlaamsch als aan het Fransch toekent. Ook zal, voor de Vlaamsche provinciën, buiten den leergang tot het aanleeren der moedertaal, nog een andere cursis in die taal worden gegeven.

[p. 191]

Toonkunde.

- Op het laatste Concert onzer Société de Musique (2g Maart jl.) werden o.a. een aantal liederen van Waalsche en Vlaamsche componisten uitgevoerd, nl. Radoux, Mathieu, Hutoy, Michotte, Jouret, Blockx, Blaes, Waelput, Huberti, Meiroos (Noordnederlander) en Peter Benoit. Daarbij ook een drietal koren: L'Eté van Soubré, Op den stroom van Blockx, en Het Dietsche Bloed van Benoit. Dit laatste stuk, een vierstemmig madrigaal (poëzie van D^r C.J. Hansen) werd geschreven voor het laatstgehouden Nederlandsch Congres te Mechelen, doch was door een onvoorzien toeval aldaar niet kunnen uitgevoerd worden.

- Wambach's cantate: Mozes op den Nijl (gedicht vae wijlen Edm. Van Herendael) is met veel bijval in den ‘Katholieken Kring’ uitgevoerd geworden. 't Is een nieuwe zegepraal voor de jonge Vlaamsche Muziekbeweging en ook voor de Antwerpsche Muziekschool, waar Wambach studeerde onder leiding van Peter Benoit.

- Ten voordeele der everstroomden in Vlaanderen, heeft de heer Haemers-Van Ackere, liefhebbere-omponist te Dixmude een paar romances uitgegeven, getiteld: De kantwerkster, poëzie van Mevr. Van Ackere en La Branche d'amandier, poëzie van Lamartine.

- Tot leden der Commissie van den onlangs door 't Staatsbestuur ingestelden Conseil de perfectionnement op muziekaal gebied, werden benoemd de heeren F.A. Gevaert, Peter Benoit, Th. Radoux, J. Van den Eeden en Ad. Samuel.

- Op 5 April jl. werd te Rotterdam, onder leiding van den heer L.F. Brandts-Buijs, het Kinderoratorio van De Geyter en Benoit uitgevoerd. - Van eenen anderen kant kondigt men de aanstaande uitvoering aan der Rubenscantate in Arnhem.

- Men weet dat de wereldberoemde componist Liszt eerlang in Antwerpen komt. Een groot Festival, uitsluitelijk uit werken van Liszt samengesteld, wordt door de Société de Musique voorbereid; iets in den aard van het Festival-Gounod. Andermaal is de hooge leiding van dit belangwekkend Kunstfeest aan Peter Benoit opgedragen, en dit wel op verzoek van Liszt zelf - De studiën voor het Festival zijn reeds druk aan den

[p. 192]

gang en hier ontbreekt het niet, om deze grootsche onderneming schitterend te doen gelukken.

- Onder leiding van den componist werd te Keulen voor een zeer talrijk publiek, Nicolaï's oratorio Bonifacius uitgevoerd. Het werk was door het ‘Kirchenverein’ met veel zorg ingestudeerd geworden. Zoowel de koren en 't orkest als de solisten, alles droeg tot een schitterenden uitslag bij. De Kölnische Zeitung, die het werk van den Nederlandsche toondichter zeer gunstig beoordeelt, zegt dat dit oratorium ongetwijfeld nu in alle groote steden van Duitschland zijnen weg vinden zal.

De solo's waren aan mej. Sofie Bosse, sopraan (onderwijzeres voor den solozang aan het Keulsche Conservatorium) benevens de heeren J. Blumenthal (bariton) en Max Fried länder, bas (uit Londen) toevertrouwd. Laatstgenoemde werd evenwel genoodzaakt eenige dagen vòòr de uitvoering, zich te verontschuldigen wegens zware verkoudheid; gelukkig vond men in den heer Ch. Du M..., een zeer muzikaal dilettant te Keulen, in het bezit van een zeer fraaie basstem, een waardig plaatsvervanger die, ondanks de weinige dagen die hem tot het bestudeeren der hoofd-solo-partij overbleven, ze op zich nam en hoog verdienstlijk voordroeg. De twee reeds genoemde solisten kweten zich op waarlijk uitstekende wijze van hunne taak.

Namens eenige Nederlanders, leerlingen van het Keulsche Conservatorium, werd den componist door den jeudigen heer Zeldenrust (uit Amsterdam) in de pauze een frissche lanwerkrans aangeboden, onder warme toejuichingen van het publiek en fanfaren van het orkest; ze draagt het opschrift: ‘Ter herinnering aan de eerste uitvoering van Bonifacius te Keulen, op 5 April 1881, heer W.F.N. Nicolaï aangeboden door vele landgenoten.’

Onze welgemeende gelukwenschen aan Nicolaï.