De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 11

In den ‘Cercle Artistique’

Tusschen Kerstdag en Nieuwjaar vergast ons de Afdeeling van Beeldende Kunsten in den Cercle ieder jaar op eene tentoonstelling, waartoe onze Antwerpsche artisten blijkbaar een bijzonderen ijver aan den dag leggen.

Dit jaar nogtans scheen ons, voor zooverre wij na een vluchtig overzicht daarover kunnen oordeelen, deze Nieuwjaar-

[p. 35]

expositie niet volkomen op de hoogte harer voorgangsters. Dit althans met het oog op de algemeenheid der tentoongestelde kunstwerken; want dat er andermaal een aantal hoogst merkwaardige gewrochten te zien waren, zal wel door niemand worden betwist.

Onder de schilderijen die bij ons het meest indruk hebben nagelaten, noemen wij in de eerste plaats het diep dramatisch tafereel: Op weg naar de strafplaats, van Vander Ouderaa. Het stelt voor een in 1500 ter dood veroordeeld meisje (Margaretha Karlstein), die, door een ganschen inkwisitiestoet naar het Steen gebracht, vooraleer die vreeselijke plaats binnen te treden tot voor de ijzeren tralie van het kruisbeeld gesleurd wordt, om er de gebeden der stervenden te bidden.

De diep wanhopige, half waanzinnige smartuitdrukking op het gelaat van het jonge meisje is waarlijk treffend, en de groepeering van den stoet verraadt, even als het stadsgezicht, eene meesterhand. In hoeverre de heer Vander Ouweraa in de opvatting van zijn onderwerp aan geschiedenis en archeologie is getrouw gebleven, laten wij hier onverlet; maar als louter kunstprodukt beschouwd, achten wij het een der beste van dien begaafden schilder.

Karel Ooms heeft insgelijks een historisch onderwerp behandeld. Hij toont ons de figuur van Alva, - niet de trotsche spaansche hertog Alvarez van Toleda, die hier in Nederland alom dood en vernieling verspreidde, neen, Alva op het einde zijner dagen. - Alva, die levensmoê en krachteloos in zijn vorstelijken leunstoel ligt uitgestrekt en blijkbaar door de herinnering aan zijne ontelbare wreedheden wordt gefolterd.

Karel Ooms heeft hier nog eens bewezen, hoe gewetensvol hij zijne kunst opvat. In dit karakterbeeld van Alva bewondert men hem als denker en als schilder evenzeer.

Behalve een met buitengewone zorg van détails uitgevoerd gelegenheidsstuk van Cap, getiteld 1880, - een luimig dienstboden-tafereeltje van Boks, dat zich alleen als toon eenigzins van zijne meer belangwekkende voorgangers onderscheidt, - een paar typische, doch zeer tegenover-

[p. 36]

gestelde vrouwenfiguren: de Dochter des velds van Van Kuyck, en de Diogenia van Abry, - een paar flink opgevatte karakterstukjes naar het leven van P. Neuckens, enz. - leverde de Genreschildering o.i. niet veel belangwekkends op.

Emiel Claus scheen ons ditmaal niet op zijne gewone hoogte. In de Waschvrouw en vooral in De Moeshof is de algemeene toon niet gelukkig getroffen, wat niet belet dat men er de hand van een naar waarheid strevend artist in ontdekt. Zijne Wandeling, een ‘bevallig’ kabinetstukje, (licht- en- schaduw, genre-Van Beers) zal gemakkelijk eenen kooper vinden.

Over de twee vrouwelijke ‘Badgasten’ van Wittkamp zeggen we liever niets, dan dat zij ultra-conventionneel, d.i. volkomen onwaar zijn. De ‘moderniteiten’ zijn bepaald 's mans vak niet; hij houde zich liever bij zijne romantische beelden, zooals zijn Othello en zijne Parisina, al of niet naar Shakspeare of Byron.

Het bezoek bij den schilder van De Bérgh belooft veel.

Op eersten rang onder de Landschapschilders deden zich voor Lamorinière, een meester die allen lof overbodig maakt, - Th. Verstraeten, die zich met voorliefde in het dualism van licht en nevel verlustigt en daaruit somtijds heerlijke effekten bekomt, - Leemans, die, als maanlichtschilder zijnen naam handhaaft, - Moermans, schilder van stadsgezichten, - Hens, H.J. De Cock en Derickx.

Verhoeven-Ball heeft, als schilder van een door bloemen omkranst medaillon van Leopold I, werkelijk zich zelven overtroffen. Wij ontmoeten dezen artist veel liever op dat gebied dan in het Genre.

Verder bemerkten wij een paar verdienstelijke kinderportretten door Van Haevermaet en Joors.

Als beeldhouwers behaalden Joris, Van Beurden en Geefs een schier onverdeelden bijval. Vooral de eerstgenoemde.

A.J. Cosyn.