De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 10

Kroniek.

Tooneel- en letterkunde.

- Prijskampen. - Men weet dat de wedstrijd voor den Koninklijken prijs van 2500 frs., waarvan het tijdvak op 31 December 1879 verviel, ditmaal was uitgeschreven voor het beste werk over de ontwikkeling

[p. 473]

der Handelsbetrekkingen van Belgie. De Jury, gelast met het beoordeelen van dien wedstrijd, heeft beslist dat er geene reden bestaat om den prijs toe te kennen. Geen enkel werk had daartoe voldoende waarde.

- Het is niet de maatschappij De Dijlezonen, zooals men ons verkeerdelijk had meêgedeeld, maar wel de jonge tooneel- kring De Moedertaal van Mechelen, die in den wedstrijd der Mertens-Vereeniging te Antwerpen met den tweeden prijs werd bekroond. Ook moet nog bij de liefhebbers, die om uitstekende verdiensten, eene persoonlijke onderscheiding behaalden, worden genoemd de heer Hendrik Schepmans van Lier, die, vooral als declamator, eene zoo gunstige bekendheid geniet.

- De Vereenigde werklieden, te Gent, hebben eenen wedstrijd van Zang en Declamatie ingericht, die op zondag 10 october jl. is begonnen en bij afwisseling alle veertien dagen zal worden voortgezet.

- Niet alleen in Noord- ook in Zuidnederland is de 100^ste verjaardag van den dichter Tollens herdacht geworden. Zoo werd op 26 September in den Nederlandschen schouwburg te Antwerpen een door 't Willemsfonds ingericht Toon- en Letterkundig feest gegeven, dat in elk opzicht geslaagd heeten mag. De heer Julius Sabbe, professor van Nederlandsche letterkunde te Brugge, hield er een prachtige voordracht over den gevierden volksdichter. De heer Van Kuyk, lid van ons tooneelgezelschap, droeg met veel talent een keurig dichtstuk van Tollens voor, waarna Mej. Mina Sleeckx, eene onzer beste vlaamsche kunstzangeressen, ons op een viertal door Blockx en Bosiers echt meesterlijk gecomponeerde liederen van Tollens vergastte.

- Thans is van het zoo belangwekkend Middel-en Oud-Nederlandsch Woordenboek, door wijlen D^r Oudemans bijeenverzameld, de laatste aflevering verschenen. De eerste verscheen in 1869.

- Het Nederlandsch Tooneel heeft in den Haag de proef genomen om gedurende de tusschenbedrijven (pauzes) geen muziek meer te maken, en het plan bestaat om dan ook de

[p. 474]

pauzes tot een minimum te herleiden, ten einde den duur der voorstelling te verkorten.

- Jane Shore van F. Gittens werd op 5 October jl. gelijktijdig te Gent en te Brussel, als openingsstuk van het nieuw tooneeljaar opgevoerd. Veel bijval.

- Onze vlaamsche dichteres Mevr. Van Ackere is onlangs, tijdens het feest dat te Dixmude ter inhuldiging van het stadhuis plaats greep, vereerd geworden met een bezoek van den heer minister Rolin-Jaequemyns en den heer Gouverneur Heyvaert.

- Het nieuw werk van Victor Hugo, dat nog in den loop dezer maand het licht zal zien is getiteld l'Ame, en niet, zooals een parijzer blad eerst in overijling had gemeld: l'Ane!

- De nieuw aangekondigde bundel van den beroemden Engelschen dichter Swinburne zal voor titel voeren: Studies in song.

- In Mantua begint men al plannen te maken om in September 1882 het duizendjarig jubelfeest van Virgilius plechtig te vieren. Een groot monument zal den onsterflijken dichter worden opgericht.

- In het ‘Prince of Wales Theater’ te Londen wordt thans Rosier Faassen's drama Annemie met goed gevolg in 't Engelsch opgevoerd. - Ook een paar zuidnederlandsche tooneelwerken zullen, naar men zegt, nog dezen winter in Engeland's hoofdstad voor het voetlicht komen: Jane Shore, van Fr. Gittens, en De plaag der Dorpen (naar Conscience) door Edw. Van Bergen.

- Eerlang viert de Comédie Française te Parijs den 200^sten verjaardag harer stichting. Stukken van Molière en Corneille zullen worden opgevoerd.

- Van M^r C. Vosmaer ligt een roman ter pers, getiteld: Amazone.

Toonkunde.

- Prijskampen. - De groote wedstrijd voor koorzang, uitgeschreven door de Réunion Lyrique, te Mechelen, heeft den volgenden uitslag opgeleverd:

Eerste afdeeling: 1^ste prijs aan de Société des usines de

[p. 475]

Sclessin; 2^de prijs aan Het Willemsmannenkoor, van Gent; 3^de prijs, aan Les Orphéonistes, van Brussel. - Tweede afdeeling: 1^ste prijs aan Les Verriers van Chenée; 2^de prijs aan de Union Chorale van Jumet; 3^de prijs aan de Société Chorale van Ronsse. - Derde afdeeling: 1^ste prijs aan Vooruît! van Sint Nicolaas; 2^de prijs aan de Union Chorale van La Bouverie; 3^de prijs aan het mannenkoor Cecilia van Gorinchem. - Prijs van uitmuntendheid; aan de Société royale des Bardes du Hainaut, van Quaregnon.

- Gevaart arbeidt aan een nieuw muzikaal werk, dat bestemd is om tijdens de Nationale Feesten te Gent in 1881 te worden uitgevoerd. De tekst is van den gentschen dichter Theophiel Coopman. De titel: Het volk van Gent.

- Naar men verzekert zou de Antwerpsche maatschappij De Vrije Kunst die eene flink ingerichte zangafdeeling bezit, van plan zijn ditjaar het lyrisch drama: De Pacificatie van Gent, van Benoît en Van Goethem, alhier op te voeren.

- Ambroise Thomas werd tot Commandeur der Danebrogorde van Denemarken benoemd, en Verdi tot grootkruis van de Kroon van Italie.

- Het oratorium dat Gounod voor Birmingham schrijft heet Redemption. Ook voor Antwerpen componeert de fransche meester een werk, - niet op Vlaamschen tekst, zooals men naïef weg had meêgedeeld, maar wel op de fransche vertaling van een vlaamsch gedicht, daartoe opzettelijk vervaardigd.

- Onze medewerker Maestro Peter Benoît is onlangs ten huize van den componist Nicolaï, te 's Gravenhage, in de gelegenheid geweest kennis te maken met de schets der partituur van De Zweedsche Muze, gedicht van onzen Julius De Geyter. Dit werk, bestemd voor de ontworpen Jenny Lind-feesten in den Haag, belooft een echt meesterwerk te zullen wezen.

Onze lezers weten reeds door Benoît's ‘Brieven uit Holland’ dat Jenny Lind de stichteres is van de Haagsche maat schappij De Toekomst, waarvan thans het 25jarig bestaan zal worden gevierd. Volgens de Cecilia komt naast het werk van De Geyter en Nicolaï ook, Mendelsohn's Lobgesang op het Jubileum-programma. Daarover een bescheiden vraagje: Waarom

[p. 476]

in plaats van dat werk van Mendelsohn, niet liever een werk van een zweedschen componist uitgevoerd? Behalve dat het hier de vereering eener Zweedsche kunstenares geldt, mag men niet vergeten, dat bij onze Noord- en Zuidnederlandsche toonkunst ook de Scandinaafsche muziek zeer wèl past en zij des te meer van onzentwege belangstelling verdient. - De Cecilia hoopt dat men op dat feest tevens gevolg zal kunnen geven aan den algemeen uitgesproken wensch naar eene herhaling van het Kinder-oratorio van De Geyter en Benoît.

Men ziet dat de samenwerking van Noord en Zuid op 't gebied der toonkunst in elk opzicht veld wint. De wensch, eens door Benoît, op een avondfeest ter gelegenheid der Rubenscantate in den Haag, uitgedrukt: ‘dat voortaan, ter nauwere verbroedering, de Noordnederlandsche componisten al eens gedichten van Vlamingen, en de Zuidnederlanders gedichten van Hollanders zouden kiezen’ vindt thans een begin van uitvoering. Nicolaï geeft het voorbeeld, met De Zweedsche Muze van De Geyter, en het schijnt dat Benoït een gedicht van den nederlandschen dichter M^r Banck op muziek brengt.

Beeldende kunsten.

- Prijskampen. - De klas der Schoone Kunsten bij de Belgische Academie, heeft den prijs van Toegepaste kunst toegekend aan den heer Is. de Rudder van Sint Jans-Molenbeek. De heer Ch. Wiemer heeft den prijs voor het graveeren der beste Herinnerings-medalie (Jubelfeest van 1880) behaald.

- De Commissie van uitvoering voor het standbeeld van graaf Jan van Nassau (Holland) maakt bekend, dat de volgende twee ontwerpen werden bekroond: Met den eersten prijs het werk van den heer J.Th. Stracké, direkteur der koninklijke school te 's Bosch; met den tweeden prijs het werk van de heeren Eug. Lacomblé, beeldhouwer, en A. Lecomte, bouwmeester.

- Het bronzen standbeeld van Spinola, dat te 's Gravenhage werd onthuld, is een merkwaardig kunstgewrocht, dat den beeldhouwer Hexamer - een te Parijs wonende Nederlander -

[p. 477]

tot eere strekt. Spinoza zit peinzend neder in het costuum der XVII^e eeuw. Het gelaat kenmerkt zich door een verhevene kalmte en is gevolgd naar het portret voorkomende in verschillende exemplaren der Opera Posthuma, uitgegeven in 1677 te Amsterdam. Het beeld is gegoten bij Thibaut te Parijs. Het voetstuk is van gepolijst rood zweedsch graniet.

Necrologie.

- Mevr. Van Ardoye-Cappron, tooneelkunstenares, in de kunstwereld bekend onder den naam van Mevrouw Aleidis, op 30 jarigen leeftijd te Antwerpen overleden. - Talrijk was de menigte vrienden en vereerders, die, op 19 Augusti jl. den droevigen plicht vervulden, de zoo vroeg gestorven kunstenares naar hare laatste rustplaats te vergezellen. Innig was de droefheid die men op aller gelaat lezen kon. En geen wonder: gedurende hare korte maar eervolle loopbaan, had Mev. Aleidis zich steeds de achting en de genegenheid van allen weten te winnen, zoowel door hare gaven als tooneelkunstenares als door de hoedanigheden van heur hart. Na met groote onderscheiding aan de antwerpsche deklamatieklas hare eerste opleiding te hebben genoten, betrad zij voor het eerst de planken van ons Nationaal Tooneel, onder het bestuur van M. Eloi Lemaire, waar wij haar menige rol met bijval zagen vervullen. Verder trad zij achtereenvolgens op te Gent en te Brussel, alsook in de bijzonderste tooneelkringen des lands. Bij het vertrek van Mej. C. Beersmans naar Holland, werd Mev. Aleidis algemeen aangewezen om bij ons Tooneel de hoogst moeilijke plaats dezer zoo uitstekende tooneelkunstenares in te nemen. En moge deze zware taak ook eenigzins boven hare krachten zijn geweest, zeker is het althans dat zij de verwachting van 't publiek niet heeft teleurgesteld, maar steeds het bewijs heeft gegeven, hoe men, door studie en arbeid, zijne natuurgaven tot een aanzienlijken graad van ontwikkeling brengen kan. Overigens wist zij zich altoos met de meeste nauwgezetheid

[p. 478]

van de haar opgelegde rollen te kwijten. Mev. Aleidis bezat daarenboven eene andere deugd; zij was goedhartig en medelijdend, en nimmer deed men te vergeefs een beroep op hare bereidwillige medewerking, wanneer het een liefdadig werk gold. Hare kunstbroeders en - zusters verliezen in Mev. Aleidis eene beste, trouwe vriendin, en ons Antwerpsch tooneel eene geliefde, verdienstelijke artiste.

- Eug. P.Ph. Van Bemmel, letterkundige, hoogleeraar bij de Vrije Hoogeschool te Brussel, aldaar overleden in den ouderdom van 55 jaren. - Deze zoo geleerde als talentvolle schrijver heeft aan de franco-belgische letteren een schitterend aandeel genomen. Hij was niet alleen de stichter der gunstig bekende Revue trimestrielle, een tijdschrift dat een twaalftal jaren heeft beleefd, maar ook een der bijzonderste oprichters en medewerkers der thans te Brussel verschijnende Revue de Belgique. Hij was ook de auteur van het bekroonde werk Patria Belgica, van een roman getiteld Dom Placide, en van een aantal werkjes voor het reizend publiek. Verder heeft men nog van hem eene verhandeling over de provençaalsche taal en poëzie, alsook eene noticie over Baron de Stassart. - Prof. Van Bemmel was een geboren Gentenaar, en ofschoon hij in den regel in 't fransch schreef, was hij zijn vlaamschen oorsprong gaarne gedachtig en stelde een oprecht belang in onze vlaamsche taal en letteren.

- Willem F. De Haas, kunstschilder, (broeder van M.F.H. De Haas, een der beste zeeschilders van Noordnederland) overleden op zijne terugreis van America (Boston) naar Rotterdam. De heer Willem De Haas werd in 1825 te Rotterdam geboren; hij genoot de leiding van Bosboom en legde zich, evenals zijn broeder, maar met minder gevolg, op het zeeschilderen toe. De beide broeders woonden en arbeidden langen tijd onder één dak.