De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 10

Kroniek.

Tooneel- en letterkunde.

- Prijskampen. - Men verwondert zich terecht in de letterkundige wereld, dat de uitspraak der Jury in zake den 5jarigen Staatsprijs voor de literatuur, en den 3jaarlijkschen voor de tooneelletterkunde zich zoolang wachten laat.

- In de lijst der jongste benoemingen in de Leopoldsorde op onderwijsgebied, treffen wij de volgende namen aan, in de letterkundige wereld bekend: D. Sleeckx (Brussel), A.C. Vander Cruyssen (Brugge), L. Billiet (St-Nicolaas), De Vreese (Antwerpen), Minnaert (Gent), Haegens (Antwerpen), Van Neste-Vitse (Oostende).

- Algemeen wordt de wensch uitgedrukt dat thans, ter gelegenheid van het Nationaal Jubelfeest, ook het eerekruis der Leopoldsorde zou worden verleend aan Vlaanderen's

[p. 377]

hoofddichteres, de thans 75jarige Mevrouw Van Ackere, geb. Doolaeghe. Deze verdienstelijke vrouw, die sedert een halve eeuw de vaderlandsche letterkunde tot roem en eer verstrekt, heeft op die onderscheiding sedert lang het onbetwistbaarste recht. Ons Staatsbestuur hoeft er thans niet meer tegen op te zien eene vrouw te decoreeren, vermits onlangs toch voor de fransche schilderes Rosa Bonheur eene uitzondering op den regel werd gemaakt.

- De stad Amsterdam heeft op haar budget voor 1881 eenen post gebracht van 2,000 gl. als subsidie ten behoeve van de Nederlandsche Tooneelschool.

- De gekende dichter, priester Schaapman, is tot lid der Tweede kamer van Nederland benoemd geworden.

- Bij middel eener openbare inschrijving zal op het graf van J.J. Cremer een monument worden opgericht. - Naar men verneemt, zegt de Nieuwe Rott. Courant, hebben zich reeds meer dan zeventig vrienden en vereerders van Cremer aangemeld bij den heer H. De Veer te Amsterdam, met bereidverklaring om in hunnen kring mede te werken tot de oprichting van een blijvend herinneringsteeken aan den gewaardeerden kunstenaar.

- Te Tours is zondag met veel plechtigheid het standbeeld van Rabelais onthuld.

- Te Clermont-Ferrand zal den 5ⁿ September een standbeeld van Blaise Pascal onthuld worden.

- Het uitgeven van nieuwsbladen voor een weldadig doel wordt een modeartikel. Parijs was de eerste die de proeve nam met de Paris-Murcie, daarna Murcia met Murcia-Paris, Weenen met de Vindo-bona, de Czechen trachten de Narod Sobe (opkomende natie) op te richten, en de Hongaren te Buda-Pesth willen hun Tavaz (de lente) hebben.

Toonkunde.

- Het schijnt dat het groot Nationaal Festival, te Brussel, over 't algemeen goed van stapel is geloopen. Volgens de berichten in de dagbladpers hebben vooral de Oorlog van Benoît, de Artevelde-Cantate van

[p. 378]

Gevaert en de Patria, het nieuwe werk van Radoux, veel bijval genoten. Wij kunnen er echter geen eigen verslag over geven, vermits onze Redactie ditmaal niet - zooals gewoonlijk nochtans het geval was bij elk Nationaal Festival - eene uitnoodiging heeft ontvangen. 't Is waar dat het Festival dit jaar deelmaakte van de ‘Nationale Jubelfeesten,’ en de pers heeft reeds genoeg de willekeurige, weinig vaderlandsche handelwijze der fameuze feestcommissies in dit opzicht doen uitschijnen. Men denke slechts aan het incident-De Geyter: de dichter der Triomfmarsch, die bij de opening der Nationale Expositie werd uitgevoerd, is niet eens tot de uitvoering van zijn eigen werk officieel uitgenoodigd geworden!! Après ça tirons l'échelle, zou de franschman zeggen.

- Door het Willemsfonds zal, onder toezicht van Peter Benoit, Richard Hol, W.F.G. Nicolaï en Leo Van Gheluwe, eene nieuwe reeks Nederlandsche Zangstukken worden uitgegeven. Daarin zullen werken van de volgende componisten worden opgenomen: Mej. Van Tusschenbroeck, R. Hol, M.A. Brandts-Buys, R. Bogaert, G.H. De Witte, F.J.L.A. De Coninck, P.A. Van Antwerpen, Jos. Bosiers, G. Antheunis, W. de Haan.

- Benoit's Triomfmarsch, waarvan Z.M. de Koning de opdracht heeft aanvaard, zal voor rekening van het Staatsbestuur worden uitgegeven.

- De Hollandsche bladen spreken met veel lof over het XVII^de Muziekfeest van de ‘Maatschappij tot bevordering der Toonkunst’ te Utrecht, een feest, dat in elk opzicht uitmuntend geslaagd heeten mag.

- Het 250-jarig bestaan van het Collegium Musicum Ultra Jectinum zal in April in 1881 met veel luister te Utrecht gevierd worden. Solisten van grooten naam zullen op een tweedaagsch muziekfeest aldaar optreden. De Utrechtsche zangvereeniging van de Maatschappij van Toonkunst zal daartoe medewerken. De 9de Symphonie zal worden uitgevoerd. Aan Richard Hol wordt opgedragen de feest-ouverture te componeeren.

[p. 379]

Beeldende kunsten.

- Prijskampen. - Ten behoeve van het in aanbouw zijnde Rijks-Museum te Amsterdam, is tusschen Noordnederlandsche kunstenaars een wedstrijd geopend, voor het uitvoeren der volgende beeldhouwwerken: A. Eene fries in verheven beeldwerk boven den doovrit in den voorgevel. - B. Zes beelden (voorstellend: Kunst, Historie, Bouwkunst, Beeldhouwkunst, Schilderkunst en Graveerkunst.) - C. Zes bekroningen voor ingangen.

- Voor het lokaal van het groot Nationaal Kunstfeest te Brussel worden de volgende decoratieve kunstwerken vervaardigd: - 1. De inhuldiging van Leopold I, door Van der Auderaa; - 2. In de kamer van volksvertegenwoordigers, door Fr. Vinck; - 3. De ijzeren wegen, door Neuhuys; - 4. Portret van Paul Devaux, door Em. Claus; - 5. Idem van Surlet de Chokier, door E. Farazijn; - 6. Idem van Prins de Ligne, door Moerman; - 7. Idem van Kardinaal Sterckx; - 8. Idem van Burgemeester Loos, door Joors; - 9. Idem van Albert Grisar, door Fraustadt; - 10. Idem van Baron Leys, door P. Verhaert; - 11. Idem van Baron Wappers, door Ch. Boom; - 12. Intern. Africaansche associatie, door P. Neuckens; - 13. Het 100jarig Rubensfeest, door A. Delfosse; - 14. Groote havenwerken te Antwerpen, door Fr. Hens et Joors; - 15. Uitdeeling der vaandels aan de Burgerwacht, door Verhoeven-Bal; - 15. De ambulanciën, door Leemans; - 17. Zicht van Antwerpen, door Rob. Mols; - 18. Zicht van Leuven, door Crabeels; - 19 Zicht van Luik, door Verstraeten; - 20. Beurs te Antwerpen, door Van Hagendoren; - 21. Kasteel van Laeken, door C. Cap; - 22. Zicht van Arlon, door Van Genegen; - 23. Vestingen te Antwerpen, door Alb. De Keyser; - 24. De kolennyverheid, door Fr. Van Kuyck; - 25. De Landbouw (zinnebeeld), door L. Abry; - 26. Portret van Louis-Philippe, door J. Portielje, vader; - 27. Borstbeeld van Willems (in gebakken aarde), door De Braeckeleer; - 28. Idem van Moke, (id) door Jos. Ducaju; - Idem van Cluysenaer (id) door George Geefs.

[p. 380]

Vlaamsche taalbelangen.

- Het schijnt dat het verslag over de werken die in 't Justiciepaleis te Mechelen worden uitgevoerd, alleen in de fransche taal is opgesteld. Dezer dagen heeft de heer De Beucker, in zitting van den Antwerpschen Provincieraad tegen die nieuwe taalmiskenning protest aangeteekend. ‘Het Nederlandsch dient als de officiele taal van den Raad te worden beschouwd en de stukken die slechts in ééne taal verschijnen moeten derhalve in onze moedertaal zijn opgesteld.’ Dit zegt genoeg dat de redenaar, voor het huidige geval, ten sterkste op eene spoedige vertaling van het fransch rapport aandrong. Door de heeren Mr Jan Van Ryswyck en Jan Florus werdt deze motie krachtdadig ondersteund.

- Ook te Gent, werden in den Gemeenteraad onlangs de Vlaamsche taalbelangen op bestuurlijk gebied, besproken en verdedigd door de heeren de Vigne, Rogghé, Heremans, enz.

- Het schijnt dat de belofte der Hoofdcommissie onzer Nationale feesten ‘dat alles in de beide landstalen zou worden aangekondigd,’ zoowat in 't vergeetboek geraakt. Op de Tentoonstelling b.v. zijn bijna alle opschriften uitsluitelijk fransch, terwijl ook de catalogus vooralsnog alleen in het Fransch verscheen.

- De Volksmaatschappij ‘De Veldbloem’ heeft, met het oog op 1880, een manifest aan de Vlamingen gericht, waarin zij wijst op de beteekenis welke de nationale feestviering voor het vlaamsche volk zou moeten hebben. Na te hebben herinnerd aan den wensch, verleden jaar op het Nederlandsch Congres te Mechelen door den voorzitter Willem Geets uitgesproken, nl. dat de feesten van 't jaar 1880 in onze geschiedenis zouden geboekt staan als Verzoeningsfeesten, geeft zij eenige bedenkingen over het ‘voorheen en thans’ der Vlamingen op het gebied der zedelijke en stoffelijke belangen, en eindigt met een warmen oproep aan de voorstanders der Vlaamsche Beweging, om den broederband tusschen Noord en Zuid zoo dicht mogelijk toe te halen. ‘Die Beweging, zegt het vertoog heeft een dubbel doel: zij vordert,

[p. 381]

steunende op de Grondwet van 1831, de verdwijning van alle Vlaamsche grieven, en zij verlangt, steunende op 't algemeene volkenrecht, de rondborstige verbroedering en rechtzinnige verzoening van Holland en Belgie, van Noord en Zuidnederland.’

Necrologie.

Ed. Huberti, talentvolle landschapschilder, overleden te Brussel, in den ouderdom van 60 jaren. - Huberti huldigde vooral het realism in de kunst, doch zonder ooit in zijne natuurtafereelen het dichterlijk schoone uit het oog te verliezen. Zijn afsterven is een aanzienlijk verlies voor onze nationale schilderkunst.

- Prof. G.W. Vreede, oud-hoogleeraar, een der verdienstelijkste geleerden van Noordnederland, overleden te Utrecht. - Onder de voornaamste werken door prof. Vreede op litterarisch of geschiedkundig gebied uitgegeven, dienen vermeld te worden: Inleiding tot eene geschiedenis der Nederlandsche Diplomatie; L.P. Van de Spiegel en zijn tijdgenooten; La Souabe après la paix de Bàle; Bijdragen tot de geschiedenis der Omwenteling van 1792 tot 1798; verder het door hem bestuurde tijdschrift over volkenrecht: Le Conservateur. Prof. Vreede nam een ijverig deel aan de Nederlandsche taal- en letterkundige Congressen. De dichter Nicolaas Beets heeft den afgestorvene door eene toespraak op zijn graf verheerlijkt.

[p. 382]

Nieuwe uitgaven.

-	Gedichten (nieuwe reeks), door Pol. De Mont. Leuven, bij Fontein. - Prijs 3 fr.
-	Eene Gekkenwereld. Schetsen uit mijn levensalbum, door Hendrik Conscience. Antwerpen, bij Van Dieren & comp.
-	De Storm. Zangspel in één bedrijf, door E. Callebout. Brussel, drukkerij Terneu.
-	Het grondwettelijk bestuur van het oude Gent, door L. De Rijcker. Gent, uitgave van het Willemsfonds.
-	Voor Heden en Morgen. Gedachten en opmerkingen door Emm. Rosseels. Amsterdam, bij Höveker en zoon.
-	Jonkheidsschets door K. Vandeputte. Leuven, bij Peeters. 1880.
-	Roosje van den Veldwachter, drama in drie bedrijven, door G. Hendrickx en N. de Tière. Brussel, bij De Hou. 1880. Prijs fr. 0.80.
-	Charles Rogier, par Théod. Juste. Bruxelles, librairie Muquart (Merzbach & Falk). - Prix fr. 4.00.
	De Huisvriend. Geïllustreerd Magazijn, gewijd aan Letteren en Kunst. Gent, bij Ad. Hoste. - Prijs per jaar: fr. 7.50. (Premie: Het geschenk, oleographie naar H. Burgers.)
-	Een wolkje vóor de Bruiloft. tooneelschets door Em. Van Goethem. Gent.
-	Twee belangrijke Feesten in de Rederijkkamer ‘Nu, morgen niet’ te Dixmude (4 December 1874 en 30 Mei 1878). Dixmude, drukkerrij Van Cuyck-Gyole.
-	Alleen in de wereld. Een verhaal uit onze dagen, door August Snieders. Antwerpen, drukk. Decoker (Uitgave van het Davidsfonds).
-	Vlaamsche Bibliographie van 1879. Gent, uitgave van het Willemsfonds.
-	Kunstdroomen. Gedichten door Adolf Beernaert. Gent bij J. Vuylsteke. 1880.

Aangekondigd.

-	Langs ruwe paden. Gedichten door Wazenaar, schrijver van ‘Een Vlaamsche jongen’. Gent, bij J. Vuylsteke.
-	Onze schilders in Pulchri studio, door Johan Gram. - Het werk is ter pers bij de uitgeversmaatschappij Elsevier, Amsterdam.
-	Typographie musicale dans les Pays-Bas, par Alph. Goovaerts. Ouvrages couronné par l'Académie Royale de Belgique. Avec 9 phototypies de M. Maes. Anvers, chez P. Kockx. - Prix fr. 12.00.