De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 10

[p. 287]

De gewaande getuige.

I.

Francis B..., zoo heette een jong mensch, - onbekend en zonder betrekking in de wereld, evenals zonder middelen, om er zich een te verschaffen, - die in eene der voorsteden van Londen een nederig kamertje bewoonde. Op zekeren dag verschijnt een rijk gekleede lakei, die het wapen van een voornaam huis op zijne groote knoppen draagt, en overhandigt den jongeling eene kaart van Lord L... die hem tot een bezoek uitnoodigt.

Francis dacht te vergeefs over de reden na, die hem deze eer verschaffen kon. Hij kende Lord L... niet en het was hem onmogelijk te doorgronden, wàt dan wel eigentlijk zijnen naam aan een persoon van zulken rang mocht hebben bekend gemaakt. Wilde men hem als afschrijver gebruiken? Hij had reeds proeven eener schoone en leesbare handschrift geleverd, en dit was ten slotte wel het waarschijnlijkste.

Het uur was intusschen verschenen en hij gaf aan de uitnoodiging gevolg.

De lord bewoonde een der schoonste hotels in de prachtige Regentenstraat. Nadat hij aangescheld en de grove poortier hem naar zijnen naam gevraagd had, werd hij door eenen lakei in eene prachtige zaal geleid, om daar op den lord te wachten.

Deze verscheen weldra. Het was een hooge gestalte, zeer bleek, met bekommerd gelaat en gansch in rouw gekleed.

De edele lord sloot zachjtes de deur achter zich toe en zette zich tegenover Francis, die was blijven rechtstaan. Lang zag hij hem met een scherpen doorborenden blik aan, zonder een woord te spreken. De jonge man werd door deze stomme ontvangst niet weinig schuchter gemaakt. Hij wist niet welke houding hij aannemen zou. Eindelijk sloeg hij de oogen neder, en zijn gezicht drukte duidelijk de onrust uit die zich van hem begon meester te maken.

[p. 288]

- ‘Kan men op uwe bescheidenheid staat maken?’ Met deze woorden onderbrak de lord het lang en pijnlijk stilzwijgen.

Ofschoon Francis den geheimnisvollen zin, dien deze vraag in zich besloot, onmogelijk in staat was te begrijpen, zoo was toch dadelijk het antwoord daarop gereed en hij zegde met vaste stem:

- ‘Ja Milord!’

Nu volgde andermaal eene tamelijk lange poos, gedurende dewelke de lord nadenkend voor zich heen staarde. Hierop verhief hij den blik, richtte dien weder op den jongen man en sprak:

- ‘Ik weet het dat gij zwijgen kunt. Ik ken u. Gij woont drie mijlen van Londen af, in gene voorstad, waar ik mijn landgoed bezit. Elke week komt gij tweemaal naar de stad om de copijen die gij voor de advokaten maakt af te leveren en nieuwen arbeid te halen. Niet waar, gij ziet dat ik goed ingelicht ben?’

- ‘De inlichtingen die U zoo goed waart over mij te nemen,’ antwoordde de jongeling bescheiden, ‘zijn tamelijk nauwkeurig. Zou ik echter mogen weten, Milord, wàt mijnen geringen persoon dit belang verleende, dat iemand als U zich met hem bezighoudt?’

- ‘En dat zoudt gij niet weten?’ vervolgde de lord met eenige heftigheid in de stem, terwijl hij nogmaals een zoo doordringenden blik naar den jongen man schoot, dat deze op nieuw gansch verward werd.

‘Nu goed!’ voegde hij dan erbij. ‘Gij moet het ja niet weten waarom ik mij voor u interesseer. Gij zult mij toch wel herkend hebben? Gij hebt mij toch reeds eenmaal gezien, niet waar?’

- ‘Ik herinner mij dat niet,’ antwoordde Francis, terwijl hij zich weder wat meer op zijn gemak gevoelde.

- ‘Ik begrijp,’ zei de lord met tevreden gelaat. ‘Uwe opvoeding is boven den stand, waartoe gij behoort. Voor iemand als gij is het wreed van wege 't noodlot, met afschrijven zijn brood te moeten verdienen.’

[p. 289]

‘Ja, Milord,’ antwoordde Francis met bescheiden toon; ‘mijne ouders leefden in welstand, en ik was zoo gelukkig dit gunstig toeval voor mijne opvoeding te kunnen benuttigen. Volgens hunnen wil hadde ik de rechten moeten studeeren.’

- ‘Bezit gij eerzucht?’ vroeg de lord.

- ‘Gelijk alle jonge lieden,’ antwoordde Francis.

- ‘Dat is geen antwoord op mijne vraag,’ wederlegde de andere. ‘Spreek openhartig: wat wilt gij worden?’

- ‘Ik zou wenschen mijne studiën te kunnen voltrekken, om dan eene kleine plaats bij de gerechtshoven te bekomen. Dit zou volkomen mijne wenschen bevredigen.’

- Ah, gij wilt rechter worden! ‘riep de lord met eenige hevigheid. Gij wilt de misdadigers vervolgen, de rechten der maatschappij verdedigen en beschermen? Dat is een schoon beroep, eene edele eerzucht, die bevredigd worden moet.

- ‘Hoe, Milord!’ riep de verbaasde, ‘uwe goedheid...’

- ‘... Zal uwe bescheidenheid gelijk komen. Gij verstaat mij toch,’ zegde de lord met grooten ernst. ‘Ik zie dat gaarne, als een jong mensch bescheiden is. Het is een groote deugd weinig te spreken en een geheim te kunnen bewaren, het zij belangrijk of niet!’

- ‘Ik zal mij altoos beijveren, Milord, aan deze billijke aanspraken te beantwoorden,’ antwoordde de jonge man met eene diepe buiging.

- ‘Zoo, vaarwel dan voor vandaag,’ zegde de voorname heer, ‘verlaat uwe woning en trek naar Londen. Deel mij echter dadelijk het nommer van uw huis meê. Tot overmorgen, dan zult gij nader van mij weten.’

Met deze woorden die van eene welwillende handbeweging vergezeld waren, verliet de beschermer zijnen beschermeling.

Den tweeden dag bekwam Francis eene plaats die ver boven zijne verwachting was, en te gelijker tijd drie bankbriefjes, elk van honderd pond, als geschenk. Hij ijlde dadelijk tot Lord L. om hem te bedanken.

- ‘Spreek mij nooit van dankbaarheid,’ viel hem echter deze met heftigheid in de rede. Raak nooit in uw leven deze

[p. 290]

snaar aan, in welke omstandigheid het ook zijn moge, hoort ge? Vergeet dat niet. De drie honderd pond zullen om de drie maanden worden vernieuwd. Vàarwel!’

Francis verliet den lord in een ware duizeling van verrukking, doch in eene niet mindere verwondering. Hij vreesde altoos dat er misschien ergens een misverstand zou kunnen plaats hebben, welk zich vroeger of later ophelderen moest, en hem dan uit al zijne hemelen zou neêrrukken. Alles wat uitdacht om zich dat gelukstoeval te verklaren kon bij nauwkeuriger onderzoek geen steek houden.

Alle veronderstellingen verschoven bij nadere opheldering tot niets, en hij was genoodzaakt te langen leste elke gissing op te geven, om zich over zijn leven en het toeval te verheugen dat hem plotseling aan het doel zijner wenschen en zelfs nog daarboven had gebracht.

Lord L., die sedert eenigen tijd weduwenaar was, ging een nieuw huwelijk aan, en herhaalde bij deze gelegenheid de bewijzen van grootmoedigheid en goedheid jegens zijnen beschermeling, wiens geluk hij tevens daardoor bevestigde dat hij hem eene aanzienlijke vordering in zijne eervolle loopbaan had bezorgd.

II.

Tien jaren waren sedert dien verloopen en Francis B... bekleedde nu eene beduidende plaats in den staat. Met kommer vervulde het hem, dat zijn grootmoedige beschermer reeds sinds langen tijd ziekelijk was en waarschijnlijk niet lang meer in leven blijven zou.

Op zekeren dag liet hem de lord tot zich roepen. Francis vond hem te bed, zwak en met den dood op 't gelaat.

- ‘Ik was steeds te vreden over u, lieve vriend,’ zei de stervende, ‘en ik vraag u niet eerst of gij 't ook over mij waart. Ik heb getracht de groote schuld, die ik mij tegenover u bewust was, als eerlijk man, en volgens mijne krachten af te leggen. Mijn testament zal u bewijzen hoe ik nog voor u gezorgd heb. Thans echter verzoek en bezweer ik u plechtig

[p. 291]

mij in dit oogenblik, waarop ik den dood zoo nabij ben, eenen eed af te leggen, dat gij het geheim, dat gij gedurende mijn leven zoo getrouw bewaard hebt, ook na mijnen dood tegen niemand zult ontsluieren...’

- ‘Een geheim?’ riep Francis vol verbazing. ‘Ik weet niet Milord, wat gij daarmeê zeggen wilt?’

De zieke richtte zich met groote inspanning in zijn leger op, en nam eene zittende houding aan. Een onheimlijk vuur blikkerde plotseling in zijne schier verstorvene oogen op, en zijn gelaat kreeg eene ontzettende uitdrukking.

- ‘Alzoo, weet gij niets?’ krijschte hij met heesche stem. ‘Gij wilt niet den eed afleggen dien ik van u verlang? En gij zegt dat ge niets van het verschrikkelijk geheim weet? Ha, verrader! is dàt het loon voor het goede dat ik u gedaan heb?’

Eene hevige krisis onderbrak hier den kranke. Het bewustzijn doofde uit, en na eenen kamp van weinige uren had lord L. den geest gegeven.

Men kan denken in welke onrust eerst dit laatste voorval den armen Francis had gebracht. Voortaan kon hij zijn geluk niet meer genieten. Naar alle zijden heen vorschte hij op geheimvolle wijze; met de scherpzichtigheid eens advokaats vervolgde hij den vroegeren levensloop van den lord; geene kosten werden gespaard. Zóó gelukte het hem dan eindelijk tot de ontdekking van een vreeselijk geheim te geraken: Lord L., had in eene opwelling van jaloezie zijne vrouw op dat landgoed vergiftigd, in welk nabuurschap Francis woonde.

Hij was afgespied geworden of geloofde het geweest te zijn, en had zich in den waan versterkt dat Francis de afspieder geweest was in wiens handen zich voortaan zijne eer en zijn leven bevonden.

Lewald.