De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 6

Kunstkroniek.

Tooneel- en letterkunde.

- Prijskampen. - Onder de prijsvragen, door het Utrechtsen Genootschap voor Kunsten en Wetenschappen uitgeschreven, komt de volgende vraag voor: ‘Den invloed beschrijven van het Engelsch drama der XVI^de en XVII^de eeuw, inzonderheid van Shakespeare

[p. 427]

en zijne School, op het Nederlandsch treur- en blijspel der XVII^de en XVIII^de eeuw.

- Thans is het programma verschenen van den door ‘Hooger zij ons doel’ van Amsterdam uitgeschreven wedstrijd voor tooneelkunde. Ziehier de voorwaarden:

Treur-, tooneelspel of drama: 1^e prijs, 500 gulden en een gouden medalie; 2^e prijs, 250 gulden en een id.; 3^e prijs, 150 gl. en een verg. zilveren medalie; 4^e prijs, 100 gulden en een id.; 5^e 50 gl. en een id.; 6^e een verg. zilv. Med. - Blijspel; 1^e prijs, 250 gl. en een gouden med.; 2^e, 150 gl. en een id.; 3^e 100 gl. en verg. zilv. med.; 4^e, 50 gl. en een id.; 5^e verg. zilv. med.

Voor drama en voor blijspel, elk afzonderlijk: een verg. zilv. med. voor den besten liefhebber; een id. voor de beste liefhebster en een id. voor de beste speelster.

Buitengewone prijzen: 1^o, een gouden medalie voor de Vereeniging, die door inhoud en strekking van het op te voeren stuk, het meest toont de volksbeschaving te willen bevorderen. - 2^o, een id. voorde Vereeniging die het beste oorspronkelijk nederlandsch stuk, waaraan de bijzondere verdiensten kunnen worden toegekend, zal opvoeren-

- De vijfjaarlijksche Prijs-Van Praet, ten voordeele van het werk dat als het nuttigst wordt beschouwd voor de belangen der Belgische Nationaliteit, is toegewezen aan de Patria Belgica van Prof. Van Bommel.

- Voor de Fransche dramatische letterkunde in België is de driejaarlijksche Staatsprijs (tijdvak 1873-1875) toegekend aan den heer Delmotte voor zijne comedie, getiteld: Le talent de ma fille.

- Een ondernemende logementhou der, de heer D.K. Smid van Winschoten (Nederland) heeft tegen den naasten winter eenen tooneelwedstrijd ingericht voor de rederijkers van zijn arrondissement. Voor 't best opvoeren van een Drama of Taoneelspel wordt een prijs van 150 gl. met een premie van 50 gl. uitgeloofd. Blij - of kluchtspel: een prijs van 100 gl. met premie van 30 gl. Verder ook bijzondere prijzen voor den besten akteur of de beste actrice in het drama of het blijspel.

- De kring De Vlaamschgezinden van Synghem gaf op

[p. 428]

zondag 20 Augusti, een Declamatie-prijskamp (alleen- en tweespraken). De prijzen bestonden in eermetalen en diplomas.

- Een schoone wedstrijd voor Declamatie zal op Zondag, 10 September, te Iseghem plaats hebben. Talrijke prijzen worden uitgeloofd voor Alleen- en Tweespraken, alsook bijzondere bolooningen voor de verst afgelegene en de talrijkste maatschappij, den schoonsten standaard en de schoonste vaderlandsche groep in den optocht.

- De door 't Davidsfonds uitgeschreven prijsvraag: eene verhandeling over wijlen Prof. David, is volgens beslissing van het Hoofdbestuur opengelaten tot de maand April 1877.

- De heeren Legras, Van Zuylen en Haspels, bestuurders van het Rotterd. Tooneel hebben eenen wedstrijd uitgeschreven voor 't opstellen van een tooneelstuk, uitgebreid genoeg om met een nastukje, een ganschen avond te vullen. Het stuk moet hedendaagsche Nederlandsche toestanden behandelen. De prijs bedraagt niet minder dan 1000 gulden. De Jury bestaat uit de heeren Haverkorn van Rijswijck, van Hammel en C. Vostnaar. In te zenden voor 1 Januari 1877.

- Het Hollandsch Tooneelgezelschap vanden heer Morriën, dat alhier eene reeks zomer voorstellingen in den Alhambra gaf, is van plan dezen winter regelmatig in den ouden Vlaamschen Schouwburg (Variétés) te spelen. Zoodat wij in 't volgend saizoen nu tuee troepen zullen hebben.

- Gedurende de Antwerpsche Gemeentefeesten werden ditmaal een drietal kostelooze volksvoorstellingen op onzen Nationalen Schouwburg gegeven, en wel van het nieuw historisch drama De Spaansche furie door Edw. Van Bergen. Naast enkele zwakke plaatsen die nog eenige onervarenheid in het vak verraden, bevat het stuk ook zeer aangrijpende tooneelen. Deze zijn overigens met kunde geleid, en de handeling is niet zonder belang. Die jonge schrijver heeft door die eerste proeve blijkbaar veel aanleg voor de tooneeldichtkunst aan den dag gelegd. Hier en daar is echter de taal wat verwaarloosd; enkele uitdrukkingen klinken alles behalve esthetisch schoon. Het gezelschap-Driessens heeft het stuk over 't, algemeen goed gespeeld. Vooral Mej. Beersmans was uitstekend als Leonora. Enkele bijrollen lieten te wenschen.

[p. 429]

- Het bestuur onzer letterkundige maatschappij ‘De Olijftak’ heeft bij circulaire eenen oproep gericht aan de Nederlandsche uitgevers, boekhandelaars en letterkundigen, om medewerking te verzoeken tot het inrichten eener groote Tombola van boeken en brochuren. Van deze boeken zou een uitvoerige catalogus worden gemaakt, met vermelding van uitgever en prijs, enz. Een aankondiging in die boekenlijst waarin de nuttigste werken ook zullen worden aanbevolen, kost den schrijver of uitgever slechts één present-exemplaar van het boek, welks debiet hij te Antwerpen en in Vlaanderen wenscht te beproeven.

- Het algemeen Bestuur van het Willemsfonds noodigt zijne leden uit tot de plechtige Feeetzitting, welke ter herdenking van zijn 25jarig bestaan en der gelegenheid der Pacificatiefeesten zal plaats hebben, op Maandag-morgen, 4 September, ten Stadhuize van Gent. Na de zitting, om 2 ure, Banket.

- Wij vernemen dat de aangekondigde bundel Dorpsverhalen van onzen medewerker Gust. Segers eerlang ter pers gaat. Het werkje zal waarschijnlijk met vignetten geïllustreerd zijn en eene voorrede van Prof. Sleeckx bevatten. - Ziedaar dus elementen van bijval genoeg!

- De Gemeenteraad van Brussel heeft voor het aldaar gehouden XV^de Nederl. Congres eene subside van 10,000 frs gestemd.

- In de letterlievende vereeniging Nicolaas Beets van Utrecht zullen in het aanstaande leesseizoen optreden de heeren D^r N. Beets (van Utrecht); Am. lsing, Joh. Gram en F. Smit-Kleine van den Haag en Mevr. Kleine-Gartman van Amsterdam. Twee bijzondere avonden zullen door de werkende leden worden gevuld.

- In de algemeene jaarlijksche vergadering der aandeelhouders van de Naamlooze Maatschappij ter exploitatie van den Vlaamschen Schouwburg te Brussel, werd verslag uitgebracht over de werkzaamheden van het afgeloopen (eerste) tooneeljaar. Daarover maakte de heer Jan Dodd eenige kritische bemerkingen, die door het tegenwoordig bestuur kunnen worden benuttigd. Tot algemeenen Beheerder voor het

[p. 430]

dienstjaar 1876-77 werd benoemd de heer Xav. Havermans, tot lid van 't Beheer M. Jul. Hoste, en tot commissaris M.P. Justin.

- Z.M. de koning van Holland heeft aan de Vereeniging ‘het Nederlandsch Töoneel’ voor het Tooneeljaar 1876-77 eene subsidie van 10,000 gl., ten behoeve van den koninklijk. Hollandschen Schouwburg in den Haag, en van 5000 gl. voor den Stadsschouwburg te Amsterdam verleend.

- ‘Is het beruchte Oera Linda Bok van de 13^de of van de 14^de eeuw?’ Eindelijk schijnt die veelbesproken vraag, waarover wij in de pers en zelfs tot op de Congressen werden ‘doorgezaagd’ nu toch eene oplossing bekomen te hebben. Een ernstig onderzoek van het handschrift en van het papier heeft tot de conclusie geleid: dat geen van beiden ouder zijn dan van deze eeuw, en papier en schrift waarschijnlijk zelfs niet meer dan 25 jaren tellen. Het papier is vermoedelijk uit eene fabriek van Maastricht herkomstig.

Toonkunde.

- Het programma der prijskampen van de gentsche muziekschool was uitsluitelijk in 't fransch opgesteld en voor de mededingers in de zangklassen werden alleen fransche liederen opgedrongen. - Is er niemand in den gemeenteraad van Gent die zulke uitsluitende en onvaderlandsche handelwijze zal brandmerken?

(Be Zweep.)

- In de groote opera te Parijs is Weber's Freischütz op nieuw gemonteerd geworden. De tooneelschikking is prachtig, doch de uitvoering schijnt niet op dezelfde hoogte te wezen.

- De keizer van Oostenrijk heeft aan de Internationale Mozart-Stiftung te Salzburg eene som van 1000 gl. Geschonken, om eene heruitgave van Mozart's gezamentlijke toon werken te helpen bevorderen.

- De repetitiën der toonkundige werken van Benoit, Waelput en Van den Eeden, die tijdens de Pacificatiefeesten worden uitgevoerd, gaan op zeer voldoende wijze vooruit De Melomanen, die met de hîstorische Ouverture en de Feestcantaten zijn gelast, leggen bijzonder veel ijver aan den dag, om zich op waardige wijze van die eervolle taak te kwijten.

- Stellig wel de gewichtigste gebeurtenis in de muzikale

[p. 431]

wereld is liet beroemde Bühnen Festspiel, dat verleden maand Augusti te Bayreuth plaats had. Dit muzikaal dramatisch ‘Festspiel’ bestond, zooals men weet uit Richard Wagner's Ring der Nibelungen, een werk in 4 afdeelingen, op vier verschillige avonden gespeeld. Daarin schijnt de wereldberoemde componist de hoogste kracht van het nationaal-lyrisch drama te hebben geopenbaard. De keizer van Duitschland, de koning van Beijeren en andere vorstelijke personen benevens kunstenaars en dillettanten van alle natiën woonden deze voorstellingen bij. Een plaatsbiljet voor de vier avonden kostte 300 mark.

Beeldende kunsten.

- Prijskampen. - Tusschen de oud-leerlingen der Academie (hoogere klassen) die nog de 30 jaren niet hebben bereikt, heeft dit jaar andermaal een wedstrijd van schilderkunst plaats gehad. De uitgeloofde prijs was 1000 frs.

- Het Album van den Historischen Optocht der Pacificatie van Gent zal dezer dagen verschijnen. Het zal in prachtige platen al de wagens bevatten. De teekening door den heer Lod. Lebrun, onlangs der Commissie aangeboden, verbeeldt den wagen der Maagd van Gent, voorafgegaan van de vier Hoofdgilden, de Rederijkkamers en de Neringen der Gentsche ambachtslieden. De Commissie heeft besloten dat de Wagen der Onperteekening van de Pacificatie (ontworpen door Capeinick) den stoet zal sluiten. Zooals men weet vertoont die reusachtige praalwagen verscheidene gedeelten van het gotische stadhuis van Gent.

Vlaamsche belangen.

- In de Provincieraden van Westvlaanderen, Antwerpen en Limburg werd beslist bij het Gouvernement den wensch uit te drukken, dat de Wetgevende Kamers zich zouden bezig houden met het wetsontwerp over 't gebruik onzer moedertaal in bestuurlijke zaken.

- Bij monde van den heer Gits heeft de Schoolcommissie inden Gemeenteraad van Antwerpen een over 't algemeen gunstig verslag uitgebracht over het voorstel-Van Beers,

[p. 432]

betrekkelijk het Vlaamsch in 't onderwijs. Besluitselen: ‘1^o De officieële taal der betalende jongensscholen zal het Vlaamsch wezen; - 2^o het programma der leervakken zal in de beide talen (fr. en vl.) worden uitgegeven. - 3^o De studieboeken zullen in het Nederlandsch zijn opgesteld, behoudens die voor 't onderwijs van 't fransch en der vreemde talen. Als praktische studie van de fransche taal zullen al de lessen in die taal worden gerepeteerd.’ De heer Michiels maakte eene opmerking tegen art. 3, waaruit hij de woorden en der vreemde talen zou willen geschrapt zien. Derhalve werd besloten dat den heere Mîchiels gelegenheid zou worden gegeven, om in den schoot der Schoolcommissie zelve op eene wijziging van dit artikel aan te dringen. Met deze voorbehouding trad de Raad eenparig de conclusiën van het verslag bij.

Necrologie.

- Groen van Prinsterer, beroemde Nederlandsche staatsman, overleden te 's Gravenhage (29 Mei).- Hij was een der aanzienlijkste persoonlijkheden in de Noordnederlandsche politiek.

- M. Tinel, letterkundige en leeraar van Nederlandsche taal, overleden te Brussel. - De heer Tinel laat eene talrijke familie achter. De oudste zijner kinderen M. Edgar Tinel is een der uitstekendste pianisten der Brusselsche muziekschool en een vlaamsch toondichter van veel aanleg.

- Hipp. Sinia, Onderwijzer en letterkundige te Gent, aldaar op nauwelijks 26 jarigen leeftijd overleden. - Volgens de Eendracht van Gent deed Sinia zijne eerste proeven op het letterveld in het weekblad Het Vlaamsche Volk, uitgave van de Maatschappij Nederland's Toekomst, waarvan Sinia stichtend lid was. Vooral in het tijdschrift Be Toekomst, onder bestuur van Fr. De Cort, heeft Sinia bewijzen gegeven van kunde en talent. De heer Sinia was oud-voorzitter van Zetternam's Kring en bestuurlid van het Willemsfonds.