De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 6

[p. 433]

Twee sprookjes van Leander.

I.
De jonge vogel.

Een man en zijn vrouw woonden in een lief huisje, en er ontbrak niets aan hun geluk. Achter het huis was een tuin met fraaie oude boomen, waarin de vrouw de zeldzaamste planten en bloemen kweekte. Op zekeren dag ging de man in den tuin wandelen, verheugde zich over den heerlijken geur, die de bloemen uitwasemden en dacht bij zich zelven: ‘Wat zijt ge toch gelukkig en wat hebt ge een goede, lieve, flinke vrouw!’

Terwijl hij dit dacht, bewoog zich plotseling iets voor zijn voeten. De man, die erg bijziend was, bukte zich en ontdekte een' jongen vogel, die waarschijnlijk uit het nest gevallen was en nog niet vliegen kon. Hij raapte hem op, bezag hem en nam hem mee naar zijne vrouw.

‘Wijfje!’ riep hij haar toe, ‘ik heb een jongen vogel gevangen; ik geloof dat het een nachtegaal is.’

‘Och kom!’ antwoorde de vrouw, zonder naar den vogel te zien, ‘hoe zou een jonge vogel nachtegaal in onzen tuin komen? Er nestelen geen nachtegalen.’

‘Ge kunt er verzekerd van zijn, dat het een nachtegaal is. Bovendien heb ik er ook al eens een in onzen tuin hooren slaan! Wat zal het heerlijk zijn, als hij groot wordt en begint te zingen. Ik hoor zoo graag een nachtegaal.

‘Het is er toch geen,’ herhaalde de vrouw, terwijl ze nog maar steeds niet opzag; want ze was juist met haar breiwerk bezig en ze had een steek laten vallen.

‘Jawel,’ zei de man, ‘ik kan het nu duidelijk zien!’ en hij hield den vogel vlak onder zijn neus.

Toen kwam de vrouw wat nader, begon hard te lachen en riep: ‘Maar manlief, het is immers een musch!’

‘Vrouw,’ antwoordde de man, die al wat driftig werd,

[p. 434]

‘hoe kunt ge denken, dat ik een nachtegaal niet zou kunnen onderscheiden van den gemeensten vogel, die er is? Ge hebt geen verstand van natuurlijke historie, en ik heb als jongen eene verzameling van vlinders en kevers gehad.’

‘Maar, man! ik bid je, heeft een nachtegaal dan wel ooit zoo'n breden snavel en zoo'n dikken kop!’

‘Jawel dat heeft hij: en dit is een nachtegaal!’

‘Ik zeg dat het er geen is: hoor het beest toch eens piepen.’

‘Jonge nachtegalen piepen ook,’

En zoo ging het voort, tot ze in allen ernst ruzie hadden. Ten laatste ging de man toornig de kamer uit en haalde een kooitje.

‘Breng me dat leelijke dier toch niet hier in de kamer,’ riep zijn vrouw, terwijl hij nog in de deur stond. ‘Ik wil het niet hebben.’

‘Ik zal toch eens zien, of ik nog baas in huis ben, antwoordde de man,’ deed den vogel in de kooi, liet miereneieren halen en voederde hem - en de kleine vogel deed zich recht tegoed.

Onder 't avondmaal echter zaten man en vrouw ieder aan een kant van de tafel en spraken geen woord met elkander. Den volgenden morgen kwam de vrouw al vroeg bij 't bed van haren man en zei ernstig: ‘Lieve man, ge zijt gisteren recht onverstandig en tegen mij heel onvriendelijk geweest. Ik heb zoo even den jongen vogel nog eens bekeken; maar 't is bepaald een jonge musch. - Zal ik hem maar laten vliegen?’

‘Kom me niet aan mijn' nachtegaal!’ riep de man woedend en verwaardigde zich niet zijne vrouw aan te zien.

Zoo verliepen veertien dagen. Uit het huisje schenen geluk en vrede voor altijd gebannen te zijn. De man bromde, en als de vrouw niet bromde, huilde ze. De vogel werd ondertus schen bij zijn miereneieren al grooter, en zijn veeren groeiden met den dag, zoodat hij spoedig zou kunnen vliegen. Hij huppelde in zijn kooi rond, ging in het zand zitten, dat op den bodem lag. trok zijn kop in en zette zijne veeren op, terwijl hij zich schudde en piepte en piepte, - als een gewone jonge musch. En telkens als hij piepte ging het de vrouw als een dolksteek door 't hart.

[p. 435]

Op zekeren dag was de man uitgegaan en de vrouw zat schreiend alleen in de kamer te denken, hoe gelukkig ze met haren man had geleefd; hoe tevreden ze van den vroegen ochtend tot den laten avond geweest waren, hoe veel haar man van haar gehouden had - en hoe nu alles, alles uit was, sinds de verwenschte vogel in huis was gekomen.

Plotseling sprong ze op, als iemand, die oen kort besluit neemt, haalde den vogel uit de kooi en liet hem het venster uit en den tuin in wippen.

Dadelijk daarop kwam de man thuis.

‘Lieve man,’ zei de vrouw, terwijl zo het niet waagde hem aan te zien, ‘er is een ongelukje gebeurd: de kat heeft het vogeltje opgevreten.’

‘De kat... opgevreten!’ herhaalde de man, bleek van toorn' ‘de kat opgevreten? Ge liegt! Ge hebt den nachtegaal met opzet weg laten vliegen. Dat had ik nooit van je gedacht. Ge zijt een slechte vrouw: nu is het voor eeuwig met onze liefde gedaan.’ De tranen kwamen hein in de oogen.

Op dit gezicht begon de vrouw te gevoelen, dat ze toch niet goed had gedaan met den vogel te laten ontsnappen, en luid weenend snelde ze den tuin in, om te zien, of ze hem daar nog vinden en vangen kon. En juist midden in het voetpad huppelde en fladderde het vogeltje; want het kon nog niet behoorlijk vliegen.

Toen ijlde de vrouw er heen, om het te vangen; maar het beestje wipte op het bloembed in een boschje en van daar weer in een ander, en de vrouw liep in haar angst overal het vogeltje achterna. Ze vertrapte de bedden en de bloemen, zonder erin het minst acht op te geven en jaagde wel een half uur lang met den vogel in den tuin rond. Eindelijk snapte zij hem, en met een purperrood gezicht en verwilderde haren kwam ze in de kamer terug. Hare oogen fonkelden van vreugde en haar hart klopte hoorbaar.

‘Mijn beste man,’ zei ze ‘ik heb den nachtegaal weer gevangen. Wees niet boos meer, het was heel leelijk van me.’

Nu zag de man zijne vrouw voor het eerst weer vriendelijk aan, en het kwam hom voor, dat ze nog nooit zoo lief geweest

[p. 436]

was als in dit oogenblik. Hij nam haar het vogeltje uit de hand, hield het nog eens dicht onder den neus, bekeek het aan alle kanten, schudde het hoofd en zei toen: ‘Kindlief!’ ge hadt toch gelijk! Nu zie ik het eerst: het is werkelijk maar een musch. 't Is toch zonderling, hoe een mensch zich vergissen kan.’

‘Manlief!’ hernam de vrouw, ‘dat zegt ge alleen om mij pleizier te doen. Vandaag lijkt de vogel bijzonder veel op een nachtegaal.’

Neen, neen! ‘viel de man haar in de reden, terwijl hij den vogel nog eens bezag en hardop begon te lachen, - 't is een doodalledaagsche musch met een heel gewonen gelen snavel. Daarop gaf hij zijn vrouw con hartelijken zoen en zei:

‘Breng het beest maar weer in den tuin en laat de domme vogel, die ons veertien dagen lang zoo ongelukkig gemaakt heeft wegvliegen.’

‘Neen,’ hernam de vrouw, ‘dat zou wreed zijn.’ Hij kan nog niet goed vliegen, en de kat zou hem wezenlijk kunnen krijgen. We willen hem nog eenige dagen voederen, tot zijn veeren lang genoeg zijn, en dan - dan willen we hem laten vliegen.

De moraal nu van deze historie is: als iemand een musch gevangen heeft, en denkt dat het een nachtegaal is, zeg het hem dan in 's hemelsnaam niet; want hij zal 't u kwalijk nemen, en later zal hij het stellig wel van zelf merken.

II.
De hemelsche muziek.

In de gouden eeuw, toen de engeltjes nog met de boerenkinderen in het zand speelden, stonden de poorten van den hemel wijd open, en de gouden stralenglans des hemels stroomde als regen op de aarde neder. De menschen konden van de aarde in den geopenden hemel zien; ze zagen daarboven de gelukzaligen tusschen de sterren wandelen en ontvingen hunnen groet, terwijl zij wederkeerig de hemelbewoners begroetten.

[p. 437]

Het schoouste echter was de wondervolle mnziek, die zich uit den hemel liet hooren. De goede God had zelf de noten er van geschreven en liet ze door duizend engelen met violen, pauken en trompetten uitvoeren. Als zij begon te klinken, werd het heel stil op de aarde. De wind hield op te ruischen en de wateren der zee stonden stil. De menschen knikten elkander toe en drukten elkander in stilte de handen. Bij het luisteren voelden zo eene zoo wonderbare aandoening, dat men ze nu te vergeefs voor een arm menschenhart zou trachten te beschrijven.

Zoo was het toen; maar het duurde niet lang; want op zekeren dag liet de goede God tot straf de poorten des hemels sluiten en zei tot de engelen: ‘Houdt op met uwe muziek; want ik ben bedroefd.’ Toen werden de engelen ook bedroefd en zetten zich, ieder met zijn notenblad, op eene wolk en versnipperden de notenbladen met hunne kleine gouden schaartjes in vele stukjes; die strooiden ze over de aarde uit.

De wind nam ze op en verspreidde ze als sneeuwvlokken over berg en dal, door de gansche wereld. En de menschenkinderen vingen ze op, ieder een snippertje, de een een groot, de ander een klein, en ze zochten ze zorgvuldig bijeen en hielden de snippers in hooge eer; want ze waren immers van de hemelsche muziek, die zoo wondervol geklonken had!

Maar mettertijd begonnen ze te twisten en oneenig te worden, daar elk geloofde, dat hij het beste stuk had gekregen; en ten laatste beweerde iedereen, dat hetgeen hij had, de echte hemelsche muziek was: wat de anderen bezaten, was louter bedrog en schijn. Wie recht verstandig zijn wilde - en zoo waren er veel - maakte er voor en achter nog een groote krul bij en liet zich daarop dan heel wat voorstaan. De een zong a en de ander b; de een speelde in Mol en de ander in Dur, zoodat men elkander niet kon verstaan: in 't kort, het was een leven als op een Poolschen landdag. - Zóo staat het tegenwoordig nog!

Wanneer echter de jongste dag zal komen, waarop de sterren op de aarde vallen en de zon in de zee, en waarop de menschen elkander verdringen zullen aan de poorten des

[p. 438]

hemels, evenals kinderen op het Kerstfeest, wanneer de deuren worden ontsloten, - dan zal de goede God door de engelen al de papiersnippers van zijn hemelsch muziekboek weer laten verzamelen, zoowel de groote als de kleine, zelfs de allerkleinste, waarop slechts een enkele noot staat. De engelen zullen de stukken weer samen voegen en de poorten zullen openspringen, terwijl de hemelsche muziek opnieuw zal weerklinken, even schoon als vroeger.

Verwonderd en beschaamd zullen dan de menschenkinderen luisteren, en de een zal tot den ander zeggen: ‘Dit hadt gij! Dat had ik! Nu echter klinkt het eerst heerlijk en heel anders, nu alles weer bijeengevoegd en op zijn rechte plaats is,’ Ja, ja, zoo zal het worden! Daar kunt gij verzekerd van zijn.

Ch. F. Van Duijl.