De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 6

Boekbeoordeeling.

Histoires de Gras et de Maigres, par Camille Lemonnier. Paris 1873. - Prix: 3 fr. 50.

Indien het waar is, dat het der franco-belgische litteratuur wel wat aan eigenaardig nationale kleur entbreekt, toch maken de pennevruchten des heeren Lemonnier daarop voorzeker eene allerloffelijkste uitzondering. Reeds vroeger, tijdens de uitgave zijner ‘Contes flamands et wallons’, hadden we gelegenheid te doen uitschijnen hoe de begaafde bestuurder van den ‘Art Universel’ niet slechts als criticus, maar ook on wel vooral als novellist een eersten rang onder onze kunst nationalisten bekleedt. De ‘Contes de Gras et de Maigres’ zijn daarvan een nieuw en schitterend bewijs.

In het genre van M. Lemonnier ligt zóóveel frische oorspronkelijkheid, daaruit spreekt eene zoo krachtige individualiteit, dat, zoo iemand, hij wel de in kunst veel toegepaste spreuk: ‘Niets nieuws onder de zon’ zou doen liegen. Dat betreft echter meer den vorm dan het behandelde onderwerp, welk laatste doorgaans allereenvoudigst is.

Eene ontleding geven van de vier in dezen bundel bevattë verhaaltjes, ware moeielijk. Dat is niets, en dat is veel. De

[p. 38]

intrigue dezer histories is bijna onbeduidend, en onverwachte toestanden of aventuren zou men er te vergeefs in zoeken. Van waar dan die aantrekkelijkheid, die maakt dat men 't boek met zooveel geuoegen leest, en bij het einde lust gevoelt om het opnieuw te doorbladeren? 't Is dat de heer Lemonnier niet alleen gevoel en verbeelding, maar tevens een buitengewonen opmerkings geest bezit, en datgene wat hij ziet weet te malen met al den kleurenrijkdom van zijn schitterend palet. De kracht zijner schetsen ligt vooral in de détails, in de waarheidsvolle juistheid zijner zeden- en karakterschildering.

Dit blijkt, wat het onderhavige boek betreft, het meest uit het eerste en uitgebreidste verhaal: ‘Les bons Amis’. Sommige dier ‘bons amis’ zijn allerbest getypeerde figuren. Zoo b.v. de kleine, dikke, goedhartige Mijnheer Muller, die, hoe karig ook zijn onderwijzersbaantje in 's mans bestaan voorzag, toch liefst het leven van de beste zijde beschouwt en even als Souvestre's ‘Philosophe sous les toits’ zijn geluk in 't wèldoen vindt. - En dan, Mr Muller's vrienden! de echtelingen Lamy. Ha ja, die goede, beste Mr Lamy, de mecanicien, die met zijn voorbeeldig vrouwken te Brussel een kamer van 15 fr. per maand bewoont, en zich in zijn nederigen huiskring zoo recht gelukkig gevoelt. En 's zondags in den zomer trekt het paarken ‘bras dessus, bras dessous’ naar buiten: hij met zijn beste zwart pak: zijn zijden ondervest, dat aan de zakken een beetje versleten is, zijn flink gegaloneerden lakenen frak en fluweelen pet; - zij met haar pijpkensmutsje vol blauwe linten, haar bruin wollen kleed en haren ouden trouwshal, met blauwe strepen op rood-gelen grond. Eerst bij 't kleppen der avondklok keert het oude paarken naar de stad terug, en ze gaan dan saam nog in den Moriaan of in 't Pannenhuis een potteken ‘Diestersch’ ledigen.

Van gansch verschillenden aard is het tweede verhaal. Deze zonderling fantastieke ‘Histoire de Tone Knop’ bevat satyrischwijsgeerige beschouwingen en pikante opmerkingen over menschen en zaken. ‘Un bon Tour’ is de titel van eene zeer ‘burleske’ droomvertelling, die van veel verbeeldingskracht getuigt en aan de contrasten uit Swift's Reis van Gulliver

[p. 39]

denken doet. De hoofdgedachte blijkt ontleend te zijn aan Piet Breughel's bekende gravuur der ‘Vetten en Mageren’. Het boek sluit met een novellistische schets ‘La fille au Caillou’ die meer dan de andere stukken op het gebied der romantiek treedt.

A.J. Cosyn.