De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 4

Kunstkroniek.
(15 December 1873 - 15 Januari 1874.)

Tooneel- en letterkunde.

- Prijskampen. - Het Staatsblad herinnert eraan, dat in 1872 de heer Jul. Van Praet een nationalen prijs heeft ingesteld voor het werk dat, binst het daarop volgend vijfjarig tijdvak verschenen, het nuttigst voor de Belgische nationaliteit zal worden geoordeeld. Deze prijs is van 5000 fr., verhoogd met de intresten gedurende vijf jaren. In 4877 zou derhalve de prijs worden toegewezen. Eene bijzondere commissie, uit 6 leden samengesteld, welke door den heer Minister en den stichter gekozen zijn, zal daartoe als Jury worden benoemd.

[p. 50]

- De Minister |van Binnenlandsche zaken heeft de eer den belanghebbenden te berichten dat, bij uitzondering, de handschriften der werken, bestemd om deel te nemen aan den driejaarlijkschen prijskamp der Nederlandsche tooneelletterkunde voor het zesde tijdvak (1871-1873), aan zijn departement mogen gezonden worden tot, en er onder begrepen, den 31 Januari 1874.

- Zijn wij wèl ingelicht, zoo zal de Jury voor den prijskamp van tooneelliteratuur, door de Stad Antwerpen uitgeschreven, eerlang uitspraak doen in de twee nog te beoordeolen vakken: Comedie en Drama. Op het oogenblik dat wij ter pers leggen is echter de uitslag nog niet gekend.

- Ten gevolge van den tooneelprijskamp, die verleden jaar te Gorinchem (Holland) plaats had, en waarin de kkl. maatschappij De Wijngaard van Brussel zich onderscheidde, is deze maatschappij, op vereerende uitnoodiging, aldaar omlangs eene voorstelling gaan geven, die buitengewonen bijval verwierf.

Willemsfonds. - Op zondag, 21 December jl. werd in de zaal der Concerts nobles het instellingsfeest der Brusselsche afdeeling van het Willemsfonds gevierd. Het Algemeen Bestuur van Gent was er door drie zijner leden vertegenwoordigd. Een dezer, de heer L. De Rijcker sprak de openings-redevoering uit, waarna de heer Prof. Van Driessche, Voorzitter der nieuwe afdeeling, eene merkwaardige lofrede hield op den onvergetelijken ‘Vader Willems’ Het muziekaal gedeelte van het feest, waaraan o.a. de talentvolle dames Monti en Staps hare medewerking verleenden, was bestuurd door den toondichter G. Huberti. Behalve Gent, hadden ook Antwerpen, Brugge, Lier en Leuven hunne afgevaardigden, op djt feest.

- Den volgenden zondag (28 december) had in de Troon zaal van het Stadhuis te Gent, een door het Willemsfonds ingericht Nederlandsch concerto plaats, waaraan de beste zangers en zangeressen der stad deelnamen. Vervolgens vereenigden zich de inschrijvers in Algemeene Vergadering, onder voorzitterschap van den heer P. Geiregat. Daarin werd voor-

[p. 51]

eerst door den Secretaris M. Vuylsteke, verslag uitgebracht over de werkzaamheden van het Hoofdbestuur gedurende 1873. Verders besprak men de door het Willemsfonds ontworpen uitgave van een Volksboek over algemeene Nederlandsche Geschiedenis, eene beraadslaging waaraan de heeren Vuylsteke, Rolin Jacquemyns, Fredericq, Rooses, Drieghe, Vanden Bosch, Michiels, Cosyn enz. deelnamen. Nadat verder eenige wijzigingen aan het Reglement, alsook de begrooting voor 1874 waren goedgekeurd, werd ten slotte het aftredend Bestuur geheel herkozen. - 's Avonds had in het Posthotel een prachtig banket plaats, waarop het natuurlijk niet aan toasten ontbrak.

- Een der verdienstelijkste schrijvers en redenaars van Noord-Nederland, D^r Jan Ten Brink, gaf op 29 December jl. in de Gentsche afdeeling van het Willemsfonds eene merkwaardige voordracht over de nationale liederen: 't Wilhelmuslied, de Marseillaise en die Wacht nm Rhein. Hem viel een groote en hoogst verdiende bijval ten deel. 's Anderdaags trad de heer Ten Brink met hetzelfde onderwerp in het Kunstverbond, te Antwerpen op,

- In ons volgend n^r zullen wij de verschillige volksvoordrachten vermelden die, sedert onze laatste opgave, in Antwerpen hebben plaats gehad.

- Het in den Kunstbode verschenen gedicht, van Th. Coopman: ‘Wij wisten niet wat liefde was’ is door den beroemden dichter Hofmannvon Fallersleben in het Hoogduitsch vertaald.

- In den loop dezer maand zal in de Studentenvereeniging ‘Met Tijd en Vlijt’ van Leuven, de gevierde Noordnederlandsche dichter D^r Schaepman, als spreker optreden.

- Wij roepen andermaal de aandacht onzer lezers in op de Nederlandsche Bibliotheek, deze zoo hoogst belangrijke migave van het huis Brockhaus, te Leipzig. Immers, zooals de heer Muquardt, van Brussel, die voor Belgie met de inschrijving op dit werk gelast is, het in zijn Prospectus zegt, ‘deze schoone onderneming is geroepen om aan onze Nederlandsche

[p. 52]

letterkunde in Europa den rang te doen bekleeden, welken zij reeds lang bekleeden moest.’ - Onze lezers weten reeds dat als eerste deel dezer uitgave eene nieuwe dichtbundel van onzen verdienstelijken medewerker Em. Hiel verschijnt. Wij deelen verder (bladz. 56) den inhoud van dit onder elk opzicht aanbevelingswaardig werk mede.

- Ten gevolge van voorstellen, door het Nederlandsch Congres gedaan, is er tusschen de regeeringen van Noord-Nederland on Belgie eene postovereenkomst gesloten, die aan de vragen van 't Congres eenige voldoening geeft. Het eénheidsgewicht waarop de frankeeringskosten worden berekend, wordt gebracht van 10 grammen op 15 voor de brieven, en van 40 gr. op 50 voor de drukwerken. Volgens dit verdrag zullen er ook briefkaarten kunnen verzonden worden, verkrijgbaar voor 1/2 cent of 1 centiem en te verzenden voor 5 cents of 10 centiemen. Ook het tarief omtrent de aangegeven geld waarden en postwissels is herzien. - Ziedaar een gewichtige maatregel tot bevordering van het wederzijdsch verkeer tusschen Noord- en Zuid-Nederland.

- Het ‘Journal des Beaux-Arts’ meldde onlangs dat het door M. Cam. Lemonnier bestuurd kunstblad: l'Art universel van Brussel, door een geïllustreerd tijdschrift, onder dezelfde directie, zou worden vervangen. Dit bericht blijkt bezijden de waarheid te zijn.

- Met innige spijt hebben de Vlamingen vernomen dat het vooruitstrevend vlaamschgezind weekblad ‘La Discussion’ van Brussel, na een driejarig bestaan thans opgehouden heeft te verschijnen.

Toonkunde.

- Wij vernemen uit Gent dat onze Vlaamsche componist M. Jan Van den Eede van zijne kunstreis uit Duitschland en Italië is teruggekeerd. Op een groot muzikaal feest zal eerlang van hem een nieuw oratorio, getiteld ‘Brutus’ worden uitgevoerd, waarvan door de kunstkenners veel goeds wordt gezegd.

- Eene andere, min aangename tijding kwam ons verleden week uit Vlaanderens hoofdstad toe: namelijk, dat onze jonge

[p. 53]

veelbelovende toondichter Edw. Blaes in doodsgevaar verkeerde. ‘De Zweep’ van Brussel deelde zelfs - Goddank! al te voorbarig - zijn doodsbericht mede. Wij vernementhans dat M. Blaes integendeel weêr aan de betere zijde is.

- Men kondigt twee Nederlandsche muziekale uitgaven aan zooals er hier te lande nog weinig of geene tot stand kwamen, namelijk de volledige partituur van Conscience's en Miry's zangspel ‘De Dichter en zijn Droombeeld’, alsook die eener komische opera, getiteld ‘De Vergissing’ woorden van Paul Billlet, muziek van Jos. Mertens. Dit laatste stuk is, meenen wij, eenige jaren geleden te Antwerpen met zeer veel bijval opgevoerd geworden, en wordt thans voor gemeenschappelijke rekening der beide schrijvers uitgegeven. Beide werken verdienen de aandacht aller Nederlandsche muziekminnaars. (Zie verder; Aangekondigde werken.)

- De heer Samuël, bestuurder der muziekschool van Gent, is tot lid der Koninklijke Akademie van Belgie aangenomen.

- Als opvolger van den heer Bender, is de heer Staps tot Bestuurder der Krijgsmuziek van Z.M. den Koning benoemd.

Beeldende kunsten.

- Wij vernemen dat aan onzen verdienstelijken landschapschilder M. Lamoriniêre, van wege Z.M. den Koning de last is opgedragen om vier groote tafereelen te vervaardigen voor het Paleis van Antwerpen, dat Z.M. voornemens is geheel te herstellen.

- Onder de openbare werken die de stad Amsterdam voornemens |is, bij middel harer nieuwe leening ten uitvoer te brengen, komt het stichten van een nieuw Museüm van Beeldende Kunsten. Naar wij vernemen is te dien einde eene som van 100.000 gulden bestemd. Voor de rijke hoofdstad van het kunstminnende Nederland schijnt ons deze som toch betrekkelijk gering, vooral als men bedenkt dat voor een nieuw Beursgebonw niet minder dan 2.500.000 gl. zal worden besteed.

- Wij zyn onlangs in de gelegenheid geweest de prachtige muurschilderingen te bewonderen, die de heer Canneel, bestuurder der Akademie van Gent, aldaar in de nieuwe St-Annakerk heeft uitgevoerd. Die verdienstelijke fresco's getuigen

[p. 54]

van een buitengewoon talent, en een ernstig, gewetensvol streven naar het ware en het schoone in de kunst. Dit belangrijk werk, waaraan de begaafde Gentsche kunstenaar verscheidene jaren van zijn leven heeft besteed, zal ongetwijfeld veel tot zijnen roem bijdragen.

- Eerlang zal te Brussel eene nieuwe galerij van schilderijen geopend worden in de zalen van het eerste verdiep der Negen Provinciën, op den hoek der Nieuwstraat en der Muntplaats.

Vlaamsche belangen.

- Onlangs is te Brussel het proefnummer verschenen van een in 't fransch opgesteld, maar vlaamschgezind dagblad, onder hoofdredactie van den heer Windels en getiteld: ‘Le Progrès du Jour’ - Het blad kost slechts 8 fr. per jaar voor Brussel, en 12 fr. voor de Provincie. Dergelijke populaire uitgave is geroepen om in de hoofdstad veel dienst aan de Vlaamsche princiepente bewijzen.

- De maatschappij ‘De Eendracht’ van Luik, die zich door hare vlaamsch- en volksgezinde werking in het Walenland onderscheidt, heeft thans een kosteloozen jaargang van Nederlandsche taal ingericht, die, schijnt het, door een groot getal waalsche werklieden wordt gevolgd. Deze cursus wordt gegeven door de heeren Luitenant Van de Weghe, Candrix en Van Acker.

- Onder den titel: ‘Un mot à propos du Mouvement Flamand’ heeft de heer Alp. Vanden Peereboom, Staatsminister, een belangrijk opstel in het licht gegeven, waarin hij op historische gronden de rechtvaardigheid onzer Taalbeweging staaft. Met des schrijvers vereerende toestemming kunnen wij onzen lezers (Blz. 32) de vertaling van dit artikel mededeelen.

- Men leest in ‘de Zweep’:

In een der laatste vergaderingen van de middensectie der Kamer van volksvertegenwoordigers, gelast met het onderzoeken van het budget van Binnenlandsche Zaken, hebben al de leden weer eenparig bij den Minister aangedrongen en op nieuw den wensch uitgedrukt ‘over de noodzakelijkheid, niets te verwaarloozen voor de Vlaamsche taal, die in het onderwijs dezelfde rechten als de fransche taal moet genieten.

[p. 55]

Niet tegenstaande die herhaalde klachten en tot vervelens toe uitgedrukte wenschen, wordt onze taal schier overal in middelbaar on hooger onderwijs weinig aangeleerd. 't Zijn niet de twee of drie uren vlaamsche les per week. die den zoo ellendigen toestand zullen verbeteren!’

Necrologie,

- W.J. Van Ollepen, talentvolle Noordnelandsche tooneelist, overleden te Arnhem, den 29 December jl. - In 1803 te Amsterdam geboren, verbond zich de heer Van Ollefen in 1821 aan den Amsterdamschen Stadsschouwburg. In 1827 trad hij in huwelijk met eene der verdienstelijkste tooneelkunstenaressen van Nederland: Mej. Ch. E. da Silva.

Op aandringen van zijn beroemden kunstgenoot M. Peters, verliet hij in 1846 het Amsterdamsch Tooneel, en ging onder dezes bestuur achtereenvolgens naar den Haagschen en den Rotterdamschen Schouwburg over. In 1862 zei hijhet Tooneel vaarwel en ging zich met zijne echtgenote en dochters te Arnhem vestigen.

- Gaston Marchant, beeldhouwer, die] in 1869 den prijs van Rome behaalde, overleden te Rome, den 12 December op nauwelijks 30jarigen leeftijd. - Zijn prijswerk is een der besten die in België zijn vervaardigd geweest, on onderscheidt zich door eene oorspronkelijkheid zooals men die bij de prijzen van Rome maar hoogst zelden aantreft.

- Hendrik Partoes, bouwkundige, overleden te Brussel, in den ouderdom van 83 jaren. - Hij was lid der Koninklijke Akademie van België en eere-ondervoorzitter van de Commissie van monumenten.

- De openbare inschrijving die te Antwerpen is tot stand gebracht, om aan wijlen Lodewijk Gerrits een grafmonument op te richten, wordt, naar wij vernemen, met goed gevolg voortgezet.

[p. 56]

Verschenen werken.

	De Keus des Harten. Historisch verhaal door Hendrik Conscience, met 4 platen door Edw. Dujardin. Antwerpen bij Van Dieren. - Prijs 2 fr.
-	Ernest Staas, advokaat. Schetsen en Beelden door Tony. Met 13 strekwaterplaten door Wïllem Geets. Gent bij Ad. Hoste. - Prijs 6 fr.
-	Jaarboekje van het Willemsfonds voor 1874. Gent. - Prijs: 2 fr.
-	Nieuwportsch Jaarboekje of Almanak voor 1874. Twaalfde jaargang. Nieuwport bij de Gebr. Kesteloot. - Prijs 20 centiemen.
-	Mythologisch Woordenboek door D^r T.T. Kroon. 1^ste aflev. (Compl, in 10 afl.) Arnhem bij T.A. Thieme. - Prijs per aflev. 0. gl. 90.
-	Sproken, verhalen en Legenden. Gedichten van Gerard J. Spoor. Amsterdam bij Th. Bom. - Prijs 1 gl. 75.
-	Eene spelevaart over den Oceaan, door P.F. Bruinings. 2 deelen Kampen bij L. Van Hulst. - Prijs 3 gl. 50.
-	Machteld van Velzen. Tooneeldicht door Martin Kalff. Amsterdam bij Th. Bom. - Prijs 40 cents.
-	Een Huwelijk in Indië, door Mina Kruseman. 's Gravenhage bij M. Nijhoff. - Prijs 3 gl. 75.
-	De Christelijke Kunst in Hollanden Vlaanderen, door C. Ed. Taurel, met medewerking van HH. Moll, Alberdinck Thym, Vanderkellen, Siret, J. Weale en Sleeckx. 7^de aflev.

Aangekondigde werken.

	De Dichter en zijn Droombeeld (Le Poëte et son Idéal), groot Zangspel in 4 bedrijven. Gedicht van Hendrik Conscience (fr. vertaling van G. Antheunis), muziek van K. Miry. Partituur voor piano, in-8^o. Brussel, bij Schott frères. - Prijs: 10 fr.
-	De Vergissing. Zangspel in een bedrijf. Woorden van Paul Billiet, muziek van Jos. Mertens. Partituur voor piano. Antwerpen, bij Possoz.
-	Inschrijvingsprijs: 10 fr.
-	Verspreide en nagelaten werken van Felix A. Boone. Uitgegeven door Nap. Destanberg. Gent.
-	Histoire de Blankenberghe, par Emile Vanden Bussche, archiviste à Bruges.
	Gedichten van Em. Hiel. Eerste Band der Nederl. Bibliotheek, Boekdeel van ruim 300 bladzijden compacten eleganten druk en prachtig papier, 8^o formaat. - Prijs 4 fr. Men kan op ons Bureel inschrijven.