De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 3

XIII^e Nederlandsch Taal- en Letterkundig Congres.
Omzendbrief.

Antwerpen, den 16ⁿ Maart 1873.

Mijnheer,

Het XIII^e Nederlansch Taal- en Letterkundig Congres zal te Antwerpen gehouden worden den 18ⁿ en 20ⁿ Augusti 1873.

Door de stadsregeering tot Regelings-Commissie aangesteld, komen wij U bij dezen verzoeken, het lidmaatschap van het Congres te willen aanvaarden.

Getrouw aan den geest en de werkzaamheden der twaalf vorige vergaderingen, heeft het Antwerpsch Congres ten doel ‘het behoud en de versterking van den Nederlandschen stam, met eerbiediging der tegenwoordige staatsverdeelingen.’ Reeds hebben de Congressen de verbroedering tusschen Belgie en Holland krachtdadig bevorderd: dat van Antwerpen zal den band der zedelijke eenheid tusschen Noord en Zuid nog nauwer toehalen.

[p. 143]

Even als vroeger, dus, zullen de werkzaamheden hoofdzakelijk bestaan in het behandelen der punten, die onmiddelijk behooren tot de beoefening, de opbeuring en den bloei van:

De Nederlandsche Taal- en Letterkunde;

De Nederlandsche Geschiedenis en Oudheidkunde;

Het Nederlandsch Tooneel en de Nederlandsche Muziek;

Den Nederlandschen Boekhandel.

Wij wenschen daarbij te voegen: de Beeldende Kunsten, die thans nog, als voorheen, de uiting zijn van een en denzelfden stam, de schat van éene en dezelfde school.

Tevens zullen op het Congres alle andere vraagstukken kunnen behandeld worden, welke het doel: ‘het behoud en de versterking van onzen stam,’ aanbelangen.

Onder Nederlandsche taal- en letterkunde meenen wij te moeten begrijpen:

Geschiedenis der Nederlandsche taal. - Spraakleer. - Stijlleer. - Spelling. - Onderwijs der Nederlandsche taal, - hare plaats in het lager, middelbaar on het hooger onderwijs.
Geschiedenis der Nederlandsche letterkunde. - Letterkundig easthetiek. - Geschiedenis en tegenwoordigen toestand der Nederduitsche taalbeoefening on letterkunde in Duitschland en Frankrijk. - Aanknooping van meer letterkundige betrekkingen metde Nederduitsche taalbeoefenaren.

Onder Nederlandsche geschiedenis, oudheidkunde en beeldende kunsten:

Nederlandsche land- on volkbeschrijving. - Nederlandsche fabelleer.
Geschiedenis dor verschillende Nederlandsche gewesten.
Ontwikkeling van don Nederlandschen volksgeest in de middeleeuwen en later.
Geschiedenis der betrekkingen tusschen de Nederlandsche gewesten en de Nederduitsche volkeren langs de Noord- en de Oostzee; de Hanze. - Nederlandsche volksplantingen in Noorden Oost-Duitschland.

[p. 144]

Geschiedenis dor wetenschappen en beeldende kunsten in de Nederlanden. - Hoofdkenmerken der kunstschool in Noord-en Zuid; hare tegenwoordige toestand; hare toekomst.
Bewaring van historische en kunstmonumenten. - Archiefwezen. - Onderwijs in de algemeene geschiedenis der Nederlanden.

Onder Nederlandsch tooneel, muziek en boekhandel:

Geschiedenis van het Nederlandsch tooneel, zijn tegen woordigen toestand. - De nieuwe schouwburg in Antwerpen. - Tooneelscholen. - Uitspraakleer.
Nederlandsche toonkunst. - Hare geschiedenis. - Haar tegenwoordige toestand. - Hare toekomst.
Uitbreiding der boekhandèlsbetrekkingen tusschen Noorden Zuid-Nederland.
Wetgeving op het kopijrecht en den nadruk.

Even als te Gent, Leuven en Milddelburg, zal het Congres te Antwerpen vóór den middag in drie afdeelingen werkzaam wezen:

1^o Afdeeling van taal- en letterkunde;

2^e Afdeeling van geschiedenis, oudheidkunde en beeldende kunsten;

3^o Afdeeling van tooneelkunde, muziek, boekhandel en vraagstukken van stoffelijken aard, welke invloed hebben op de letterkundige en de wettenschappelijke ontwikkeling.

Na den middag zal het Congres in algemeene vergadering zetelen.

Even als bij vorige Congressen, zijn voor het, XIII^e de volgende schikkingen genomen:

1^o Behalve de verslagen over vraagpunten in vorige Congressen opgeworpen, zullen geene geschrevene redevoeringen worden toegelaten, waarvan de voordracht meer dan een vierde uurs zou vorderen.

2^o Over wetenschappelijke vraagpunten zal geene beraadslaging gehouden worden, dan in zoo verre zij tot het

[p. 145]

doel van het Congres leidt en van uitsluitelijk praktisch belang is.

3^o Punten van godsdienst en staatkunde mogen alleen dan worden besproken, als zij in rechtstreeksch verband staan met het letterkundig onderwerp, dat behandeld wordt, en mits ernstige eerbiediging der overtuiging van anderen.

4^o Geene onderwerpen zullen besproken, geene besluiten genomen worden, dan die het belang der beide deelen Nederlands, in het bijzonder, en der Nederduitsch sprekende volkeren, in 't algemeen, betreffen.

De Commissiën, welke te Middelburg met verslagen over opgeworpen vraagstukken werden gelast; die van don Haag en Leuven, welke hunne taak nog niet hebben volvoerd, worden verzocht hun werk voor het XIII^e Congres ten einde te brengen.

Wij verzoeken U, Mijnheer, aan de werkzaamheden van het Congres te willen deelnemen, en voor 1^o Juni, aan 't adres van den algeraeenen Secretaris, te willen opgeven: a) welk onderwerp Gij zoudt verlangen te bespreken; b) welke punten Gij door de vergadering wenscht te zien behandelen. Wij hechten aan vragen en stellingen een bijzonder gewicht; zij lokken beraadslaging en gedachtenwisseling uit, en wekken de algemeene belangstelling levendiger op.

De zittingen van het Congres zullen samenvallen met de gemeentefeesten en de drie-jaarlijksche algemeene tentoonstelling van beeldende kunstwerken in Antwerpen. Geene zorg zal gespaard worden, om de Congresleden in de Scheldestad gulhartig te onthalen. De regeering en de voornaamste maatschappijen hebben ons daartoe reeds hunne krachtige medehulp toegezegd. Bij de verschillende spoorweg- en stoombootbesturen zullen de noodige stappen worden aangewend, om de gewone vermindering op de vervoerprijzen te bekomen.

[p. 146]

Moge het Antwerpsch Congres in degelijkheid en luister voor niet een der vorige Congressen onderdoen! En vooral, moge door de beoefening en den bloei der Nederlandsche taal-en letterkunde, zoowel in Vlaamsen België als in Holland; door de opbeuring van het tooneel en de muziek, ginds en hier; door de wederzijdsche vereering der kunstwerken van éen en denzelfden stam; door de gezamentlijke studie onzer geschiedems, onzer tegenwoordige belangen en van ons lot in de toekomst; kort om, moge door de innige samenwerking der beide deelen Nederlands ons gemeenschappelijk Vaderland groeien en bloeien in kunst, wetenschap, vrijheid en welvaart!

de regelingscommissie:

(Volgen de handteekens in onze vorige aflevering medegedeeld).