diversiteit scheppen. Het project is inmiddels aan de 14de generatie toe. ‘Wat ik doe wekt diversiteit op; net als fertiliteit en immuniteit. Er moet een beleid over diversiteit komen. We kunnen niet zonder diversiteit. Het is de drijfveer van ons bestaan. Zonder diversiteit is er geen bestaan. Dat is gewoon iets zeer essentieels. Ieder organisme is op zoek naar een ander organisme om te overleven. Met de mens en de kip is het niet anders. Als Angela Merkel verkondigt dat de multiculturele samenleving mislukt is, dan mag zij dat niet zeggen. Zij mag enkel zeggen ons beleid is niet voldoende geweest om die diversiteit op te vangen’, vindt de kunstenaar. ‘Mijn werk is geen pasklaar antwoord op onze maatschappij en de problemen ervan. Het stelt wel de diepste vraag die we in onze maatschappij kunnen stellen.’ De universele bastaardkip die Vanmechelen wil creëren, is een metafoor voor de culturele en genetische smeltkroes van de wereld waarin wij leven. Bij die zoektocht komen heel wat belangrijke sociale en ethische kwesties zoals genetische manipulatie, klonen, globalisering, multiracialiteit en interculturaliteit aan bod.
■ Mechelse Orloff, 13th generation en Against Exclussions uit The Cosmopolitan Chicken Project, werd tentoongesteld tijdens The 3rd Moscow Biënnale of Contemporary Art in Moskou, Rusland, in 2009
[© Deweer Gallery, Koen Vanmechelen]
De kunstenaar heeft onmiddellijk beseft dat hij een kosmopolitische kip aan het kweken is; geen kip voor Hasselt, Meeuwen, België of voor Europa. ‘Bij het Cosmopolitan Chicken Project heeft de omgeving enorm veel invloed. Dat bleek duidelijk toen de kippenpest uitbrak. Dan werd mijn omgeving mijn vijand.’ Bij het uitbreken van de ziekte werkte Koen Vanmechelen al met vijf broedplaatsen in België. Maar de kippenpest was geen Belgisch maar een internationaal probleem. Dus kreeg het project mondiale dimensies: de kunstenaar startte broedplaatsen in het buitenland op. Er worden ook back-ups over het doorlopen proces bijgehouden. ‘Het werk gaat over het eeuwig leven, zoals het elke keer vertaald wordt in nieuwe generaties, met zijn verbeteringen maar ook met zijn mislukkingen. Dat geldt ook voor de mensen; dat is eigen aan het leven.’
Om calamiteiten voor te zijn en de biodiversiteit te bewaren wordt het weefsel en het sperma van de haan ingevrozen. Het ingevroren materiaal wordt door de kunstenaar ook gebruikt op tentoonstellingen, samen met het schema van al hun kruisingen, het dna, een opgezette kip en een video. Het geheel vormt eigenlijk in één kamer de ‘history of life’. In andere tentoonstellingen zijn de kippen aanwezig als levend kunstwerk. Dat was het geval in de 3rd Moscow Biennale of Contemporary Art in 2009 en in Dak'Art, de kunstbiënnale in Dakar, Senegal in 2010. Daarnaast zijn er ook foto's en video's, tekeningen en schilderijen en assemblages van kippen te bewonderen. In dat werk laat de kunstenaar zijn verbeelding de vrije loop en creëert met glas, ijzer, veren en veel andere materialen zoals kop of staart van reptielen intrigerende fabeldieren.
In het verlengde van het Cosmopolitan Chicken Project is het Cosmopolitan Chicken Research Project ontstaan, waarin het onderzoek naar de genetische diversiteit van kipperassen wetenschappelijk onderzocht wordt en waaraan onder andere Jean-Jacques Cassiman van het Centrum Menselijke Erfelijkheid van de K.U. Leuven meewerken. Het onderzoek kan ook interessante gegevens opleveren voor bio-ingenieurs en medici. In het kader van dit project stelt de kunstenaar het biologisch materiaal beschikbaar. The Accident. Chronicles of the Cosmopolitan Chicken tenslotte is de jaarlijkse periodiek waarin Koen Vanmechelen de voortgang van het Cosmopolitan Chicken Project belicht en een forum biedt aan anderen om te reflecteren over zijn werk.
■ 14th Generation uit The Cosmopolitan Chicken Project, tentoongesteld in het Shanghai Zendai Museum of Modern Art, 2010
[© Koen Vanmechelen]