Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 51

[p. 143]

Ze zeggen dat je op je tekeningen lijkt
Ria de Schepper

Tijdens een rondetafelgesprek met zes Vlaamse illustratoren in Gent zei Kristien Aertssen: ‘Ze zeggen dat je op je tekeningen lijkt’. Wie zijn de illustratoren achter de tekeningen en hoe gaan ze met hun vak om? Kristien Aertssen, Carll Cneut, Gerda Dendooven, Ingrid Godon, Tom Schamp en Klaas Verplancke praatten er over hun werk, vergeleken opvattingen, vertelden anekdotes. Het werd een boeiende babbel over henzelf, hun werk en wat hen bezig houdt.

De meeste illustratoren illustreren eerst teksten van anderen voor ze aan een eigen prentenboek beginnen. Is dat een noodzakelijke leerschool?

Klaas V.: Dat groeit eigenlijk organisch. Je wil tekenen en je staat er aanvankelijk niet bij stil dat je ook teksten wil schrijven. Ik heb dat nooit vooropgesteld, anders zou het iets dwangmatigs zijn. Door teksten van anderen te illustreren lees je veel en word je meer bewust van de relatie tussen tekst en illustratie. Bij mij ligt de ontwikkeling vooral op het vlak van stijl. Via de illustraties bij teksten van anderen heb ik mijn eigen stijl gevonden. De combinatie van zelf schrijven en tekenen groeit natuurlijk, op het moment dat je je daar goed bij voelt.

Kristen A.: Ook voor mij was dat een leerschool. Tekenen voor jonge kinderen, zoals ik meestal doe, kun je niet meteen. Het vergt veel oefening. Bij mij komen de beelden trouwens altijd eerst, pas daarna de tekst.

Ingrid G.: Voor mij geldt dat ook. Ik heb heel veel getekend, geoefend doorheen de jaren. De vele tekeningen die ik onder meer voor de tijdschriften van Averbode maakte, waren voor mij een echte leerschool.

Carll C.: Ik vind het gemakkelijker om bij een tekst van iemand anders te tekenen dan bij een eigen tekst. Het heeft lang geduurd voor ik tekeningen durfde maken bij een eigen tekst. Ik vind het heel moeilijk om los te komen van een eigen tekst en die te

v.l.n.r. Kristien Aertssen, Ingrid Godon, Carll Cneut

v.l.n.r. Gerda Dendooven, Klaas Verplancke, Tom Schamp

[p. 144]

Klaas Verplancke, Jot

herinterpreteren in tekeningen. Over mijn eigen boek, dat dit jaar verschijnt, is dan ook heel wat tijd gegaan.

Gerda D.: Het is niet evident dat iemand eerst tekeningen bij andermans werk moet maken om tot een eigen prentenboek te komen. Dat hangt van je prioriteiten af. Ik denk wel dat het helpt om een tekst te leren analyseren en te interpreteren. Je kunt evenwel een verhaal bedenken in beelden, met een minimum aan tekst. De traditie is hier niet zo dat je start met een eigen prentenboek. Hier bestaat vooral het idee: ‘Ik wil tekenaar worden’. Nu zie je wel meer bij studenten in de academies dat ze willen werken aan een totaalproject. Sommige studenten zijn heel goed in het bedenken van een eigen plot en ik stimuleer dat nu meer dan vroeger.

Tom S.: Dan is die evolutie toch heel nieuw, want wij hebben nooit leren tekenen én schrijven tegelijk.

Gerda D.: Dat is zo, maar het is vaak een extra troef. Zo zijn tekenaars minder afhankelijk van goed tekstmateriaal van anderen. In Nederland is het veel evidenter dat illustratoren hun eigen verhaal bedenken. Bij ons is dat meer opgesplitst.

Carll C.: Ik denk dat wij een van de weinige landen zijn waar dat zo opgesplitst wordt. In Frankrijk en Engeland maken veel mensen een eigen project met tekst en tekeningen. Hier is dat een recente evolutie.

Klaas V.: Tien jaar geleden was het heel moeilijk om als tekenaar een eigen boek te maken. Er waren veel minder illustratoren en er was geen geld voor het uitgeven van prentenboeken. Voor uitgevers waren schrijvers en tekenaars twee aparte groepen. Nu is de tendens wel sterker om die disciplines te verenigen.

In de laatste tien jaar is er een evolutie in de gebruikte technieken en materialen in illustraties. Zo zijn collages en gemengde technieken veel prominenter aanwezig.

Gerda D.: Toen ik eind van de jaren tachtig begon, werden er veel potlood- en pentekeningen gemaakt. Dat ging ook samen met het soort boeken, vooral sociaal bewogen boeken, die hier verschenen.

Klaas V.: Pentekeningen worden nog gemaakt. Zo heb ik in De dichter is een tovenaar van Jan van Coillie ook met pen gewerkt, maar niet op de klassieke manier.

Gerda D.: Sommige tendensen komen gewoon terug. Ik kocht op de beurs in Montreuil een heruitgave van een boekje uit de jaren veertig. Daarin staan ook illustraties met knip- en plakwerk. Ik denk dat dit een tijdlang minder gebruikt werd en dat het nu weer kan.

Tom S.: Het is gevaarlijk om te sterk in evoluties te denken. Tien jaar geleden was Gregie de Maeyer ook vernieuwend.

Klaas V.: Ja, maar toen mocht men niet in kleur werken. Gregies pentekeningen en puntjestechniek waren een aanpassing aan het feit dat er in zwart-wit moest worden gewerkt. Door de moderne scantechnieken zijn er nu veel meer mogelijkheden. Die waren enkele jaren geleden niet zo gesofistikeerd. Als er reliëf op de tekeningen zat waren die onscherp.

Kristien A.: Er waren grote beperkingen, want de tekening moest flexibel zijn zodat ze op de drukrol kon. Ik maakte ooit een illustratie met een pluimpje erop maar dat bleef in de machine hangen. Nu is dat technisch geen probleem meer.

Expressie in tekeningen wordt gewoonlijk geassocieerd met mimiek van de personages. Jullie maken de mimiek vaak ondergeschikt aan de lichaamshouding van figuren om expressie uit te drukken.

Carll C.: Ik gebruik bewust weinig mimiek in mijn figuren, maar de lichaamshouding is des te belangrijker.

Gerda D.: In illustraties voor kinderboeken was beweging en expressie via lichaamshouding een tijd minder opvallend. In onder meer publiciteitstekeningen van vroeger vind je wel grafische figuren die heel expressief zijn.

Ingrid G.: Er gaat meer aandacht naar illustraties in kinderboeken nu. Ze waren vroeger statischer, minder gericht op beweging. Nu werken we gestileerder en gedurfder, onder meer door meer belang te hechten aan composities.

Werken jullie bewust met disproporties in de figuren die jullie neerzetten?

Kristien A.: Het geeft meer mogelijkheden en dat is prettig. Ik teken niet graag realistisch. Jaren geleden tekende ik op de cover van Sporen in de sneeuw, een boek van Jaak Dreesen, een jongetje met een groot hoofd en korte armpjes. Zo wou ik het onbeholpene en de emotionele problemen van de hoofdfiguur, een kind met gescheiden ouders, weergeven. De tijd was daar toen niet echt rijp voor, want men zag er een gehandicapte jongen in.

[p. 145]

Klaas V.: Er is nu een grotere bereidheid om die disproporties te aanvaarden, zowel van uitgevers als van ouders en leerkrachten.

Ingrid G.: Het aanbod in die stijl is nu wel omvangrijker en er is een grotere gewenning maar de reserves blijven. Zo verkiezen de tijdschriften van Averbode nog het traditionele. Daar zijn vervormingen niet zo gewenst. Onderzoek bij hun doelpubliek wijst blijkbaar uit dat die voor klassieke illustraties kiezen

Carll C.: De voorkeur van kleuteronderwijzers gaat nog steeds uit naar kinderen met veel mimiek en ronde gezichtjes die de lezer direct aankijken. In de gezichten van mijn figuren zit weinig expressie en ik werk veel in profiel. Dat is dus een probleem.

Geven uitgevers feedback op jullie illustraties of krijgen jullie carte blanche?

Iedereen is het erover eens dat Vlaamse uitgevers weinig feedback geven. Meestal zijn ze weinig onderlegd in het beoordelen van illustraties en geven ze de illustrator carte blanche. Daarin verschillen ze weinig van hun buitenlandse collega's. Al hangt het van de uitgever af.

Ingrid G.: Bij uitgeverij Zwijsen kun je je eigen ding doen. Soms worden striktere eisen gesteld en geeft men bij educatieve uitgaven suggesties voor de tekeningen. Voor mijn boek Wachten op matroos kreeg ik bij Querido gefundeerde commentaar op de tekeningen. Als je vast zit, kun je daar ook bij iemand terecht die dat met je doorpraat. Weinig uitgevers hebben zo iemand in huis

Tom S.: Als iemand echt onderlegd is, hou ik wel rekening met kritiek. Bij Le Seuil is er zo iemand en dan maak ik op basis van opmerkingen soms mijn tekeningen helemaal opnieuw.

Carll C.: Ik vind het fijn als je, zoals bij de Eenhoorn, de vrijheid krijgt. Zo deed ik een prentenboek bij Walker Books en daar gaven vier mensen commentaar. Dat is wel van het goede te veel, maar als hun mening gefundeerd is, leer je er veel bij. Bij Macmillan had ik problemen met hun opmerkingen over mijn tekeningen, maar je blijft toch doen, wat je zelf wil.

Kristien A.: Als je weet dat iemand veeleisend is, ga je vaak de lat hoger leggen.

Klaas V.: Het belangrijkste is dat we altijd een naam en een eer te verdedigen hebben en dat we daarvoor in de eerste plaats op onszelf zijn aangewezen.

Is tekenaar zijn een eenzaam beroep?

Klaas V.: Als het goed gaat, is dat geen probleem. Als je zit te wroeten aan een tekening, als je een baaldag hebt of vastzit met je tekenwerk, bel je wel eens een collega op. Zo'n babbel doet deugd en zij geven de beste feedback op je werk.

Kristien A.: Het is een eenzaam beroep. Ik zou geen vijf dagen in de week in mijn atelier kunnen zitten tekenen. Mijn lesopdracht in de academie zorgt voor afwisseling en sociaal contact en dat heb ik nodig.

Gerda D.: Bij mij is dat net zo. Ik heb al de neiging om me op mezelf terug te trekken en dus moet ik er af en toe uit. Vroeger werkte ik in huis maar nu heb ik een atelier buitenshuis en dat is beter zo, omdat je weinig of niet gestoord wordt.

Carll C.: Ik heb een tijd in een druk bedrijf gewerkt. Toen ik ruim een jaar geleden fulltime illustrator ben geworden, bleek dat ik de eenzaamheid het meest onderschat had. Met collega's onderling hebben we veel telefonische contacten maar ik kom weinig buiten.

Ingrid G.: Ik ben zo'n twintig jaar geleden begonnen met thuis te werken in mijn atelier. Ik heb dat op die manier altijd gedaan en ik voel me daar goed bij.

Tom S.: Ik heb een tijdje les gegeven, maar ik vond dat moeilijk te combineren. Ik werk thuis alleen en ik ben ontzettend asociaal als ik aan het werk ben. Voor mij is concentratie echt belangrijk.

De vormgeving van prentenboeken is enorm verbeterd de laatste jaren. Ligt dat aan de illustratoren, aan de uitgevers of aan beiden?

Gerda D. en Klaas V.: Meer aandacht voor vormgeving kwam er vooral op vraag van de illustratoren.

Kristien A.: We hebben veel geklaagd over de slechte typografie vroeger. In de jaren negentig deed Gregie de Maeyer de vormgeving voor verschillende uitgeverijen. Ik heb talloze discussies met hem gehad omdat ik vond dat hij je kafttekening soms verprutste.

Tom S.: Dat bewijst ook dat een goede illustrator daarom geen goede vormgever is. Ik heb daar een uitgesproken mening over maar ik kan het niet zelf doen. Ik heb nog maar zelden een goed gedrukte tekening van mij gezien. Dat is niet alleen een kwestie van kleuren maar ook van druk en vormgeving. Ik ben zelden helemaal tevreden. Ik bemoei me er niet meer mee, omdat ik anders meestal teleurgesteld ben.

Kristien Aertssen, De papawinkel

[p. 146]

Geert de Kockere, Woeste Mie,
illustrator Carll Cneut

Klaas V.: Ik vraag nu aan de uitgever om dat zelf te mogen doen. Ik scan mijn illustraties in en werk dan aan de vormgeving. Toch merk je dat uitgeverijen meer en meer daarin investeren. Bij Averbode is er een grote grafische afdeling en ook bij de Eenhoorn is er iemand voor de vormgeving.

Carll C.: Bij de Eenhoorn leg ik bijna altijd het stramien van pagina's en lay-out vast. Als de vormgever zijn werk gedaan heeft, ga ik erbij zitten om te zien of alles in elkaar past. Ik ben ooit als vormgever begonnen en heb er wel wat gevoel voor.

Ingrid G.: Voor Wachten op matroos heb ik de illustraties en schikking gedaan, uitgeverij Querido stond in voor de tekst en daar ben ik tevreden over. De vormgeving is soms een ramp, vooral bij de Engelsen die houden van grote, zwierige letters en frulletjes.

Kristien A.: Zoiets heb ik met mijn boek bij uitgeverij Leopold ook meegemaakt. Collega's typografen aan de academie hadden een aantal ontwerpen gemaakt, maar die werden niet gevolgd. De uitgever verkoos grote, dikke letters, want ‘Leopold moet opvallen’. Ze doen hoe dan ook hun zin. Anderzijds heb ik graag dat een vormgever zijn werk doet. Ik vind het boeiend om er samen over te praten, want een vormgever heeft toch een andere kijk dan een illustrator.

Gerda D.: Ik maak de illustraties en mijn man Gert Dooreman, een freelance vormgever, doet de rest. Toch kan er nog iets misgaan, bijvoorbeeld een verkeerde papierkeuze bij Ik mis me van Wally de Doncker.

Hoe belangrijk zijn humor en grapjes in jullie tekeningen?

Klaas V.: Wat is humor? Je hebt veel soorten humor. Ik stop graag humor in mijn tekeningen. Het ligt een beetje in het verlengde van mezelf en ik heb dat van in het begin gedaan. Uitgevers sturen me ook dat soort manuscripten. Ik hou niet van billenkletsers, dat is me te expliciet maar knipoogjes vind ik leuk.

Kristien A.: Daar hou ik ook van, van knipoogjes en details, zoals een poes met muizensloffen aan. Kinderen houden ervan om bij een tweede lezing nog iets nieuws te ontdekken. Ik doe dat niet bewust, maar ik doe dat wel vaak. Het is iets wat je spontaan doet. Ze zeggen soms dat je op je tekeningen lijkt.

Ingrid G.: Ik sta niet stil bij humor in mijn werk. Het ligt inderdaad in het verlengde van de persoon in kwestie.

Gerda D.: Bij mij zit er wel ironie in mijn werk. Ik gebruik vaak overdrijvingen en uitvergrotingen van mankementen van mensen.

Sommigen tekenen hun figuren vooral met grote of kleine ogen, zware armen of korte beentjes, logge lijven of grote hoofden. Via personages, compositie en perspectief creëert ieder zijn eigen stijl.

Klaas V.: De laatste jaren zie je inderdaad trends. Het is voor de tekenaar ook een voortdurend zoeken. Oren, neuzen, ogen,... zijn voor ons materialen waarmee je iets kunt vertellen.

Tom S.: Toen ik afstudeerde waren kleine hoofden op grote lichamen erg in. Het omgekeerde kon gewoon niet. Naarmate je langer werkt, ga je daar flexibeler mee om.

Kristien A.: Nu mag je ook meer overdrijven in de typering van figuren, vroeger werd dat minder aanvaard

Carll C.: Ik teken veel figuren met kleine beentjes en een groot lichaam. Ik denk daar niet echt over nu. Ik merk dat in mijn nieuw werk die verhoudingen wat evolueren.

Gerda D.: Al doende ontwikkel je een eigen stijl en raak je meer geoefend in bepaalde technieken. Soms stoot je toevallig op een nieuwe mogelijkheid. Zo kon ik bij een bepaalde tekening niet kiezen tussen twee uitgeknipte handen. Ik heb ze toen allebei opgeplakt en dat gaf een sterk effect.

Vinden jullie evolueren in je werk belangrijk?

Klaas V.: Dat is enorm belangrijk. Er is nooit een eindpunt. Sommigen kunnen dat wel. Zo is de stijl van onder meer Hans de Beer en Quentin Blake al jaren dezelfde. Dat is een gouden kooitje maar het is commercieel wel heel interessant.

Kristien A.: Als je niet evolueert, wordt het tekenwerk wel erg saai.

Tom S: Soms gebeurt het, dat je na jaren merkt, dat je een bepaald spoor uit vroegere tekeningen bent kwijtgeraakt. Je wil niet opnieuw hetzelfde tekenen maar naar iets in je vroeger werk, bijvoorbeeld een bepaalde lijnvoering, grijp je dan terug.

Ingrid G.: Ik zie dat niet zo. Je vroeger werk is daarom niet slecht, maar je laatste tekening is altijd de beste.

Klaas V.: Wat me opvalt is dat die evolutie in stijl hier in Vlaanderen kan. Ik gebruik in boeken verschillende stijlen die je vaak niet kunt vergelijken. Angelsaksische agenten die contact met me leggen, willen vaak iets in een bepaalde stijl. Soms is dat tekenwerk van ja-

[p. 147]

ren geleden dat ik nu niet meer zo goed vind. De Engelsen houden er niet van dat je verschillende stijlen hebt. Ze willen dat je in één bepaalde stijl tekent, die je liefst de rest van je leven volgt. Dat is een typisch commercieel uitgangspunt. In Frankrijk is dat niet zo.

Stimuleren uitgevers het om in een bepaalde stijl te blijven werken?

Instemmend geknik rond de tafel. Al geven ze toe dat de druk niet echt groot is.

Kristien A.: Bij mijn prentenboeken De papawinkel en Circus Bollebrood bij uitgeverij Leopold voelde ik die druk wel. De boeken moeten als reeks herkenbaar zijn en de kleuren worden ook in die optiek gekozen. Zij werken vooral met herkenbare reeksen, zoals de boeken van Max Velthuijs en Lucy Cousins.

Klaas V.: In Vlaanderen zitten de prentenboeken niet in series. Het zijn op zichzelf staande boeken en dan is stijlevolutie geen probleem. Soms let ik wel op een eenvormigheid in stijl, bijv. bij het illustreren van een serie sprookjes voor de tijdschriften van Averbode. Dat geeft ook mogelijkheden om ze samen uit te geven.

Jullie zijn soberder, grafischer beginnen tekenen. Bestaat het gevaar niet dat als je dat doorgedreven doet, je te maniëristisch gaat werken? En dat dit heel bevreemdend is voor kinderen?

Gerda D.: Dat is wel zo, maar een bepaalde stijl ontwikkelen impliceert dat ook. Je gaat die stijl verdiepen, hem beter leren kennen en daardoor ontstaat een bepaald maniërisme.

Kristien A.: Als je in een heel grafische richting evolueert, kan het wel zijn dat je verder van de kinderen weggaat. Het gevaar bestaat dan dat je te sterk op jezelf gaat evolueren.

Gerda D.: Ik hou er in principe geen rekening mee of een illustratie geschikt is voor kinderen of niet. Tegelijk hou ik wel voor ogen of ikzelf, als kind, er zou naar grijpen.

Kristien A.: De gebruikers zien dat niet altijd zo. Erika Cotteleer maakte bij ons op de academie in haar eindjaar enkele experimentele boeken. Haar boek De lange gele vlechten toont echt een evolutie op het vlak van stijl, maar kinderen blijken er niet naar te grijpen. Je moet toch toegankelijk zijn. Je moet je publiek voor ogen houden en tegelijk je eigen ding blijven doen.

Gerda D.: Je houdt er wel rekening mee dat je wil communiceren via je prenten, dat ze niet te hermetisch zijn. Als je aan kinderen een verhaal wilt vertellen, pas je je taalgebruik aan. Zo doe je dat in zekere zin in je beeldtaal ook. Als je kinderen laat kiezen, weet je zo wat ze zullen kiezen maar daar kun je geen rekening mee houden.

Klaas V.: Ik vind dat je kinderen niet moet onderschatten maar ik probeer altijd een gulden middenweg te vinden. Je kunt niet zomaar doen wat je wil omdat tekenen toch altijd een vorm van communicatie is. Ik denk dat je voortdurend gewrongen zit tussen je eergevoel als kunstenaar om iets moois, iets inhoudelijk sterk te maken en je wil om te communiceren met kinderen. Het is een beeldtaal die je intuïtief gebruikt.

Door wie worden jullie beïnvloed? Is het bezoeken van buitenlandse beurzen, zoals Bologna en Montreuil, voor jullie belangrijk?

Klaas V.: Ik heb vroeg in mijn carrière Bologna bezocht en dat was voor mij heel belangrijk. Ik was heel traditioneel bezig en had nog nooit acryltechnieken gezien. Voor mij was dat heel leerzaam. Anders was ik wellicht ter plaatse blijven trappelen

Tom S.: Bij mij werken kinderboeken niet zo inspirerend. Als ik iets van Saul Steinberg zie, dat niet voor kinderen is gemaakt, dan ontdek ik een hele wereld die hij niet heeft benut en die ik ook op andere dingen kan toepassen. Met kinderboeken heb ik dat niet zo. Wel met iemand als de Tjechische Kveta Pacovskà, maar die komt ook uit de kunstwereld. Je wordt vaker beïnvloed door iets van een ander medium.

Kristien A.: Zo word ik beïnvloed door primitieve kunst en hou ik van oude reclames. De mensen die invloed uitoefenen binnen de kinderboekenwereld wijzigen ook steeds. Vroeger waren dat Tomi Ungerer, Tony Ross en Quentin Blake.

Carll C.: Er zijn een heel aantal invloeden die je nu niet kunt ontkennen, zoals Wolf Erlbruch, Sara Fanelli en Brad Holland. Wellicht heeft het meer met de tijdsgeest te maken dan met de invloed van één specifieke persoon.

Ingrid G.: Alles beïnvloedt mij, de meest banale dingen soms het meest. Boeken met tekeningen van oude kookpotten en oude, verkleurde familiefoto's vind ik geweldig. Ook een boek als Boring postcards kan me inspireren. Het bevat banale en vergeelde postkaarten met soms alleen maar een duin maar de kleurencombinaties zijn soms heel mooi.

Ron Langenus, De verliefde prins, illustrator Gerda Dendooven

[p. 148]

Ed Franck,
Mijn zus draagt een heuvel op haar rug, illustrator Tom Schamp

Ingrid Godon, Wachten op Matroos, woorden van André Sollie

Gerda D.: Ik verzamel ook oude boeken, boeken met erotische tekeningen of heel bijzondere boeken. Kinderboeken koop ik vooral als het druktechnisch bijzondere dingen zijn. In Montreuil is de stand van Editions de Rouergue altijd de moeite waard. Toch kan een bezoek aan zo'n beurs ook remmend werken omdat je je overweldigd voelt door het aanbod.

Klaas V.: Het is belangrijk niet in je vakgebied te blijven. Ook strips, met hun aparte manier van vertellen, of films kunnen inspirerend werken.

Jonge illustratoren krijgen nu meer kansen dan enkele jaren geleden. Toch is de kwaliteit van de prentenboeken niet altijd hoog. De tekst is vaak niet op niveau.

Ingrid G.: Soms beseft de uitgever heel goed dat het verhaal zwak is en dan vraagt hij je inderdaad om sterke tekeningen te maken als tegenwicht.

Kristien A.: Er worden te veel boeken uitgegeven. De uitgevers proberen zoveel mogelijk te diversifiëren zodat ze hun risico kunnen spreiden en geven soms minderwaardig werk uit.

Gerda D.: Het zorgt er wel voor dat ook onze boeken kunnen worden uitgegeven. Meer illustratoren krijgen zo kansen.

Klaas V.: Bij de debutanten zit vaak al heel wat kwaliteit. Wij moesten het vak nog leren doorheen de jaren. Nu kan dat niet meer. Jonge mensen staan er al vaak met een eigen stijl op het moment dat ze de academie verlaten.

Tom S.: Ze kunnen je inderdaad verrassen, bijv. in Houd de dief! van Geert de Kockere maakte Tom Schoonooghe mooie illustraties die stilistisch niet aansloten bij iets wat ik al kende. Ook iemand als Erika Cotteleer heeft een heel eigen stijl die niet gemaakt aandoet.

Krijgen jullie feedback van de schrijver?

Tom S.: Bij het bekroonde boek van Ed Franck Mijn zus draagt een heuvel op haar rug heb ik geen contact gehad met de auteur.

Kristien A.: Meestal wordt de schrijver gepolst over de illustrator die hij verkiest. Ik stuur geregeld schetsen of illustraties naar de schrijver. Als het iemand is, waarmee je al vaker samenwerkte, zoals in mijn geval met Riet Wille, dan stimuleert dat extra. Je wil dat het een goed boek wordt en je werkt er harder aan.

Klaas V.: Een intensieve samenwerking met een auteur is na een tijd niet meer zo afstandelijk. Je raakt bevriend en het is meer dan zomaar een auteur die een illustrator kiest. Ik heb dat zo met Marita de Sterck en met Peter Slabbynck. We werken vaak al samen voor we naar een uitgever stappen.

Ingrid G.: Voor haar twee prentenboeken Vroem... vroem... boem en Grote tanden heb ik ook heel nauw met Marita de Sterck samengewerkt. Het heeft sterk met de persoonlijkheid van de auteur te maken. Voor Zwijsen maakte ik een aantal boeken met de auteur Ben Kuipers. Ik heb wel contact met hem gehad maar in feite verliep alles via de uitgeverij.

Carll C.: Ik hou ervan om te werken met auteurs met wie het klikt, zoals Geert de Kockere en Brigitte Minne. Voor een boek dat ik in het Frans maakte, stond ik er ook op de auteur te ontmoeten want ik wil het risico vermijden dat ik in conflict kom met een schrijver over de tekeningen. Ik wil mijn ding mogen doen en tot nu toe is dat altijd gelukt.

Welke van je eigen illustraties liggen je nauwst aan het hart?

Carll C.: In Willy staat een tekening van een dame in badpak. Voor mij is dat een heel belangrijke tekening omdat ik toen het gevoel kreeg dat ik het technisch kon en dat het materiaal wou doen wat ik wilde. Die tekening was de eerste tekening van dat boek en voor mij is dat een heel belangrijke.

Kristien A.: Voor mij was dat de affiche van de jeugdboekenweek 1987 rond het thema ‘Anders is niet gek’. Ik mocht mijn zin doen en ik maakte er een vreemde compositie van. Er was veel scepsis toen ik het werk inleverde. De affiche is toch gedrukt en ik was er heel tevreden over.

Ingrid G.: Voor het laatste nummer van 1999 maakte ik voor de Boekie Boekie krant een cover met een engel rond het thema ‘Voor eeuwig en altijd’. Er was geen tekst als houvast en toen de deadline er al aankwam ben ik beginnen knippen en plakken. Ik kon alles loslaten en het werd iets wat ik tevoren nog niet gemaakt had. Het werd een totaal vrij werk waar ik heel blij mee was.

Gerda D.: Een prent waarmee ik een bijzondere band heb, is in de brand van het Boekie Boekie huis gebleven. Ik heb er wel kopieën van maar de tekening is nergens gepubliceerd.

Klaas V.: Aan mijn illustraties van Jot ben ik nog heel gehecht, misschien omdat ze nog relatief recent zijn. Het gaf me wel een kick om op canvaspapier te beginnen werken. Ook van het vrijere werk hou ik wel.