Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 46

(1997)– [tijdschrift] Vlaanderen. Kunsttijdschrift– rechtenstatus

Kunsten en Letteren

Gelieve uw berichten voor deze rubriek te sturen aan het Redactiesecretariaat van het tijdschrift ‘Vlaanderen’, ‘Ter Hoogserleie’, Hondstraat 6, 8700 Tielt of te faxen op het nummer (051) 40 81 64. Ons volgend nummer (nr. 267 - sept.-okt. 1997) verschijnt einde september 1997. Berichten voor dat nummer kunt u insturen tot 15 augustus 1997. Met dank voor uw medewerking.

Antwerpen

Antwerpen - Muziek

Laus Polyphoniae

Het Festival van Vlaanderen-Antwerpen organiseert dit jaar de vierde editie van ‘Laus Polyphoniae’. Van 23 tot 31 augustus 1997 is dit unieke polyfoniefestival gewijd aan ‘Johannes Ockeghem (†1497) en zijn tijd’. Naast de gewone concerten wordt een ‘Free Podium’ georganiseerd waarop jonge musici (amateurs en semiprofessionelen, ensembles en koren) uitgenodigd worden een programma met polyfone muziek uit de 15de en 16de eeuw te brengen. Alle deelnemers krijgen de kans gratis een concert en een workshop bij te wonen. De beste groep wordt in 1998 geëngageerd voor een lunchconcert. Inschrijvingsformulieren kunnen worden aangevraagd op het festivalsecretariaat:

Info: ‘Festival van Vlaanderen-Antwerpen’, Hessenhuis, Falconrui 53, B-2000 Antwerpen (03) 206 03 67 (03) 206 03 70

Oost-Vlaanderen

Eeklo - Letterkunde

Culturele dag van ‘Concept’

De elfde culturele ontmoetingsdag van het tijdschrift ‘Concept’ waarop de poëzieprijzen worden uitgereikt, heeft plaats op 13/9/97 in het Cultureel Centrum in Eeklo. Er is ook een dichtersdiner. Info en programma op dit adres:

Info: ‘Concept’, Kerkhofstraat 2, 8480 Eernegem (059) 29 96 40 (059) 29 96 40.

Gent - Varia

5de Internationaal Puppetbuskersfestival

Het 5de Internationaal Puppetbuskersfestival, dat door het Europees Figurenteatercentrum georganiseerd wordt, heeft plaats in de periode van de Gentse Feesten, van 20 tot en met 27 juli 1997. Het Internationaal Puppetbuskersfestival is een familiefestival dat tweejaarlijks wordt georganiseerd en dat alterneert met het Europees Straattheaterfestival van de vzw ‘Trefpunt’. Dit jaar worden 210 voorstellingen geprogrammeerd op 14 podia in de stad Gent. Er treden 30 groepen uit 14 landen op en festivalprogrammator Freek Neirynck slaagde erin 24 Belgische premières te selecteren. Hij deed dat tijdens projectiereizen naar internationale figurentheaterfestivals in een achttal landen. Info en programmatie op dit adres:

Info: ‘Europees Figurenteater Centrum vzw’, Myriam Bodenghien, assistente coördinator, Trommelstraat 1, 9000 Gent (09) 223 12 15 (09) 225 45 45

Vlaams-Brabant

Halle - Beeldende kunsten

Cardijn in kunstwerken

Beeldhouwer Luc Van Ruyssevelt creëerde het levensgroot standbeeld van Cardijn dat op het plein voor het Oud-Jezuïetencollege in Halle aan deze historische figuur herinnert. Maurits Nevens ontwierp en realiseerde het kunstglasraam van Cardijn dat in de basiliek aangebracht werd.

West-Vlaanderen

Brugge - Letterkunde/Beeldende kunsten

Maerlant ter ere

Deze bibliofiele uitgave met zeven fragmenten uit ‘Der Naturen Bloeme’, geïllustreerd met zeven houtsneden van Renaat Bosschaert, door hem rechtstreeks van de houtblokken afgedrukt en gesigneerd, in beperkte oplage, gedrukt in de winter van 1997 op de handpers, kan besteld worden (2700 frank op rekening nr. 000-0694434-11) op dit adres:

Info: ‘Grabo’, R. Bosschaert, Sint-Annakerkstraat 6, 8000 Brugge (050) 33 15 46

Koksijde - Muziek

Programma Collegium de Dunis

Een overzicht van het programma 1997: Concerten ‘Muziek rond 1900 (koorwerken en liederen van Hugo Wolf en Claude Debussy en pianocomposities van J. Brahms en C. Debussy) i.s.m. Jan Michiels, Inge Spinette, piano en Lucienne Van Deyck, alt op zaterdag 20/9/97 om 15.30 uur in de stadshallen van het Belfort in Brugge (organisatie Universiteit van de Derde leeftijd); op zaterdag 27/9/97 om 20 uur in de kerk van Sint-Andries-Brugge (organisatie VZW Siloam). Concert ‘Funeral Music’ op zondag 9/11/97 om 18.00 uur in de St.-Michielskerk in Kuurne (samen met het Adriaan Willaertkoor). Op 16/9/97 om 10.00 uur inwijding van nieuw altaar in de St-Gilliskerk in Brugge: eucharistie voorgegaan door de bisschop en opgeluisterd door Collegium de Dunis. Kerstconcerten op 26 en 27/12/97: Brugge en Kortrijk in samenwerking met Memisa.

Info: Chris Castelein, Rousseaulaan 1, 8670 Koksijde (058) 52 13 77 (058) 51 00 56

Oostende - Varia

Schilderen en boetseren naar model

De ‘Zomeracademie’ organiseert creatieve cursussen tijdens de zomervakantie: boetseren, tekenen en schilderen (met aquarel, acrylverf) naar levend model. Nieuw is de cursus schilderen naar de natuur. Vanaf 14/7/97. Info en inschrijven op dit adres:

Info: ‘Zomeracademie’, Prinses Clementinaplein 42, 8400 Oostende (058) 31 35 86 (058) 31 57 40

Oudenburg - Muziek

Concert

Naar jaarlijkse traditie organiseert de Dienst voor Cultuur van de Stad Oudenburg in samenwerking met het Davidsfonds, de K.A.V. en de K.W.B. ook in 1997 een concert in het kader van het Festival van Vlaanderen. Het concert vindt plaats in de O.-L.-Vrouwekerk van Oudenburg op woensdag 23/7/97 om 20.30 uur. Het Croydon Youth Orchestra uit Groot-Brittannië dat optreedt, staat onder leiding van Ian Butterworth en bestaat uit zo'n 90 jonge muzikanten tussen 14 en 20 jaar die de beste zijn van het Croydon Schools Music Centre, dat meer dan tweeduizend leerlingen telt. Het Youth Orchestra legt zich sterk toe op het brengen van werken van hedendaagse Engelse componisten. Daarnaast brengen ze vooral werk van wereldberoemde muziekschrijvers, zoals Beethoven, Brahms, Tchaikovsky, Dvorak... Het Youth Orchestra maakte al vele concertreizen in Europa en verzorgde intussen heel wet opnames voor radio en televisie. Twee jaar geleden waren ze al in Oudenburg te gast. Ian Butterworth was verbonden aan het Royal College of Music als dirigent van het Junior Department en werd later de eerste directeur van het Croydon Schools Music Centre en dirigent van het Chamber Orchestra en van het Salomon Orchestra. Op het programma in Oudenburg staan wereldberoemde composities van Johannes Brahms (1833-1897), Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) en Piotr Tchaikovsky (1840-1893) tot hedendaagse Engelse componisten. Info en voorverkoop op dit adres:

Info: Dienst Cultuur van de Stad Oudenburg, Weststraat 24, 8460 Oudenburg (059) 26 60 27

Oudenburg - Varia

Met de huifkar...

‘Met de huifkar door het land van Permeke, Arnoldus en Godelieve.’ Deze zomer - juli en augustus - kan het voor een volle dag! Vanaf het parkeerplein van de Sint-Godelieveabdij in Gistel brengt een busje de reizigers naar het Merovingische Oosthof in Snellegem, waar de huifkar ze opwacht. Door het Vloethemveldbos met zijn streekgebonden plantengroei, trekt men naar het huis ‘De Vier Winden’, het Provinciaal Permekemuseum. Vandaar naar het natuurdomein ‘De Hoge Dijken’ Vanuit een schuilhut kan men de talloze watervogels observeren. Verder naar het gerestaureerde Romaans kerkje van Ettelgem waar misschien een tentoonstelling loopt. De Zeeweg, een oude Romeinse heirbaan op de grens tussen zand en polder, brengt de reiziger naar het centrum van Oudenburg. Na een vrij middagmaal is er mogelijkheid het Gallo-Romeins museum te bezoeken om vervolgens langs het Reigersbos richting Gistel met de gerestaureerde Oostmolen te rijden, waarna de tocht door de moeren van het Nieuwland leidt, een overblijfsel van middeleeuwse overstromingen met pittoreske afwateringskanalen en statige bomenrijen. De eeuwenoude Sint-Godelieveabdij, een oase van rust en bezinning, vormt het eindpunt van de tocht. Info en inschrijven op dit nummer:

Info: Dienst Cultuur van de Stad Oudenburg, Weststraat 24, 8460 Oudenburg (059) 26 60 27 (059) 26 71 71

Waregem - Taalkunde

Jubileumboek t.g.v. 50ste Frans-Vlaamse Cultuurdag

Ter gelegenheid van de 50ste Frans-Vlaamse Cultuurdag in Waregem, op 28 september 1997, verschijnt een jubileumboek 1947-1997 ‘Een halve eeuw werking voor en in Frans-Vlaanderen’ door het comité Frans-Vlaanderen. In deze uitgave van ruim 250 bladzijden schetst Luc Verbeke, stichteralgemeen secretaris van het KFV, 50 jaar werking voor en in Frans-Vlaanderen. Dit artikel wordt uitvoerig geïllustreerd met tal van originele documenten en foto's. Daarnaast bevat dit jubileumboek een bloemlezing uit 25 jaargangen van de KFV-Mededelingen en ook een bibliografie van alle gepubliceerde bijdragen. Vóór 1 september 1997 is het boek te verkrijgen tegen de intekenprijs van 750 frank op rekeningnummer 469-1018321-60 op dit adres:

Info: ‘Komitee voor Frans-Vlaanderen’ vzw, Platanendreef 46, 8790 Waregem (056) 60 26 49

Watou - Letterkunde

Miljardair van de droom

‘Wek/Roep Cultuur Poëziezomer’ organiseert tot 7/9/1997 ‘Poëzie omtrent Panamarenko’. Deze kunstenaar speelt in op de relatie woord-beeld, een binding waarop het Westhoekdorp Watou zich al jaren heeft gefixeerd. Bovendien lijkt de creatie van een Panamarenkoboek een expliciet antwoord te zijn op die verwachtingen. Er worden twaalf bas-reliëfs gecreëerd en gebundeld. Daarnaast zijn er negen pagina's tekst uitgewerkt met de visie van de kunstenaar op de kunst in de wereld. In Watou zelf zijn er naast twee Panamarenkokamers diverse ‘projecten’. Uiteraard komen ook dichters aan bod: Marguerite Yourcenar, Elisabeth Eybers, Breyten Breytenbach, Hugo Claus, Eddy van Vliet, Stefan Hertmans, Dirk van Bastelaere, Peter Theunynck, Luuk Gruwez, Roger M.J. de Neef, Rutger Kopland, Benno Barnard, Hans Favery, Rob Schouten, Willem van Toorn, Ad Zuiderent. Op 7 september 1997 is er Codadag met deze dichters en het jazztrio Kris Defoort.

Info en reservatie: Gwy Mandelinck tel/fax (057) 38 80 93

Buitenland

Nederland, Amsterdam - Letterkunde

Schrijvers ondersteunen

De ‘Stichting Schrijven’ is het landelijk centrum voor schrijvers en dichters en is gevestigd in Amsterdam. In het gelijknamige tijdschrift verschijnen artikels over begeleiding van schrijvers, debutanten, literaire tijdschriften en nieuws uit de regio en er buiten. Er is een ‘Handboek voor schrijvers’, een ‘Nederlandse schrijfdag’ en een ‘Agenda’, naast een groot aantal activiteiten om

de kwaliteit van het schrijven te verbeteren. Info en folder op dit adres:

Info: ‘Stichting Schrijven’, Herengracht 418, 1017 BZ Amsterdam (020) 625 41 41 (020) 638 31 53

Nederland, Rotterdam - Varia

AKKV ledenmanifestatie

Van 12/7/97 tot 31/7/97 organiseert het AKKV (Algemeen Kristelijk Kunstenaars Verbond) een ledenmanifestatie in de Martinikerk in Doesburg. Deze katholieke kunstenaarsvereniging startte in 1920 en fungeert tegenwoordig in breder verband als platform voor inspiratie, promotie en presentatie van kunstenaars die zich verbonden weten met de oude christelijke inspiratiebronnen. Na de expositie ‘Ars Domini’, die in 1995 met een terugblik op het rijke verleden luister bijzette aan het 75-jarig bestaan van het AKKV, geeft deze manifestatie blijk van een nieuw elan voor de toekomst. Het multidisciplinaire karakter van de vereniging zal in de Martinikerk nadrukkelijk naar voren komen. Daarom wordt de tachtig werken tellende tentoonstelling geflankeerd door diverse muzikale en theatrale bijdragen. De expositie is vrij toegankelijk gedurende de openingstijden: ma/za 14.00-17.00 uur. Info op dit adres:

Info: ‘Algemeen Kristelijk Kunstenaars Verbond’, Gong 28, 3068 LM Rotterdam (010) 421 27 62.

Nederland, Vlaardingen - Muziek

Internationale orgelweek

Op het programma van deze zesde Internationale Orgelweek zal het werk van Johann Sebastian Bach centraal staan. Er is een openingsconcert op 18/8/97 er is een lezing over klavierstemmingen op 19/8/97, er zijn diverse concerten (‘Het koraal in de orgelliteratuur’ op 20/8/97, ‘Werken van Bach’ op 21/8/97, ‘Invloeden over en weer; Spaanse, Nederlandse en Italiaanse orgelmuziek uit de 16de en 17de eeuw op 22/8/97). Er wordt ook een cursus georganiseerd en er loopt een fototentoonstelling van 18 tot 23/8/97. Aanmeldingen en info op dit adres:

Info: ‘Stichting Internationale Orgelweek Vlaardingen’, Frieslandlaan 13, 3137 GD Vlaardingen Holland (010) 435 61 77 (010) 434 36 91.

diro

Prijzen, wedstrijden, onderscheidingen

Berichten voor deze rubriek sturen aan: Redactiesecretariaat van het tijdschrift ‘Vlaanderen’, ‘Ter Hoogserleie’, Hondstraat 6, 8700 Tielt of faxen op het nummer (051) 40 81 64.

Om te kunnen gepubliceerd worden in het nr. 267 (sept.-okt. 1997) moeten die berichten ons bereiken voor 15 augustus 1997. Met dank voor uw medewerking.

Limburg

Overpelt - Beeldende kunsten

Industrieprijs voor Grafiek

‘De Koninklijke Kunstkring Heikracht’, gesticht in 1929, verenigt een vijftigtal kunstenaars uit het noorden van Belgisch-Limburg. In 1960 organiseerde ‘Heikracht’ voor de eerste keer een ‘industrieprijs’ voor Beeldende Kunsten. In 1988 nam men weer de draad op. Voor de zesde maal wordt deze prijs georganiseerd met een ruimere prijzenpot (eerste prijs is 75 000 frank). Inschrijven voor 1/9/97. Wedstrijdreglement en info op dit adres:

Info: ‘Koninklijke Kunstkring Heikracht’, Willem II-straat 30, 3900 Overpelt (011) 64 13 67 (011) 64 16 40

Sint-Truiden - Letterkunde

Mijn PC, mijn virtueel aquarium

Het literaire tijdschrift ‘Appel’ organiseert een literaire prijs ‘Mijn PC, mijn virtueel aquarium’, speciaal ‘voor eenzame surfers die een beroezende duik nemen in de virtualiteit, voor zoekers naar reële communicatie of voor cybernauten die hun reizen willen vertellen...’ Reglement aanvragen (postzegel bijvoegen) of info over de twee literaire prijzen die ‘Appel’ eveneens organiseert (de jaarlijkse Hendrik Prijs-prijs voor korte verhalen, maximum drie verhalen inzenden tot 1/11 van elk jaar, en de jaarlijkse Poëzieprijs van de stad Sint-Truiden, maximum tien gedichten inzenden tot 1/3 van elk jaar) op dit adres:

Info: ‘Appel’ vzw, literair tijdschrift, p/a Rummenweg 27, 3800 Sint-Truiden

Oost-Vlaanderen

Buggenhout - Beeldende kunsten

Prijs grafiek

De gemeente Buggenhout organiseert opnieuw een prijs voor plastische kunsten (20 000 frank), dit jaar voorbehouden aan grafiek. Kunstenaars uit de provincies Antwerpen, Oost-Vlaanderen of Vlaams-Brabant kunnen deelnemen. Maximum twee werken indienen op 30/9/97. Info op dit adres:

Info: ‘ACC’, Sabine De Boos, Nieuwstraat 2, 9255 Buggenhout (052) 33 95 11 (052) 33 58 68

Vlaams-Brabant

Haacht - Beeldende kunsten

Nationale aquarelwedstrijd en ‘Kulturamaprijs 1997’

De ‘Kunststichting Perspectief vzw’ organiseert de tweejaarlijkse ‘Nationale Wedstrijd voor beeldende kunsten - Kulturamaprijs 1997’ en de ‘Aquarelprijs 1997’. Het inschrijvingsrecht voor beide wedstrijden is 300 frank. Uitgebreid reglement op dit adres:

Info: ‘Kunststichting Perspectief vzw’, Mercatorlaan 25, 3150 Haacht

Leuven - Letterkunde

WeL-Wedstrijden

De ‘WeL’-Essayprijs 1997 ging naar Marc Vercruysse (Leuven). Tweede prijs ex aequo: Lieven Baeyens (Antwerpen) en Simon Verdegem (Erps-Kwerps). De eerste prijs van de wedstrijd flitsverhaal-prozagedicht ging naar Anita Steegmans (Gent); Leon Roelants (Leuven) was tweede en Dimitri Bontenakel (Edegem) werd derde. Reglement voor beide wedstrijden (inzenden tot 15/12/97) op onderstaand adres. WeL organiseert eveneens cursussen: creatief schrijven 1, 2 en 3 (vanaf september-oktober 1997 gedurende 26 donderdagavonden). Vanaf 1997-98 wordt voor het eerst een opleiding voor het doceren van cursussen ‘Creatief schrijven’ gestart.

Info: ‘WeL’ Universitaire Werkgroep Literatuur en Media, Coördinatie: Hans Devroe, Kapucijnenvoer 67/15, 3000 Leuven (016) 22 93 24

West-Vlaanderen

Bredene - Beeldende kunsten

‘Anto Diezprijs voor Grafiek 1997’

Dit jaar organiseren het gemeentebestuur van Bredene en mevrouw Anto Diez voor de elfde maal de ‘Anto Diezprijs voor Grafiek’. De wedstrijd die beurtelings bestemd is voor schilderkunst en grafiek gaat nu dus naar schilderkunst. De wedstrijd staat open voor alle Vlaamse kunstenaars tussen 21 en 45 jaar. Drie werken indienen in het Cultureel Centrum Anto Diez, Bosduivestraat 22 Bredene. De bekroonde en geselecteerde werken worden er tentoongesteld. Het reglement is te bekomen op dit adres:

Info: Gemeente Bredene, Centrumplein, 8450 Bredene (059) 33 91 91 (059) 33 00 36

Ieper - Letterkunde

‘Ambrozijnwedstrijd 1997’

De ‘Culturele Kring Ambrozijn’ en het ‘Artistiek Tijdschrift Ambrozijn’ organiseren de Internationale Ambrozijnwedstrijd voor Poëzie 1997, de Internationale Ambrozijnwedstrijd voor het Kortverhaal 1997 en de Ambrozijnjeugdwedstrijden voor Kortverhaal en Poëzie 1997. Afsluitdatum: 1/11/1997. Het reglement, dat men moet aanvragen, is te bekomen op dit adres:

Info: ‘Kulturele Kring Ambrozijn v.z.w.’, Mevrouw Marleentje Nys, Sint-Jacobsstraat 75, 8900 Ieper (057) 20 97 71

Ieper - Letterkunde

Monografieprijs

Sinds 1988 wordt door de ‘Stedelijke Culturele Raad Ieper’ jaarlijks een Monografieprijs uitgeschreven. Voor het verlenen van prijzen en/of premies wordt door het Stadsbestuur een bedrag van 50 000 fr. beschikbaar gesteld. De Prijs is voorbehouden aan in het Nederlands gestelde studies die handelen over om het even welk facet van het cultuurhistorisch Ieper. Dat kan zuiver historisch zijn, maar evengoed archeologisch of kunsthistorisch, biografisch, geografisch of sociaal-economisch, heem- of familiekundig, militair of religieus, taal- of volkskundig. De inzendingen worden tegen uiterlijk 15/12/97 ingewacht op dit adres waar ook het volledig reglement en alle verder inlichtingen kunnen bekomen worden.

Info: Stedelijke Culturele Raad Ieper, Vaubanstraat 40, 8900 Ieper (057) 20 31 12.

diro

Thema-tentoonstellingen

Gelieve uw berichten voor deze rubriek te sturen aan het Redactiesecretariaat van het tijdschrift ‘Vlaanderen’, ‘Ter Hoogserleie’, Hondstraat 6, 8700 Tielt of te faxen op het nummer (051) 40 81 64. Ons volgend nummer (nr. 267 - sept.-okt. 1997) wordt gepubliceerd eind september 1997. Berichten voor dat nummer kunt u insturen tot 15 augustus 1997. Met dank voor uw medewerking.

Antwerpen

Antwerpen - Fotografie

Provinciale Prijs voor Fotografie en terugblik

De ‘Provinciale Prijs voor Fotografie 1996’ werd toegekend aan Anja Van Eetveldt (^o1969). Met haar werk en met dat van de andere laureaten loopt een tentoonstelling tot 14/9/97. Ook tot die datum loopt de tentoonstelling ‘Uit het kader, tien jaar educatief werk’. Al 10 jaar tracht de educatieve dienst het publiek te helpen bij het bekijken en interpreteren van de tentoonstellingen. Een ideaal moment om stil te staan bij het uitgebreide aanbod aan rondleidingen, ateliers en workshops dat inmiddels werd uitgewerkt. Deze tentoonstelling geeft een idee van de doelstellingen en werkmethodes van de activiteiten, geïllustreerd met werken van deelnemers aan de workshops van vroeger en nu.

Info: ‘Museum voor Fotografie’, Filip Naudts, Waalse Kaai 47, 2000 Antwerpen (03) 216 22 11 (03) 248 52 28.

Antwerpen - Juwelen

Belgisch briljant

In België zijn veel goede juweelontwerpers die echter weinig kans krijgen om met hun creaties naar buiten te komen. Het Provinciaal Diamantmuseum lanceerde in 1994 dan ook de actie ‘Belgisch Briljant. Diamantjuwelen van...’. Jonge Belgische juweelontwerpers, zowel beginners als gevestigde waarden, stellen gedurende 4 weken hun creaties voor in het Provinciaal Diamantmuseum. Tot op heden kwamen in deze actie enkel Vlamingen (Ira Van de Vondel, Jo Den Haerynck, Max De Cock, Georges Cuywers, Siegfried de Buck) aan bod, terwijl de Belgische pioniers van het kunstjuweel allen afkomstig zijn uit Wallonië. Sinds de sluiting van de Ecole des Métiers d'art in Maredsous, bestaat er echter geen dagopleiding juweelontwerpen meer in Wallonië. Het platform ‘Belgisch Briljant. Diamantjuwelen van...’ zou niet relevant zijn zonder een juweelontwerper uit Wallonië aan bod te laten komen. Claude Wesel heeft, meer dan andere juweelontwerpers, met diamant gewerkt en baat nog steeds een juwelengalerij uit in Waterloo.

Info: ‘Diamantmuseum Antwerpen’, Bert Verdijck, Lange Herentalsestraat 31-33, 2018 Antwerpen (03) 202 48 91 (03) 202 48 98.

Antwerpen - Zilver

The National Collection

Het ‘Provinciaal Museum Sterckshof - Zilvercentrum’ brengt Zilverwerk uit Downing Street 10 voor het eerst op het continent, en dit van 9/8 tot 7/9/97. De Britse eerste minister Tony Blair hoeft gelukkig geen zilver meer te lenen bij vrienden of kennissen. Wegens gebrek aan prestigieus tafelzilver in de ambtswoning moesten de Eerste Ministers van de laatste decennia dit wel doen. Hun vaak adellijke voorgangers namen immers ieder hun eigen familiezilver mee om te gebruiken in Downing Street 10. ‘The Silver Trust’ bracht daar in 1993 echter verandering in door John Major 300 stuks zilver in bruikleen te geven, die nu aan Tony Blair toevertrouwd worden. ‘The Silver Trust’, die tien jaar geleden in Londen werd opgericht, laat jaarlijks Britse edelsmeden hedendaags tafelzilver maken voor Downing Street 10 en de Britse ambassades. Tijdens het parlementair reces wordt dit zilver beurtelings in het binnen- en buitenland tentoongesteld. Het werd in 1994 getoond bij Garrads in Londen, in 1995 bij Christie's in New York en in 1996 bij Hamilton & Inches in Edinburgh. In 1997 valt deze eer het Provinciaal Museum Sterckshof - Zilvercentrum in Antwerpen te beurt. Met het zilver van ‘The National Collection’, in Antwerpen voor het eerst op het continent te zien, wordt een tafel voor twintig personen gedekt. Daarnaast worden nog enkele vitrines met gebruikszilver gevuld. Info op dit adres:

Info: ‘Provinciale Cultuurdienst’, Koningin Elisabethlei 22, 2018 Antwerpen (03) 240 65 03 (03) 240 65 79

Vlaams-Brabant

Leuven - Mode

Sport en Mode

In samenwerking met de sportdienst van de stad Hasselt en het Stedelijk Modemuseum Hasselt ontwikkelde het Sportmuseum Vlaanderen de tentoonstelling Sport en Mode. De tentoonstelling loopt in het Modemuseum tot 30 augustus 1997. Zij biedt een originele kijk op de geschiedenis van de sportkleding en op de wederzijdse beïnvloeding van sport en mode. Zowel de kleding van de duivenmelker, de kruisboogschutter en de Kendo-beoefenaar, als de outfit van de Rode Duivels, de Tour de France-winnaars en de Olympische atleten is er te bewonderen. Dat alles naast de nieuwste, op sport geïnspireerde creaties van Belgische modeontwerpers.

In opdracht van het Openluchtmuseum Bokrijk, stelde Sportmuseum Vlaanderen een tentoonstelling samen over ons ‘ijzeren paard’. De kinderjaren van de fiets, het maatschappelijk impact en de evolutie van de wielersport worden aan de bezoeker op een aangename manier voorgesteld. Naast de eerste loopfietsen en de grand-bi's ziet hij er ook de bakkersfiets, de quadruplet, de futuristische pistefiets van Erik Schoefs en vele anderen. Nog tot oktober '97.

Info: ‘Sportmuseum Vlaanderen’ vzw, Tervuursevest 101, 3001 Leuven (016) 22 04 45 (016) 23 23 03

Leuven - Wetenschappen

De ingenieuze neogotiek

In het najaar van 1997 vindt in Leuven een innoverende tentoonstelling plaats. Ze loopt onder de titel ‘De ingenieuze neogotiek. Techniek en kunst’. De expositie brengt de resultaten van onderzoek over de neogotiek als cultuurfenomeen en als maatschappelijk-ideologisch verschijnsel. Ze toont ook de inbreng van de ingenieurs in de neogotiek. Want achter historiserende gevels gaan vaak ingenieuze technische ingrepen schuil. De expositie concretiseert voor het eerst ook recente inzichten over de merkwaardige internationale bijdrage van Vlaanderen in de wereldwijde ontwikkeling van het neogotisch kunstambacht en neogotische bouwtechniek. Dit evenement vindt plaats in de Leuvense Predikherenkerk van zaterdag 13/9 tot zondag 7/12/1997. Zie ook de rubriek ‘In en Om de Kunst’ in dit nummer.

Info: ‘Davidsfonds’, Blijde-Inkomststraat 79-81, 3000 Leuven (016) 22 18 01 (016) 22 25 32

West-Vlaanderen

Brugge - Museum

Kant in Europa

Kant, de meest verfijnde onder de textielkunsten, behoort tot de hoogtepunten van het Europese cultuurpatrimonium. Zowel politieke, economische als sociale achtergronden werkten het ontstaan van bepaalde kantsoorten in de hand of gaven een andere wending op stilistisch of commercieel vlak. In bepaalde landen of streken ontwikkelde het kantwerk zich tot kunst, terwijl in andere centra het stadium van de folklore zelden werd overschreden. Een aantal glansrijke portretschilderijen uit de 17de, 18de en 19de eeuw geven een schitterend beeld van de vestimentaire functie van kant in de verschillende perioden en landen. Anderzijds zal men doorheen deze culturele verscheidenheid een frappante eenheid kunnen vaststellen. Diverse musea en privé-collecties uit Engeland, Frankrijk, Italië, Rusland, Spanje, Zwitserland en België hebben hun medewerking toegezegd en de stad Brugge kan rekenen op het partnership van het Franse Lille, waar deze unieke expositie later in het Musée de l'Hospice Comtesse zal te zien zijn.

Info: Stad Brugge, Stedelijke Musea, Dijver 12, 8000 Brugge (050) 44 87 11 (050) 44 87 78.

diro

Individuele & groepstentoonstellingen

In deze rubriek worden enkel tentoonstellingen vermeld die nog lopen op het moment dat het nummer verschijnt. De tijdslimiet voor het afleveren van de kopij aan de drukker is voor het volgend nummer (nr. 167: sept.-okt. 1997) 15 augustus 1997. Berichten die ons later bereiken kunnen niet meer opgenomen worden in dat nummer. Eventueel kunnen de berichten ook via onze fax 051/40 81 64 doorgestuurd worden.

Met oprechte dank voor uw medewerking.

Lilian Adcock

Schilderijen, Art Gallery De Muelenaere & Lefevere, Polderstraat 76, 8670 Oostduinkerke, van 15/8 t/m 28/9.

Hanneke Beaumont

Tekeningen-sculpturen, Galerie J. Bastien Art, Magdalenasteenweg 61, 1000 Brussel, nog tot 14/9.

Jean-Pierre Belaen

Bronzen beelden, Galerij van het theater van het Psychiatrisch Centrum Sint-Amandus, Reigerlo 10, 8730 Beernem, van 8/8 t/m 12/9, open van maan- tot vrijdag van 8-17 u.

Alberto Burri (1915-1995)

Retrospectieve, schilderijen, Paleis voor Schone Kunsten, Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel, nog tot 17/8, van di. tot zo. van 10-17 u., op maandag gesloten.

Anthony Caro

Sculpturen, Openluchtmuseum voor beeldhouwkunst Middelheim, Middelheimlaan 61, 2020 Antwerpen, nog tot 17/8, dagelijks (behalve op maandag) van 10-20 u.

Lynn Chadwick

Sculpturen, Stichting Veranneman, Vandevoordeweg 2, 9770 Kruishoutem, nog tot 12/7, dagelijks (behalve op zon-, maan- en feestdagen) van 14-18 u.

Emile Claus

Retrospectieve, PMMK, Romestraat 11, 8400 Oostende, nog tot 5/10, dagelijks van 10-18 u. (niet op maandag).

Jan Cobbaert

‘De Wereld van Jan Cobbaert’, CC Leuven, Brusselsestraat 63, 3000 Leuven, nog tot 10/8, weekdagen van 10-16.30 u., week-end en feestdagen van 14-18 u.

Albin Courtois

Beeldenintegratie in de tuin van de St.-Nicolaas Ruimte, Oude St.-Nicolaaskerk van Over-Heembeek, St.-Nicolaasplein 5, 1120 Brussel, permanent te bezoeken (bij valavond worden de werken verlicht) tot 30/11.

Etienne De Clercq

Beeldhouwwerk, Galerij Lesaffre, Onderbergen 76A, 9000 Gent, nog tot 27/7, open op maandag van 9-17.30 u. en zondag van 9.30-12 u.

Robert De Man

Tekeningen en schilderijen, Stadshallen Jan Garemijnzaal, Markt Brugge, nog tot 27/7, dagelijks van 10-19 u.

Johan De Nie

Schilderijen, Gallerie ‘De Peperbusse’, Prins Boudewijnstraat 7, 8400 Oostende, van 26/9 t/m 18/10, open op do. en vrijdag van 15-18 u. en op za. en zondag van 10.30-12 en van 15-18 u.

Paul Delvaux

Grafisch werk, Art Gallery De Muelenaere & Lefevere, Polderstraat 76, 8670 Oostduinkerke, gedurende het gehele seizoen.

Wim Delvoye

Nieuw werk, Middelheimmuseum, Middelheimlaan 61, 2020 Antwerpen, van 6/9 t/m 16/11.

Etienne Desmet

Beeldhouwwerk en tekeningen, Museum van Deinze en de Leiestreek, Lucien Matthyslaan 3-5, 9800 Deinze, nog tot 25/8, open op weekdagen van 14-17.30 u., zat. en zon- en feestdagen van 10-12 u. en van 14-17 u. Gesloten op dinsdag.

Bart Drost

Schilderijen, Gallery 40, Veerstraat 8, 9140 Temse, van 23/8 t/m 2/11, open op za., zo. en feestdagen van 14-18 u.

Betsy Eeckhout

Papierobjecten, Gallery 40, Veerstraat 8, 9140 Temse, nog tot 13/7, open op zat. & zon. van 14-18 u.

Jan Fabre

‘Passage’, tekeningen, objecten, installaties..., Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen, Leuvenstraat 32, 2000 Antwerpen van 12/9 t/m 2/11.

Paul Gees

‘Tussen de bomen de sterren zien’, sculpturen, Centrum voor Ruimtelijke Kunst, Park Ter Beuken, Groendreef 8, 9160 Lokeren, van 22/6 t/m 12/10, dagelijks van 9 tot 21 u.

George Grard

Sculpturen, samen met zijn vrouw Francine Van Mieghem en zijn dochter Chantal Grard, Slot van Laarne, Eekhoek 5, 9270 Laarne, nog tot 31/8, dagelijks (behalve op maan- en vrijdag) van 14-17.30 u.

Nigel Hall

Tekeningen, Stichting Veranneman, Vandevoordeweg 2, 9770 Kruishoutem, nog tot 12/7, dagelijks van 14-18 u. (niet op zon-, maan- en feestdagen).

Markus Hansen

Recent werk, Vera Van Laer Gallery, Hoogstraat 11-13, 2000 Antwerpen, nog tot 12 juli, van woe. tot zaterdag van 14-18 u.

Daniël Hardyns

Aquarellen, Stedelijk Museum, Wapenplein, 8400 Oostende, nog tot eind juli en van 28/8 t/m 14/9 in Galerij ‘De Gouden Pluim’, Vrijdagmarkt 11-12, 9000 Gent, elke werkdag van 8-12 en van 13-18.30 u., op zat.- en zondag van 10-12 en van 14-17 u.

Hilde Henson-Sels

Schilderijen, Galerij van het Kasteel Rivierenhof, Turnhoutsebaan 232, 2100 Deurne, van 16/7 t/m 10/8, open van 12-19 u. (ma. en dinsdag gesloten).

Luc Hoekx

Muurreliëfs, Galery Clo Bostoen, P. Breughelstraat 3, 8510 Kortrijk-Marke, van 28/9 t/m 26/10, open van zon- tot woensdag van 14-18 u.

Renée Kempen

Schilderijen - Retrospectieve in het Kasteel van Schoten, zat.-zondag 4 & 5/10 en zat.-zondag 11 & 12/10.

Dirk Lamote

Sculpturen, Gallerie ‘De Peperbusse’, Prins Boudewijnstraat 7, 8400 Oostende, van 26/9 t/m 18/10, open op do. en vrijdag van 15-18 u., op za.- en zondag van 10.30-12 en van 15-18 u.

Georges Lemmen (1865-1916)

Retrospectieve, Museum van Elsene, J. van Volsemstraat 71, 1050 Brussel, nog tot 13/7, open op weekdagen van 13-19 u., op zat- en zondag van 10-17 u., gesloten op maan- en feestdagen.

Ivo Lill

Sculpturen, Art Gallery De Muelenaere & Lefevere, Polderstraat 76, 8670 Oostduinkerke, nog tot 10/8, dagelijks van 14-18 u. (behalve op woensdag).

Marcel Maeyer

Schilderijen, Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen (MUHKA), Leuvenstraat 32, 2000 Antwerpen, nog tot 8/6.

Sam Middleton

Collages 1957-1997, Museum Van Bommel van Dam, Deken Oppensingel 6, Venlo (Ndl), nog tot 31/8.

Michel Olyff

Inkttekeningen, Stichting Veranneman, Vandevoordeweg 2, 9770 Kruishoutem, dagelijks van 14-18 u. (behalve op zon-, maan- en feestdagen).

Jozef Pas

Grafiek, Kunstkring Jacques Gorus, Venusstraat 52, 2000 Antwerpen, van 9 t/m 31/8.

Roger Pintens Jr.

Schilderijen en sculpturen, Galerij Exelmans, Zandbergerstraat 10, 3680 Neeroeteren/Maaseik, van 22/8 t/m 28/9, open van vrij- tot zondag van 14-19 u.

Marc Roelant

Fotografie, Gallery 40, Veerstraat 8, 9140 Temse, nog tot 13/7, open zat. en zondag van 14-18 u.

Leo Bettina Roost

Recent werk, Vera Van Laer Gallery, Hoogstraat 11-13, 2000 Antwerpen, nog tot 12/7/97, van woe.-zaterdag van 2-6 u.

Raoul Servais

‘De wereld van Raoul Servais’, Casino Kursaal, 8400 Oostende, nog tot 31/8, dagelijks van 10-12.30 u. en van 14-18.30 u.

Jef Seynaeve

Schilderijen en grafiek, Gallerie De Peperbusse, Prins Boudewijnstraat 7, 8400 Oostende, van 31/10 t/m 23/11, open op do. en vrijdag van 15-18 u., za. en zondag van 10.30-12 en van 15-18 u.

Hans Sieverding

Recente werken op karton, Athena Art Gallery, H. Consciencestraat 38, 8500 Kortrijk, van 23/10 t/m 30/11.

Giles Thomas

Recent werk, Vera Van Laer Gallery, Hoogstraat 11-13, 2000 Antwerpen, nog tot 12/7, van woe.-zaterdag van 14-18 u.

Rita Van Mol

Etsen en tekeningen, Galerij van het Kasteel Rivierenhof, Turnhoutsebaan 232, 2100 Deurne, van 10-28 sept., open van 10-19 u.

Jozef Van Ruyssevelt

Grafiek, Kunstkring Jacques Gorus, Venusstraat 52, 2000 Antwerpen, van 6/9 t/m 28/9.

Nera Vandendriessche

Aquarellen, Galerij van het theater van het Psychiatrisch Centrum St.-Amandus, Reigerlo 10, 8730 Beernem, van 8/8 t/m 12/9, van maan.- tot vrijdag van 8-17 u.

Fernand Vanderplancke

Beeldhouwwerken, CC Anto Diez, Bosduivestraat 22, 8450 Bredene, van 22/8 t/m 7/9, open van di. tot zaterdag van 14-19 u. en op zondag van 10.30-12 en van 14-18 u.

Hans Vanhorck

Schilderijen, Art Gallery De Muelenaere & Lefevere, Polderstraat 76, 8670 Oostduinkerke, nog tot 10/8, dagelijks van 14-18 u. (behalve op woensdag).

Jos Verdegem

Een Vlaamse Parisien in Amsterdam, Vlaams CC ‘De Brakke Grond’, Nes 45, 1012 KD Amsterdam, van 13/8 t/m 31/10, open van di. t/m za. van 10-20.30 u., zo. van 13-17 u.

Greet Visterin

Beeldhouwwerk, Galerij van het Kasteel Rivierenhof, Turnhoutsebaan 232, 2100 Deurne, van 13 t/m 24/8, dagelijks (niet op ma. en di.) van 12-19 u.

Roeli Willekes

Glas, perspex, blinddruk, gemengde technieken, Galerie Ruach Hedendaagse Religieuze Kunst, Papestraat 31, 2513 AV 's-Gravenhage, van 17/7 t/m 13/9, open do.-vrij.-za. 11-17 u.

Adrian Wiszniewski

‘Lost in space’, schilderijen, sculpturen en neons, 't Elzenveld, St.- Jorispand, via Lange Gasthuisstraat 45, 2000 Antwerpen, nog tot 24/8, open van donder- tot zondag van 12.30-17.30 u. (gesloten op 11/7/97).

Groepstentoonstellingen

-	Theaxusgalerij Eigentijdse kunst, Ommegangstraat 3, 9690 Kluisbergen van 5/9 t/m 3/11 met Bart Baccarne (meubels), Marc Maes (keramiek) en Dorothea Van de Winkel (textiele kunst, wandtapijten), open op za.-, zo.- en maandag van 14-17 u.

-	‘Dérison et raison’, fotografie, Musée de la photographie à Chaleroi, avenue P. Pasteur 11, Charleroi, nog tot 31/8, dagelijks van 10-18 u. (niet maandag en feestdagen) met o.m. Andy Warhol, Herman van den Boom, Jacques Charlier, Rose Farrell & George Parkin, Colin Gray, Gilbert & George, Les Krims, Cindy Sherman, Grete Stern, Pol Pièrart, enz.

-	‘Beeldentuin’, Galerij Exelmans, Zandbergerstraat 10, 3680 Neeroeteren, nog tot 6/11, vrij toegankelijk van do. tot zondag van 14-19 u., met werk van o.m. Annie Andriessen, Gerard Bijnens, Stefan Bongaerts, Leo Camps, Lieve Debruyn, Marti Degreef, Dirk Dekeyzer, Ida Deroy, Roland Deussen, Irenée Duriez, Christ'l Exelmans, Gerrit Germonpre, Riet Geurts, George Grard, Theo Groenen, Sjer Jacobs, Leopold Janssen, Wim Janssens, Rob Kars, Odile Kinart, Giuseppe Lamers, Armand Loveniers, Idir Mecibah, Mia Moreaux, Willy Peeters, Roger Pintens, Jan Praet, Roland Rens, Klara Reynders, Lieve Schols, Marlou Schreurs, Miriam Severijns, Wim Steins, Koenraad Tinel, Harry van de Boel, Manu Vandereycken, Robert Vandereycken, Emmy Van de Venne, Toon Vanmechelen, Marc Vanvoorden (Mash), Eddy Walrave.

-	‘3 × Glas 3 × Anders’ met werk van Pierre Declerck, Sandra De Clerck, Klara Jiraskova, Galerij Brabo, Mercator & Noordstar, Desguinlei 100, 2018 Antwerpen, nog tot 7/9, open op werkdagen van 9-17 u. en zondagen van 14-17 u. (gesloten op zaterdag en feestdagen).

-	‘25 jaar grafiek uit het Frans Masereel Centrum’, Koningin Fabiolazaal, Jezusstraat 28, 2000 Antwerpen, tot 13/7, open van dins.- tot zondag van 10-17 u. met werk van 100 kunstenaars.

-	‘Small and Beautiful’, selectie van meer dan 100 kunstwerken, klein formaat van 25 hedendaagse kunstenaars, waaronder schilderijen, aquarellen, gouaches, tekeningen, gravures, sculpturen, juwelen, nog tot 8/9, Argo, Modern and Contemporary Art Gallery, Zeedijk 734, 8300 Knokke-Heist, dagelijks (niet op dinsdag) van 11-13 u. en van 15-18.30 u.

-	‘Zomergasten’, recente aanwinsten in de collectie hedendaagse kunst, Noordbrabants Museum, Verwersstraat 41, 5200 BA 's-Hertogenbosch, van 18/7 t/m 31/8, met werk van Bob Birza, Frank van den Broeck, Tom Claassen, Paul van Dijk, Guido Geelen, Joris Geurts, Hans van Hoek, Rini Hurkmans, Guido Lippens, Pieter Laurens Mol, Marc Mulders, Toon Nooij, Stijn Peeters, Moniek Toebosch en Reinaud van Vught.

-	‘Een beeld van een tuin’, 3 beeldende individualisten in visueel gesprek, Vlaams CC ‘De Brakke Grond’, Nes 45, 1012 KD Amsterdam, nog tot 31/8, open di. t/m za. 10-20.30 u., zo. 13-17 u., met werk van Bart Decq, Maria Glandorf en Baukje Trenning.

-	‘Zomersalon’ met schilderijen van Etienne Le Compte, Jef Janssens en Jef van Campen, sculpturen van Jozef Van Acker en schilderijen en keramiek van Gisèle Putmans, 't Hof te Puttens, Wichelsestraat 20-22, 9340 Lede, nog tot 31/8, open op za., zo. en feestdagen van 12-22 u.

-	‘In het licht van Lumière’, ‘Zwart-wit van De Vijf’, ABB-galerij, Hoekgebouw Diestsevest-Diestsestraat, 3000 Leuven, nog tot 23/8, met werk van Jan Frans Cantré, Jozef Cantré, Frans Masereel, Joris Minne en Henri Van Straten, open op werkdagen van 9-16 u., op zaterdag van 14-17 u., gesloten op zon- en feestdagen.

-	‘Amerikaanse fotografie 1947-1997’, Museum van Bommel Van Dam, Deken Oppensingel 6, Venlo (Ndl), nog tot 31/8, met werk van o.m. Diane Arbus, Elliott Erwitt, Robert Frank, Lee Friedlander, Philippe Halsman, Paul Strand en Brett Weston, open van di. t/m vr. van 10-16.30 u., gesloten op maandag.

-	‘Deurle, 6 juli 1997’, kunstproject in het Museum Dhondt-Dhaenens, Museumlaan 14, 9831 Deurle, nog tot 5/10, confrontatie tussen Craigie Horsfield (foto's), Paul Robbrecht (architect) en de publicisten Christoph Ruys en Erik Eelbode.

-	‘Les dieux sont parmi nous’, tekeningen, schilderijen, ruimtelijke objecten van Paul Reniere en Martine Depla, in eigen atelier en woning, Steenvoordestraat 5, 8978 Watou, van 12/7 t/m 24/8.

-	‘Miniatuurwerkelijkheden’, het muhka gezien door 9 fotografen: Mirjam Devriendt, Johan M. Duyck, Michiel Hendryckx, Tom Peeters, Patrick Poels, Ger van der Vlugt, Paul Loenen, Jan Ver-

	linde, Hans Werleman, nog tot 24/8, Museum Hedendaagse Kunst Antwerpen, Leuvenstraat 32, 2000 Antwerpen.

-	‘Dodecahedron - Pythia links to Pythagoras’, multimediaproject van Merlin en Kasjanova, Museum Hedendaagse Kunst Antwerpen, Leuvenstraat 32, 2000 Antwerpen, nog tot 31/7.

-	Actiele beeldentuin van 't Wit Huis - Spermalie, Rijselsestraat 13-15, 8210 Loppem, sculpturen van o.m. Tony Gragg, Henk Visch, Bernd Lohaus, Camiel Van Breedam, Wastijn & Deschuymer, Ludwig Vandevelde, Peter Rogiers, Bart Decq, Philippe Aguirre y Otegui, Louise Bourgeaois, Stephan Balkenhol, open tijdens de zomermaanden.

Bibliotheek

Jeugdliteratuur

Patrick Cornillie

Buitengewoon, uitg. Dilbeekse Cahiers, Spanjebergstraat 9, 1710 Dilbeek, 1995, 220 × 140 mm, 102 blz., paperback. - In deze jeugdroman moet Virginie naar het buitengewoon beroepsonderwijs. Het gezin behoort tot de welstellende sociale klasse. Het is dan ook met grote tegenzin - omwille van haar imago en niet omwille van het kind - dat de moeder tot dit besluit komt. De auteur, die zelf les geeft in het buitengewoon onderwijs, weet duidelijk waarover hij schrijft. Deze roman wordt opgegeven als jeugdroman; waarschijnlijk bedoeld voor 12-14 jarigen. Het werk is op hun niveau geschreven. Zullen zij echter door dit onderwerp worden aangesproken? Bovendien lees je een opeenvolging van gebeurtenissen die zich voordoen tijdens enkele schoolweken. Er is geen verhaal met een climax in terug te vinden. Het lijkt me een interessante discussietekst voor een pedagogische studiedag binnen het buitengewoon onderwijs.

Vlaamse discotheek

Johan Van Cauwenberge

Magister X. Een fictief reisverhaal van een Vlaams polyfonist, uitg. Alamire, Postbus 45, 3990 Peer, 1996, 210 × 140 mm, geïll. zw.-w.- en kleurenfoto's, 45 blz., genaaid + CD met als titel ‘Magister X’, Capilla Flamenca o.l.v. Dirk Snellings, 1996, uitg. Alamire, Peer, Ug 03, DDD, boek en CD samen 995 fr. - Bij monde van Jehan Beauchamp vertelt Johan Van Cauwenberghe het fictieve verhaal van Andreas Ornitoparchus, een Vlaams musicus die, ca 1500, door Europa reist en aan de meest vooraanstaande hoven van die tijd verblijft. Een wat gedrongen kortverhaal is het, waarbij in enkele bladzijden zowat alle facetten van het leven van toen (van pest tot paus, van castratie tot carnaval) in 20ste-eeuwse hogesnelheidstreinvaart de revue passeren. Rijk geïllustreerd, maar ontsierd door zet- en spelfouten. Heel aantrekkelijk geschreven en zeker beantwoordend aan de doelstelling: de ‘leek’ een sfeerbeeld bieden van de cultuur in de 15de en 16de eeuw. Zijn interesse zal door dit verhaal zeer zeker aangescherpt worden. Op bijhorende CD is een bonte verzameling bijeengebracht van 22 composities: muziek uit de diverse Europese kringen waarin de hoofdfiguur van het verhaal vertoefde; een compilatie van verschillende stijlen en genres; een boeiende bloemlezing in puike, qua bezetting rijk gevarieerde uitvoeringen. Een voortreffelijk initiatief om de polyfonie toegankelijk te maken voor een ruimer publiek.

jvh

Jef Van Hoof

In Flanders' Fields Vol. 13, BRTN-Filharmonisch Orkest o.l.v. Fernand Terby, Phaedra ADD 92013, (Donkerstraat 51, 9120 Beveren), 1996, met informatief (N-F-E-D) (en geïllustreerd) tekstboekje, 14 blz. - In weinige jaren tijd wist Phaedra zich een stevige reputatie op te bouwen inzake opnames van Vlaamse muziek uit de voorbije anderhalve eeuw. De 13de productie in de reeks In Flanders’ Fields bevat werk van de ‘andere’ Van Hoof; niet de componist van Vlaamse strijdliederen (waarmee hij al te lang al te eenzijdig werd vereenzelvigd) maar Van Hoof als (anachronistisch) postromantisch symfonicus: de 1e en 4e Symfonie en de Ouverture Willem de Zwijger (resp. 1938, 1950 en 1910-'12). Komt ook in dit deel van zijn oeuvre zijn heroïsche strijdvaardigheid in indrukwekkende klankmassa's en climaxen tot uiting, ze wordt geregeld door hemzelf gerelativeerd, door zijn ‘alter ego’ getemperd. Want naast vechter was van Hoof ook fijngevoelig poëet, lyricus, schilder met orkestkleuren. Beide aspecten van zijn persoonlijkheid worden in zijn symfonisch werk tot een boeiend evenwicht samengebracht. De intonatie van de strijkers is in deze opname (die al dateert van 1986) niet altijd zuiver op de graat. Terby's interpretatie laat af en toe wat te wensen over inzake detailnuancering, maar imponeert anderzijds door de uitgesproken confrontatie van de twee eerder genoemde facetten van Van Hoofs persoonlijkheid.

jvh

Victor Legley

Works for Symphonic Band, Royal Symphonic Band of the Belgian Guides o.l.v. Norbert Nozy, René Gailly International Productions (O. Maesschalckstraat 12, 1083 Brussel), 1996, CD87 123, DDD, met informatief (N-F-E) (en geïllustreerd) tekstboekje, 24 blz. - Om kort te gaan: dit is 73′42″ muziek van topkwaliteit, zowel wat composities betreft als qua uitvoering en opname. Meer hoeven we eigenlijk niet te vertellen, goede wijn behoeft immers geen krans. Toch even kort de inhoud voorstellen. Het eerste werk dat Legley voor groot blazersensemble schreef, dateert uit 1969: Drie bewegingen voor koperblazers. Al was het blaasorkest één van zijn eerste liefdes, toch kwam hij - daartoe vooral aangezet door zijn vriend Yvon Ducène (voormalig dirigent van de Gidsen) - pas laat tot het schrijven voor harmonieorkest. Enkele eerder gecomponeerde werken voor andere bezettingen transcribeerde hij (Before Endeavours Fade; Le Bal des Halles), maar hij schreef daarnaast ook een aantal boeiende, qua expressie en muzikaal-technische uitwerking zeer gevarieerde, originele composities voor harmonieorkest (o.a. Paradise Regained, naar een gedicht van H. Marsman waarin hij materiaal verwerkte uit een gelijknamige, eerder geschreven compositie voor symfonieorkest; Hommage à Absil; Symfonie nr. 7).

jvh

Elias Gistelinck

Jenny Spanoghe, viool en Daniel Blumenthal, piano, René Gailly International Productions (O. Maesschalckstraat 12, 1083 Brussel), 1996, CD87 113, DDD, met informatief (N-F-E) (en geïllustreerd) tekstboekje, 16 blz. - De muziek van Elias Gistelinck voert de luisteraar tot ver voorbij de grens van wat woorden bij machte zijn uit te drukken. Zijn muziek - of ze nu aansluit bij avantgardistische stromingen en technieken, dan wel quasi tonaal harmonisch is - is gekenmerkt door een zeer directe zeggingskracht. Vaak gedragen door een sterk maatschappelijk engagement, vertellen zijn composities over lief en leed, over vreugde en verdriet, over leven en dood, over de ‘trage treurnis van 's mensen onvolkomenheid’. Op deze CD is zowel werk voor pianosolo als voor viool en piano samengebracht. Jenny Spanoghe en Daniel Blumenthal begrijpen deze muziek perfect, spelen ze met technisch meesterschap en vitale intensiteit; aangrijpend mooi. Wat is het jammer dat het informatief gedeelte van deze productie zo vreselijk ontsierd wordt door een ronduit beschamend groot aantal taal-, spel- en drukfouten.

jvh

Victor Legley

Chamber Music, Jenny Spanoghe, viool en Daniel Blumenthal, piano, René Gailly International Productions (O. Maesschalckstraat 12, 1083 Brussel), 1996, CD87 114, DDD, met informatief (N-F-E) (en geïllustreerd) tekstboekje, 16 blz. - ‘Hedendaagse muziek die én hedendaags én muziek is’, zo omschreef Legley zijn eigen werk. In de voorste linies van de avantgarde vond je hem niet, maar eclectisch gebruikte hij alles wat hem, als hedendaags romanticus, van dienst kon zijn in zijn streven naar een zo intens mogelijke gevoelsexpressie. Al was het steeds zijn bedoeling bevattelijke muziek te schrijven voor een ruimer publiek, wij menen dat het enige tijd en herhaalde beluistering vergt vooraleer de ‘gemiddelde luisteraar’ zijn heel persoonlijke stijl echt leert smaken. Deze voortreffelijke opname door Jenny Spanoghe en Daniel Blumenthal (Sonate op.12, Romance op.120, Burlesque op. 18, Drie Meisjes-sonate op.122 alle voor viool en piano; Sonate op.123 voor vioolsolo) garandeert de geduldige luisteraar evenwel een boeiende ontdekkingstocht in de sterk gevoelsgeladen, poëtische klankwereld van Legley.

jvh

Het Kunstlied. Muizelhuiskoncerten VI

Romantische liederen op Vlaamse teksten, CD, uitg. Phaedra, verspreid door Muizelhuis-Projecten vzw, Muizelhof 50, 8531 Hulste, werk van J. Ryelandt, J. van Hoof, R. Herberigs, A. De Boeck, P. Benoit, L. Mortelmans, gebracht door Zeger Vandersteene, tenor en Levente Kende, piano, DDD, met informatief inlegboekje (N-F-E-D), 16 blz. - Meer dan 200 Vlaamse componisten hebben teksten van Gezelle op muziek gezet. Niet verwonderlijk dus dat ook in de hier geboden liederenkrans Gezelle, met 16 liederen, de best vertegenwoordigde auteur is. De overige teksten zijn van E. Hiel (4x), en van E. Den Haene, W. Gijssels, J. Lindemans, G.J.P. van Straaten en A. Verriest (telkens 1 gedicht); 1 tekst komt uit een oud liedboek uit Dokkum. Het brede scala aan poëtische thema's en emoties (natuurlyriek, religieuze gevoelens, gebed, introspectie en contemplatie, liefde, metafysische verlangens, schalkse en ludieke genoegens...) en de uiteenlopende muzikale verwerking ervan (van gloedvolle romantiek over klankschilderende effecten tot impressionistische sfeerschepping) worden met een klare dictie, een voortreffelijk evenwicht tussen stem en piano en een mooi gedoseerde opbouw van de spanning, op zeer expressieve wijze, telkens heel gevat, tot klinken gebracht. Met deze opname verdienen Zeger Vandersteene en Levente Kende dezelfde eretitel als Lodewijk Mortelmans: ook zij zijn de ‘prinsen van het Vlaamse lied’.

jvh

W.A. Mozart

Don Giovanni, uitg. Accent b.v.b.a., Eikstraat 31, 1673 Beert, verspreid door CoDa Distribution, Stokerijstraat 3, 3540 Herk-de-Stad, 3 CD's, Accent 95116/18D, Collegium Compostellanum, La Petite Bande o.l.v. Sigiswald Kuijken, met geïll. tekstboekje (N-E-F-D) en de volledige tekst van de opera 103 blz., alles samen in kartonnen cassette. - Een live-opname realiseren van een opera is een gok. Alles moet meezitten, iedereen moet in beste doen verkeren, niets mag er misgaan, niemand mag ook maar even wat minder presteren of het geheel boet meteen aan kwaliteit in. Het is duidelijk dat dergelijke ideale omstandigheden (haast vanzelfsprekend) zelden gehaald worden. Deze opname bevestigt dat. Vocaal zit niet altijd alles even goed. Zo krijgt bijv. Elena Vink (Donna Anna) het knap lastig om, na een nochtans goede start, aan het einde van de opera ook nog de aria Non mi dir behoorlijk te zingen. Het geheel mist ook aan dramatische spankracht; de spanning tussen schalksheid en drama is zoek; het geheel komt vrij mat over, mist gedifferentieerde karaktertekening. Zeer zeker mogen we niet alles en iedereen over dezelfde kam scheren. Nanco De Vries bijv. is zeer degelijk in de rol van Masetto en Nancy Argenta schittert als Zerlina. Ook het orkest is briljant:

helder, accuraat, alert, vinnig, genuanceerd profileert het zich tot zowat de beste acteur van het gezelschap.

jvh

Cantemus

Jeugdkoor Cantemus Tielen, p/a P. Van Looy, Gierlebaan 10, 2460 Kasterlee/Tielen, 1996, uitgebracht door Digi Classics, Cant 9511, DDD, informatief inlegboekje 24 blz., 67′56″. - Patrick Van Looy leidt het jongerenkoor Cantemus in composities op vooral verhalende poëzie, getoonzet door vooral Vlaamse componisten (Nees, Wilmots, Swerts, Termont, Roelstraete, De Vocht en Schollaert; maar ook Mendelssohn en Webber), vaak speciaal voor dit koor geschreven. In het tekstboekje lezen we: ‘een uitvoering van jonge amateurs kan moeilijk anders dan onaf zijn.’ Inderdaad is dat zo, beter kan altijd. Toch hoeft Cantemus niet al te bescheiden te zijn: de mooi geknede koorklank en zeker ook de klare dictie verdienen beslist een pluim. Hebben we in onze prestatiegerichte samenleving overigens niet al te exclusief aandacht voor het product, eerder dan voor het proces? Is bij het werken met jongeren het gebeuren, het plezier beleven aan, het groeien in muziek niet veel belangrijker dan het gave resultaat? Dat de leden van Cantemus plezier beleven aan wat ze zingen is hoorbaar! Dààr gaat het om.

jvh

Het Bronzen Hart-Ode aan Mechelen

Eerbetoon aan de Toondichter Gaston Feremans, uitg. Gaston Feremans Fonds vzw, Karel De Preterelei 196, 2140 Borgerhout, 1996, te verkrijgen bij het Fonds door storting van 708 fr. (verzendingskosten inclusief) op rekening 775-5907122-37. - 90 jaar geleden werd Gaston Feremans geboren. Om dit te gedenken brachten het Feremans-Fonds en Uitgeverij Roeland-Uitgaven i.s.m. de Nederlandse Elza Vis-De Clercq Stichting een CD uit waarop Het Bronzen Hart - Ode aan Mechelen (in een opname van 35 jaar geleden) het centrale werk is. Deze qua thematiek te eng provincialistische en muzikaal vaak bombastische compositie (met desondanks menige boeiende bladzijde) wordt door een onnauwkeurige uitvoering niet naar behoren verdedigd: het kinderkoor klinkt plat en scherp, zingt geregeld tergend vals; zonder tekstboekje is nauwelijks uit te maken in welke taal sopraan-solo Liane Jespers (nochtans heel mooi) zingt. Natuurlijk heeft dergelijke opname (o.l.v. Staf Nees en met Renaat Verbruggen) zeker haar historische waarde, de vraag is echter of Feremans' werk daar vandaag mee gebaat is. We vrezen van niet. De meer recente opnames van stemmige liederen als Herfst, Morgenstilte en Het avondt konden ons daarentegen wel bekoren. Ook de pedagogische miniatuurtjes uit Pianoboek van Hendrika verdienen meer aandacht dan de luttele 4′24″ die ze hier toegewezen krijgen.

jvh

Fantasia... sul linguaggio perduto

Arco Baleno-Ensemble, uitg. Jeugd en Muziek Vlaanderen, Koningsstraat 10, 1000 Brussel en Radio 3, A. Reyerslaan 52, 1043 Brussel, 1997; R397003; informatief tekstboekje (N-F-E), 13 p. - Dat het grote publiek het contact met de hedendaagse muziek is kwijtgeraakt, is geen nieuws. De moderne muziektaal is voor velen onverstaanbaar, ontoegankelijk. Het fluitkwartet Fantasie... rond de verloren taal van Marjan Mozetich zette bovengenoemd ensemble ertoe aan een poging te ondernemen om enkele hedendaagse composities onder de aandacht van een breder publiek te brengen. Het centrale werk is het Fluitkwartet in C van... Mozart. Een bewuste keuze want niemand verstond beter de kunst om zijn ideeën in een heldere, voor iedereen verstaanbare taal te verwoorden. Verder ook werk van Gordon Jacob (de neo-klassieke Four Fancies), van Yves Bondue (het direct aansprekende Isolectio met repetitieve elementen en swingende ritmes), van André Prévost (Mobiles gebaseerd op een serie van 6 noten) en het werk van Mozetich zelf. Arco Baleno, vorig jaar bekroond met de Debuutprijs Kamermuziek van Jeugd en Muziek speelt deze uiteenlopende, beslist erg bevattelijke composities met hoorbaar enthousiasme; zwierig en elegant, gepassioneerd en gedreven. Dit is een CD die velen kan ‘bekeren’ tot de hedendaagse muziek.

jvh

Poëzie

Ugo Verbeke

Wandelen onder een baldakijn van bloesems. Haiku's, uitg. Zuid & Noord, Hanebergstraat 75, 3581 Beverlo-Beringen, Papaverreeks nr. 21, 210 × 145 mm, 32 blz., genaaid 375 fr. / 21 gld. - Een bundel die nu uitsluitend haiku's bevat waaruit het eigene ervan eens te meer mag blijken: het formeel beperkte en beperkende van de objectieve natuurevocatie als poëtische verwoording van een ervaringsgegeven en als een uitnodiging naar de lezer toe om daarop vanuit het eigen ervaringsleven te responderen. Een bundel die geordend wordt rond de thema's stilte, het zachte, het ontluikende, het bloeiende, maar ook het breekbare. Een bundel die uitloopt op ‘een ochtendgebed’ en ‘tegen wind in zoeken naar een vergeten antwoord’ en wordt voltooid in de vreugde die het kind bloemen en speelgoed bieden. En toch ook daar de verlangende droom, de blijvende hunker. En allicht is het dit innerlijke bewegen, deze trilling van dualistische, alleszins nooit tragische, beleving een onderliggende, een altijd voelbare geladenheid die door de verzen heen ruist, die de haiku's een verruimende diepgang geven.

Margot H. De Hartog

Heen en weer door de jaren, uitg. De Zevenslapers, Nederlandse reeks Leuvense cahiers nr. 156, verspreid door Poëziecentrum, Hoornstraat 11, 9000 Gent, 1997, 205 × 145 mm, 63 blz., gelijmd. - Margot H. de Hartog (Rotterdam, 1920) heeft reeds een paar bundels gepubliceerd. Haar familie werd grotendeels in Auschwitz vermoord. Zij zelf overleefde Theresienstadt, werd er bevrijd door het Sovjetleger en emigreerde daarna naar New York, waar zij Nederlands doceerde en ook als gerechtelijke tolk werkzaam was. Bijna alle gedichten uit deze uitvoerige bundel wijzen terug naar het noodlot dat haar en de haren trof. Een van de beste gedichten ‘Theresienstadt, 28 oktober 1944’ (31) spreekt - ontroerend maar beheerst - de diepborende droefheid uit toen zij als dochter van haar moeder afscheid móest nemen en haar in pure onschuld kon toeroepen ‘ik kom met het volgende transport’, maar ‘Het bleek het allerlaatste transport en van die trein de laatste wagen’. En nu, vijftig jaar later: ‘Ik was nog steeds jodin - ik hoorde nergens bij en weg de dromen die op niets meer sloegen’ (44). Een rijk en fijn verwoord getuigenis.

Eugène van Itterbeek

Zomer zonder zomer, uitg. De Zevenslapers, 1996, Nederlandse reeks Leuvense cahiers nr. 157, P. Coutereelstraat 76, 3000 Leuven, 205 × 140 mm, 47 b lz., gelijmd. - Na heel wat gedichten te hebben geschreven en evenveel uitgegeven, is Eugène van Itterbeek (Kessel-Lo, 1934) aan een moment van bezinning toe. Deze bundel bevat honderd teksten. Sommige ervan lijken veeleer een poging tot poëzie. De meeste zijn aforismen, korte uitingen dus van een levensbeschouwing of -filosofie. In dit geval hier een zeer relativerende, eerder pessimistische visie, die meestal uitmondt in een religieuze attentie. Tussen al deze eerder droge en koude beschouwingen valt een echt gedicht, zoals ‘Je blijft maar wuiven’ (nr. 97) wellicht nog beter op. Maar het staat wel redelijk alleen.

Toon Brouwers

Steden, de Stad, uitg. Facet nv, Willem Linnigstraat 13, 2060 Antwerpen 6, 1996, 210 × 130 mm, 29 blz., genaaid. - Toon Brouwers (Antwerpen, 1943) schreef, naast honderden artikels over theater en vertalingen/bewerkingen van een twintigtal toneelstukken, reeds drie bundels gedichten. De nieuwe bundel bevat drie delen: het eerste deel (Impressies van steden) gaat over Moskou, Wenen, Bagdád, Praag, Caïro. Het tweede gedeelte behandelt Antwerpen (dé stad) en het derde ‘Een liedje is overal’, bevat beslist de beste gedichten van de bundel. Voorbeelden zijn ‘Eenentwintig’ (25) en ‘Swiss Air’ (27) met als sluitstuk: ‘Groots en meeslepend wou hij leven. / Nu schikt hij asters in een vaas / en als hij zijn ficus en jucca begiet / beginnen zijn handen te beven.’ Opmerkelijk in deze poëzie is dat de dichter veel doodgewone dingen en zelfs onverwachte details opmerkt en in zijn gedicht optilt. Zij zijn er dan de hefbomen naar momenten van zuivere dichterlijke ontroering.

Daniël Franck

Sheherazade, uitg. deBeer, Kortemarkstraat 18, 8820 Torhout, 1996, 210 × 140 mm, reeks ‘Het vel van deBeer’ nr. 8, blz. 48, paperback 495 fr. - Allicht tracht de dichter telkens weer ervaringen van onmacht, van onzekerheid, van zoekend onvermogen op een steeds opnieuw scherp aangezette wijze bezwerend te onderdrukken, of af te wijzen. Duidelijk een hopeloze maar steeds herhaalde beweging. De authenticiteit, de innerlijke kracht van de verzen dreigt echter te worden bezwaard door gejaagde en amechtige beeldenreeksen. Het ongewone ervan, het wel eens wat opzettelijke en vergezochte ondergraaft de luciditeit van de verzen. Ze zijn vaak moeilijk te duiden, moeizaam te benaderen, soms zelfs onverstaanbaar. De vormgegeven ervaringswereld geeft zich ook na een aandachtige en inlevende lectuur niet zonder meer vrij. Anderzijds is het ook zo dat de poëtische verbeelding door het ongewone van associaties en voorstellingen lezers zou kunnen aanspreken. Beelden dringen zich inderdaad vaak op, ze wekken belangstelling, ze verbazen en ontroeren, maar ze dienen allicht onvoldoende de totaliteit. Ze spreken de lezer aan door het enkelvoudige van de gevatte en fraaie verwoording. Deze dichtkunst vindt haar oorsprong in een wij-beleving die kan uitgroeien tot een ik-jij relatie, waaraan een licht dramatische spankracht niet vreemd is.

Jan Clement

Wintermaan, uitg. deBeer, Kortemarkstraat 18, 8820 Torhout, 1996, 210 × 140 mm, reeks ‘Het vel van deBeer’ nr. 9, blz. 48, paperback 495 fr. - De dichter blijft ook in deze bundel zijn eigenheid trouw. Zijn gedichten getuigen van een sobere uitdrukking van de ervaring. Elke bijkomstigheid is eraan onttrokken. Dat leidt tot een unieke met tederheid doortrokken openheid die zich niet zonder meer bloot geeft maar behoedzaam en met een subtiele inleving moet worden benaderd. Doorheen beelden wordt een fluctuerend leven beroerd en toch ook in intense momenten gefixeerd, even gefixeerd. Een dichter die gevoelig zintuigelijk naar een innerlijkheid reikt over dat zintuigelijke heen. Een dichter die het zijn en niet-zijn in leven en dood eenvoudig tot in de essentie weet te benaderen. Op een beheerste wijze geeft hij ruimte aan de pijn, vooral gegeven in een moederbeeld dat was en niet meer is, in de pijn om wat ging en de pijn om de onvolmaaktheid van wat was. De opbouw en de uitwerking van de bundel is zeer coherent. Het inleidende en het afsluitende gedicht onder de hoofding ‘landschap’ omsluiten een beweging van heimwee en bevraging naar de erkenning van de dood die de droom is die uit het lichaam ontsnapt: ‘dood is overal nergens zijn’. Tussenin in drie geledingen de milde smart, het zachte verwijt en de lichte ontzetting voor het onbekende en voor de moeizame duiding van een verloren leven.

Jos Daelman

Herdersuur, uitg. C. De Vries-Brouwers, Haantjeslei 80, 2018 Antwerpen, 1996, 200 × 125 mm, 192 blz., genaaid 895 fr. - Van Jos Daelman (Moerkerke-Waas, 1937) verschenen sinds 1974 acht

bundels gedichten. De nieuwe bundel met de pastorale titel Herdersuur bevat een omvangrijke keuze uit vorige publicaties, aangevuld met in 1994 en 1995 geschreven gedichten en met enkele Engelstalige en uit andere talen vertaalde gedichten. De hele bundel omvat gedichten die geschreven werden tussen 1965 en 1995. Dertig jaar poëzie dus. In zijn verantwoording schrijft de auteur dat zijn gedichten derhalve in verschillende stijlen werden geschreven, maar dat is weinig te merken. Ze kregen wel een nieuwe indeling en werden onder diverse thema gerangschikt. Zo is er een serie ‘Personages’ met gedichten over o.a. Van de Woestijne, Pernath, Andreus, Klee, De Hooch, Delius. ‘Plaatsen’ worden verkend in een volgende afdeling, met enkele sterke gedichten zoals ‘Klimatologisch’, ‘Voyage intime’ en ‘Ierland’: ‘Koud zilver waarop / een mist van goud ontstaat. / Kringen naar binnen / nu de tijd in water daalt.’ Boomgedichten zijn in het Waasland op hun plaats. Daelman beschrijft ze en memoreert ze ook onder andere thema's: ‘Wanneer ik inslaap, / mag het onder bomen zijn. / Mijn neusvleugels zullen trillen / alsof ze geuren horen.’ De lezer kan een verfijnd taalgevoel volgen dat rond al deze thema's rankt. Hier en daar klinkt daartussen een vondst: ‘En plots woorden als kleinodiën / liggend op de schaal van even de stilte.’ Daelmans poëzie gaat altijd uit van een fysisch gegeven of een realistische vaststelling - gewoonlijk de eerste regel van het gedicht. Het opent de weg, wijst een spoor, want ‘schrijven is een kier / in de gordijnen; / maar het blijven gordijnen.’ (80). Het volgen van al deze sporen is een genot.

Piet Brak

Stuifzandrug, uitg. deBeer, Kortemarkstraat 18, 8820 Torhout, 1996, 210 × 140 mm, reeks ‘Het vel van deBeer’ nr. 7, blz. 80, paperback 495 fr. - In de nieuwe bundel van Piet Brak staan eens te meer fraaie verzen, vorm gegeven in een poëtisch aanvoelen van wat zich aandient. De vraag dringt zich echter op of het fijnste, de kwintessens van wat de dichter raken wil, niet wat verloren loopt in een overdadig gebruik van beelden en metaforen. Dichtkunst die allicht niet uitgepuurd is tot het wezenlijk zuivere. In het laatste onderdeel, ‘virtuele realiteit’ dat illustratief is voor de tonaliteit van de hele bundel, geeft de dichter de indruk een vermogen aan mogelijkheden te evoceren die hij in een realiteit aanwezig wil stellen; mogelijkheden om een realiteit vorm en gestalte te geven. Ze wordt misschien toch wel net iets te vluchtig omlijnd, ze blijft te veel in het ongewisse, het onbestemde. De lectuur van deze verzen kan de lezer ongetwijfeld charmeren, maar de kans bestaat dat hij daarbij toch een zekere onvoldaanheid kan ervaren.

Literair proza

Alstein

De engel van Simberg of is dit nu de wereld?, uitg. de Prom-Baarn, 1997, verspreid door Uitg. Westland nv, T. Van Cauwenberghlei 101, 2900 Schoten, 210 × 130 mm. - Op 18 maart 1997 is Alstein vijftig geworden. Een reden voor de auteur om achterom te kijken en een balans op te maken. Eerder deed hij dat al naar aanleiding van zijn veertigste verjaardag in het boek De uitgedaagde werkelijkheid. Zijn nieuwe publicatie is gebaseerd op de dagboeken die de auteur bijhield van 1987 tot 1996. Alstein brengt geen autobiografie in de klassieke zin van het woord. Ook op dat vlak blijft hij trouw aan zichzelf. Hij is een ‘bescheiden’ auteur. De behoefte om zichzelf te etaleren is hem vreemd. Ook hier puurt de auteur zijn ervaringen uit tot hun essentie en slijpt aan de verwoording ervan. In een soort cirkelbeweging voert Alstein de lezer mee van Oude God naar Oude God. Hij houdt halte in Frankrijk, de Ardennen, Schotland, Finland... Alstein staat stil bij mensen die hij toevallig ontmoet, gekwetste mensen dikwijls, zoals de patiënten uit de psychiatrische instelling in Oude God. Ook zijn vrouw en twee zonen zijn stil maar nadrukkelijk aanwezig. Toch verliest hij zich nergens in details. Wel om vandaar uit te blikken op zijn schrijverschap en op zijn manier van in de wereld zijn en naar die wereld kijken. Het resultaat is een tekst zonder veel grote woorden, maar met des te meer diepgang. Nuchter én scherpzinnig tegelijk. ‘Ik ben niet belangrijk, mijn boeken zijn belangrijk.’, schrijft Alstein ergens. De engel van Simberg is andermaal een bewijs van zijn gelijk.

Robin Hannelore

Naar Sint-Job op een ezel zonder kop, uitg. Heibrand, Veldekensstraat 18, 2300 Turnhout, 1996, 210 × 135 mm, 114 blz., genaaid 495 fr. - In deze roman klaagt Robin Hannelore de geestelijke verloedering van de mens aan. Kop van jut zijn enkele politici, die een mooie Kempense gemeente naar de rand van de afgrond brengen... De handeling speelt in Ouwen, eertijds een stad met naam en faam, maar nu verschrompeld tot een onooglijk dorpje, waar de politieke corruptie hoogtij viert. Deze satire, gekruid met historische wetenswaardigheden en magisch-realistische elementen, kan je gerust beschouwen als een buitenbeentje in het oeuvre van de auteur. Anderzijds is dit een pijnlijk actueel boek. Zeker nu de politiek en het gerecht door de publieke opinie erg onder vuur liggen. Gelukkig verwacht de auteur veel van de jongere generatie, in het boek verpersoonlijkt door Rochus en Roscara. Ze kunnen het tij doen keren, maar moeten daar wel de kansen toe krijgen. Het satirische element zit ook in de keuze van de namen van de gewraakte politici. Deze verwijzen naar personages uit het Middeleeuwse dierenepos ‘Van den vos Reynaerde’, waarin ook de draak wordt gestoken met de machthebbers. Er is blijkbaar niets nieuws onder de zon.

jvs

Thieu Van Engeland

Als de koekoek roept, uitg. Heibrand, Veldekensstraat 18, 2300 Turnhout, 1996, 210 × 135 mm, 119 blz., genaaid 550 fr. - Deze roman is opgevat als een raamvertelling, waarbij een zekere Klaas terugblikt op zijn jeugdjaren in een polderdorp, en op zijn verblijf in Kongo. De auteur situeert dit gegeven in de periode net voor de Tweede Wereldoorlog. In het eerste gedeelte van de roman plaatst hij het standenverschil en de daaraan verbonden hypocrisie op de voorgrond. Sooi, een arme wroeter, is de tegenpool van Drees, een rijke hereboer. Deze laatste kan niet verdragen dat Klaas, kunstschilder-schaapherder én zoon van Sooi, een relatie aangaat met zijn dochter Rietje. Als blijkt dat het meisje zwanger is van Klaas, moet zij voor een tijd bij een oom en een tante in Noord-Frankrijk onderduiken... Het tweede deel van het boek baadt in de broeierige sfeer van Kongo. Als Rietje, na een miskraam, het geluk gevonden heeft bij een veearts in Zuid-Afrika, besluit ook Klaas het vaderland te verlaten. Hij trekt naar Kongo, waar zijn liefde voor de mooie Marie-Louise rijpt. Thieu Van Engeland weet waarover hij vertelt, want hij verbleef zelf anderhalf jaar in het voormalige Belgisch Kongo als gewestbeambte. De auteur pleit in zijn roman voor meer menselijkheid en rechtschapenheid binnen de samenleving. Hierbij moeten de zelfontplooiing van ieders persoonlijkheid, de goede onderlinge verstandhouding en de ware liefde tussen man en vrouw primeren. Hoewel gesitueerd in het verleden is het boek geschreven voor mensen van vandaag, in een moderne taal. Er zit veel vaart in het verhaal en op bepaalde momenten treffen we zelfs ronduit flitsende passages en dialogen aan.

jvs

Jacques Hoste

Klokhuizen, uitg. Davidsfonds/Clauwaert, Blijde-Inkomststraat 79-81, 3000 Leuven, 1996, reeks Caleidoscoop, met werkboekje, 200 × 130 mm, 100 blz., genaaid 445 fr. - Oorspronkelijk verscheen de novelle Klokhuizen in 1985. Het verhaal is eenvoudig. De lezer wordt door Jacques Hoste meegevoerd naar een uitgerangeerd arbeidersgezin: vader André is met brugpensioen, moeder Francine is een stille, teruggetrokken huisvrouw en hun zoon Hans, een mislukt student, wacht op een onbeduidend baantje in overheidsdienst. Hoste laat de personages in elkaar opvolgende monologues intérieurs aan het woord. Zij trachten hun vrij troosteloos en uitzichtloos bestaan wat kleur te geven door te vluchten in hun herinneringen. Voor Hans is dat zijn ‘glorieuze’ studententijd; voor de vader een slippertje tijdens een suikerbietencampagne in Noord-Frankrijk. Scherpe conflicten zijn er niet. Daarvoor zijn de personages teveel in zichzelf opgesloten. Klokhuizen bevat sterke passages én eerder zeurderige bladzijden. Het is zeker niet Hostes beste werk. De uitgever mikt met deze herdruk duidelijk op het onderwijs. Het boek is vergezeld van een uitgebreid werkboekje. Naar mijn smaak een wat oubollige werkwijze.

Jacques Hoste

De kleptomaan, uitg. Davidsfonds/Clauwaert, Blijde-Inkomststraat 79-81, 3000 Leuven, 1996, 220 × 145 mm, 203 blz., gebonden 745 fr. - In zijn nieuwe roman, De kleptomaan, ontwikkelt Jacques Hoste twee verhaallijnen. Enerzijds voert hij Théodore Géricault ten tonele. De schilder is stervende. In zijn briefwisseling met zijn vriend John Constable blikt hij terug op een mislukte schildercarrière. Anderzijds is er het verhaal van Theo Depoorter, verpleger in het verzorgingstehuis ‘Heideroosje’, waar hij dagelijks geconfronteerd wordt met de ontluistering van dementerende bejaarden. Ook hij heeft het niet gemaakt. Zijn vrouw heeft hem met hun dochtertje verlaten en Theo tracht die scheiding te verwerken in het café ‘De Gouden Carolus’. Twee genres vermengen is geen sinecure. De combinatie van historische en hedendaagse roman ligt niet voor de hand. Hoste is erin geslaagd deze krachttoer tot een goed einde te brengen. De figuur van de preromantische schilder is goed gedocumenteerd en overtuigend neergezet. Ook de tragiek van de verpleger Theo komt goed uit de verf. Onbegrip, mislukking en getormenteerdheid lopen als een rode draad door beider leven. En net als in vroeger werk van Jacques Hoste, ontbreekt ook hier de autobiografische grondtoon niet. Enkel de manier waarop Hoste een ontknoping inbouwt, kon mij minder overtuigen. Al bij al is De kleptomaan naar inhoud en vorm een geslaagde roman, misschien wel de beste die Hoste tot op heden geschreven heeft. Een boek dat een breed lezerspubliek verdient.

Beeldende kunsten

Mariette Jacobs

Zij, die vielen als helden, uitg. Provinciebestuur West-Vlaanderen, Dienst Cultuur, Koning Leopold II-laan, 8200 St.-Andries-Brugge, Deel 1: Cultuurhistorische analyse van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen,

1995, geïll. met (150) zw.w.- en (26) kleurenfoto's, 305 × 240 mm, 176 blz., gebonden - Deel 2: Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, 1996, geïll. met (918) zw.w.-foto's, 305 × 240 mm, 496 blz., gebonden 3.250 fr. (voor de 2 dln met foedraal). - Dat West-Vlaanderen heel wat oorlogsgedenktekens bezit, zal wel niemand verwonderen en daarbij denkt men dan in de eerste plaats aan de vele monumenten in de Westhoek n.a.v. de Eerste Wereldoorlog. Maar in deze boeken worden alle oorlogsgedenktekens (863 ex. verspreid over 239 gemeenten) geïnventariseerd. Deel 1 is meer bespiegelend en historica Jacobs formuleert antwoorden op de vragen omtrent de betekenis, de achtergrond en de initiatiefnemers van deze gedenktekens. Daarbij valt het op dat er na W.O. I in West-Vlaanderen een echte ‘monumentenboom’ te constateren viel. Na W.O. II was er al een zekere terughoudendheid bij het oprichten van krijgsmonumenten. De auteur bestudeerde ook wat die monumenten ons over de tijdsgeest en het maatschappelijk gebeuren ten tijde van de oprichting ervan kunnen leren en welke boodschappen (via opschriften en iconografie) ze voor het nageslacht in zich dragen. In die beschouwingen gaat het niet alleen over de officiële gedenktekens, maar ook over de gedenktekens opgericht van uit een parochie, een familie of een militaire groepering. De foto's onderstrepen heel overtuigend het betoog. - In Deel 2 worden per gemeente (in alfabetische volgorde) alle monumenten in detail beschreven en telkens met een foto geïllustreerd. Daarop volgt telkens ook een korte historiek, waar mogelijk wordt naar de bibliografie i.v.m. het monument verwezen. Zonder meer twee indrukwekkende boeken die terecht de aandacht vragen voor gedenktekens die met de tijd dreigen verwaarloosd (én vergeten) te worden. Dit boekwerk is tevens een schrijnend overzicht van de grote ellende die elke oorlog voor soldaat en burger meebrengt... een oproep dus voor ‘nooit meer oorlog’!

Antoinette Huysmans e.a.

Cornelis Floris (1514-1575), beeldhouwer, architect, ontwerper, uitg. Gemeentekrediet, Pachecolaan 44, 1000 Brussel, 1996, geïll. met zw.-w.- en kleurenfoto's, 305 × 225 mm, 271 blz., gebonden, 1.450 fr. - Het Gemeentekrediet gaf onlangs een wetenschappelijke studie over Cornelis Floris (1514-1575) uit. Deze beeldhouwer, ontwerper, tekenaar en architect is zeker bekend als de vader van de zgn. ‘Florisstijl’. Een stijl die we zowel terugvinden in de architectuur, de beeldhouwkunst, de schilderkunst, de wandtapijtkunst, de keramiek, de edelsmeedkunst, de glasschilderkunst, de meubelkunst... en die zich kenmerkt door een ornamentiek op basis van rolwerk en een fantasierijke combinatie van maskers, mensen, dieren- en plantenmotieven. Vooral in de zestiende eeuw was hij nogal geliefd. Het is een van de verdiensten van Cornelis Floris deze vormentaal vanuit Italië naar het noorden te hebben gebracht. In die zin speelt hij een voorname rol in de ontwikkeling van de Vlaamse renaissance en beïnvloedde menig ander kunstenaar uit die periode. De thans gepubliceerde studie bevat naast een biografie van Cornelis Floris (door Jan Van Damme) een grondig overzicht van zijn oeuvre: zijn tekeningen (door Carl Van de Velde), zijn prentenreeksen (door Christine Van Mulders), zijn beeldhouwkunst (door Antoinette Huysmans) en zijn bouwkundige scheppingen (door Jan Van Damme). Bepaalde van zijn scheppingen hebben de tand des tijds niet doorstaan en bleven enkel door ontwerpen of andere afbeeldingen bewaard. Vooral zijn sculpturen (grafmonumenten, epitafen, sacramentstorens, doksalen...) verwierven wereldfaam. Ze staan dan ook niet alleen in Vlaanderen, maar evenzeer in Denemarken, Duitsland en Nederland. De verschillende delen van dit aangenaam ogend boek zijn rijkelijk geïllustreerd. Het gaat om een fraaie uitgave wat we trouwens van het Gemeentekrediet gewoon zijn.

jlm

Albert Châtelet

Robert Campin. De Meester van Flémalle, uitg. Mercatorfonds Paribas nv, Meir 85, 2000 Antwerpen, geïll. met kleuren- en zw.-w.-reproducties, 335 × 225 mm, 379 blz., gebonden en in cassette, 4.900 fr. - Sedert enkele jaren publiceert de prestigieuze uitgeverij Mercatorfonds uit Antwerpen terecht luxueuze basisboeken over ‘onze’ Vlaamse Primitieven. Achtereenvolgens konden we genieten van werken over Hubert en Jan van Eyck (door Elisabeth Dhanens, 1980), Hiëronymus Bosch (door Roger H. Marijnissen, 1987), Gerard David (door Hans J. Van Miegroet, 1989) en Hans Memling (door Dirk Devos, 1994). Nu verscheen een uitgave over Robert Campin. De Meester van Flémalle geschreven door Albert Châtelet. En voor zover we weten staan ook andere kunstenaars, zoals Rogier van der Weyden, uit de late veertiendevijftiende eeuw op het programma. Het boek over Robert Campin. De Meester van Flémalle, beantwoordt volkomen aan de verwachtingen die we bij het Mercatorfonds gewoon zijn te stellen én te krijgen. Het werd opnieuw een fraaie realisatie met uitstekende kleurenfoto's, waarvan sommige details sterk werden uitvergroot en verrassend overkomen. Waarom de zwarte kleur (zoals bij de meeste uitgaven) van de cover, de kaft en van de foedraal door beige werd vervangen, blijft een raadsel. In die zin valt het boek natuurlijk beter op tussen de hoger vermelde werken, maar wijzigt natuurlijk de eenvormigheid van de geciteerde ‘reeks’. Dit laatste doet evenwel niets af van de kwaliteit. Dergelijke drukken blijven aangenaam ogen, wat wel mag als we de aankoopprijs zien. Alleen het doorbladeren en genieten van zoveel moois blijft boeien en nodigt de aandachtige kijker uit om de tekst te lezen. Ook wij waren benieuwd. Over Robert Campin, de Meester van Flémalle, Rogier van der Weyden en Jacques Daret... werd al heel veel gepubliceerd en alleen de geschiedenis van dit relaas bestuderen kan al leiden tot een boeiende uiteenzetting. Het lijkt wel op een detectiveroman. Albert Châtelet schrijft ten andere in zijn woord vooraf: ‘Zijn (= Meester van Flémalle) lotgevallen in de (kunst)geschiedschrijving zijn zo uniek en merkwaardig dat we ze hier willen verhalen’, wat dan ook in de volgende bladzijden gebeurt. En dit verhaal is nog niet teneinde. De volgende delen van dit volumineuze boek handelen over een sfeerbeeld van de vijftiende eeuw en uiteraard over het leven van Robert Campin, een Doorniks meester. Dit laatste gebeurt hoofdzakelijk aan de hand van documenten. Daarna krijgen we een overzicht van zijn werken die de auteur groepeerde in enkele hoofdstukken: het Doornikse debuut, de grote retabels, de (beroemde en beruchte) Mérode-triptiek, de werkzaamheden in het atelier, de portretten en de werking van het atelier. In de bespreking van dit oeuvre komen naast stijlbesprekingen ook de iconografie, de symboliek, de pedigree... telkens uitvoerig aanbod. Net zoals bij de andere uitgaven van het Mercatorfonds over Vlaamse Primitieven eindigt het boek met een (chronologisch) overzicht van de aan Robert Campin toegeschreven schilderijen. Hier krijgen we een bespreking van het materiële aspect van het werk en een korte bespreking met verwijzingen naar bestaande literatuur. Een bibliografie, een bronnenuitgave en een register sluiten het geheel af. We kunnen alleen de hoop uitdrukken dat binnenkort de ‘reeks’ wordt uitgebreid met studies over de andere Vlaamse Primitieven. En dat ze even verzorgd zullen zijn, daar twijfelen we eigenlijk niet aan!

jlm

Luca Melegatti

Aardewerk en porselein, uitg. Tirion-Baarn, 1996, verspreid door uitg. Lannoo-Tielt, 250 × 150 mm, geïll. met kleurenfoto's, 192 blz., gebonden 990 fr. - In de reeks ‘De Antiek Bibliotheek’ - onder de redactie van Jan Pieter Glerum - verscheen een nieuw deel dat geheel gewijd is aan ‘aardewerk’. Het boek behandelt de ontwikkeling van de eenvoudige ruwe prehistorische ‘pot’ tot het zeer verfijnde porselein van onze dagen. Daarbij komen aan bod: de preklassieke keramiek, de Romeinse en Griekse keramiek, de islamitische productie

illustratie

(ook in Spanje), de Spaans-Moorse, Franse, Italiaanse majolica, alsook de invloed van de Nederlanden op de aardewerkproductie. Het 18de-eeuws porselein uit Duitsland, Oostenrijk (Wenen), Italië, Frankrijk, Spanje, Rusland, Engeland, Scandinavië en andere landen van Europa wordt in woord en beeld uitvoerig belicht. Het laatste hoofdstuk zet de nieuwe stijlen en de gebruikskeramiek van de 20ste eeuw in de schijnwerper. Dat daarbij geregeld bekende kunstenaars worden genoemd ligt voor de hand. Maar via ‘kaderartikeltjes’ worden nog tal van andere facetten van aardewerk en porselein aan de orde gesteld, zo o.m. Vervalsingen van Italiaanse majolica in de 15de-16de eeuw; De verzamelingen van de Medici; Regels voor liefhebbers van porselein; enz... Het boek bevat achterin een verklarende woordenlijst en een register (op persoonsnamen). Al bij al een belangwekkend boek dat aan de geïnteresseerde lezer een boeiende kijk in de wereld van ‘aarde en vuur’ bezorgt.

De recensies werden geschreven door:

fb:	Fernand Bonneure
gg:	Guido Goedemé
gs:	Geert Swaenepoel
jlm:	Jean Luc Meulemeester
js:	Jan Seys
jvh:	Jaak Van Holen
jvs:	Jan Vorsselmans
lv:	Ludo Vandamme
rd:	Robert Declerck

Vorige Volgende