[nummer 252]
Inleiding
Jean Luc Meulemeester
In 1928 - dit is ruim 65 jaar geleden - schreef Albert Visart de Bocarmé (Brussel 1868-Brugge 1947) zijn bekende Recherches sur les imprimeurs brugeois (Brugge, 1928, 73 blz. met ill.), dat een overzicht biedt van de Brugse typografie door de eeuwen heen. Dit boek verscheen ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de toen erg befaamde en internationale drukkerij-uitgeverij in Brugge: de firma Desclée-de Brouwer. Die fraaie uitgave mag nog steeds als de basisstudie over Brugse drukkers beschouwd worden. De auteur gaf meteen een bondige bespreking van de voornaamste realisaties en plaatste die in de juiste context. Intussen werd dit standaardwerk aangevuld met talrijke bijdragen van erudiete auteurs, zoals A. Steyl, A. Schouteet, R. Van Eenoo, A. Derolez, T. Luyckx, J. Vandamme, E. Cockx-Indestege, W. Leloup, J. De Smet, L. Vandamme, A. Dewitte, N. Geirnaert, A. Vandewalle, M. Goetinck, A. Van den Abeele en A. Viaene. Die laatste publiceerde ten andere in 1960 een samenvattend artikel over de Oude boekdrukkunst te Brugge in het themanummer Boek en grafiek van het toenmalige tijdschrift West-Vlaanderen (IX, 51, p. 153-169). Toch kunnen we gerust stellen dat sedert 1928 geen grondig overzicht van de Brugse drukkunst werd geschreven en dat er nog steeds geen aanzet is gegeven tot het samenstellen van de bibliografie van Brugse drukken. Met de huidige uitgave vult Vlaanderen aldus een leemte aan. Vergeten we niet dat intussen heel wat nieuwe gegevens werden ontdekt en dat de studie diepgaander en concreter werd aangepakt. De verschillende specialisten, die voor dit themanummer werden aangezocht, waren uiteraard beperkt in het aantal pagina's, maar toch slaagden ze erin, vooral op druktechnisch gebied, een vernieuwende dimensie over de Brugse typografie te brengen. We bedanken hen graag voor hun inzet, hun toewijding en hun positieve, vruchtbare manier van
samenwerken. Dat sommige facetten, zoals het inhoudelijke van het Brugse boek, minder aan bod kwamen, ligt vooral aan het ontbreken van degelijke voorstudies en aan de beperking die vooraf werd opgelegd. De bedoeling is vooral een vlot leesbare samenvatting van de stand van het onderzoek te brengen die kan dienen voor latere studies, een basis waarop kan verder gebouwd worden, zonder daarom nieuwe en aanvullende gegevens over het hoofd te zien.
Ter gelegenheid van deze uitgave stelden we aan het Brugse stadsbestuur voor om een tentoonstelling met hoogtepunten van de Brugse typografie te realiseren. Men ging echter niet op ons voorstel in. De Kredietbank was wel graag bereid ons idee concreet gestalte te geven. Zo loopt tot begin november 1994 in hun KB-Galerij De Gekroonde Laars in de Steenstraat een expositie over Hoogtepunten van de Brugse drukkunst. Langs deze weg danken we uitdrukkelijk de directie van deze bankinstelling voor de vriendelijke medewerking en financiële hulp bij de realisatie van dit nummer en van deze tentoonstelling. Onze dank gaat eveneens naar de andere sponsors en medewerkers. Een aantal voordrachten, tijdens de maand oktober, zullen dit onderwerp vanuit een andere hoek benaderen. En in het atelier van graficus Renaat Bosschaert in de Sint-Annakerkstraat in Brugge loopt o.a. een didactische tentoonstelling over de verschillende drukprocédés. Nummer, tentoonstellingen en voordrachten vullen elkaar schitterend aan. Zo blijkt trouwens dat Brugse drukkers tijdens een aantal perioden wereldprodukten op de markt brachten. En we hebben het hier niet alleen over het eerste Engelstalige boek dat ooit werd gedrukt, maar ook over andere merkwaardige realisaties waarbij het grafische aspect niet over het hoofd mag worden gezien.
De studie van de Brugse drukkunst bereikt met deze uitgave uiteraard geen eindpunt. Dit nummer is slechts een schakel in het verdere onderzoek van de steeds langer wordende ketting van Brugse drukkers. Ook vandaag verschijnen in Brugge nog heel wat hoogstaande produkten op typografisch gebied en zijn er nog verschillende drukkerijen en uitgeverijen werkzaam. Meteen drukken we de hoop uit dat binnenkort een zo volledig mogelijk overzicht in dit verband, samen met een bibliografie van Brugse drukken, verschijnt. Misschien gekoppeld met een grote overzichtstentoonstelling?
Detail uit een schilderij (doek, 120 × 189 cm) uit de late 17de of begin 18de eeuw met zicht op de Burg in Brugge. Let op de verschillende kleine boekwinkels aan de zuidzijde van de Sint Donaas kathedraal. Dit niet gesigneerde en niet gedateerde schilderij wordt wel eens toegeschreven aan de Bruggeling Jan Baptist van Meunincxhove. Het behoort tot de verzameling van de provincie West-Vlaanderen. (foto: Brussel, K.I.K.)
Auteursrechtelijk beschermd