[Een] pleidooi voor het vak kunstgeschiedenis
Op 6 maart 1992 blokletterde een veel gelezen Vlaamse krant: ‘Kultuur is het domme broertje op school’. Met deze kop en het bijhorende artikel probeerde de reporter te wijzen op het cultuurverval in het onderwijs. Een recente enquête aan de Gentse rijksuniversiteit bewees immers dat, bijvoorbeeld, meer dan de helft van de ondervraagde studenten niet eens één Vlaamse Primitief konden opsommen.
Inderdaad het vak kunstgeschiedenis, cultuurgeschiedenis, esthetica, artistieke vorming (of hoe het ook wordt genoemd) krijgt in het gehele lessenpakket van het middelbaar onderwijs een uiterst minimale plaats toebedeeld. Met het eenheidstype smolten de lesuren nog meer weg. Het gemeenschapsonderwijs schrapte muziek in het tweede jaar, terwijl de vrije scholen plastische opvoeding lieten vallen. En in de menswetenschappen werden de twee uren tot één gereduceerd. Ook in het tweede jaar toerisme werd kunstgeschiedenis met één uur verminderd. En onlangs schafte de minister van onderwijs het enige uurtje kunstgeschiedenis af in de laatste graad van de humaniora. En zo kunnen we nog ‘uren’ verdergaan. Dit gebeurde meestal ten voordele van informatica. Op steun van de hogere overheid moet blijkbaar niet gerekend worden. Dat ze hierbij een kapitale fout begaat, ligt voor de hand. Het beleid dient in dit opzicht duidelijk veranderd te worden. Politici schrijven (denk schrijven) tegenwoordig vlot leesvoer waarin hun ideeën breedvoerig uiteengezet worden. Zo kwam de Vlaamse cultuurminister destijds met een ambitieus plan naar voren over cultuur op school. Dit ministerieel initiatief kreeg in de media de nodige aandacht, wat uiteraard de intentie was, maar verder gebeurde er weinig concreets. De idee van een ‘cultuurdag’, naar analogie met de jaarlijkse sportdag, was niet nieuw, maar juichen we zeker toe. Toch moeten we wachten op de realisatie ervan. Het blijven geïmproviseerde uitspraken die bewijzen dat een grondig inzicht ter zake ontbreekt.
De redactie van het tijdschrift Vlaanderen wil hierbij onderstrepen dat het vak kunstgeschiedenis een belangrijke rol te vervullen heeft in de opvoeding van onze adolescenten. Dit werd trouwens al meerdere malen bewezen. Het schrappen van dit vak uit de leerstof van de humaniora kan niet! Het kunstonderwijs heeft de laatste jaren enorm moeten inleveren. Dat dit nu ook gebeurt met het vak kunstgeschiedenis dient meer dan aangeklaagd te worden. Het Vlaams Christelijk Kunstenaarsverbond wil met klem die lessen verdedigen en het initiatief van de minister totaal afwijzen, zonder daarom afbreuk te doen aan andere lesvakken. In die zin schragen en ondersteunen ze de kritische bedenkingen en uitingen van de vereniging van de Vlaamse kunsthistorici (VLAKAM).
Namens het Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond
Jean Luc Meulemeester
Auteursrechtelijk beschermd