Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 33

Bio- en bibliografie ‘van’ en ‘over’.

I. Biografie:

-	geboren onder de naam Marthe Bellefroid(*) op 16 april (Ram) 1901 in Antwerpen op de wijk Seefhoek, waar ook Jan-Albert en René Goris opgroeiden; ‘enig kind van ouders die veel te laat getrouwd waren en die veel te laat een kind hadden gekregen’ (Florquin, blz. 109); haar vader was een tolbediende, haar moeder - een huisvrouw - was de dochter van een Zuidbrabantse smid en een Parijse midinette (De Ceulaer, blz. 55);
-	over haar niet zo gelukkige jeugd heeft ze het gehad in haar boeken (o.m. De Reis, 1966, en Iokasta, 1970) en in vele interviews: ‘Ik mocht geen vriendinnetjes of vriendjes hebben. Ik was een zeer braaf kind, veel te braaf... Mijn moeder was streng en mijn vader eiste van mij deemoed en onberispelijk gedrag. Als ik een paar punten verloren had, dan leefde ik in doodsangst, want ik wist dat ik wel niet zou geslagen worden, maar dat mijn vader zich in lange redeneringen zou afvragen wat hij aan de hemel toch misdaan had, om zo'n dochter te krijgen... Het gevolg was dat ik werkte om nooit gestraft te worden. Een punt minder voor gedrag betekende een ramp en weken ongezelligheid. Mijn neefjes en nichtjes waren niet zo; die hadden plezier. En daarom werd ik altijd tot voorbeeld gesteld. Dat is een triestig ding, want die hadden een hekel aan mij, die nooit slechte punten had en altijd onberispelijk was’ (Vanhee, blz. 44);
-	na haar lager en middelbaar onderwijs in Antwerpen volgde ze een paar voorbereidende jaren in het ‘Institut supérieur pour demoiselles’, waarna ze in het Brusselse ‘Institut supérieur Gatti de Gamont’ het diploma van regentes behaalde (1920; officieel onderwijs, al waren ze thuis katholiek, maar haar vader was een overtuigd liberaal die geregeld op bedevaart ging);
-	in 1920 kreeg ze een betrekking in het onderwijs: eerst aan de lagere school op het Stuyvenbergplein, dan aan die van het Deurneplein en later nog aan die van de Lange Beeldekensstraat, allemaal op de Seefhoek; vanaf 1930 was ze verbonden aan de normaalschool van haar geboortestad als lerares opvoedkunde in de k.n.s.; tijdens de oorlog werd ze inspectrice van het kleuteronderwijs, kreeg daarom na de bevrijding last en werd de laan uitgestuurd zonder wedde en zonder pensioen; na tal van tribulaties - kantoorwerk bij De Sikkel, lerares aan een internationale school in het Zwitserse Villars - werd ze een jaar op wachtgeld gesteld en kreeg ze haar pensioen;
-	ondertussen was ze in het Frans beginnen te schrijven: eerst onder haar eigen naam Marthe Bellefroid, daarna - vanaf 1951 - onder die van Rose Gronon (zo heette haar grootmoeder, die een Française was); werk voor de jeugd, bijv. een 200 kinderverhalen voor Vrouw en Huis, een nu niet meer bestaand weekblad, publiceerde ze wel 'ns onder het pseudoniem Bella van Wildert^(*1):; in 1936 debuteerde ze met een bundel novellen - Chandeleur - bij de Brusselse Editions de la Phalange; later ging ze op aanraden van E. De Bock en F. De Pillecyn in het Nederlands schrijven, hoewel ze ervan overtuigd was dat ze daartoe niet in staat was;
-	zodra ze het kon, reisde ze graag en veel, o.m. naar de Ardennen, Duitsland, Engeland (1973), Italië (1974, 1975, 1976), Spanje (1972, 1975, 1978) en Turkije (1972, 1976); landen als Bulgarije en Portugal bevielen haar niet;
-	toen ze 70 was - in 1971 - werd ze twee keer gevierd: eerst door de Vereniging van Kempische Schrijvers, die bij die gelegenheid een tekening van haar door F.I. Van Damme verspreidde; daarna door haar uitgever De Clauwaert; verder was ze lid van het C.V.K.V. dat haar in 1971 hulde bracht in ‘Vlaanderen’.
-	Rose Gronon werd herhaaldelijk bekroond^(*2):: • in 1959 met de Literatuurprijs van Hilvarenbeek voor Het huis aan de St.-Aldegondiskaai; • in 1963 in het Referendum van de Vereniging van Vlaamse Letterkundigen met De Ramkoning; • in 1964 met de Plaket van het beste kinderboek in Vlaanderen (uitgereikt door de V.B.V.B.) voor haar schoolleesboekjes Goudenregen; • in 1965 met de Prijs voor dramatische literatuur van de Vlaamse Provincies voor haar luisterspel Het Veer te Corvey^(*3): • in 1965 met de Literatuurprijs voor het scheppend proza van de provincie Antwerpen voor De Ramkoning; • in 1970 organiseerde Boekengilde De Clauwaert een referendum onder z'n lezers i.v.m. de beste roman en de beste novelle uit de toenmalige reeks: Herman Vos won met 51,75% van de stemmen met Ik ben de Maraboe en Rose Gronon met 46,77% van de stemmen met Pentheus; • in 1973 met de Premie voor letterkunde van de provincie Antwerpen voor haar gehele oeuvre;
-	na een leven lang gewoond te hebben in het huis van haar ouders (Lange Beeldekensstraat 44, 2000 Antwerpen) overleed Gronon op 16 september 1979 in het Antwerpse St.-Vincentiusziekenhuis na een zes-wekenlange doodsstrijd, aan de gevolgen van een hersenbloeding die haar op 6 augustus trof; op vrijdag 21 september werd ze na de uitvaartmis (om 11 u., met een homilie door pater Emiel Janssen) in de kerk van het Heilig Hart in de Lange Beeldekensstraat, op het kerkhof van de grensgemeente Essen-Wildert^(*1): begraven^(*4):.

(*1): Bella (= de naam die de leerlingen haar op school gaven, cf. Bellefroid) van Wildert: ‘Tijdens de donkere jaren van de Tweede Wereldoorlog kwam Rose Gronon wel nu en dan naar Wildert... op zoek naar een welkome aanvulling voor het schrale toegestane voedselrantsoen. Ze verbleef daar zelfs een poosje en kocht er ten slotte een stuk bosgrond aan de Schaapsbaan. Dit stuk grond kwam later in handen van de plaatselijke archivaris Tireliren die het Kraaiendonk noemde en er de eerste karren voor zijn later museum bijeenbracht.
Bij het achthonderdjarig bestaan van Essen, nu alweer twintig jaar geleden, speelde Rose Gronon, bij die feestelijkheden, op haar typische onopvallende manier, een belangrijke rol. In het kader van de viering had... Tireliren... ook kennis gemaakt met haar literaire produktie. Met haar medewerking maakte hij een toneelstuk van haar Gyldenlöve Saga. Een reden te meer om de banden tussen Rose Gronon en de streek van Essen-Wildert nauwer toe te halen. En een reden ook, waarom zij in Wildert wilde begraven worden.’ (G. Claes in G.v.A., 13 september 1980)
Toen het 80 jaar geleden was dat Gronon in de Scheldestad werd geboren, werd op 25 april 1981 te harer ere een wandelpad aangelegd over een afstand van 4,5 km. door de beemden van het Aabeekdal, vertrekkend en eindigend bij de beboste strook Kraaiendonk (vroeger eigendom dus van Gronon) en halfweg haar graf op het kerkhof van Wildert bereikend. Cf. A. Tireliren in Spycker, 1981, XXXVIII, nrs. 1-2, blz. 26-38.

(*2): Een Staatsprijs voor de roman heeft Rose Gronon nimmer mogen ontvangen, al hebben velen daarover geklaagd, o.m. G. Claes en M. Janssens. ‘Einde 1978, begin 1979 stonden de kansen van Rose Gronon voor die staatsprijs er beter voor dan ooit. Er waren drie kandidaten voor de staatsprijs voor het gezamenlijk werk: Rose Gronon, André Demedts, Louis-Paul Boon. Het werd Boon... Maar ditmaal leek het bijna vaststaand dat een vrouw onze hoogste literaire onderscheiding zou krijgen. De stem die de doorslag moest geven, kwam van iemand voor wie de snobmode van het “schwärmen” met pluralisme kennelijk ook al een obsessie is. ...Wij hopen dat de priester-hoogleraar, die met die éne stem de doorslag gaf voor Louis-Paul Boon, nu misschien toch de tijd zal vinden om de boeken van de hem voorheen praktisch onbekende Rose Gronon te lezen.’ (G. Claes in G.v.A., 22-23 september 1979). Wellicht daarom hebben M. Janssens, H. Lampo, H. Vos e.a. haar de ‘Staatsprijs van de lezer (het hart)’ toebedacht.

(*3): In 1961 kreeg Het veer te Corvey nog een 3de Prijs in de luisterspelwedstrijd van de B.R.T. en de Nederlandse Radio-Unie.

(*1): Bella (= de naam die de leerlingen haar op school gaven, cf. Bellefroid) van Wildert: ‘Tijdens de donkere jaren van de Tweede Wereldoorlog kwam Rose Gronon wel nu en dan naar Wildert... op zoek naar een welkome aanvulling voor het schrale toegestane voedselrantsoen. Ze verbleef daar zelfs een poosje en kocht er ten slotte een stuk bosgrond aan de Schaapsbaan. Dit stuk grond kwam later in handen van de plaatselijke archivaris Tireliren die het Kraaiendonk noemde en er de eerste karren voor zijn later museum bijeenbracht.
Bij het achthonderdjarig bestaan van Essen, nu alweer twintig jaar geleden, speelde Rose Gronon, bij die feestelijkheden, op haar typische onopvallende manier, een belangrijke rol. In het kader van de viering had... Tireliren... ook kennis gemaakt met haar literaire produktie. Met haar medewerking maakte hij een toneelstuk van haar Gyldenlöve Saga. Een reden te meer om de banden tussen Rose Gronon en de streek van Essen-Wildert nauwer toe te halen. En een reden ook, waarom zij in Wildert wilde begraven worden.’ (G. Claes in G.v.A., 13 september 1980)
Toen het 80 jaar geleden was dat Gronon in de Scheldestad werd geboren, werd op 25 april 1981 te harer ere een wandelpad aangelegd over een afstand van 4,5 km. door de beemden van het Aabeekdal, vertrekkend en eindigend bij de beboste strook Kraaiendonk (vroeger eigendom dus van Gronon) en halfweg haar graf op het kerkhof van Wildert bereikend. Cf. A. Tireliren in Spycker, 1981, XXXVIII, nrs. 1-2, blz. 26-38.

(*4): Bij de dood van Rose Gronon werden o.m. volgende in memoriams gepubliceerd:

Claes G. in G.v.A., 22-23 september 1979;

Claes G. in Mededelingen van de Vereniging van Vlaamse Letterkundigen, 1979, nr. 101, blz. 10-11;

Decorte L. in Vlaanderen, 1979, XXVIII, nr. 172, blz. 327;

Janssen E. in De Periscoop, 1979-80, XXX, nr. 1, blz. 3;

Vos H. in Herdenkingen en huldigingen 1979. Schoten, Vereniging van Kempische Schrijvers, 1980, blz. 3-4;

X. in D.S., 18 september 1979.

[p. 315]

II. Bibliografie ‘van’^(*5)::

A.	Franstalig werk: a) novellen en verhalen: Chandeleur (1936), waarin: Chandeleur, Temps pascal, Le déjeuner sous la tonelle, La route obscure, La nuit de Noël; Colloque nocturne (1938), waarin: Colloque nocturne, L'appel inutile, Le mouchoir; Anne-Marie de Wuestenraedt (1939)^(*6):. b) romans: Le livre d'Arnd (1951)^(*7):. Le petit cheval blanc (1956)^(*8):.
B.	Nederlandstalig werk: a) romans: Orso (1954, 1972^2), De gyldenlöve saga (1956)^(*9):, Sarabande (1957, 1972^2)^(*10):, Ik zal leven (1959)^(*11):, De Ramkoning (1962, 1982^12)^(*12):, De ballade van Doña Maria de Alava (1963, 1973^2), Ik, Hasso van Bodman (1966), Iokasta (1970, 1971^2)^(*13):, Ishtar (1974). b) novellen: De late oogst (1954)^(*14):, De groene dijk (1955), Het huis aan de St.-Aldegondiskaai (1958, 1979^4)^(*15):, De man die Miguel heette (1963)^(*16):, De Roodbaard (1965)^(*17):, De reis (1966)^(*18):, Pentheus (1969)^(*19):, Venetiaanse herfst (1971), Het land Mordor (1973)^(*20):, De heks (1978)^(*11):. c) verhalen: De droombruid in De Vlaamse Linie, 2 november 1962; Kerstmis in Idem, 1962; Requiem voor een goede dokter in Idem, 12 april 1963; Mademoiselle Agatha in Idem, 27 september 1963; Het snoepwinkeltje in Idem, 7 februari 1964; Persephone^(*21):(1967), waarin: Persephone, De Indische halsdoek; Het gebroken hart in De Bond, 17 januari 1969; Anne-Marie in D.W.e.B., 1971, CXVI, blz. 493-499; De verloren tuin in De kortste verhalen en gedichten van... samengesteld door Walter Soethoudt. Antwerpen, W. Soethoudt, 1974 (Kijkgatpaperback: 1), blz. 77-83; Anne van den smid in Vrouwen in Vlaanderen schrijven nu. Nieuwe verhalen van 22 romancières. Zele, D.A.P. Reinaert Uitgaven, 1977, blz. 181-199. d) opstellen, teksten, cursiefje, brief enz.: Van myte en waarheid tot schepping in De Clauwaert, herfst 1961, blz. 3, 5; Mirakelen in D.W.e.B., 1971, CXVI, blz. 456-461; Henri Evenepoel in Van Ensor tot Permeke. Tielt-Utrecht, Lannoo, 1971, blz. 60-73; De vrouw in de mythologie in D.V.G., 1972, LVI, nr. 6, blz. 24-27; Wolkenspel in Catalogus Eerste Brugse Boekenbeurs. Brugge, 1972, blz. 65; Het Antwerpen van Conscience in Vlaanderen, 1973, XXII, nr. 134, blz. 227-230; Robrecht van Béthune en Hasso van Bodman in Gedenkboek Robrecht van Béthune. De Leeuw van Vlaanderen. Ieper, Jef Lesagekring, 1973, blz. 110-114; Filip De Pillecyn in Twintig eeuwen Vlaanderen. Hasselt, Heideland-Orbis, 1976, XIV (Vlaamse figuren: 2), blz. 293-296; Brief aan Jan Vercammen in Getuigenis, 1978, XXIII, nrs. 5-6, blz. 23-24. Dagboek (bladzijde) in De Bond, 3 augustus 1979, blz. 15. e) reisverhalen^(*22):: Zo sprak de wijze Ahmet in Kerk en Leven, 14 september 1972; Met Rose Gronon in Turkije in D.S., 19, 21, 27 en 28 september 1972; Alexander de Grote achterna in Spectator, 2, 16, 23 en 30 december 1972, 6 en 13 januari 1973; Zwervend door Turkije in G.v.A., 3 maart 1973; Klerikale perikelen in Spanje in D.W.e.B., 1973, CXVIII, blz. 57-64. f) kinderboeken: Rondedansje om het jaar (1948)^(*23):, Goudenregen. Een serie leesboekjes voor de lagere school, nl. 1. Het spel van Broeder Wind en Broeder Regen (1963), 2. Het lied van zon en wolken (1964), 3. Het boek van Patrik en Ida (1964), 4. Het boek van Steven en Joost (1964), 5. Het boek van Karl-Hans (1965), 6. Het boek van de zeven vrienden (1966)^(*24):; De zilveren weg (1973)^(*25):. g) toneel: Anders (1968)^(*26):, Pyrene (1970), Het huis van Don Joaquin (1971)^(*27):, De maan van de lente (1974)^(*28):. h) luisterspelen: Het huis met de maskers (1960), Het veer te Corvey (1961)^(*29):, De spiegel (1965)^(*30a):. i) t.v.-scenario's: De moord op Karel de Goede (1965), Het vierde huwelijk van Jacoba van Beieren (1965), Eendagskindje (1969)^(*30b):.

(*5): Deze primaire bibliografie streeft naar volledigheid. Ik verwijs tevens naar de Bibliografie van de ereleden door Hilda Van Assche in Mededelingen van de Vereniging van Vlaamse Letterkundigen, 1977, nr. 90, blz. 13-17.

(*6): Deze drie werken verschenen onder de naam Marthe Bellefroid bij de Editions de la Phalange, Bruxelles.

(*7): Le livre d'Arnd verscheen in twee delen (1. Le livre d'Arnd, 2. Le livre de Claudius) in La-Chaux-de-Fonds, Nouvelle Bibliothèque. In 1954 verscheen er een Duitse vertaling van (Im Geheimnis sind wir verbunden) door Karl Aug. Horst (München, Nymphenburger Verlagshandlung).
Gronon bewerkte haar eerste (Franse) roman zelf (ze kortte hem ook in tot één deel) in De gyldenlöve saga (1956), al staat er tgo. de titelbladzijde: ‘Oorspronkelijke roman’.

(*8): Le petit cheval blanc verscheen bij Les Editions de la Baconnière Boudry te Neuchatel (Suisse) en werd door de auteur zelf bewerkt tot Ik zal leven (1959).
Van De gyldenlöve saga verscheen in de serie Vlaamse Auteurs (Antwerpen, Beckers, 1979) een herdruk, ingeleid door H.-F. Jespers onder de titel: Een sage tussen droom en werkelijkheid.

(*9): Le petit cheval blanc verscheen bij Les Editions de la Baconnière Boudry te Neuchatel (Suisse) en werd door de auteur zelf bewerkt tot Ik zal leven (1959).
Van De gyldenlöve saga verscheen in de serie Vlaamse Auteurs (Antwerpen, Beckers, 1979) een herdruk, ingeleid door H.-F. Jespers onder de titel: Een sage tussen droom en werkelijkheid.

(*10): Ook deze roman heeft Gronon eerst in het Frans geschreven, cf. De Ceulaer, blz. 56. Carl Peter Baudisch publiceerde in 1958 bij de Nymphenburger Verlagshandlung in München een Duitse vertaling: Sarabande.

(*11): Cf. voetnoten 8 + 9.
In 1982 brachten Davidsfonds en Reinaert Uitgaven een Rose Gronon Omnibus uit, waarin werden opgenomen: De heks, Ik zal leven en Iokasta.
De novelle De heks droeg Gronon op aan ‘H. L(ampo), die in onze jungle de zeldzame moed durft op te brengen eerlijk te zijn.’

(*12): Moritoen bezorgde in het lentenummer 1972 van z'n gelijknamig contactblad een 8-bladzijden lang werkschema ter verkenning van De Ramkoning, aansluitend bij de Moritoenverkenningen in Brugge (23 april 1970) en in Kortrijk (13 december 1971).
Rose Gronon leidt de voordracht (door Ria Scarphout) van een fragment uit De Ramkoning in op plaat 2b van Charles Dumolins Microfonie van Zuidnederlandse schrijvers (Snellegem-Jabbeke, Discus, 1977).
20 jaar na z'n publikatie werd De Ramkoning door Theresa Van Marcke gedramatiseerd en eind april 1982 door de leerlingen van het Sint-Bavo-lyceum in Gent opgevoerd.

(*13): Iokasta verscheen tevens in de door D.F. en Reinaert Uitgaven in 1982 uitgegeven Rose Gronon Omnibus.

(*14): Van De late oogst verscheen in 1965 bij De Clauwaert in Leuven in de reeks Caleidoscoop der Nederlandse Letteren een schooluitgave met aantekeningen door lic. J. Vlasselaers (niet meer beschikbaar).

(*15): Het huis aan de St.-Aldegondiskaai verscheen oorspronkelijk in D.W.e.B., 1958, CIII, blz. 133-157.
Het huis... werd door André Demedts opgenomen in z'n bloemlezing Moderne Vlaamse verhalen (Utrecht-Antwerpen, Prismaboeken: 592, z.d.).
Vanaf 3 oktober 1973 verscheen deze novelle van Gronon als feuilleton in Gazet van Antwerpen.
Van Het huis... werd voor de B.R.T. een t.v.-film gemaakt door Anton Stevens naar een scenario van Theresa Van Marcke met o.m. An Van Acker, Peggy De Landtsheer en Cara Van Wersch als Amanda, Monique De Beun en Ann Petersen als Adinda en Annaliva Bekaert en Magda De Winter als Julia. De B.R.T. zond de film uit op 5 juni 1979 en op 11 februari 1981. Op het Nederlandse scherm was Het huis... op 22 maart 1981 te zien.

(*16): De man die Miguel heette verscheen aanvankelijk in D.W.e.B., 1963, CVIII, blz. 102-117, 156-185.

(*17): Van De Roodbaard verscheen in 1968 bij De Clauwaert (Leuven) in de serie Caleidoscoop der Nederlandse Letteren, een schooluitgave met commentaar en aantekeningen door lic. L. Scheer (niet meer beschikbaar).

(*18): De reis werd ook opgenomen in Dag, kind, een omnibus van het Davidsfonds (1978), waarin verder: Congres in Salzburg (M. De Munck), Een wereld vol soldaten (A. Demedts), Kermis (G. Durnez), Het diepe water (J. Van Remoortere) en Danny (C. Schouwenaars).

(*19): Opgedragen aan Johan Van der Bracht.

(*20): In 1971 verschenen Gronons Verzamelde novellen. Op de viering in het Osterrieth-huis in december 1971 overhandigde Willem Vanden Eynde, stichter en afgevaardigde-beheerder van Boekengilde De Clauwaert, de schrijfster een luxe-exemplaar. ‘Een aardige paradox is dat wel: een schrijver krijgt bij een feestelijke gelegenheid een boek ten geschenke dat hijzelf geschreven heeft...’ (M. Janssens in D.W.e.B., 1972, CXVII, blz. 144)
De eerste druk van de Verzamelde novellen bevat de novellen De late oogst tot en met Venetiaanse herfst. De tweede druk (1973) nam ook Het land Mordor op. De heks verscheen pas in 1978, dus lang na deze herdruk.

(*11): Cf. voetnoten 8 + 9.
In 1982 brachten Davidsfonds en Reinaert Uitgaven een Rose Gronon Omnibus uit, waarin werden opgenomen: De heks, Ik zal leven en Iokasta.
De novelle De heks droeg Gronon op aan ‘H. L(ampo), die in onze jungle de zeldzame moed durft op te brengen eerlijk te zijn.’

(*21): Persephone verscheen oorspronkelijk in D.W.e.B., 1959, CIV, blz. 595-614. Samen met De Indische halsdoek verscheen het bij Verbeke-Loys (Brugge) als Miniboek: 2.

(*22): Rose Gronon bracht in 1972 - daartoe uitgenodigd door het Turkse Bureau voor Toerisme - een bezoek aan Turkije. De fotografe Paule Pia vergezelde haar. De atmosfeer van die tocht naar het eeuwenoude verleden in het land der Hittieten en in Troje beschreef ze in verschillende bijdragen voor diverse bladen.

(*23): Verschenen onder het ps. Bella van Wildert. Zie voetnoot 1.

(*24): Schoolleesboekjes geschreven op verzoek van Willem Vanden Eynde en uitgegeven door J.B. Wolters in Leuven. Geïllustreerd door Lie.

(*25): Met tekeningen van Leo Fabri.

(*26): In 1968 door het Brussels Kamertoneel (in het Vita-zaaltje onder de Basiliek van Koekelberg) gecreëerd in een regie van Johan Van der Bracht, met o.m. Jos Houben (Anders), Mia Van Roy (de moeder), Annelies Vaes (Penny) en Rony Waterschoot (de vader).

(*27): Van Het huis van Don Joaquin bracht Het Reizend Volkstheater, een gezelschap van de provincie Antwerpen, 4 opvoeringen in het Rubenshuis in 1971 en 1972.

(*28): Gecreëerd door de K.N.S. in Antwerpen op het Internationaal Theaterfestival (mei 1974) met o.m. Ray Verhaeghe (Ramiro), Peter Strynckx (Ramon), Yolande Markey (Toda), Els Cornelissen (Pedra), Camilia Blereau (Tibor), Lieve Van Mileghem (Corba) en Polly Geerts (Juana). Hernomen vanaf 15 februari 1975 in een regie van Walter Claessen.

(*29): Ook uitgegeven, maar niet in de boekhandel: Amsterdam, C.G.A. Corvey, 1961.

(*30a): In 1968 door de B.R.T. voor de Italiaprijs ingezonden. Door de B.R.T. uitgezonden op 26 april en 6 mei 1972.

(*30b): Eendagskindje was de derde in een reeks korte speelfilms omtrent ‘de geboorte’, geschreven door Vlaamse auteurs in opdracht van de B.R.T. Gronons scenario werd verwezenlijkt door Peter Simons met Polly Geerts, Jef Demedts en Marcel Hendrickx. Het werd uitgezonden op 8 januari 1969.

[p. 316]

III. Bibliografie ‘over’^(*31)::

A. Algemeen:

a)	naslagwerken: - Demedts A. in M.E.v.d.W. Haarlem, De Haan-Antwerpen, De Standaard, 1980, IV, blz. 88; - Hardy P. en De Win X., Lectuur-Repertorium 1952-1966. Antwerpen, A.S.K.B., 1968, 1 (A-G), blz. 819-820; - Waterschoot P. e.a., Lectuur Repertorium. Antwerpen, K.C.L.B./Den Haag, N.B.L.C., 1980, 1 (A-G), blz. 858;
b)	‘literaire portretten’ van Gronon: - Daems L. in Bg., 1972, L, achterflap aprilnummer; - De Swert F. in School en Omroep, september-oktober 1975, blz. 19-20; - Janssens M. in O.E., 1970-71, XIV, nr. 2, blz. 123-125; - Janssens M., Feestrede Rose Gronon^(*32):. Leuven, De Clauwaert, 1971; - Suy V., Eén schilder, dertig schrijvers. Sint-Niklaas, Danthe, 1981; - Vandeghinste A., Ontmoetingen... met 73 Vlaamse kunstenaars. Teksten en foto's. Kortrijk, Atlas, 1974, (blz. 54-55);
c)	interviews met de auteur: - Borré J. in Spectator, 2 december 1972, nr. 49, blz. 8-10; - Claes G. in G.v.A., 7 december 1971; 23 maart 1976; - Brasseur J. in Ons Volk, 4 januari 1974, blz. 10-12; - De Ceulaer J., Te gast bij Vlaamse auteurs, 4. Antwerpen, De Garve, 1964, blz. 52-59; - De Schrijver E. in De Vrouw, 1971, XXI, nr. 4, blz. 6-7; - Florquin J., Ten huize van^(*33):, 6. Leuven, Davidsfonds, 1970, blz. 107-148; - Janssen D. in Bg., 1961, XXXIX, blz. 121-126; - J(espers) H. in Jeugdboekengids, 1966, VIII, blz. 1-3; - Roggeman W.M. in D.V.G., 1972, LVI, nr. 6, blz. 21-23; - Roggeman W.M. in De Nieuwe Gazet, 21 maart 1972; - Vanhalewijn M. in D.S., 1 mei 1963; - Vanhee F. in Spectator, 21 juni 1975, nr. 25, blz. 43-45; - Van Camp K. in De Bond, 3 mei 1974, blz. 7; - Van Look P. in Het Rijk der Vrouw, 1 november 1972, nr. 1435, blz. 158-160; - Van Remoortere J. in Kerk en Leven, 2 maart 1972, nr. 9, blz. 16-17; - X. in Ons Land, 9 januari 1970, blz. 17-19; - X. voor de B.R.T.-Schooltelevisie, 27 oktober 1975, 17u.;
d)	(ongepubliceerde) licentiaatsverhandelingen: - Duys B., Het verband tussen De Reis, Iokaste en Venetiaanse Herfst van Rose Gronon. Antwerpen, 1975. - Duys D., Het verband tussen de Ramkoning, Roodbaard en Pentheus van Rose Gronon. Leuven, 1972. - Geens M., De Ramkoning - Xanthippe. Een vergelijkende studie. Leuven, 1980. - Grootaert M., De vrouwenfiguur in de werken van Rose Gronon. Leuven, 1974. - Huygh K., De vrouwenfiguur in de werken van Rose Gronon. Antwerpen, 1976. - Jordens G., Studie der motieven in drie historische romans van Rose Gronon. Leuven, 1972. - Lebeau W., Constanten in het werk van Rose Gronon. Leuven, 1972. - Machiels J., Twee historische romans: Wacht niet op de Morgen (M. Rosseels) - Ik, Hasso van Bodman (R. Gronon). Leuven, 1974. - Mollet S., Enkele aspekten van de Verzamelde novellen van Rose Gronon. Leuven, 1973. - Mondshauwer R., Rose Gronon. Een bijdrage tot de kennis van haar persoonlijkheid en Nederlands scheppend oeuvre. Gent, 1973. - Peeters E., De karakters in de novellen van Rose Gronon. Leuven, 1975.

(*31): Onvolledig. Deze secundaire bibliografie beperkt zich tot de belangrijkste portretten van en interviews met Rose Gronon, én de in mijn documentatie aanwezige recensies en kritieken omtrent haar werk.

(*32): Uitgesproken op de viering van haar 70ste verjaardag in het Osterrieth-huis aan de Antwerpse Meir (11 december 1971) i.a.v. minister F. Van Mechelen, gouverneur A. Kinsbergen, gouverneur L. Roppe, vice-gouverneur Cappuyns (Cf. D.S. en G.v.A., 13 december 1971).
Ook gepubliceerd in: Woorden en waarden. Essays over literatuur. Brugge, Orion/Nijmegen, Gottmer, 1980, blz. 267-282.

(*33): Uitgezonden door de B.R.T. op 3 februari 1969.

B. Bijzonder:

Nederlandstalig werk:

a)

romans: i.v.m. Orso (1954): - Hardy P. in Bg., 1954, XXXII, blz. 74-75, 88; in Bij benadering, 1. Dagwerk van een recensent. Brecht-Antwerpen, De Roerdomp, 1973, blz. 259-261; - X. in Wij, 23 maart 1973; i.v.m. De gyldenlöve saga (1956): - Hardy P. in Bg., 1957, XXXV, blz. 53, 74; in Bij Benadering, 1. ..., blz. 263-266; i.v.m. Sarabande (1957): - Hardy P. in Bg., 1957, XXXV, blz. 193-194, 214; in Bij benadering, 1. ..., blz. 266-271; - Van de Voorde U. in S.d.L., 22 juni 1957; - X. in Wij, 23 maart 1973; in 't Pallieterke, 14 maart 1957; i.v.m. Ik zal leven (1959): - Feniks in 't Pallieterke, 30 juli 1959; - Hardy P. in Bg., 1959, XXXVII, blz. 291-292, 313; in Bij benadering, 1. ..., blz. 272-275; - L(ampo) H. in Volksgazet, 9 juni 1960; - Van de Voorde U. in S.d.L., nieuwjaar 1960; i.v.m. De ramkoning (1962): - Adriaansen G. in Streven, 1965-66, XIX, blz. 705; - Brulez R. in Het Parool, 7 juli 1962; - Demedts A. in Het Nieuwsblad, 1 maart 1962; - Feniks in 't Pallieterke, 1 maart 1962; - Govaart T. in Kultuurleven, 1962, XXIX, blz. 601; - Hardy P. in Bg., 1962, XL, blz. 121-122, 149; in Bij Benadering, 1. ..., blz. 276-279; - Kemp B. in De Linie, 4 mei 1962; - Kemp B. in D.W.e.B., 1968, CXIII, blz. 32-42; - L(ampo) H. in Volksgazet, 15 februari 1962; - Noë J. in Cursorische lectuur, 7, z.d., blz. 1-12; - Rosseels M. in De Clauwaert, herfst 1961, blz. 6;

[p. 317]

- Scheer L. in D.W.e.B., 1962, CVII, blz. 651-657; - Thomassen H. in D.N.G., 28-29 april 1962; - Van de Voorde U. in S.d.L., 17 maart 1962; i.v.m. De ballade van Dona Maria de Alava (1963): - Demedts A. in Het Nieuwsblad,?, - Hardy P. in Bg., 1964, XLII, blz. 50-51, 92; in Bij benadering, 1. ..., blz. 281-284; - Scheer L. in D.W.e.B., 1964, CIX, blz. 64-68; - Thomassen H. in D.N.G., 4-5 januari 1964; - Van de Voorde U., in S.d.L., 14 maart 1964; i.v.m. Ik, Hasso van Bodman (1966): - Demedts A. in De Periscoop, 1966-67, XVII, nr. 3, blz.3; - Hardy P. in Bg., 1967, XLV, blz. 8-9, 50; in Bij benadering, 1. ..., blz. 286-289; - Kemp B. in S.d.L., 1 juli 1967; - Scheer L. in D.W.e.B., 1966, CXI, blz. 705-707; - Thomassen H. in D.N.G., 30-31 juli 1966; i.v.m. Iokasta (1970): - Auwera F. in De Volkskrant, 6 februari 1971; - Brems H. in Het Volk, 12 januari 1971; - Daems L. in Vlaanderen, 1971, XX, nr. 121, blz. 355-356; - Demedts A. in S.d.L., 6 oktober 1978; - J. Duym in 't Pallieterke, 11 februari 1971; - Hardy P. in Bg., 1971, IXL, blz. 5-7, 48; in Bij benadering, 1...., blz. 293-296; - Janssen E. in De Periscoop, 1970-71, XXI, nr. 5, blz. 3; - Janssens M. in O.E., 1970-71, XIV, nr. 2, blz. 123-125; - Verdoodt F.-J. in Wij, 12 april 1975; - Vlasselaers G. in S.d.L., 29 oktober 1970; - X. in Wij, 17 april 1971; i.v.m. Ishtar (1974): - Demedts A. in D.W.e.B., 1975, CXX, blz. 126-127; - Demedts A. in S.d.L., 6 oktober 1978; - Janssen E. in De Periscoop, 1974-75, XXV, nr. 5, blz. 2; - Van de Moortel R. in G.v.A., 5 maart 1975; in Bg., 1975, LIII, blz. 145-146, 158;

b)

novellen: i.v.m. De late oogst (1954): - Hardy P. in Bg., 1955, XXXIII, blz. 79-80, 96; in Bij benadering, 1. ..., blz. 261-262; - Kemp B. in De Vlaamse Linie, 29 april 1955; - X. (Prof.) in 't Pallieterke, 20 januari 1955; i.v.m. De groene dijk (1955): - Demedts A. in Het Nieuws van den Dag, 25 januari 1956; - Hardy P. in Bg., 1956, XXXIV, blz. 100-101, 119; in Bij benadering, 1. ..., blz. 262-263; - F. (Feniks) in 't Pallieterke,? 1956; i.v.m. Het huis aan de St.-Aldegondiskaai (1958): - Hardy P. in Bg., 1958, XXXVI, blz. 154, 175; in Bij benadering, 1. ..., blz. 271-272; - Kemp B. in De Linie, 5 september 1958; - Van de Moortel R. in De Gentenaar, 15 juni 1958; i.v.m. De man die Miguel heette (1963): - Feniks in 't Pallieterke, 23 juli 1963; - Hardy P. in Bg., 1963, XLI, blz. 288, 323; in Bij benadering, 1. ..., blz. 280-281; - Janssen E. in De Periscoop, 1962-63, XIII, nr. 12; - Van de Voorde U. in S.d.L., 14 september 1963; i.v.m. De Roodbaard (1965): - Hardy P. in Bg., 1965, XLV, blz. 391-392, 430; in Bij benadering, 1. ..., blz. 284-286; - Kemp B. in S.d.L., 2 april 1966; - Scheer L. in D.W.e.B., 1965, CX, blz. 440-445; - Thomassen H. in D.N.G., 22 mei 1965; - X. in De Periscoop, 1964-65, XV, nrs. 9-10, blz. 9; i.v.m. De reis (1966): - Hardy P. in Bg., 1967, XLV, blz. 116, 148; in Bij benadering, 1. ..., blz. 289-291; - Kemp B. in S.D.L., 1 juli 1967; - Scheer L. in D.W.e.B., 1967, CXII, blz. 631-633; - Thomassen H. in D.N.G., 5-6 november 1966; i.v.m. Pentheus (1969): - Copmans W. in Tijdschrift van de Belgische Posterijen, 1970, XXIX, nr. 2, blz. 47-48; - Demedts A. in De Periscoop, 1968-69, XIX, nr. 11, blz. 3; - Demedts A. in Vlaanderen, 1970, XIX, nr. 110, blz. 65-66; - Hardy P. in Bg., 1969, XLVII, blz. 257, 290; in Bij benadering, 1. ..., blz. 292-293; - X. (Fs) in 't Pallieterke, 5 februari 1969; i.v.m. Venetiaanse herfst (1971): - Bousset H. in Spectator, 11 maart 1972, nr. 11, blz. 30; - Daems L. in Vlaanderen, 1972, XXI, nr. 127, blz. 253; - Demedts A. in De Periscoop, 1971-72, XXII, nr. 12, blz. 3; - Gerits J. in Streven, 1972-73, XXVI, blz. 202-203; - Hardy P. in Bg., 1973, LI, blz. 80; in Bij benadering, 1. ..., blz. 296-297; - Van de Perre R. in Het Teken, 1972-73, XLV., blz. 105-108; i.v.m. Het land Mordor (1978): - Demedts A. in S.d.L., 4 januari 1974; - De Ruyck D. in Eksit, 1973-74, III, nr. 4, blz. 20; - Hardy P. in G.v.A., 17 oktober 1973; in Bg., 1973, LI, blz. 522-523, 533; - Janssen E. in De Periscoop, 1973-74, XXIV, nr. 1, blz. 10; - X. (J.D.) in Wij, 22 december 1973, blz. 9; i.v.m. De heks (1978): - De Keyser F. in H.L.N., 10 augustus 1978; - Demedts A. in S.d.L., 6 oktober 1978; - Janssen E. in De Periscoop, 1977-78, XXVIII, nr. 12, blz. 3; - Van de Moortel R. in G.v.A., 8 augustus 1978; in Bg., 1978, LVI, blz. 552-553, 557; i.v.m. Verzamelde novellen (1971): - Demedts A. in S.d.L., 25 februari 1972;

[p. 318]

	- Gerits J. in Streven, 1972-73, XXVI, blz. 202-203; - Schouwenaars C. in De Nieuwe Gazet, 9 februari 1972;
c)	verhalen: i.v.m. Persephone (1967): - Ghesquiere R. in D.W.e.B., 1972, CXVII, blz. 792-793; - Hardy P. in Bg., 1968, XLVI, blz. 402, 437; in Bij benadering, 1. ..., blz. 291-292.

Luc Decorte

[p. 319]

Lijst met afkortingen:

Bg.:	Boekengids
D.S.:	De Standaard
D.N.G.:	De Nieuwe Gids
D.V.G.:	De Vlaamse Gids
D.W.e.B.:	Dietsche Warande en Belfort
G.v.A.:	Gazet van Antwerpen
H.L.N.:	Het Laatste Nieuws
M.E.d.W.:	Moderne Encyclopedie der Wereldliteratuur
M.E.v.d.W.:	Moderne Encyclopedie van de Wereldliteratuur
N.R.C.:	Nieuwe Rotterdamse Courant
O.E.:	Ons Erfdeel
S.d.L.:	Standaard der Letteren