Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 26

[p. 383]

Verbondsberichten

Verbondssecretaris: Mevr. Lic. J. Dominique Goos-Derveaux. Tervuursevest 294 bus 32, 3000 Leuven

† In memoriam Jos van Rooy

Provinciaal voorzitter CVKV Antwerpen Op de vooravond van Kerstdag hebben we onze goede vriend Jos van Rooy moeten ten grave leiden te Lichtaart, waar hij zo dikwijls van het steedse geweld der metropool is gaan uitrusten in zijn teerbeminde Kempen. Het deed ons zo veel pijn, ons zijn vrienden van het kunstenaarsverbond.

Anderen zullen in hem waarderen de goede echtgenoot en vader, de gewetensvolle opvoeder uit het St.-Michielscollege van Brasschaat, de talentvolle auteur van historische en jeugdboeken, de gepassioneerde van de muziek. Voor ons blijft hij in de eerste plaats de Voorzitter van het Kunstenaarsverbond voor de Provincie Antwerpen. Deze opdracht was de zin van zijn leven geworden, zoals zijn schoonzoon Luc Daems het zo gevoelig wist uit te drukken in het voor een paar maanden verschenen hulde-artikel in ‘Vlaanderen’ n.a.v. zijn zeventigste verjaardag. De lof, die men hem als letterkundige toezwaaide, glimlachte hij onwennig weg, zegt Luc, maar: ‘Zo licht kan en wil hij niet tillen aan de onverbrekelijke kameraadschap die vanlieverlede is gegroeid tussen hem en het Kunstenaarsverbond...’. Vanaf het begin, toen was hij nog leraar, heeft hij van zijn functie een eigen idee gehad. ‘Het stille herenhuis bij het Antwerpse stadscentrum kreeg vele bezoekers, want Jos gooide resoluut de “Vlaanderen”-deur open, voor wie er enig spiritueel of artistiek soelaas zocht... De soms wat schuchtere vertrouwensblijken van kunstenaars van allerlei slag transcenderen onder de rust van Jos’ eenvoudige genegenheid tot blijvende vriendschapsrelaties. Zijn schier grenzeloos vermogen tot smeden van banden, schuilt wellicht in de geduldige eenvoud waarmee de mens van Rooy kan toehoren en meeleven... Het vriendenleger is in de loop der jaren voor de Jos een wereld gaan betekenen... met de overtuiging van hen die weten dat geven heerlijker kan zijn dan krijgen. Daarmee alleen weet Jos zich koninklijk beloond voor het vele werk dat hij met ongebreideld enthousiasme voor ‘Vlaanderen’ opknapt’.

Hij heeft de laatste jaren met zijn gezondheid gesukkeld, maar de laatste maanden was het zo erg geworden, dat hij naar de beheer- en redactieraad niet meer kon komen. Wat had hij daar spijt over! In zijn laatste brief van 12 december, die we religieus zullen bewaren, schreef hij het ons van uit zijn ziekbed: ‘Ik vergeet het CVKV helemaal niet, maar ik kan en mag nog nergens naartoe. Geloof maar dat ik hemel en aarde verzet om weer ongeveer de oude te worden. Het is te hopen dat ik in januari 1978 weer aan de slag zal kunnen gaan.’

Het heeft niet mogen zijn. De man, aan wie het CVKV het te danken heeft dat Antwerpen de provincie is die het meest aangesloten kunstenaars-leden telt, zal zijn werk onder ons niet meer kunnen voortzetten. We zullen zijn goedheid, zijn mildheid en begrip, zijn enthousiasme en zijn wijsheid, zijn diepe religiositeit en bezieling moeten missen. Moge hij uit de hemel het CVKV en zijn kunstenaars bij staan.

A.S.

† In memoriam Paul Hardy

Met het heengaan van Paul Hardy op 1 december 1977 hebben wij - mensen van het CVKV - een enthousiast medewerker verloren! Maar wij niet alleen. Hierbij denken we dan onmiddellijk aan het ontzaglijk aantal kronieken en recensies van zijn hand, verschenen o.m. in ‘De Gazet van Antwerpen’ en ‘Boekengids’ (het bibliografisch tijdschrift waarin hij sedert 1930 als losse medewerker publiceerde en waarvan hij later hoofdredacteur werd). Ook in ‘Vlaanderen’ verschenen herhaaldelijk artikels van zijn hand. Bij dit reeds monumentale oeuvre dienen we ook nog te wijzen op het Supplement bij de tweede uitgave van het Lectuur-Repertorium en op de publikatie van toneelstukken, luisterspelen en essays. Wat voor onschatbare dienst heeft Paul Hardy met deze kritische arbeid bewezen aan de auteurs - voor wie hij vaak als reflector fungeerde - aan de bibliothecarissen, leraars en studenten die bij hun opzoekingswerk zelden bij hem tevergeefs hebben gezocht. En dan vergeten we ook niet de ‘gewone’ lezer die achteraf zijn bevindingen in verband met het gelezen boek even wil toetsen aan het oordeel van de ‘bevoegde’ criticus. De Staatsprijs voor de bibliotheken die hem in 1975 werd toegekend, was dan ook meer dan verdiend.

Voor het CVKV heeft redactielid Paul Hardy echter een heel speciale betekenis gehad. Hij heeft immers - samen met Xaveer de Win - veel bijgedragen tot de doorstroming van het Kunstenaarsverbond in de provincie Antwerpen.

Rik Jacobs, August Keersmaekers en Herman Vos vertegenwoordigden op zijn uitvaart onze redactie.

R.D.

Wijzigingen in onze redactieraad en secretariaten

De Raad van Beheer van het CVKV dankt onze afscheidnemende Verbondssecretaris Gilbert Goos, voor de grote diensten die hij het Verbond heeft bewezen. Zijn dynamisme en enthousiasme hebben de realisering van vele activiteiten mogelijk gemaakt en geholpen aan de uitstraling van de vereniging. De wijze waarop hij het zakelijke aan het aangename combineerde appreciëren we ten zeerste.

We hopen dat hij zijn echtgenote, Mevrouw Goos-Derveaux, in haar taak als nieuwe verbondssecretaris zal bijstaan, en haar zijn ervaring zal mededelen. Mevrouw Dominique Goos-Derveaux (Leuven) is juriste en neemt met belangstelling haar opdracht bij het CVKV aan. Zij is geboeid door de juridische problematiek van de kunstenaars en verzamelt hierover alle mogelijke documentatie, juridisch en algemeen. Velen kennen haar reeds wegens de actieve rol die zij speelde bij de organisatie van ons Internationaal Congres van Male in 1976. Van huize uit is zij zeer begaan met kunstzaken; zij is de dochter van mevr. Derveaux-van Ussel, van het Brusselse Museum van Kunst en Geschiedenis. De Raad van Beheer dankt ook José De Poortere voor zijn zware taak als Redactiesecretaris. Dank zij zijn bekwaamheid en zijn bereidheid tot luisteren en werken heeft het tijdschrift ‘Vlaanderen’ een enigszins ander cachet verkregen. Ook zijn wij hem dankbaar voor de vertegenwoordiging van het CVKV in verenigingen, waar hij onze belangen heeft verdedigd.

We groeten Robert Declerck (Tielt) als zijn opvolger. De heer Declerck is regent Nederlands en Geschiedenis, en geeft les in het College van Tielt. We hopen dat hij vlug ingeleid zal zijn in deze functie, en met enthousiasme zijn taak zal volbrengen. We wensen hem alvast nu reeds veel geluk. Zijn taalkundige en literaire competentie en zijn grote ervaring in de wereld van het boek en de concrete techniek van de publikatie kunnen ons tijdschrift grote diensten bewijzen. Hij is de auteur van het perfecte ‘Toeristisch Vademecum voor West-Vlaanderen’.

De heren Goos en De Poortere worden voorgesteld als lid van de Redactieraad, wegens hun grote diensten aan Verbond (en Tijdschrift) bewezen. Het is de gewoonte elke medewerker aan het Verbond, na voltooiing van zijn opdracht op te nemen in de Redactieraad.

Ook wordt de heer Karel Van Deuren (Berchem) opgenomen als vertegenwoordiger van de sector foto en film. Tot nog toe was er niemand aanwezig die zich op deze bijzondere tak van de kunst toelegt. We heten hem van harte welkom.

Het kunstenaarsverbond en het vlaams overlegcentrum

Reeds een tiental jaren is het Kunstenaarsverbond - op voorstel van de toenmalige verbondssecretaris dhr. Luc Vercruysse (Kortrijk) - tot het Vlaams Overleg Centrum toegetreden, zoals trouwens de meeste Vlaamse culturele

[p. 384]

verenigingen.

Voor enkele maanden werd het CVKV uitgenodigd ook toe te treden tot het (anti)-Egmontcomitee. Deze zaak werd ten gronde besproken in de Raad van Beheer op de vergadering van 17 september te Wolvertem. Na uitvoerige discussie werd besloten niet in te gaan op deze uitnodiging, steunend op het ruim-pluralistisch en eigen karakter van het Kunstenaarsverbond. Inderdaad, kunstenaars sluiten aan tot het CVKV in de overtuiging toe te treden tot een vereniging die specifiek artistieke belangen verdedigt; zij die wensen te strijden voor specifieke doeleinden op het terrein van de Vlaamse of van andere bewegingen hoe eerbiedwaardig ook, zullen zich hiervoor uiteraard wenden tot een der vele verenigingen, die hiertoe werden opgericht. Hetzelfde probleem heeft zich trouwens reeds vroeger gesteld in verband met aansluiting tot strijdend godsdienstige of sociale groeperingen, wat unaniem werd afgewezen. De Raad van Beheer meende dan ook niet het recht te hebben in deze zaak een beslissing te nemen.

Anderzijds was de Raad van Beheer van mening dat het CVKV, bij monde van zijn vertegenwoordiger Alg.-voorzitter Storme of zijn plaatsvervanger Voorzitter-Brabant Prof. J. van Ackere, in het Vlaams Overleg Centrum de strijdbare houding voor de Vlaamse culturele belangen (waarbij de kunst hoort) diende voort te zetten, die het er tot nu toe aannam. Bepaald werd Voorzitter J. Storme door de Raad van Beheer gefeliciteerd wegens het aan de orde stellen in het Overleg-Centrum van het plan een nieuw tweetalig Belgisch stadcentrum op te richten n.a.v. het 150 jaar bestaan van België. Op zijn voorstel heeft het Overlegcomitee dit plan met de scherpste bewoordingen verworpen.

Juridisch advies

Het valt niet te betwijfelen dat de kunstenaar vandaag de dag geconfronteerd wordt met een lange sliert wetten en besluiten die hem verplichten zich aan te passen in een juridische wereld met weinig begrip voor zijn toestand.

De herhaalde wijzigingen van de BTW-tarieven, het gesprek over zijn statuut, de cumul, enz. zijn allen getuige van niet instemming met zijn situatie en brengen hem in verwarring. Zijn specifieke problemen worden over het hoofd gezien en hij heeft de moed niet meer al wat hem betreft te lezen en uit te pluizen.

Daar een vereniging als het CVKV haar leden diensten wil bewijzen heeft het verbondssecretariaat zich gedocumenteerd over deze problematiek en biedt het de mogelijkheid van informatie. Daarom wordt er vanaf nu een rubriek ‘Juridisch Advies’ in het tijdschrift opgenomen, waarin regelmatig een overzicht zal verschijnen van de meest belangrijke aspecten van de juridische belangen van de kunstenaars. U zal op een andere wijze ingelicht worden over wat er gedacht wordt op dat vlak over de kunst en wij hopen dat u door suggesties, vragen én persoonlijke kennis ons op de hoogte zal houden van de thema's die u het meest aanbelangen.

Ook zal er in ons ledenblad ‘Tijdingen’ een juridisch luik ingevoegd worden. Hier zullen o.m., naargelang de binnengekomen vragen, artikels kunnen worden opgenomen over personen die algemene problemen met het recht hebben, zonder echter namen te noemen.

Het verbondssecretariaat wil u een antwoord geven over de huurkwesties, lasten en verplichtingen, koopclausules, contracten, verkoop, honoraria, e.d. U kan uw vragen steeds richten tot het gekende adres (zie onderaan).

U kan kosteloos (voor de eerste keer) een antwoord krijgen op uw problemen. U bespaart alzo eventueel financiële lasten terwijl u weet dat het antwoord u verzekerd is. Voor elke vraag en medewerking: Verbondssecretariaat CVKV, Mevrouw Goos-Derveaux, Tervuurse vest 294 bus 31, 3000 Leuven, Tel. [phone].

P.S. De financiële tussenkomst van het CVKV beperkt zich uiteraard tot problemen die liggen op het terrein van de artistieke activiteiten der CVKV-leden. We herinneren in dit verband ook aan de Sociale Dienst van het Verbond, die op bescheiden manier in bepaalde gevallen discreet kan tussenkomen (zelfde adres).

Toelagen voor literatuur

Letterkundigen die voor een toelage van het ministerie in aanmerking willen komen, kunnen vóór 31 januari 1978 een aanvraag indienen. Schrijvers die een gepubliceerd werk ter aankoop willen voorleggen, moeten zich eveneens tot het ministerie wenden. Inlichtingen: Dienst Letteren en Dramatische Kunst, Ministerie van Nederlandse Cultuur, Koloniënstraat 29-31, 1000 Brussel.

De commissie van de europese gemeenschap en de kunstenaars

Op dit ogenblik is de Commissie van de Europese Gemeenschap gevoelig geworden voor de problemen van de kunstenaar. Ze heeft vastgesteld dat enkele aspecten van deze problematiek ook tot haar bevoegdheid behoren, in het kader van het verdrag van Rome van april 1957, tot oprichting van de Europese Gemeenschap. Dit verdrag bepaalt o.m. dat het verkeer van goederen binnen de EG moet vrijgemaakt worden. D.w.z. dat alle goederen de grens van een lidstaat zonder meer kunnen overschrijden, zonder betaling van enig douane- of invoerrecht.

Om dit te verwezenlijken acht de Commissie het noodzakelijk alle douaneformaliteiten te uniformiseren en ze tot een minimum te herleiden. Hiervoor, en ook om de opsporing van gestolen kunstwerken te vergemakkelijken, moet een repertorium van alle kunstwerken en kunstenaars opgesteld worden, waarin precieze gegevens over de werken en hun auteurs wordt bijeengebracht. Dit lijvige boek wordt in elke EG-douanepost neergelegd.

De Commissie wil bovendien de BTW-tarieven aanpassen. Overal zou eenzelfde bedrag geheven worden. Belangrijk is dat men niet meer de kostprijs van het werk als basis zou nemen, maar de commissie die aan de handelaar uitgekeerd wordt (± 30%). Dit komt neer op een politiek van inkomensverdeling. In dat verband begint men echter ook te onderzoeken welk fiscaal effect uit een inkomensspreiding voor kunstenaars zou voortvloeien.

Of deze projecten realiseerbaar zijn valt af te wachten. De Commissie van de EG maakt alvast gebruik van haar initiatiefrecht en misschien zal de Raad van Ministers er enig begrip voor opbrengen.

Prijsberekening voor artistieke activiteiten: Naar Kunstcentrum Brabant (Nd.)

School- en bibliotheeklezingen van letterkundigen

Auteurs, die nog niet voorkomen op de lijst van schrijvers die bereid zijn school- en bibliotheeklezingen te geven, kunnen steeds naam en adres bezorgen aan de Dienst Letteren en Toneel, Koloniënstraat 29, 4e verdieping, 1000 Brussel. Zij ontvangen dan een formulier waarmee zij aanvraag kunnen doen. De scholen die een auteur wensen uit te nodigen, kunnen bij de betrokken Dienst om de lijst van auteurs en onderwerpen verzoeken. Aanvragen kunnen ook via ons Algemeen Secretariaat gebeuren.

Wij huldigen / wij gedenken

Ten einde alle misverstanden te vermijden, achten we het nuttig hier nog eens te herhalen wat onze Raad van Beheer beslist heeft in verband met de rubriek ‘Wij huldigen / Wij gedenken’. Onze Raad van Beheer vraagt niet beter dan van àl onze leden een geschreven portret te kunnen publiceren, maar u zult dadelijk begrijpen dat dit voor 1400 leden-kunstenaars materieel volkomen uitgesloten is. Daarom drong een selectie zich op.

Wie kan aanspraak maken op een artikeltje in dezerubriek?

1.	De leden-kunstenaars die 60, 70, 80, 90... jaar worden.
2.	Degenen, die een prijs (dus premies en eervolle vermeldingen uitgesloten) van internationaal, nationaal, interprovinciaal of provinciaal belang behaalden. Over twijfelgevallen beslist de Raad van Beheer.
3.	Het spreekt vanzelf dat wij aan alle overleden leden-kunstenaars een In Memoriam wijden.

Om het gemakkelijk te maken worden alle leden die in aanmerking komen, schriftelijk verwittigd, maar we zijn u uiteraard dankbaar, indien u ons daarbij behulpzaam wou zijn: wij willen echt niemand vergeten! Te dikwijls gebeurt het nog dat leden door allerlei omstandigheden vergeten worden of de moeite niet deden - veelal uit misplaatste bescheidenheid - het redactiesecretariaat ervan op de hoogte te brengen dat zij voor een artikel in aanmerking komen.